ECLI:NL:GHSHE:2022:1082

Gerechtshof 's-Hertogenbosch

Datum uitspraak
5 april 2022
Publicatiedatum
5 april 2022
Zaaknummer
200.290.915_02
Instantie
Gerechtshof 's-Hertogenbosch
Type
Uitspraak
Rechtsgebied
Civiel recht
Procedures
  • Hoger beroep
Vindplaatsen
  • Rechtspraak.nl
AI samenvatting door LexboostAutomatisch gegenereerd

Aannemingsovereenkomst en aansprakelijkheid bij niet hemelwaterdicht dak

In deze zaak, behandeld door het Gerechtshof 's-Hertogenbosch, gaat het om een geschil tussen Stelbograaf B.V. en Emon B.V. over een aannemingsovereenkomst voor de vervanging van het dak van een bedrijfspand. Stelbograaf, de appellante, heeft Emon ingeschakeld voor de werkzaamheden, maar na de uitvoering bleek het dak niet hemelwaterdicht te zijn. Dit leidde tot waterschade in het bedrijfspand. Emon heeft de aansprakelijkheid voor de schade erkend, maar er ontstond een geschil over de hoogte van de schadevergoeding en de uitvoering van de herstelwerkzaamheden.

Het hof heeft in zijn uitspraak van 5 april 2022 geoordeeld dat Emon tekort is geschoten in de nakoming van de aannemingsovereenkomst. Het hof heeft vastgesteld dat de hellingshoek van het dak te gering was, waardoor het onmogelijk was om het dak waterdicht te maken met de geleverde sandwichpanelen. Het hof heeft de vorderingen van Stelbograaf toegewezen, waaronder de gedeeltelijke ontbinding van de overeenkomst en de verplichting voor Emon om de ongeschikte panelen te vervangen.

Daarnaast is Emon veroordeeld tot het betalen van proceskosten aan Stelbograaf. Het hof heeft de eerdere uitspraak van de rechtbank gedeeltelijk vernietigd en de vorderingen van Stelbograaf in hoger beroep toegewezen. De uitspraak benadrukt de verantwoordelijkheden van aannemers bij het uitvoeren van werkzaamheden en de noodzaak om klanten tijdig te waarschuwen voor mogelijke risico's.

Uitspraak

GERECHTSHOF ’s-HERTOGENBOSCH
Team Handelsrecht
zaaknummer 200.290.915/02
arrest van 5 april 2022
in de zaak van
de besloten vennootschap
Stelbograaf B.V.,
statutair gevestigd te [vestigingsplaats],
appellante,
hierna: Stelbograaf,
advocaat: mr. A.G.W. van Kessel te Leeuwarden,
tegen
de besloten vennootschap
Emon B.V.,
statutair gevestigd te [vestigingsplaats],
geïntimeerde,
hierna: Emon,
niet verschenen,
als vervolg op het tussenarrest van 23 november 2021 in het hoger beroep van het door de rechtbank Zeeland-West-Brabant, zittingsplaats Breda, in de zaak C/02/367879/HA ZA 20-45 gewezen vonnis van 2 december 2020.

5.Het verdere geding in hoger beroep

5.1
Het verloop van de procedure blijkt uit:
- het voornoemde tussenarrest waarbij het hof de zaak naar de rol heeft verwezen voor akte uitlating door Stelbograaf;
- de akte van Stelbograaf met producties.
5.2
Na gevraagd arrest heeft het hof een datum voor arrest bepaald. Het hof doet recht op de voornoemde stukken, die genoemd in het tussenarrest en die van de eerste aanleg.

6.De beoordeling

6.1
Bij het tussenarrest heeft het hof de zaak naar de rol verwezen voor uitlating of Stelbograaf de bij memorie van grieven gewijzigde eis (al) bij exploot aan de in beroep niet verschenen Emon kenbaar heeft gemaakt. Blijkens haar akte heeft Stelbograaf de memorie van grieven (alsnog) aan Emon doen betekenen onder aanzegging van de dag waarnaar de zaak door het hof is verwezen. Het hof zal nu overgaan tot het onderzoeken van en beslissen op de door Stelbograaf in beroep gewijzigde vordering.
6.2
Als gesteld en niet (voldoende) betwist vormen de volgende feiten voor het hof het uitgangspunt.
a. Stelbograaf drijft een onderneming die zich blijkens de KvK-inschrijving bezig houdt met:
“Het plaatsen van magazijn-, inrichting- en scheidingswanden en transportbanen, het bouwen van stellingen, het uitvoeren van keuringen, reparaties en verkoop, alsmede het werkzaam zijn op andere gebieden Verkoop stuurstandaard (console) ten behoeve van computerspellen. Ter beschikking stellen van arbeidskrachten.”
Stelbograaf oefent haar bedrijf onder meer uit in haar bedrijfspand aan de [adres] in [plaats] (hierna: het bedrijfspand).
Emon drijft een onderneming die zich die zich blijkens de KvK-inschrijving bezig houdt met:
“(…) gespecialiseerde werkzaamheden in de bouw
Montage van dak- en gevelbeplating alsmede de reiniging daarvan”.
Alvorens zonnepanelen op de dak van het bedrijfspand te (laten) plaatsen, wilde Stelbograaf de dakbedekking van het bedrijfspand (laten) vernieuwen. Daarom heeft Stelbograaf bij email van 13 februari 2018 aan REX Panels -een toeleverancier van Emon die dat offerteverzoek aan Emon heeft doorgestuurd- geschreven:
“Zou graag
een offerte willen ontvangen voor het vervangen van mijn bestaande dakpanelen.
Typeplaat dakplaat geïsoleerde dakpaneel kleur onbelangrijk meest voordelige./
Totaaloppervlak 3800 m2
dakhelling 5%
Eventueel geschikt voor zonnepanelen te monteren.”
Na op 20 februari 2018 het bedrijfspand te hebben bezocht, heeft Emon op 8 maart 2018 naar Stelbograaf gemaild haar eerste:
“(…) offerte voor het vervangen van het dak van de bedrijfshal. (…)”die vermeldt:
“(…)
Totaalprijs demonteren bestaande dakbeplating en glaswoldekens:€ 22.800,-
(…)
Totaalprijs Trapezium 4 kroon dakpanelen en zetwerken:€ 145.400,-
(…)
Minderprijs ECO Trapezium 4 kroon dakpanelen (Rex Panels) en zetwerken:
€ 11.600,-(…)”.
Nadat partijen met elkaar hebben overlegd en Emon het bedrijfspand nogmaals heeft bezocht, heeft Emon aan Stelbograaf doen toekomen een opgestelde lijst
Besproken punten tijdens mijn bezoek 23-05-2018:
(…)
Tijdsduur werkzaamheden:
- Wij verwachten dat wij 3 weken werk nodig hebben om het geheel klaar te krijgen, dit is incl. afwerken, mits het weer het toe laat en onvoorziene zaken, wanneer het werk zal uitlopen zullen wij dit zo uitvoeren.
(…)”
en op 25 mei 2018 naar Stelbograaf gemaild haar tweede:
“(…) aangepaste offerte (…)”die vermeldt:
“(…)
Totaalprijs Demonteren dakbeplating en glaswoldekens en ECO Trapezium 4 kroon dakpanelen (Rex Panels) en zetwerken:€ 149.500,-
(…)
Meerprijs ECO Trapezium 4 kroon dakpanelen (Rex Panels) dikte 50/83mm en zetwerken:€ 5.900,-
(…)
Meerprijs ECO Trapezium 4 kroon dakpanelen (Rex Panels) dikte 60/93mm en zetwerken:€ 10.700,-(…)”
Nadat partijen verder met elkaar hebben overlegd en Stelbograaf aanvullend aluminium afwateringsgoten wilde (laten) aanbrengen, heeft Emon op 30 mei 2018 naar Stelbograaf gemaild haar derde:
“(…) aanvullende offerte incl. de aluminium goten (…)”die vermeldt:
“(…)
Totaalprijs Demonteren dakbeplating en glaswoldekens en ECO Trapezium 4 kroon dakpanelen (Rex Panels) en zetwerken:€ 149.500,-
(…)
Meerprijs ECO Trapezium 4 kroon dakpanelen (Rex Panels) dikte 50/83mm en zetwerken:€ 5.900,-
(…)
Meerprijs ECO Trapezium 4 kroon dakpanelen (Rex Panels) dikte 60/93mm en zetwerken:€ 10.700,-
(…)
Totaalprijs goten:€ 10.100,-(…)”.
De uiteindelijk tussen partijen gesloten aannemingsovereenkomst hield volgens de door Emon gezonden en op 18 juli 2018 gedateerde opdrachtbevestiging in:
“(…)
Demonteren dakbeplating en glaswoldekens:
o
Het demonteren van 3866 m2 bestaande ongeisoleerde stalen dakplaten, waar bitumen overheen is gebrand.
o
Incl. het demonteren van 3866 m2 glaswol dekens welke over de gordingen en onder de dakplaten zitten.
o
Excl. het verzorgen van werkzaamheden aan de bestaande onder constructie, wanneer er werkzaamheden aan de onder constructie gedaan moet worden zullen wij dit in overleg met u uitvoeren op uren basis.
o
Graag de onderliggende bedrijfshal leeg en bezemschoon tijdens de demontage van de dakplaten.
o
Let op: Omdat er bitumen dakbedekking over de bestaande dakbeplating is gebrand, is het een groot werk om dit te verwijderen, nu moeten wij elke schroef los steken om ze dan los te kunnen krijgen.
o
Excl. het afvoeren van de ongeisoleerde dakplaten met bitumen.
o
Excl. het afvoeren van de glaswoldekens en overige afval materialen, welke van de bestaande dak komen.
ECO Trapezium 4 kroon dakpanelen (Rex Panels):
o
Minderprijs wanneer de dakpanelen uitgevoerd worden in onderstaande ECO dakpanelen.
o
Dak totaal: 3893 m2
o
Leveren en monteren van bruto 3656 m2 geïsoleerde ECO trapezium dakpanelen type
o
Rex SDW Dak 4 ECO, werkende breedte 1000mm, dikte50/83 mm.
o
Bovenzijde dikte 0,50mm voorzien van Plastisol 200 mu coating in een standaard kleur.
o
Binnenzijde voorzien van aluminiumfolie met stucmotief in kleur gebroken wit.
o
Isolatiekern: PIR brandklasse B-s2-d0
o
Rc-waarde is:2,54 m2.K/W
o
Incl. 237 ml lichtcassettes type Rex Vision 4 (20 stuks van +/- 10 meter) in de kleur helder.
o
Incl. 80 meter ondernok, afpurren van de nok, canalurevulling en vlakke bovennok.
o
Incl. benodigde RVS bevestigingsmateriaal.
o
Incl. benodigde veiligheidsvoorzieningen.
Zetwerken:
o
Leveren en monteren van de volgende stalen zetwerken uitgevoerd in een dikte van 0,70 mm in een standaard kleur.
o
100 m' windveren.
Totaalprijs Demonteren dakbeplating en glaswoldekens en ECO Trapezium 4 kroon
dakpanelen (Rex Panels) en zetwerken:€ 153.000,-(…)”
Nadat Emon de werkzaamheden op maandag 24 september 2018 heeft aangevangen, heeft Emon bij email van 26 september 2018 geschreven:
“(…) De planning welke ik gemaakt heb gaan we nu helaas niet halen doordat de werkzaamheden tegenvallen, wij hadden verwacht dat het wel makkelijker zou gaan om het eraf te halen. (…)”
i. Vanaf 8 oktober 2018 heeft Emon onder haar toezicht en leiding (ook) werknemers van Stelbograaf ingezet.
Op 2 november 2018 heeft (personeel van) Emon een fout gemaakt bij het verwijderen van geplaatste dakzeilen, waardoor vele liters hemelwater het bedrijfspand zijn binnengestroomd. Emon heeft de aansprakelijkheid hiervoor erkend en de schade bij de bedrijfsaansprakelijkheidsverzekeraar gemeld. De bedrijfsaansprakelijkheidsverzekeraar heeft de waterschade uiteindelijk op
€ 28.317,73 vastgesteld en dit bedrag aan Emon uitgekeerd. Emon heeft die
€ 28.317,73 tegenover Stelbograaf als bedrag van haar waterschade erkend. Onder verrekening van € 14.943,50 als nog openstaande (door Stelbograaf te betalen) slotfactuur heeft Emon daarvan vervolgens € 13.374,23 aan Stelbograaf uitbetaald.
Op 7 november 2018 heeft de vooroplevering plaatsgevonden, waarbij onder meer is geconstateerd dat diverse dakpanelen nog vervangen moesten worden en dat nog één lichtdoorlatend dakpaneel diende te worden geplaatst.
In reactie op door Stelbograaf toegezonden kostenoverzicht voor totaal € 11.124,83 heeft Emon geschreven:
“(…) Bedankt voor het kostenoverzicht (…) Zoals (…) afgesproken zou ik op jouw kostenoverzicht terugkomen met een tegenvoorstel.
Wij (en eigenlijk iedereen) hebben tijdens het offertestadium de werkzaamheden totaal verkeerd ingeschat (…) Wij hebben dit werk aangenomen voor het bedrag van €. 153.000,- excl. BTW
In plaats van twee weken zijn wij zes weken bezig geweest om het bestaande dak te slopen en de nieuwe dakpanelen erop te leggen. Daardoor moesten wij ook de Spieringkranen veel meer inhuren dan gecalculeerd was. Door dit alles zijn de kosten veel hoger uitgekomen dan €. 153.000,-. Dit is het risico van het ondernemen, maar dan doet het toch zeker wel pijn.
Wij zijn bewust niet over deze extra kosten begonnen doordat er ook al wat strubbelingen zijn geweest met de jongens op de bouw (al hebben ze keihard gewerkt).
Doordat jullie zagen dat het onverwacht een enorm grote klus werd, hebben jullie zelf zes Poolse mannen erbij gehaald. Over de kosten van deze mannen hebben we nooit gesproken. Maar wij begrijpen dat u niet voor al deze kosten wil opdraaien.
Daarom willen wij het voorstel doen dat wij de helft van het bedrag van €. 11.124,83 gaan betalen. (…)
Wat betreft de waterschade ligt dit nu in het geheel bij de verzekering en zal dit verder door de verzekeraars uitgezocht gaan worden. Hier kunnen wij nu verder niks meer over zeggen.
Wij wachten uw antwoord af en hopen dat u toch heel blij bent met uw nieuwe dak.”
Op 14 februari 2019 heeft Stelbograaf aan adviesbureau DIAC Dakadvies in Nieuwegein opdracht gegeven voor:
“Een inspectie van het dak van bedrijfspand (…) inclusief het uitbrengen van een technisch advies.”De door [persoon A] opgestelde DIAC-rapportage van 23 april 2019 vermeldt:
“(…)
C.BEOORDELING
Om lekkage bij de kritische aansluitingen en details te vermijden, is de voorkeur om daken voor dit soort panelen te ontwerpen met een hellingshoek van minimaal >150. Bij een hellingshoek van slechts 4 graden is na doorbuiging tussen de gordingen, de resterende hellingshoek minimaal, dus in de praktijk zou het afschot minimaal 5 tot 7 graden moeten zijn. Dit dak heeft een hellingshoek van slechts 1,5 tot 2 graden.
Voor dergelijke flauw hellende daken zijn andere type panelen verkrijgbaar. Hierbij kunnen de aansluitingen van de langsnaden worden uitgevoerd met een felsverbinding of worden afgedekt met afdekkappen.
(…)
D.CONCLUSIE EN ADVIES
De hellingshoek van het dak is te gering waardoor het vrijwel onmogelijk is het dak met sandwichpanelen goed waterdicht te krijgen.
De panelen steken niet ver genoeg voorbij de gevel door zodat een goot geen functie heeft. De licht doorlatende panelen bevatten te veel vocht, waarvan verwacht wordt dat het niet meer uit de constructie zal verdwijnen.
Dakvlak
Het advies is om op deze constructie een gesloten, bitumineus dakbedekkingssysteem aan te laten brengen. (…)”
Bij op 3 juni 2019 gedateerde schriftelijke bevestiging heeft [[ X ]] B.V. bevestigd de door Stelbograaf gegeven opdracht voor gevelrenovatie van het bedrijfspand:
“(…) Leveren en montage van:
A)
Renoveren bedrijfspand.
(…)
B)
Aluminium composiet ca. 87 m2
(…)
C)
Dakgoten c.a. 160 m1
(…)
Totaalprijs A t/m C: € 114:000,-
(…)”
6.3
Het hof roept kort in herinnering dat -zoals al in het tussenarrest is overwogen- de rechtbank in dit met de dagvaarding van 15 januari 2020 ingeleide geding, Emon op vordering van Stelbograaf heeft veroordeeld tot betaling van:
A. € 14.943,50 aan resterende -op 2 november 2018 geleden- waterschade, met
€ 924,44 aan buitengerechtelijke kosten en met wettelijke rente;
€ 15.680,-- als vergoeding voor (uit)geleende werknemers, met € 1.031,80 aan buitengerechtelijke kosten en met wettelijke rente.
De rechtbank heeft de overige vorderingen van Stelbograaf afgewezen en bepaald dat ieder de eigen proceskosten moet dragen.
6.4
In beroep formuleert Stelbograaf twee grieven en concludeert Stelbograaf samengevat dat het hof het beroepen vonnis zal vernietigen en:
I. zal verklaren voor recht dat Stelbograaf de aannemingsovereenkomst gedeeltelijk mag ontbinden, namelijk voor zover dat:
“(…) ziet op de levering en de plaatsing van de ongeschikte sandwichpanelen van REX Panels (…)”(memorie van grieven pagina 10 petitum a.);
II. Emon zal veroordelen om aan Stelbograaf te voldoen:
binnen twee weken de ongeschikte lichtdoorlatende sandwichpanelen te vervangen door hellende lichtstraten van polycarbonaat;
binnen twee weken de al met water verzadigde en aan de onderzijde bulten vertonende sandwichpanelen te vervangen door nieuwe exemplaren;
binnen een week na vervanging a. en b. het dak te voorzien van een bitumen dakbedekkingssysteem;
€ 6.000,-- voor het aanhelen/aanlengen van door Emon geplaatste dakpanelen ter realisatie van een 160 m. lange functionele dakgoot;
de proceskosten van beide instanties.
6.5
Opdat Stelbograaf door haar eigen beroep niet zal kunnen worden benadeeld, begrijpt het hof dat Stelbograaf de vernietiging van het beroepen vonnis verlangt behoudens voor zover daarbij ten gunste van haar de veroordelingen A en B zijn uitgesproken. Dit beroep spitst zich verder vooral toe op de vorderingen I en II.a tot en met II.e.
6.6
Stelbograaf legt aan haar vorderingen I en II.a tot en met II.e. in de kern ten grondslag dat Emon tekort is geschoten in de nakoming van verplichtingen uit de aannemingsovereenkomst doordat het geplaatste dak niet hemelwaterdicht is, doordat één van de (in totaal overeengekomen 20) lichtdoorlatende dakpanelen niet is geplaatst en doordat zonder bijzondere aanpassingen onder de dakpanelen geen dakgoot kan worden geplaatst (hierna: de eerste, tweede respectievelijk derde tekortkoming). Stelbograaf heeft in eerste aanleg ook gesteld dat de afgesproken opleveringstermijn niet is gehaald, maar dat kan onbesproken blijven omdat de rechtbank dat niet in haar overwegingen heeft betrokken en Stelbograaf daartegen geen grief heeft aangevoerd.
6.7
Voor zover Emon als verweer aanvoert dat zij correct is nagekomen, gaat dat reeds niet op omdat de rechtbank bij gebreke van een daartegen gevoerd verweer (blijkens beroepen vonnis rov. 4.14) terecht de tweede en derde tekortkoming heeft vastgesteld. Ook in beroep staan deze tweede en derde tekortkoming (van één ontbrekend lichtdoorlatend dakpaneel respectievelijk geen onder de dakpanelen plaatsbare dakgoot) als onbestreden vast.
6.8
Ook met de tegenwerpingen dat Stelbograaf niet tijdig zou hebben geprotesteerd en dat Emon niet in verzuim zou zijn geraakt, treft Emon geen doel. Emon heeft het werk immers niet correct opgeleverd en Stelbograaf heeft het uitgevoerde werk uiteindelijk ook niet goedgekeurd, juist vanwege de ondervonden en besproken problemen en klachten.
6.9.1
De beide door Stelbograaf geformuleerde grieven zien op de door Stelbograaf aan Emon verweten eerste tekortkoming (van het niet hemelwaterdichte dak). Met grief 1 keert Stelbograaf zich kort gezegd tegen het (in beroepen vonnis rov. 4.9 en 4.10 vervatte) rechtbankoordeel dat van deze tekortkoming geen sprake is, terwijl Stelbograaf zich met grief 2 keert tegen het (in beroepen vonnis rov. 4.16) ten overvloede gegeven oordeel dat deze tekortkoming -ook in samenhang met de tweede en derde tekortkoming- een ontbinding van de overeenkomst niet zou hebben gerechtvaardigd. Door haar beide grieven verwijt Stelbograaf samengevat aan Emon dat zij heeft nagelaten om de hellingshoek van het dak op te meten. Volgens Stelbograaf heeft de rechtbank miskend dat de vooraf door haar juist opgegeven hellingshoek van 5% gelijk is aan ruim 2 graden, dat een gespecialiseerd dakbedekkingsbedrijf als Emon dit weet althans behoort te weten en dat Emon bovendien uit eigen inspectie vooraf wist althans had moeten weten dat het om een dak met zo’n kleine hellingshoek gaat. Stelbograaf meent dat Emon als gespecialiseerd dakbedekkingsbedrijf haar vooraf had moeten waarschuwen (voor het risico) dat de verzochte dakpanelen niet geschikt zijn voor haar nagenoeg platte dak. Wegens het nalaten daarvan houdt Stelbograaf Emon verantwoordelijk voor het niet hemelwaterdichte dak.
6.9.2
Het hof overweegt dat Stelbograaf in haar email van 13 februari 2018 heeft verzocht om een offerte voor het vervangen van de bestaande dakpanelen op haar bedrijfspand en daarbij heeft aangegeven dat sprake is van een dakhelling van 5%. Naar Stelbograaf onweersproken en gestaafd met stukken stelt, correspondeert dat met een geringe hellingshoek tussen de 2 en 3 graden zoals een professioneel dakbedekkingsbedrijf als Emon behoort te weten. Ook op grond van haar eigen bezoeken aan het bedrijfspand op 20 februari 2018 en 23 mei 2018 was Emon bekend althans had Emon redelijkerwijs bekend moeten zijn, dat sprake is van zo’n geringe hellingshoek.
6.9.3
Voor zover Emon tegenwerpt dat Stelbograaf zelf heeft aangegeven welk type dakpanelen zij op de bestaande onderconstructie met die geringe hellingshoek wilde laten monteren, laat dat onverlet dat Emon als deskundig te achten aannemer Stelbograaf tijdig had moeten waarschuwen voor (het voorzienbare risico op) een niet hemelwaterdicht dak. Zoals uit de DIAC-rapportage volgt, horen daken met de onderhavige panelen in beginsel zelfs een hellingshoek van maar liefst minimaal 15 graden te hebben en/of een afschot van zeker meer dan 5 graden, maar hier is sprake van een aanzienlijk lagere hellingshoek van tussen de 2 en 3 graden. In zoverre zijn de door Emon verwerkte dakpanelen hier ongeschikt voor het dak van het bedrijfspand.
Emon wijst er op dat zij:
“(…) op 20 februari 2018 [heeft, hof] opgemerkt dat er bitumen
over het stalen dak is gebrand [en, hof] dat, net als bij het oude dak het geval was, het niet geheel mogelijk is een dergelijk dak in de onderhavige omstandigheden volledig waterdicht te krijgen.”(conclusie van antwoord nr. 1.3)
Stelbograaf betwist dat deze opmerking is gedaan, maar dit kan verder onbesproken blijven. Zelfs als deze opmerking is gedaan, hoefde Stelbograaf enkel dat redelijkerwijs nog niet te begrijpen als een waarschuwing (voor het risico) dat het nog te offreren werk niet zal (kunnen) leiden tot een hemelwaterdicht dak. Dit geldt nog temeer nu in zowel de daarna door partijen nog gevoerde gesprekken als de door Emon daarna uitgebrachte eerste offerte van 8 maart 2018, de tweede offerte van 25 mei 2018, de derde offerte van 30 mei 2018 en zelfs de uiteindelijke aannemingsovereenkomst van 18 juli 2018 geen (begin van zo’n) voor Stelbograaf kenbare waarschuwing is opgenomen.
Voor zover Emon in haar offertes en de schriftelijke bevestiging van de aannemingsovereenkomst steeds heeft opgenomen:
“(…)
Let op:
(…) Emon B.V. zal zo goed als mogelijk de dakbeplating monteren maar wanneer de onderconstructie slecht is en niet uitgelijnd dan kan er eventuele schade aan de dakbeplating ontstaan dit is niet voor de verantwoording van Emon B.V. (…)”
gaat het om een beding dat voor een specifiek geval de aansprakelijkheid van Emon uitsluit. Dit beding hoefde Stelbograaf redelijkerwijs nog niet te begrijpen als de waarschuwing (voor het risico) dat het door Emon geoffreerde en/of uit te voeren werk aan het dak als zodanig niet zal (kunnen) leiden tot een hemelwaterdicht dak.
Bij gebreke van de bedoelde waarschuwing heeft Stelbograaf mogen verwachten dat het door Emon te plaatsen dak van het bedrijfspand uiteindelijk hemelwaterdicht zou zijn.
Anders dan de rechtbank, oordeelt het hof dat met dit alles ook de eerste tekortkoming vaststaat.
6.1
Ook anders dan de rechtbank, oordeelt het hof dat de eerste, tweede en derde tekortkoming(en) Stelbograaf in beginsel bevoegd maken om de aannemingsovereenkomst te ontbinden, zeker als die tekortkomingen in onderling verband en samenhang worden beschouwd. Nu Stelbograaf benadrukt de gedeeltelijke ontbinding van de aannemingsovereenkomst na te streven, zal het hof vordering I toewijzen zoals hierna te melden en in aanmerking nemen dat Stelbograaf met de overige vorderingen kennelijk ook ongedaanmaking, herstel en/of schadevergoeding in natura lijkt te (willen) bewerkstelligen. Verder stelt Stelbograaf dat zij Emon na het beroepen eindvonnis inmiddels schriftelijk heeft aangezegd dat Emon alsnog deugdelijk moet nakomen, waarna Emon haar bij email van 21 december 2020 voor de herstelwerkzaamheden een Plan van aanpak heeft toegezonden. Volgens Stelbograaf hebben partijen over dat Plan van aanpak vervolgens ook overeenstemming bereikt. Blijkens dat Plan van aanpak zijn bij voorafgaande inventarisatie voor herstelwerkzaamheden aan het dak van het bedrijfspand:
“(…) een 8 verschillende
lekkagepunten gevonden (…). Wij willen uiterlijk in week 2 de 8 stuks lekkage punten proberen op te lossen (…).
In overleg met (…) Rex Panels zullen wij de gaatjes welke zijn geboord aan de binnenzijde van de lichtpanelen dichtkitten.
Door Rex Panels is ons toegezegd dat begin 2021 (…) een nieuw lichtpaneel geleverd wordt. Deze zullen wij dan in het dak plaatsen.
Het herstellen van de blazen in de folie van het dak zal uitgevoerd worden door Rex Panels. (…).”
Volgens Stelbograaf is Emon met de herstelwerkzaamheden in verzuim geraakt en is het dak nog steeds niet hemelwaterdicht. Emon heeft dit niet weersproken, evenmin als de daarvoor nu gemotiveerd onder II.a, II.b en II.c gevorderde technische oplossingen en de (kennelijk inmiddels gerealiseerde) oplossing waarvoor Stelbograaf onder II.d nu een vergoeding vordert.
6.11
Alles bij elkaar concludeert het hof dat het hoger beroep in zoverre slaagt dat het beroepen vonnis moet worden bekrachtigd voor de daarbij toegewezen vorderingen A en B, maar voor het overige moet worden vernietigd terwijl Emon als de overwegend in het ongelijk te stellen partij (alsnog) moet worden veroordeeld in de proceskosten van de eerste aanleg. Daarnaast zal het hof vordering I en de vorderingen II.a tot en met II.d toewijzen als hierna te melden. Wat partijen verder nog aanvoeren, bevat geen (voldoende) concrete argumenten die het hof anders kunnen doen oordelen.
Het hof zal Emon als de in het ongelijk te stellen partij veroordelen in de proceskosten van het beroep, met de verlangde uitvoerbaarverklaring bij voorraad.
Het hof beslist als volgt.

7.De uitspraak

Het hof:
bekrachtigt het beroepen vonnis van 2 december 2020 voor zover de rechtbank daarbij de vorderingen A en B (zie rov. 6.3) heeft toegewezen;
vernietigt het beroepen vonnis van 2 december 2020 voor het overige en doet in zoverre opnieuw recht:
- veroordeelt Emon in de proceskosten van de eerste aanleg aan de zijde van Stelbograaf en begroot die kosten tot op de datum van het beroepen vonnis op € 87,99 aan dagvaardingskosten, € 4.131,-- aan griffierecht en € 4.982,-- aan salaris gemachtigde;
verklaart voor recht dat Stelbograaf het recht heeft om de overeenkomst van aanneming gedeeltelijk te ontbinden, namelijk voor zover dit ziet op de levering en de plaatsing van de sandwichpanelen van REX Panels (inclusief de lichtdoorlatende sandwichpanelen);
veroordeelt Emon om aan Stelbograaf te voldoen:
uiterlijk binnen twee weken gerekend vanaf betekening van dit arrest de ongeschikte lichtdoorlatende sandwichpanelen van REX Panels te verwijderen en te vervangen door hellende lichtstraten van polycarbonaat (zoals getoond in bijlage 5 bij memorie van grieven);
uiterlijk binnen twee weken gerekend vanaf betekening van dit arrest de ongeschikte sandwichpanelen van REX Panels, die reeds zijn verzadigd met water en aan de onderzijde grote bulten vertonen te verwijderen en te vervangen door nieuwe exemplaren sandwichpanelen van REX Panels;
uiterlijk binnen een week na plaatsing van de hellende lichtstraten en de nieuwe sandwichpanelen het gehele dak te voorzien van een bitumen dakbedekkingsysteem;
een bedrag van € 6.000,-- wegens de door Stelbograaf gemaakte kosten ter zake van het aanhelen/aanlengen van de door Emon geplaatste dakpanelen voor het kunnen plaatsen van een functionele dakgoot over een lengte van 160 m.;
veroordeelt Emon in de proceskosten van het beroep aan de zijde van Stelbograaf en begroot die kosten tot op heden op € 85,81 aan dagvaardingskosten, op € 5.689,-- aan griffierecht en op € 1.114,-- aan salaris advocaat;
verklaart dit arrest uitvoerbaar bij voorraad;
wijst het meer of anders in beroep gevorderde af.
Dit arrest is gewezen door mrs. M.G.W.M. Stienissen, L.S. Frakes en J.K.B. van Daalen en is in het openbaar uitgesproken door de rolraadsheer op 5 april 2022.
griffier rolraadsheer