ECLI:NL:GHSHE:2017:2671

Uitspraak

GERECHTSHOF ’s-HERTOGENBOSCH

Afdeling civiel recht

zaaknummers HD 200.180.551/01

arrest van 13 juni 2017

in de zaak van

[appellant],

wonende te [woonplaats] ,

appellant,

advocaat: mr. M.M.H.A. Leurs te Venlo,

tegen

[geïntimeerde],

wonende te [woonplaats] ,

geïntimeerde,

advocaat: mr. R. Smink te Enschede,

op het bij exploot van dagvaarding van 9 november 2015 ingeleide hoger beroep van het door de rechtbank Limburg (Roermond) gewezen vonnis van 12 augustus 2015 tussen appellant – [appellant] – als gedaagde en geïntimeerde – [geïntimeerde] – als eiser.

1.Het geding in eerste aanleg (zaaknr. 3731474\ CV EXPL 15-33)

Voor het geding in eerste aanleg verwijst het hof naar voormeld vonnis.

2.Het geding in hoger beroep

Het verloop van de procedure blijkt uit:

- het exploot van dagvaarding in hoger beroep;

- de memorie van grieven met producties;

- de memorie van antwoord met producties;

- het pleidooi, gehouden op 27 maart 2017, waarbij de advocaten pleitnota’s hebben overgelegd en mr. Smink een productie heeft overgelegd.

Partijen hebben arrest gevraagd. Het hof doet recht op bovenvermelde stukken en de stukken van de eerste aanleg.

3.De gronden van het hoger beroep

Voor de tekst van de grieven wordt verwezen naar de memorie van grieven.

4.De beoordeling

4.1.

Als niet of onvoldoende weersproken staat het volgende tussen partijen vast.

[appellant] heeft gedurende vele jaren reparaties verricht aan alle automerken als zelfstandig garagehouder. [appellant] is in 2005 uitgetreden uit de vennootschap waarin deze werkzaamheden werden verricht. Hij is thans gepensioneerd.

[geïntimeerde] is liefhebber van klassieke auto’s.

[appellant] heeft in 1999 in Amerika een Jaguar E-type V12 serie III cabriolet uit 1973 gekocht, uit een nalatenschap en door tussenkomst van een handelaar, voor USD 23.800 (hierna de Jaguar). Er was geen registratie en een onderhoudshistorie of onderhoudsboekjes waren niet beschikbaar. De tellerstand was 30.547 mijl. [appellant] heeft de Jaguar in Nederland ingevoerd.

[appellant] heeft in de eerste jaren de jaarlijkse apk-keuring zelf verzorgd; later, na zijn pensionering, is de keuring door anderen uitgevoerd. Hier en daar is een onderdeel vervangen, maar groot onderhoud, of onderhoud waarbij de motor zou moeten worden gedemonteerd, is niet uitgevoerd.

[appellant] heeft vanaf de aankoop in 1999 nauwelijks in de Jaguar gereden. In 2014 was de tellerstand ongeveer 32.000 of 33.000 mijl.

[appellant] heeft in 2014 de Jaguar op een Duitse autosite ten verkoop aangeboden. In de bijbehorende advertentie is opgenomen dat de verkoper een particuliere aanbieder is, dat de auto een bouwjaar heeft van maart 1973 en dat de auto een kilometerstand heeft van 32.000 km.

[geïntimeerde] heeft naar aanleiding van de advertentie [appellant] gebeld op zondag 25 mei 2014. [appellant] heeft tijdens dit gesprek desgevraagd toegezegd de Jaguar niet te verkopen totdat [geïntimeerde] de gelegenheid zou hebben gehad voor een inspectie. [geïntimeerde] is de volgende dag uit [woonplaats] naar vliegveld [vliegveld] gereisd, [appellant] heeft hem daar opgehaald en [appellant] en [geïntimeerde] hebben samen de Jaguar geïnspecteerd bij [appellant] thuis. [geïntimeerde] heeft onder de motorkap gekeken. [appellant] en [geïntimeerde] hebben samen een proefrit gemaakt, waarbij [geïntimeerde] heeft gereden. [appellant] heeft [geïntimeerde] verteld dat diverse werkzaamheden nodig waren: de banden waren oud en moesten worden vervangen, het koelmiddel in de airco-installatie moest worden vervangen en er was een olielekkage die ernstiger was dan normaal, waardoor waarschijnlijk de motor zou moeten worden uitgebouwd. Er kwam een blauwe kwalm uit de motorruimte. [geïntimeerde] heeft waargenomen dat de Jaguar schakelde op een bijzonder toerental en [appellant] heeft uitgelegd dat dit te maken had met de Amerikaanse achtergrond van de Jaguar. [appellant] heeft een taxatie uit 2011 door [taxateur] aan [geïntimeerde] ter hand gesteld, waarin de waarde van de auto was getaxeerd op € 55.000. [appellant] heeft [geïntimeerde] verteld over zijn achtergrond als monteur en garagehouder. [appellant] heeft [geïntimeerde] verteld over het Amerikaanse verleden van de Jaguar en aan [geïntimeerde] medegedeeld dat de Jaguar in Amerika was gerestaureerd en daarbij een andere kleur had gekregen en dat een registratie, een onderhoudshistorie of onderhoudsboekjes niet beschikbaar waren. [appellant] heeft [geïntimeerde] ook verteld dat de motor en de carburateurs moesten worden afgesteld, dat de auto, vooral de motor, een goede beurt nodig had en dat het gezien de leeftijd van de Jaguar, het ontbreken van een registratie en het feit dat de Jaguar uit een nalatenschap was gekocht, wegens het gebrek aan informatie niet mogelijk was om alle vragen te beantwoorden (grieven, 10-11). [appellant] heeft hierbij gezegd dat hij niet twijfelde aan de mijlenstand van ongeveer 33.000.

[geïntimeerde] heeft de Jaguar dezelfde dag gekocht voor € 45.000. Partijen hebben een onderhandse akte getekend, waarin staat dat [geïntimeerde] de Jaguar koopt “as is”. In de akte is niets opgenomen over de tellerstand of over het aantal mijlen dat de Jaguar werkelijk had gereden.

[geïntimeerde] heeft de volgende dag zorggedragen voor een bancaire overboeking, waarna hij de sleutels in ontvangst heeft genomen. [geïntimeerde] wilde direct naar [woonplaats] rijden, maar [appellant] heeft hem dit ontraden, waarna [geïntimeerde] naar [plaats] is gereden.

[geïntimeerde] heeft [Jaguar dealer] , Jaguar dealer en gespecialiseerd in de restauratie van klassieke Jaguars, verzocht de Jaguar te inspecteren, te herstellen en (uiteindelijk) in perfecte staat te brengen. Toen [Jaguar dealer] de motor demonteerde en met apparatuur metingen uitvoerde, heeft hij een mate van slijtage geconstateerd die volgens hem past bij een tellerstand van ongeveer 150.000 mijl. [Jaguar dealer] heeft verklaard dat deze slijtage niet met het blote oog bij het optillen van de motorkap kan worden vastgesteld, maar alleen na het demonteren van de motor. [Jaguar dealer] heeft geen aanwijzingen gevonden voor de conclusie dat met de tellerstand zou zijn geknoeid.

[geïntimeerde] heeft [beëdigd registertaxateur automobielen] , beëdigd registertaxateur automobielen, verzocht de Jaguar te inspecteren. [beëdigd registertaxateur automobielen] heeft dit in de werkplaats van [Jaguar dealer] gedaan toen [Jaguar dealer] al een aanvang had gemaakt met zijn werkzaamheden, waardoor de Jaguar hier en daar (vergaand) was gedemonteerd. Bij rapport van 23 juli 2014 heeft [beëdigd registertaxateur automobielen] geconcludeerd: “Gezien de slijtage op diverse onderdelen, zoals in- en uitlaatkleppen van de motor, torsiedemper, remtaatsen, bedrading + stekkers, hoofdremcilinder, kleppenhuis van de stuurinrichting, stoel verstel inrichting etc. etc. moet het voertuig > 35.000 miles hebben gereden. Motorblok heeft een totale revisie ondergaan (er zijn geen meetgegevens van motorblok en zuigers bekend). Van de lakdikte zijn diverse opnames gemaakt.” In zijn toelichting bij verschillende foto’s heeft [beëdigd registertaxateur automobielen] opgemerkt:
- kleppenhuis/stuurinrichting torsieveer gebroken: veer breekt bij > 150.000 mijl;
- kettinggeleider is zeer zwaar ingesleten: de geschatte mileage > 150.000;
- uitlaatklep; groeven > 150.000 miles;
- inlaatklep; groeven > 150.000 miles;
- torsiedemper gescheurd en gebarsten (> 150.000 miles).

De verzekeraar van [appellant] heeft een contra-expertise laten uitvoeren. In het rapport dat vervolgens is opgesteld is opgenomen: “Het is na een goede optische controle duidelijk dat deze Jaguar meer mijlen heeft gereden dan de teller aangeeft en ook dat er diverse reparaties en revisies noodzakelijk zijn om er een echt goede Jaguar van te maken. Hier hangt vanzelfsprekend ook een behoorlijk prijskaartje aan.”

4.2.

[geïntimeerde] heeft in eerste aanleg gevorderd [appellant] te veroordelen tot betaling van:
- primair schadevergoeding van € 20.707,45 wegens non-conformiteit;

- subsidiair verlaging van de koopprijs wegens dwaling met een bedrag van € 20.707,45;

- meer subsidiair een door een deskundige te bepalen bedrag;

- de kosten van het deskundigenbericht van € 1.250;

te vermeerderen met de wettelijke rente, de buitengerechtelijke incassokosten en de kosten van het geding.
[geïntimeerde] heeft aan het gevorderde ten grondslag gelegd, kort gezegd, dat hij een kat in de zak heeft gekocht. De lage mijlstand was voor hem essentieel, zo stelt hij, en [appellant] heeft dit gegarandeerd en uitdrukkelijk medegedeeld dat hij niet twijfelde aan deze mijlstand. [geïntimeerde] benadrukt dat nog veel meer reparaties noodzakelijk zijn gebleken om de Jaguar in perfecte staat te brengen en dat hij zijn vordering beperkt tot de reparaties die noodzakelijk zijn geweest om de conditie van een auto die ongeveer 33.000 mijl heeft gereden te benaderen.

[appellant] heeft verweer gevoerd.

4.3.

De kantonrechter heeft in het bestreden vonnis [appellant] veroordeeld tot betaling van € 21.957,45 (kosten van reparatie en van het deskundigenbericht), te vermeerderen met de wettelijke rente, en in de kosten van het geding.

4.4.

[appellant] heeft 13 grieven aangevoerd. [appellant] vordert in hoger beroep het bestreden vonnis te vernietigen, het door [geïntimeerde] gevorderde alsnog af te wijzen, [geïntimeerde] te veroordelen tot terugbetaling van hetgeen [appellant] aan hem heeft voldaan ter uitvoering van het bestreden vonnis, te vermeerderen met de wettelijke rente, en [geïntimeerde] te veroordelen in de kosten van het geding in beide instanties. Het betoog van [appellant] komt erop neer dat [geïntimeerde] heeft gekregen wat hij redelijkerwijs bij het aangaan van de koop mocht verwachten, namelijk de Jaguar, die door partijen is geïnspecteerd, in de staat waarin deze zich ten tijde van het aangaan van de koop bevond (“as is”). Van non-conformiteit dan wel dwaling is dan ook geen sprake, aldus [appellant] .

[geïntimeerde] voert verweer langs de lijnen van zijn argumentatie in eerste aanleg.

4.5.

De grieven lenen zich voor gezamenlijke behandeling.

4.6.

Het hof neemt in de eerste plaats in aanmerking dat er niet is geknoeid met de mijlenstand. Partijen gaan hiervan uit nu [Jaguar dealer] geen aanwijzingen heeft gevonden in die richting. [appellant] heeft er onweersproken op gewezen dat de mijlenteller 5 getallen heeft, waardoor de mijlenteller na 99.999 naar 00.000 gaat. [geïntimeerde] gaat er ook van uit dat hij dit tijdens de proefrit heeft gezien. Het moet er bij deze stand van zaken, en gelet op de door [Jaguar dealer] geconstateerde en door [appellant] onvoldoende weersproken slijtage, voor worden gehouden dat de mijlenteller juist is, in die zin dat de stand het gevolg is van het normale gebruik van de auto, en dat de Jaguar bij het aangaan van de koop ongeveer 133.000 of wellicht zelfs ongeveer 233.000 mijl had gereden. [Jaguar dealer] heeft, naar [geïntimeerde] onweersproken stelt, een origineel plaatje in de auto gevonden met het chassisnummer en het motornummer en dit motornummer komt overeen met het nummer op de motor die [Jaguar dealer] kort na de koop in de auto heeft aangetroffen. De suggestie van [appellant] dat een andere motor in de auto zou zijn gemonteerd wordt dan ook als onvoldoende toegelicht door het hof verworpen. [appellant] merkt ook op dat de motor sneller kan slijten omdat het ontwerp uit de racewereld kwam of omdat de motor niet geschikt zou zijn voor loodvrije benzine, maar deze opmerkingen worden eveneens als onvoldoende toegelicht verworpen nu niet is uitgelegd dat deze opmerkingen het verschil tussen 33.000 en 133.000 (of zelfs 233.000) mijl kunnen verklaren.

4.7.

[geïntimeerde] heeft gewezen op de verklaring van [Jaguar dealer] dat een ervaren monteur in de loop van de jaren gezien de stand van de auto moet hebben vermoed dat er iets aan de hand was en dat de auto veel meer dan 33.000 mijl had gereden. [geïntimeerde] heeft hieraan toegevoegd dat de eigenaar van een dergelijke auto toch wil weten hoe het zit. [geïntimeerde] verbindt hieraan de conclusie dat [appellant] bekend was of behoorde te zijn met het werkelijke aantal mijl dat de Jaguar had gereden. Het hof volgt [geïntimeerde] hierin niet. [geïntimeerde] heeft immers geen concrete feiten naar voren gebracht waaruit volgt dat [appellant] dergelijke vermoedens had of bekend was of moest zijn met de werkelijke stand van zaken. [appellant] heeft, naar hij onweersproken aanvoert, vanaf 1999 tot in 2014 nauwelijks met de Jaguar gereden - een paar duizend mijl in 15 jaar - en hij heeft alleen de apk-keuringen en het noodzakelijke kleine onderhoud uitgevoerd. De omstandigheid dat [appellant] [geïntimeerde] heeft ontraden direct naar [woonplaats] te rijden is in dit verband onvoldoende om aan te kunnen nemen dat [appellant] bekend was met de werkelijke stand van zaken met de motor; de bekende gebreken en de oude banden zijn meer dan genoeg om dat advies te rechtvaardigen. [geïntimeerde] heeft tegenover de betwisting door [appellant] onvoldoende uitgelegd dat en waarom [appellant] niet kon menen dat de waarneembare slijtage, zoals op het terrein van de stoelverstelinrichting, zou kunnen passen bij een auto die in 2014 41 jaar oud was en 33.000 mijl had gereden, nog daargelaten dat deze waarneembare slijtage ook bij [geïntimeerde] , blijkens zijn uitlatingen ter zitting immers in het bezit van ruime ervaring op het gebied van klassieke auto’s, kennelijk geen aanleiding vormde tot twijfel of de mijlenstand van 33.000 het werkelijk aantal gereden mijlen weergaf. De stellingen van [geïntimeerde] zijn tegenover de betwisting door [appellant] onvoldoende gemotiveerd. Daarom kan niet worden aangenomen dat [appellant] , toen hij voor het aangaan van de koop [geïntimeerde] liet weten niet te twijfelen aan de juistheid van de mijlenstand van ongeveer 33.000, wist of behoorde te weten dat de mijlenstand in werkelijkheid veel hoger was.

4.8.

Uit het voorgaande volgt dat de Jaguar vanaf 1973 tot in 1999 in Amerika veel mijlen - ongeveer 130.000 (of wellicht zelfs 230.000) - heeft gereden en dat zowel [appellant] als [geïntimeerde] hiermee niet bekend was of behoorde te zijn tot het onderzoek door [Jaguar dealer] .

4.9.

Het hof neemt verder de volgende omstandigheden in aanmerking.

[appellant] was weliswaar een ervaren monteur en voormalig garagehouder, maar hij was ten tijde van het aangaan van de koop gepensioneerd en hij verkocht de Jaguar als particulier, ook al vertelde hij [geïntimeerde] over zijn achtergrond als monteur en garagehouder.

[geïntimeerde] is liefhebber van klassieke auto’s. Hij heeft ter gelegenheid van het pleidooi erkend enkele klassieke auto’s (naast de Jaguar ook een Alfa en een Volvo) te bezitten.

[appellant] heeft in de advertentie op de Duitse autosite een aantal kilometers genoemd en hij heeft in de aanloop naar het aangaan van de koop gezegd dat hij niet twijfelde aan de juistheid van de mijlenstand, maar [appellant] heeft voor het aangaan van de koop ook duidelijk gemaakt dat de Jaguar in Amerika een lang verleden had dat in nevel was gehuld: onderhoudsboekjes waren er niet, een onderhoudshistorie en een registratie ontbraken en het was gezien de leeftijd van de Jaguar en het gebrek aan informatie niet mogelijk op alle vragen antwoord te geven.

Partijen hebben, nadat zij uitgebreid over de Jaguar hebben gesproken, een koopakte ondertekend waarin staat dat de Jaguar wordt gekocht in de stand waarin hij zich bevindt: “as is”. Het gaat niet om een soortzaak met een (eenvoudig te bepalen, in de markt bekende) dagwaarde, maar om een uniek object. In de koopakte is niets opgenomen over de mijlenstand: [geïntimeerde] heeft in de koopakte niet tot uitdrukking gebracht dat de mijlenstand voor hem essentieel was voor het aangaan van de koop voor de overeengekomen prijs en dat hij, zoals hij in dit geding heeft gesteld, op dit punt een garantie wenste te ontvangen van [appellant] .

[appellant] heeft wel begrepen dat de mijlenstand belangrijk was voor [geïntimeerde] , zoals [geïntimeerde] onweersproken stelt, en [appellant] heeft laten weten daaraan niet te twijfelen, maar dit levert gelet op de koopakte en de overige mededelingen over een weer
(c. hiervoor) nog geen garantie op. Over andere uitlatingen van partijen die tot een ander oordeel zouden kunnen leiden is niets gesteld.

4.10.

Het lag op de weg van [geïntimeerde] om feiten naar voren te brengen waaruit volgt dat de Jaguar niet de eigenschappen bezit die [geïntimeerde] op grond van de overeenkomst mocht verwachten en dat de Jaguar aldus niet aan de overeenkomst beantwoordt. De stellingen van [geïntimeerde] zijn in dit kader onvoldoende. [appellant] heeft gelet op al het voorgaande bij het aangaan van de koop redelijkerwijs mogen aannemen dat [geïntimeerde] wenste te kopen wat hij zag: de Jaguar die partijen hadden geïnspecteerd. De Jaguar is aan [geïntimeerde] geleverd. [geïntimeerde] heeft gekregen wat hij op grond van de overeenkomst mocht verwachten. De omstandigheid dat [appellant] voorheen gedurende vele jaren garagehouder was geweest, is gelet op de overige omstandigheden van het geval van geringe betekenis. Het beroep van [geïntimeerde] op een tekortkoming in de nakoming van de koopovereenkomst is ongegrond.

4.11.

In het verlengde hiervan is het beroep van [geïntimeerde] op dwaling of wederzijdse dwaling ongegrond. De onjuiste voorstelling van zaken, waar [geïntimeerde] bij het aangaan van de koop van is uitgegaan, komt in verband met de aard van de overeenkomst, de in het verkeer geldende opvattingen en de omstandigheden van het geval voor zijn rekening.

4.12.

De conclusie van het voorgaande is dat de grieven slagen en dat het door [geïntimeerde] gevorderde alsnog moet worden afgewezen.

4.13.

Het bestreden vonnis zal worden vernietigd. Het door [geïntimeerde] gevorderde zal worden afgewezen. [geïntimeerde] zal worden veroordeeld tot terugbetaling van hetgeen aan hem is betaald ter uitvoering van het bestreden vonnis. [geïntimeerde] zal als de in het ongelijk gestelde partij in de proceskosten in eerste instantie (2 punten, tarief III) en in hoger beroep (grieven 1, pleidooi 2 punten, tarief III) worden veroordeeld.

5.De uitspraak

Het hof:

vernietigt het vonnis waarvan beroep;

en opnieuw rechtdoende

wijst af het door [geïntimeerde] gevorderde;

veroordeelt [geïntimeerde] tot terugbetaling van hetgeen aan hem is voldaan ter uitvoering van het bestreden vonnis, te vermeerderen met de wettelijke rente vanaf de dag van betaling tot de dag van terugbetaling;

veroordeelt [geïntimeerde] in de proceskosten, tot op heden aan de zijde van [appellant] begroot op nihil aan vast recht en € 800,- voor salaris advocaat in eerste aanleg en op € 711,- aan vast recht, € 94,19 voor verschotten en € 3.474,- voor salaris advocaat in hoger beroep, en in de nakosten begroot op € 131 aan salaris advocaat indien dit arrest niet wordt betekend dan wel € 199 indien dit arrest wordt betekend, te vermeerderen met de wettelijke rente over de proceskosten met inbegrip van de nakosten vanaf de dag 2 weken na dit arrest tot de dag van voldoening;

verklaart dit arrest uitvoerbaar bij voorraad.

Dit arrest is gewezen door mrs. O.G.H. Milar, L.S. Frakes en A.C. Metzelaar en is in het openbaar uitgesproken door de rolraadsheer op 13 juni 2017.

griffier rolraadsheer