ECLI:NL:GHSHE:2022:3303

Uitspraak

Parketnummer : 20-001373-21

Uitspraak : 4 oktober 2022

TEGENSPRAAK

Arrest van de meervoudige kamer voor strafzaken van het gerechtshof

's-Hertogenbosch

gewezen op het hoger beroep tegen het vonnis van de rechtbank Oost-Brabant, zittingsplaats

’s-Hertogenbosch, van 17 mei 2021, in de strafzaak met parketnummer 01-880116-18 tegen:

[verdachte] ,

geboren te [geboorteland verdachte] op [geboortedag verdachte] 1987,

wonende te [woonplaats verdachte] ( [land] ), [adres verdachte] .

Hoger beroep

Bij vonnis waarvan beroep is de verdachte van hetgeen hem onder feit 3 is ten laste gelegd (wederrechtelijke vrijheidsberoving) vrijgesproken en ten aanzien van de feiten 1 en 2, gekwalificeerd als: ‘voortgezette handeling van: medeplegen van opzettelijk een minderjarige onttrekken aan het wettig over hem gesteld gezag en aan het opzicht van degene die dit desbevoegd over hem uitoefent, terwijl de minderjarige beneden de twaalf jaren oud is en medeplegen van een minderjarige die onttrokken is aan het wettig over hem gesteld gezag en aan het opzicht van degene die dit desbevoegd over hem uitoefent, verbergen en aan de nasporing van de ambtenaren van de justitie of politie onttrekken, terwijl de minderjarige beneden de twaalf jaren oud is’ veroordeeld tot een gevangenisstraf voor de duur van 12 maanden met aftrek van voorarrest, waarvan 3 maanden voorwaardelijk met een proeftijd van 2 jaren.

De vordering van de benadeelde partij [benadeelde partij 1] is hoofdelijk toegewezen tot een bedrag van € 2.500,-, vermeerderd met de wettelijke rente vanaf 12 juni 2018 tot aan de dag der algehele voldoening en met oplegging van de schadevergoedingsmaatregel. De benadeelde partij is voor het overige deel in haar vordering – te weten het restant van de ten behoeve van [benadeelde partij 1] gevorderde immateriële schade en de gevorderde immateriële schade met betrekking tot [benadeelde partij 2] – niet-ontvankelijk verklaard.

De officier van justitie heeft tegen voormeld vonnis hoger beroep ingesteld.

Omvang van het hoger beroep

Bij appelakte van 27 mei 2021 is door de officier van justitie in het arrondissement Oost-Brabant onbeperkt hoger beroep ingesteld.

Bij akte van 7 juni 2021 heeft de officier van justitie in het arrondissement Oost-Brabant het hoger beroep partieel ingetrokken, namelijk voor zover het appel zich richt tegen de vrijspraak van het onder feit 3 tenlastegelegde. Daarmee is het door de officier van justitie ingestelde hoger beroep uitdrukkelijk beperkt tot de veroordeling ter zake van het aan de verdachte onder de feiten 1 en 2 tenlastegelegde.

Al hetgeen hierna wordt overwogen en beslist heeft uitsluitend betrekking op dat gedeelte van het bestreden vonnis dat aan het oordeel van het hof is onderworpen.

Onderzoek van de zaak

Dit arrest is gewezen naar aanleiding van het onderzoek op de terechtzitting in hoger beroep, alsmede het onderzoek op de terechtzitting in eerste aanleg.

Het hof heeft kennisgenomen van de vordering van de advocaat-generaal en van hetgeen door en namens de verdachte naar voren is gebracht.

De advocaat-generaal heeft gevorderd dat het hof het vonnis waarvan beroep zal bevestigen met uitzondering van de opgelegde straf en de beslissing op de vordering van de benadeelde partij en, in zoverre opnieuw rechtdoende, de verdachte zal veroordelen tot een gevangenisstraf voor de duur van 2 jaren met aftrek van voorarrest. Ten aanzien van de vorderingen van de benadeelde partijen [benadeelde partij 1] en [benadeelde partij 2] heeft de

advocaat-generaal gevorderd dat het hof deze hoofdelijk zal toewijzen, te vermeerderen met de wettelijke rente en met oplegging van de schadevergoedingsmaatregel.

Door de raadsman van de verdachte is een straftoemetingsverweer gevoerd. Met betrekking tot de vordering van de benadeelde partij heeft de raadsman bepleit dat hierop dient te worden beslist conform het vonnis van de rechtbank.

Vonnis waarvan beroep

Het hof verenigt zich met het bestreden vonnis – voor zover aan het oordeel van het hof onderworpen – en met de gronden waarop dit berust, behalve voor wat betreft de opgelegde straf en de beslissing op de vordering van de benadeelde partij. In zoverre zal het vonnis waarvan beroep worden vernietigd. Bijgevolg zullen de daarmee samenhangende overwegingen van de rechtbank, dus voor zover die zien op de straf en de vordering van de benadeelde partij, in hun geheel worden vervangen op de wijze zoals hierna vermeld.

Het hof zal tevens de toepasselijke wettelijke voorschriften waarop de beslissingen van de rechtbank zijn gegrond vervangen door de hierna opgenomen artikelen.

Op te leggen straf

Het hof heeft bij het bepalen van de op te leggen straf gelet op de aard en de ernst van hetgeen bewezen is verklaard, op de omstandigheden waaronder het bewezenverklaarde is begaan en op de persoon van de verdachte, zoals een en ander uit het onderzoek ter terechtzitting naar voren is gekomen. Daarnaast is gelet op de verhouding tot andere strafbare feiten, zoals onder meer tot uitdrukking komende in de hierop gestelde wettelijke strafmaxima en in de straffen die voor soortgelijke feiten worden opgelegd.

Ten laste van de verdachte is bewezenverklaard dat hij samen met medeverdachte [medeverdachte] , op 12 juni 2018 de [leeftijd slachtoffer] zoon van medeverdachte [medeverdachte] , [het slachtoffer] , op klaarlichte dag, zonder toestemming van de moeder en/of het bevoegde gezag, op straat te Eindhoven heeft meegenomen en hem vervolgens zonder toestemming heeft meegenomen naar (een) andere plaats(en) in Nederland, België en Spanje. Gedurende bijna acht maanden hebben de verdachte en zijn medeverdachte [medeverdachte] [het slachtoffer] in Barcelona verborgen gehouden voor familie en politie en/of justitie.

Gedurende de gehele periode heeft de moeder geen contact gehad met haar kind en was het voor haar en voor de betrokken instanties/zorgverleners en politie en justitie niet bekend waar de verdachten zich met [het slachtoffer] bevonden, noch hoe het met [het slachtoffer] ging. De moeder van [het slachtoffer] is abrupt van haar zoon gescheiden en heeft lange tijd in onzekerheid verkeerd over het welzijn en de verblijfplaats van haar zoon. Dit heeft bij haar enorm veel verdriet en onrust veroorzaakt en leidt bij haar tot op heden tot gevoelens van angst en onveiligheid, hetgeen ook volgt uit de toelichting op haar vordering tot schadevergoeding.

Tijdens het verblijf in het buitenland had [het slachtoffer] geen contact met zijn moeder, kon hij niet spelen met zijn Nederlandse (school)vriendjes en ging hij niet naar school, omdat hij anders – zo verklaart hij zelf – gezien kon worden door anderen. [het slachtoffer] bevond zich in Spanje in een voor hem onbekende omgeving waar hij de taal niet sprak. [het slachtoffer] leefde in Spanje zeer geïsoleerd met in zijn directe leefomgeving enkel een paar volwassenen om hem heen.

De verdachte, zijnde de oom van [het slachtoffer] , was op de hoogte van de beslissingen van de rechtbank en zorgverleners omtrent het gezag over [het slachtoffer] en de omgang tussen medeverdachte [medeverdachte] en [het slachtoffer] , maar heeft er desondanks welbewust voor gekozen om samen met medeverdachte [medeverdachte] diens minderjarige zoon te onttrekken aan het gezag en hem gedurende bijna acht maanden verborgen te houden in het buitenland. Verdachte heeft ter terechtzitting van het hof verklaard dat hij het heeft gedaan om het kind te helpen. Het hof stelt vast dat hij daarmee zijn eigen opvattingen omtrent wat in het belang van het kind was, heeft gesteld boven de beslissingen van de rechters en instanties/zorgverleners en er niet voor heeft geschroomd om het kind weg te rukken uit zijn vertrouwde leefomgeving, verstoken te laten van contact met zijn moeder en vriendjes en hem in een belastende situatie in een ander land te brengen, waarbij hij niet naar school ging, de taal niet sprak en enkel een paar volwassenen om hem heen had.

Dat verdachte het eten inkocht, voor hem kookte, en (regelmatig) met hem speelde/trainde doet daaraan niet af. Het hof merkt daarbij nog op dat het digitaal volgen van “Squla” absoluut niet ter vervanging kan dienen van de school.

Het hof rekent het de verdachte dan ook ernstig aan dat hij heeft gehandeld zoals bewezen is verklaard.

Het hof heeft bij de strafoplegging acht geslagen op de inhoud van het uittreksel Justitiële Documentatie d.d. 23 augustus 2022, betrekking hebbende op het justitiële verleden van de verdachte, waaruit blijkt dat hij voorafgaand aan het bewezenverklaarde niet eerder onherroepelijk is veroordeeld. Het hof heeft vastgesteld dat de verdachte op 17 mei 2021 onherroepelijk is veroordeeld voor het opzettelijk behulpzaam zijn geweest van medeverdachte [medeverdachte] in het ontkomen aan nasporing van- of aanhouding door politie en/of justitie, gepleegd gedurende de schorsing van de voorlopige hechtenis in de onderhavige zaak. Artikel 63 van het Wetboek van Strafrecht is van toepassing.

Voorts heeft het hof gelet op de overige persoonlijke omstandigheden van de verdachte, voor zover daarvan ter terechtzitting is gebleken. Ten overstaan van het hof heeft de verdachte in dit verband verklaard dat hij op [land] woont, een studie volgt en dat hij twee kinderen heeft van 4 en 6 jaar oud. Daarnaast is hij werkzaam bij het familiebedrijf van zijn ouders, zijnde een kinderdagverblijf, waarbij het voornemen is dat de verdachte dit bedrijf in de toekomst van zijn ouders zal overnemen.

Het hof is van oordeel dat, gelet op de ernst van de bewezenverklaarde feiten en in verband met een juiste normhandhaving, niet kan worden volstaan met een andere of lichtere sanctie dan een straf die de onvoorwaardelijke vrijheidsbeneming met zich brengt.

Het hof zal een lichtere straf opleggen dan de door de advocaat-generaal gevorderde straf, nu het hof van oordeel is dat de op te leggen straf de ernst van het bewezenverklaarde voldoende tot uitdrukking brengt.

Alles afwegende acht het hof in beginsel oplegging van een gevangenisstraf voor de duur van 19 maanden met aftrek van het voorarrest, waarvan 9 maanden voorwaardelijk met een proeftijd van twee jaren passend en geboden.

Het hof overweegt met betrekking tot het procesverloop in deze zaak evenwel nog het volgende.

Het hof stelt vast dat de verdachte op 1 februari 2019 in Spanje is aangehouden en vervolgens op 12 februari 2019 in Nederland in verzekering is gesteld. Op 1 maart 2019 is de voorlopige hechtenis geschorst. Op 16 april 2021 is de schorsing opgeheven. De rechtbank heeft op 17 mei 2021 vonnis gewezen. Vervolgens is op 27 mei 2021 namens de verdachte hoger beroep ingesteld. Op 23 december 2021 is de voorlopige hechtenis opgeheven. Het hof doet bij arrest van heden – 4 oktober 2022 – einduitspraak. Het tijdsverloop tussen het aanvangsmoment van de ‘criminal charge’ als bedoeld in artikel 6 van het EVRM en het wijzen van vonnis door de rechtbank bedraagt derhalve twee jaar en 3 maanden. Er is aldus sprake van een overschrijding van de redelijke termijn in eerste aanleg met 3 maanden. Een strafkorting op grond hiervan ligt in de rede.Het hof heeft echter ook gekeken naar het verloop van de berechting in tweede aanleg. Het tijdsverloop tussen het instellen van hoger beroep en het wijzen van eindarrest bedraagt iets meer dan 16 maanden. Het hof zal daarmee eveneens in de straftoemeting in matigende zin rekening houden.

Het hof zal de totale overschrijding van de redelijke termijn ten faveure van de verdachte verdisconteren in de straftoemeting, in die zin dat het hof het onvoorwaardelijke deel van de op te leggen gevangenisstraf zal matigen met 1 (één) maand.

Het voorgaande leidt tot de slotsom dat het hof de verdachte zal veroordelen tot een gevangenisstraf voor de duur van 18 maanden met aftrek van de tijd die de verdachte in voorarrest heeft doorgebracht, waarvan 9 maanden voorwaardelijk met een proeftijd van twee jaren. De verdachte heeft deze straf reeds ondergaan, zodat hij niet opnieuw de gevangenis in hoeft. Met oplegging van deze gedeeltelijk voorwaardelijke gevangenisstraf wordt enerzijds de ernst van het bewezenverklaarde tot uitdrukking gebracht en wordt anderzijds de strafoplegging dienstbaar gemaakt aan het voorkomen van nieuwe strafbare feiten.

Het voorwaardelijk verzoek van de raadsman tot het doen/laten opmaken van een reclasseringsrapportage behoeft geen bespreking, nu het hof aan de verdachte geen langere onvoorwaardelijke gevangenisstraf zal opleggen dan door de rechtbank is opgelegd, en het hof zich overigens ook voldoende voorgelicht acht omtrent de persoon en de persoonlijke omstandigheden van de verdachte.

Vorderingen van de benadeelde partijen

De moeder van de benadeelde partij [benadeelde partij 1] , te weten [benadeelde partij 2] (hierna telkens: [benadeelde partij 2] ), heeft in haar hoedanigheid van wettelijk vertegenwoordiger van de benadeelde partij [benadeelde partij 1] in eerste aanleg middels het voegingsformulier een vordering ingesteld, strekkende tot schadevergoeding tot een bedrag van € 10.000,00, bestaande uit immateriële schade, te vermeerderen met de wettelijke rente.

Middels datzelfde voegingsformulier heeft [benadeelde partij 2] ten behoeve van haarzelf een vordering ingesteld, strekkende tot schadevergoeding tot een bedrag van € 5.000,00, bestaande uit immateriële schade, te vermeerderen met de wettelijke rente.

De rechtbank heeft bij het vonnis waarvan beroep de vordering tot schadevergoeding ten behoeve van de benadeelde partij [benadeelde partij 1] gedeeltelijk hoofdelijk toegewezen tot het bedrag van € 2.500,00. De benadeelde partij is ten aanzien van de overige gevorderde immateriële schade met betrekking tot [benadeelde partij 1] niet-ontvankelijk verklaard in de vordering tot schadevergoeding.

Ten aanzien van de gevorderde schadevergoeding ten behoeve van [benadeelde partij 2] heeft de rechtbank de benadeelde partij niet-ontvankelijk verklaard in de vordering, omdat het naar het oordeel van de rechtbank juridisch niet mogelijk is dat de wettelijk vertegenwoordiger van [benadeelde partij 1] , uit naam van [benadeelde partij 1] , een vordering tot schadevergoeding voor zichzelf indient.

De vorderingen van [benadeelde partij 1] en van [benadeelde partij 2] zijn in hoger beroep gehandhaafd.

De advocaat-generaal heeft zich op het standpunt gesteld dat sprake is van twee afzonderlijke vorderingen tot schadevergoeding, te weten een vordering door [benadeelde partij 2] in haar hoedanigheid van wettelijk vertegenwoordiger van de benadeelde partij [benadeelde partij 1] , alsmede een vordering door [benadeelde partij 2] ten behoeve van haarzelf. Het voegen als benadeelde partij in een strafprocedure is immers vormvrij en uit de toelichting op het verzoek tot schadevergoeding volgt duidelijk dat het de intentie van [benadeelde partij 2] is geweest om zowel in haar hoedanigheid van wettelijk vertegenwoordiger van [benadeelde partij 1] , als voor haarzelf een vordering tot schadevergoeding in te dienen.

De raadsman van de verdachte heeft zich primair op het standpunt gesteld dat er één vordering is ingediend door [benadeelde partij 2] in haar hoedanigheid van wettelijk vertegenwoordiger van de benadeelde partij [benadeelde partij 1] en dat het niet mogelijk is dat [benadeelde partij 2] – als wettelijk vertegenwoordiger van de benadeelde partij [benadeelde partij 1] – uit naam van de benadeelde partij [benadeelde partij 1] een vordering tot schadevergoeding voor zichzelf indient. Derhalve dient de vordering tot schadevergoeding voor zover die ziet op de schadevergoeding ten behoeve van [benadeelde partij 2] – conform het vonnis van de rechtbank – niet-ontvankelijk te worden verklaard.

Het hof overweegt als volgt.

Het hof stelt vast dat [benadeelde partij 2] op 22 april 2021 middels het daartoe verstrekte voegingsformulier in haar hoedanigheid van wettelijk vertegenwoordiger van de benadeelde minderjarige [benadeelde partij 1] een vordering tot schadevergoeding heeft ingediend. Middels datzelfde voegingsformulier is door [benadeelde partij 2] een vordering tot schadevergoeding voor haarzelf ingediend.

Ingevolge artikel 51g, eerste lid, van het Wetboek van Strafvordering (hierna: Sv) geschiedt de voeging – voor aanvang van de terechtzitting – door een opgave van de inhoud van de vordering en de gronden waarop deze berust bij de officier van justitie die met de vervolging van het strafbaar feit is belast. De opgave vindt plaats door middel van een door Onze Minister van Veiligheid en Justitie vastgesteld formulier.

Gelet op het voorgaande is het hof, anders dan de advocaat-generaal, van oordeel dat het voegen als benadeelde partij in een strafprocedure niet vormvrij is. Artikel 51g, eerste lid, Sv schrijft immers voor dat voeging, voor aanvang van de terechtzitting, geschiedt door middel van het door Onze Minister van Veiligheid en Justitie vastgesteld formulier.

Echter, artikel 51g, eerste lid, Sv, noch een andere rechtsregel verzet zich tegen het indienen van twee afzonderlijke vorderingen middels één voegingsformulier. Ingevolgde de toelichting bij artikel 51g Sv dient het formulier de vordering te vermelden en de gronden waarop deze berust. Dit houdt in dat wordt ingevuld tot welk bedrag vergoeding wordt gevorderd en welke schadeposten dit betreft. Uit de toelichting op het verzoek tot schadevergoeding blijkt duidelijk dat het de intentie van [benadeelde partij 2] is geweest om zowel in haar hoedanigheid van wettelijk vertegenwoordiger van [benadeelde partij 1] , als voor haarzelf een vordering tot schadevergoeding in te dienen. Zowel het bedrag als de grond waarop deze berust staan op het formulier vermeld. Het hof is dan ook van oordeel dat sprake is van twee afzonderlijke vorderingen benadeelde partij, te weten een vordering ingediend door [benadeelde partij 2] in haar hoedanigheid van wettelijk vertegenwoordiger van de benadeelde partij [benadeelde partij 1] , en een vordering ingediend door [benadeelde partij 2] ten behoeve van haarzelf.

Het hof zal hierna de vorderingen van de benadeelde partijen successievelijk bespreken.

De vordering van de wettelijk vertegenwoordiger van de benadeelde partij [benadeelde partij 1]

[benadeelde partij 2] heeft in haar hoedanigheid van wettelijk vertegenwoordiger van de benadeelde partij [benadeelde partij 1] in eerste aanleg een vordering ingesteld, strekkende tot schadevergoeding tot een bedrag van € 10.000,00, bestaande uit immateriële schade, te vermeerderen met de wettelijke rente.

Bij vonnis waarvan beroep is de vordering hoofdelijk toegewezen tot het bedrag van

€ 2.500,-, vermeerderd met de wettelijke rente vanaf 12 juni 2018. De benadeelde partij is ten aanzien van de overige gevorderde immateriële schade met betrekking tot [benadeelde partij 1] door de rechtbank niet-ontvankelijk verklaard in de vordering tot schadevergoeding.

De raadsman van de verdachte heeft verzocht het vonnis van de rechtbank ten aanzien van de beslissing op de vordering van de benadeelde partij te bevestigen.

Het hof overweegt als volgt.

Artikel 6:106 van het Burgerlijk Wetboek (hierna: BW) geeft een limitatieve opsomming van gevallen waarin deze bepaling recht geeft op vergoeding van immateriële schade als gevolg van onrechtmatig handelen. Dit is onder meer het geval bij ‘aantasting in de persoon op andere wijze’. Van aantasting in de persoon ‘op andere wijze’ is in ieder geval sprake indien de benadeelde partij geestelijk letsel heeft opgelopen. Degene die zich hierop beroept, zal voldoende concrete gegevens moeten aanvoeren waaruit kan volgen dat in verband met de omstandigheden van het geval psychische schade is ontstaan. Daartoe is vereist dat naar objectieve maatstaven het bestaan van geestelijk letsel kan worden vastgesteld. Ook als het bestaan van geestelijk letsel in voornoemde zin niet kan worden aangenomen, is niet uitgesloten dat de aard en de ernst van de normschending en van de gevolgen daarvan voor de benadeelde, meebrengen dat van de in artikel 6:106, aanhef en onder b, BW bedoelde aantasting in zijn persoon ‘op andere wijze’ sprake is. In zo een geval zal degene die zich hierop beroept de aantasting in zijn persoon met concrete gegevens moeten onderbouwen. Dat is slechts anders indien de aard en de ernst van de normschending meebrengen dat de in dit verband relevante nadelige gevolgen daarvan voor de benadeelde zo voor de hand liggen, dat een aantasting in de persoon kan worden aangenomen.

Het hof is van oordeel dat de laatstgenoemde omstandigheid zich hier voordoet en dat de benadeelde partij [benadeelde partij 1] als gevolg van het bewezenverklaarde handelen van de verdachte en de medeverdachte rechtstreeks immateriële schade heeft geleden. De benadeelde partij [benadeelde partij 1] is immers op de leeftijd van 8 jaar, op klaarlichte dag, zonder toestemming van zijn moeder en/of het bevoegd gezag, door zijn vader – medeverdachte [medeverdachte] – en de verdachte op straat meegenomen en vervolgens meegenomen naar andere plaatsen in Nederland en het buitenland, waarbij hij gedurende bijna acht maanden verborgen is gehouden voor zijn moeder, instanties/zorgverleners en politie/justitie. Gedurende deze tijd is de benadeelde partij [benadeelde partij 1] niet naar school gegaan en heeft hij geen contact gehad met zijn moeder, kon hij niet spelen met zijn Nederlandse vriendjes en verbleef hij in Spanje in een voor hem onbekende omgeving waar hij de taal niet sprak en leefde hij geïsoleerd met volwassenen om hem heen. Uiteindelijk is de benadeelde partij door de Spaanse autoriteiten bevrijdt en tijdelijk overgedragen aan een Spaans pleeggezin in afwachting van de komst van zijn moeder en de Nederlandse politie. Uit de toelichting op het door de wettelijk vertegenwoordiger van de benadeelde partij ingediende verzoek tot schadevergoeding volgt dat de benadeelde partij middels een op EMDR gelijkende therapie is behandeld voor PTSS-klachten en dat hij tot op heden gevolgen ervaart van de strafbare feiten.

Het hof begroot de omvang van de door de bewezenverklaarde feiten rechtstreeks geleden immateriële schade, gelet op alle omstandigheden van het geval, naar billijkheid op een bedrag van € 2.500,00, vermeerderd met de wettelijke rente vanaf 12 juni 2018 tot aan de dag der algehele voldoening. De vordering is door de verdediging tot dit bedrag niet betwist. De verdachte en de medeverdachte zijn, hoofdelijk, tot vergoeding van die schade gehouden zodat de vordering tot dat bedrag toewijsbaar is.

Het hof is van oordeel dat de behandeling van het overige deel van de vordering een onevenredige belasting van het strafgeding zou opleveren, omdat ten aanzien van dit gedeelte van de vordering niet eenvoudig is vast te stellen of deze schade rechtstreeks door de bewezenverklaarde feiten is veroorzaakt. De benadeelde partij kan daarom thans in zoverre in de vordering niet worden ontvangen en kan deze slechts bij de burgerlijke rechter aanbrengen.

Het hof zal de verdachte, die als de in het ongelijk gestelde partij kan worden aangemerkt, tevens veroordelen in de proceskosten aan de zijde van de benadeelde partij. Voorts zal de verdachte worden veroordeeld in de ten behoeve van de tenuitvoerlegging van dit arrest door de benadeelde partij nog te maken kosten. Beide kosten worden tot op heden begroot op nihil.

De vordering van de benadeelde partij [benadeelde partij 2]

De benadeelde partij [benadeelde partij 2] heeft in eerste aanleg een vordering ingesteld, strekkende tot schadevergoeding tot een bedrag van € 5.000,00, bestaande uit immateriële schade, te vermeerderen met de wettelijke rente.

Bij vonnis waarvan beroep is de benadeelde partij niet-ontvankelijk verklaard in de vordering tot schadevergoeding.

De raadsman van de verdachte heeft zich subsidiair, indien het hof de vordering in hoger beroep ontvankelijk zou achten, op het standpunt gesteld dat de vordering van de benadeelde partij [benadeelde partij 2] afgewezen dient te worden, omdat geen sprake is van rechtstreekse schade. Meer subsidiair heeft de raadsman bepleit dat de vordering niet-ontvankelijk dient te worden verklaard, omdat onvoldoende is onderbouwd dat als gevolg van het tenlastegelegde psychische schade is ontstaan.

Het hof overweegt als volgt.

Het hof is – onder verwijzing naar het hiervoor overwogene omtrent de aantasting in persoon ‘op andere wijze’– van oordeel dat ook ten aanzien van benadeelde partij [benadeelde partij 2] de aard en de ernst van de normschending meebrengen dat de in dit verband relevante nadelige gevolgen daarvan voor de benadeelde zo voor de hand liggen, dat een aantasting in de persoon kan worden aangenomen, en dat de benadeelde partij derhalve als gevolg van het bewezenverklaarde handelen van de verdachte en de medeverdachte rechtstreeks immateriële schade heeft geleden.

Op klaarlichte dag is immers haar zoon, [benadeelde partij 1] , waarover zij het gezag heeft en voor wie zij de zorg draagt, zonder dat zij hiervoor toestemming had gegeven, door zijn vader – medeverdachte [medeverdachte] – en de verdachte op straat meegenomen en vervolgens meegenomen naar andere plaatsen in Nederland en het buitenland, waarbij hij gedurende bijna 8 maanden verborgen is gehouden voor haar, [benadeelde partij 2] , instanties/zorgverleners en politie/justitie. Gedurende de gehele periode heeft zij geen contact gehad met haar kind en was haar niet bekend waar de verdachten zich met haar kind bevonden, noch hoe het met haar kind ging. De benadeelde partij is abrupt van haar kind gescheiden en heeft lange tijd in onzekerheid en angst verkeerd over het welzijn en de verblijfplaats van haar kind. Gedurende de periode van de onttrekking heeft de benadeelde partij niet kunnen werken en slapen en kon zij zich niet concentreren. Alle tijd en energie ging naar de onttrekking van haar kind, zo volgt uit de toelichting op het verzoek tot schadevergoeding. In de toelichting op het schadevergoedingsverzoek is voorts aangevoerd dat de benadeelde partij ook na de hereniging met haar kind gevolgen van de strafbare feiten heeft ervaren. Ze was doodmoe, continue alert en bang voor herhaling. Zij heeft psychische hulp gehad voor het verwerken van de gebeurtenissen.

Het hof begroot de omvang van de door de bewezenverklaarde feiten rechtstreeks geleden immateriële schade, gelet op alle omstandigheden van het geval, naar billijkheid op een bedrag van € 2.500,00, vermeerderd met de wettelijke rente vanaf 12 juni 2018 tot aan de dag der algehele voldoening. De verdachte en de medeverdachte zijn, hoofdelijk, tot vergoeding van die schade gehouden zodat de vordering tot dat bedrag toewijsbaar is.

Schadevergoedingsmaatregelen

Op grond van het onderzoek ter terechtzitting heeft het hof in rechte vastgesteld dat door de bewezenverklaarde feiten rechtstreeks schade aan het slachtoffer
[benadeelde partij 1]is toegebracht tot een bedrag van € 2.500,00. De verdachte is daarvoor jegens het slachtoffer naar burgerlijk recht, hoofdelijk, aansprakelijk.

Op grond van het onderzoek ter terechtzitting heeft het hof in rechte vastgesteld dat door de bewezenverklaarde feiten rechtstreeks schade aan het slachtoffer
[benadeelde partij 2]is toegebracht tot een bedrag van € 2.500,00. De verdachte is daarvoor jegens het slachtoffer naar burgerlijk recht, hoofdelijk, aansprakelijk.

Het hof ziet aanleiding om aan de verdachte de maatregelen tot schadevergoeding op

te leggen ter hoogte van voormelde bedragen, vermeerderd met de wettelijke rente, steeds vanaf 12 juni 2018 tot aan de dag der algehele voldoening
,nu het hof het wenselijk acht dat de Staat der Nederlanden de schadevergoedingen aan de slachtoffers bevordert. Het hof zal daarbij bepalen dat telkens gijzeling voor na te melden duur kan worden toegepast indien verhaal niet mogelijk blijkt, met dien verstande dat de toepassing van die gijzeling de verschuldigdheid niet opheft.

Daarnaast zal het hof bepalen dat voor zover de verdachte of zijn mededader aan een van beide betalingsverplichtingen heeft voldaan, de andere vervalt.

Vervanging van de toepasselijke wettelijke voorschriften

Het hof vervangt de door de rechtbank aangehaalde artikelen door de artikelen 14a, 14b, 14c, 36f, 47, 56, 63, 279 en 280 van het Wetboek van Strafrecht, zoals deze luidden ten tijde van het bewezenverklaarde dan wel ten tijde van het wijzen van dit arrest rechtens gelden. Op deze artikelen is zowel het deel van het bevestigde dictum van de rechtbank als de hierna te geven beslissing gegrond.

Het tijdsverloop tussen het aanvangsmoment van de ‘criminal charge’ als bedoeld in artikel 6 van het EVRM en het wijzen van vonnis door de rechtbank bedraagt derhalve twee jaar en 3 maanden. Er is aldus sprake van een overschrijding van de redelijke termijn in eerste aanleg met 3 maanden. Een strafkorting zou op grond hiervan in de rede liggen.

Het hof heeft echter ook gekeken naar het verloop van de berechting in tweede aanleg. Het tijdsverloop tussen het instellen van hoger beroep en het wijzen van eindarrest bedraagt 16 maanden.

Op basis van het voorgaande stelt het hof vast dat de redelijke termijn in eerste aanleg weliswaar is overschreden, maar dat het hoger beroep voortvarend is behandeld en de totale procesduur van de berechtiging in feitelijke aanleg binnen de grenzen van de redelijke termijn van vier jaren is gebleven.

Gelet hierop ziet het hof aanleiding om te volstaan met de constatering dat de redelijke termijn in eerste aanleg is overschreden.

Alles afwegende acht het hof oplegging van een gevangenisstraf voor de duur van 18 maanden met aftrek van de tijd die de verdachte in voorarrest heeft doorgebracht, waarvan 9 maanden voorwaardelijk met een proeftijd van 2 jaren passend en geboden. De verdachte heeft deze straf reeds ondergaan, zodat hij niet opnieuw de gevangenis in hoeft. Met oplegging van deze gedeeltelijk voorwaardelijke gevangenisstraf wordt enerzijds de ernst van het bewezenverklaarde tot uitdrukking gebracht en wordt anderzijds de strafoplegging dienstbaar gemaakt aan het voorkomen van nieuwe strafbare feiten.

Vorderingen van de benadeelde partijen

De moeder van de benadeelde partij , te weten (hierna telkens: ), heeft in haar hoedanigheid van wettelijk vertegenwoordiger van de benadeelde partij in eerste aanleg middels het voegingsformulier een vordering ingesteld, strekkende tot schadevergoeding tot een bedrag van € 10.000,00, bestaande uit immateriële schade, te vermeerderen met de wettelijke rente.

[benadeelde partij 1] [benadeelde partij 2] [benadeelde partij 1]

Middels datzelfde voegingsformulier heeft ten behoeve van haarzelf een vordering ingesteld, strekkende tot schadevergoeding tot een bedrag van € 5.000,00, bestaande uit immateriële schade, te vermeerderen met de wettelijke rente.

[benadeelde partij 2]

De rechtbank heeft bij het vonnis waarvan beroep de vordering tot schadevergoeding ten behoeve van de benadeelde partij gedeeltelijk hoofdelijk toegewezen tot het bedrag van € 2.500,00. De benadeelde partij is ten aanzien van de overige gevorderde immateriële schade met betrekking tot niet-ontvankelijk verklaard in de vordering tot schadevergoeding.

[benadeelde partij 1]

Ten aanzien van de gevorderde schadevergoeding ten behoeve van heeft de rechtbank de benadeelde partij niet-ontvankelijk verklaard in de vordering, omdat het naar het oordeel van de rechtbank juridisch niet mogelijk is dat de wettelijk vertegenwoordiger van , uit naam van , een vordering tot schadevergoeding voor zichzelf indient.

[benadeelde partij 2] [benadeelde partij 1]

De vorderingen van en van zijn in hoger beroep gehandhaafd.

[benadeelde partij 1] [benadeelde partij 2]

De advocaat-generaal heeft zich op het standpunt gesteld dat sprake is van twee afzonderlijke vorderingen tot schadevergoeding, te weten een vordering door in haar hoedanigheid van wettelijk vertegenwoordiger van de benadeelde partij , alsmede een vordering door ten behoeve van haarzelf. Het voegen als benadeelde partij in een strafprocedure is immers vormvrij en uit de toelichting op het verzoek tot schadevergoeding volgt duidelijk dat het de intentie van is geweest om zowel in haar hoedanigheid van wettelijk vertegenwoordiger van , als voor haarzelf een vordering tot schadevergoeding in te dienen.

[benadeelde partij 2] [benadeelde partij 1] [benadeelde partij 2] [benadeelde partij 1]

De raadsman van de verdachte heeft zich primair op het standpunt gesteld dat er één vordering is ingediend door in haar hoedanigheid van wettelijk vertegenwoordiger van de benadeelde partij en dat het niet mogelijk is dat – als wettelijk vertegenwoordiger van de benadeelde partij – uit naam van de benadeelde partij een vordering tot schadevergoeding voor zichzelf indient. Derhalve dient de vordering tot schadevergoeding voor zover die ziet op de schadevergoeding ten behoeve van – conform het vonnis van de rechtbank – niet-ontvankelijk te worden verklaard.

[benadeelde partij 2] [benadeelde partij 1] [benadeelde partij 2] [benadeelde partij 1] [benadeelde partij 2]

Het hof overweegt als volgt.

Het hof stelt vast dat op 22 april 2021 middels het daartoe verstrekte voegingsformulier in haar hoedanigheid van wettelijk vertegenwoordiger van de benadeelde minderjarige een vordering tot schadevergoeding heeft ingediend. Middels datzelfde voegingsformulier is door een vordering tot schadevergoeding voor haarzelf ingediend.

[benadeelde partij 2] [benadeelde partij 1] [benadeelde partij 2]

Echter, artikel 51g, eerste lid, Sv, noch een andere rechtsregel verzet zich tegen het indienen van twee afzonderlijke vorderingen middels één voegingsformulier. Ingevolgde de toelichting bij artikel 51g Sv dient het formulier de vordering te vermelden en de gronden waarop deze berust. Dit houdt in dat wordt ingevuld tot welk bedrag vergoeding wordt gevorderd en welke schadeposten dit betreft. Uit de toelichting op het verzoek tot schadevergoeding blijkt duidelijk dat het de intentie van is geweest om zowel in haar hoedanigheid van wettelijk vertegenwoordiger van , als voor haarzelf een vordering tot schadevergoeding in te dienen. Zowel het bedrag als de grond waarop deze berust staan op het formulier vermeld. Het hof is dan ook van oordeel dat sprake is van twee afzonderlijke vorderingen benadeelde partij, te weten een vordering ingediend door in haar hoedanigheid van wettelijk vertegenwoordiger van de benadeelde partij , en een vordering ingediend door ten behoeve van haarzelf.

[benadeelde partij 2] [benadeelde partij 1] [benadeelde partij 2] [benadeelde partij 1] [benadeelde partij 2]

Het hof zal hierna de vorderingen van de benadeelde partijen successievelijk bespreken.

BESLISSING

Het hof:

vernietigt het vonnis waarvan beroep, voor zover aan het oordeel van het hof onderworpen, doch uitsluitend ten aanzien van de opgelegde straf en de beslissing op de vorderingen van de benadeelde partijen, en doet in zoverre opnieuw recht:

veroordeelt de verdachte tot een
gevangenisstrafvoor de duur van
18 (achttien) maanden;

bepaalt dat een gedeelte van de gevangenisstraf, groot
9 (negen) maanden, niet ten uitvoer zal worden gelegd, tenzij de rechter later anders mocht gelasten omdat de verdachte zich voor het einde van een proeftijd van
2 (twee) jarenaan een strafbaar feit heeft schuldig gemaakt;

beveelt dat de tijd die door de verdachte vóór de tenuitvoerlegging van deze uitspraak in enige in artikel 27, eerste lid, van het Wetboek van Strafrecht bedoelde vorm van voorarrest is doorgebracht, bij de uitvoering van de opgelegde gevangenisstraf in mindering zal worden gebracht, voor zover die tijd niet reeds op een andere straf in mindering is gebracht;

wijst toe de vordering tot schadevergoeding van de benadeelde partij
[benadeelde partij 1]ter zake van het bewezenverklaarde tot het bedrag van
€ 2.500,00 (tweeduizend vijfhonderd euro) ter zake van immateriële schade, waarvoor de verdachte met de mededader hoofdelijk voor het gehele bedrag aansprakelijk is, vermeerderd met de wettelijke rente vanaf 12 juni 2018 tot aan de dag der voldoening;

verklaart de benadeelde partij [benadeelde partij 1] voor het overige niet-ontvankelijk in de vordering en bepaalt dat de benadeelde partij in zoverre de vordering slechts bij de burgerlijke rechter kan aanbrengen;

veroordeelt de verdachte in de door de benadeelde partij [benadeelde partij 1] gemaakte en ten behoeve van de tenuitvoerlegging nog te maken kosten, tot aan de datum van deze uitspraak begroot op nihil;

legt aan de verdachte de verplichting op om aan de Staat der Nederlanden, ten behoeve van het slachtoffer, genaamd
[benadeelde partij 1], ter zake van het bewezenverklaarde een bedrag te betalen van
€ 2.500,00 (tweeduizend vijfhonderd euro)als vergoeding voor immateriële schade, vermeerderd met de wettelijke rente vanaf 12 juni 2018 tot aan de dag der voldoening en bepaalt dat gijzeling voor de duur van ten hoogste 35 (vijfendertig) dagen kan worden toegepast indien verhaal niet mogelijk blijkt met dien verstande dat de toepassing van die gijzeling de verplichting tot schadevergoeding aan de Staat ten behoeve van het slachtoffer niet opheft;

bepaalt dat indien en voor zover de verdachte of zijn mededader aan een van beide betalingsverplichtingen heeft voldaan, de andere vervalt;

wijst toe de vordering tot schadevergoeding van de benadeelde partij
[benadeelde partij 2]ter zake van het bewezenverklaarde tot het bedrag van
€ 2.500,00 (tweeduizend vijfhonderd euro) ter zake van immateriële schade, waarvoor de verdachte met de mededader hoofdelijk voor het gehele bedrag aansprakelijk is, vermeerderd met de wettelijke rente vanaf 12 juni 2018 tot aan de dag der voldoening;

verklaart de benadeelde partij [benadeelde partij 2] voor het overige niet-ontvankelijk in de vordering en bepaalt dat de benadeelde partij in zoverre de vordering slechts bij de burgerlijke rechter kan aanbrengen;

veroordeelt de verdachte in de door de benadeelde partij gemaakte en ten behoeve van de tenuitvoerlegging nog te maken kosten, tot aan de datum van deze uitspraak begroot op nihil;

legt aan de verdachte de verplichting op om aan de Staat der Nederlanden, ten behoeve van het slachtoffer, genaamd
[benadeelde partij 2], ter zake van het bewezenverklaarde een bedrag te betalen van
€ 2.500,00 (tweeduizend vijfhonderd euro)als vergoeding voor immateriële schade, vermeerderd met de wettelijke rente vanaf 12 juni 2018 tot aan de dag der algehele voldoening en bepaalt dat gijzeling voor de duur van ten hoogste 35 (vijfendertig) dagen kan worden toegepast indien verhaal niet mogelijk blijkt, met dien verstande dat de toepassing van die gijzeling de verplichting tot schadevergoeding aan de Staat ten behoeve van het slachtoffer niet opheft;

bepaalt dat indien en voor zover de verdachte of zijn mededaders aan een van beide betalingsverplichtingen heeft voldaan, de andere vervalt;

bevestigt het vonnis waarvan beroep voor het overige, met inachtneming van het vorenoverwogene.

Aldus gewezen door:

mr. J. Platschorre, voorzitter,

mr. J.F. Dekking en mr. S. Taalman, raadsheren,

in tegenwoordigheid van mr. A. van Kaathoven, griffier,

en op 4 oktober 2022 ter openbare terechtzitting uitgesproken.

Veroordeling voor het medeplegen van onttrekking van een minderjarige aan het wettelijk gezag en verborgen houden van de minderjarige

Uitspraak

Arrest van de meervoudige kamer voor strafzaken van het gerechtshof

's-Hertogenbosch

[verdachte] ,

BESLISSING