ECLI:NL:GHSHE:2015:348

Uitspraak

Afdeling strafrecht

Parketnummer : 20-001769-14

Uitspraak : 5 februari 2015

TEGENSPRAAK

Arrest van de meervoudige kamer voor strafzaken van het gerechtshof

's-Hertogenbosch

gewezen op het hoger beroep, ingesteld tegen het vonnis van de rechtbank Limburg, zittingsplaats Maastricht, van 3 juni 2014 in de in eerste aanleg gevoegde strafzaken, parketnummers 03-700106-14 en 03-866231-13, tegen

[verdachte],

geboren te [geboorteplaats] op [geboortedatum] 1985,

zonder bekende woon- of verblijfplaats hier te lande,

thans verblijvende in PI Limburg Zuid - Gevangenis De Geerhorst te Sittard.

Hoger beroep

Bij vonnis waarvan beroep is de verdachte vrijgesproken van twee woninginbraken in vereniging (feit 2 op de dagvaarding met parketnummer 03-700106-14 en het feit op de dagvaarding met parketnummer 03-866231-13). De verdachte is ter zake van – kort gezegd – diefstal in vereniging met geweld en bedreiging met geweld (feit 1 op de dagvaarding met parketnummer 03-700106-14) veroordeeld tot een gevangenisstraf van drie jaar, met aftrek van het voorarrest. De rechtbank heeft voorts beslist over de vorderingen van de benadeelde partijen en het beslag.

De officier van justitie heeft tegen voormeld vonnis hoger beroep ingesteld.

Omvang van het hoger beroep

Bij de akte partiële intrekking hoger beroep van 21 januari 2015 heeft de advocaat-generaal het hoger beroep ingetrokken, voor zover dat zag op de door de rechtbank gegeven vrijspraken. Het hoger beroep is derhalve beperkt tot de veroordeling ter zake van hetgeen aan de verdachte onder 1 op de dagvaarding met parketnummer 03-700106-14 ten laste is gelegd. Al hetgeen hierna wordt overwogen en beslist heeft uitsluitend betrekking op dat gedeelte van het beroepen vonnis dat aan het oordeel van het hof is onderworpen.

Onderzoek van de zaak

Dit arrest is gewezen naar aanleiding van het onderzoek op de terechtzitting in hoger beroep, alsmede het onderzoek op de terechtzitting in eerste aanleg.

Het hof heeft kennisgenomen van de vordering van de advocaat-generaal en van hetgeen door en namens de verdachte naar voren is gebracht.

De advocaat-generaal heeft gevorderd dat het hof het beroepen vonnis - voor zover aan het oordeel van het hof onderworpen - zal bevestigen met uitzondering van de straf en dat het hof de verdachte zal veroordelen tot een gevangenisstraf van vijf jaar, met aftrek van het voorarrest.

De raadsvrouwe heeft een strafmaatverweer gevoerd.

Vonnis waarvan beroep

Het beroepen vonnis zal worden vernietigd omdat het hof tot een andere bewezenverklaring komt dan de eerste rechter.

Tenlastelegging

Aan verdachte is, voor zover aan het oordeel van het hof onderworpen, ten laste gelegd dat:

1.
hij op of omstreeks 25 november 2013 in de gemeente Beek tezamen en in vereniging met een ander of anderen, althans alleen, met het oogmerk van wederrechtelijke toe-eigening heeft weggenomen onder meer een hoeveelheid geld, een doos met horloges en een hoeveelheid sigaretten, in elk geval enig goed, geheel of ten dele toebehorende aan[slachtoffer], in elk geval aan een ander of anderen dan aan verdachte en/of zijn mededader(s), welke diefstal werd voorafgegaan en/of vergezeld van geweld en/of bedreiging met geweld tegen genoemde [slachtoffer], gepleegd met het oogmerk om die diefstal voor te bereiden en/of gemakkelijk te maken en/of om bij betrapping op heterdaad aan zichzelf en/of aan zijn mededader(s) hetzij de vlucht mogelijk te maken, hetzij het bezit van het gestolene te verzekeren, welk geweld heeft bestaan in het slaan en/of op de grond duwen van genoemde [slachtoffer] en/of het middels een verwurging vasthouden van genoemde [slachtoffer] en/of het boven op genoemde [slachtoffer] gaan liggen en/of het tegen de grond slaan van het hoofd van genoemde [slachtoffer] en/of het omwikkelen met tape van genoemde [slachtoffer] en/of welke bedreiging met geweld heeft bestaan in het op dreigende toon tegen genoemde [slachtoffer] roepen dat hij zijn mond moest houden en/of waar het geld was, althans woorden van soortgelijke dreigende aard en/of strekking.

Voor zover in de tenlastelegging taal- en/of schrijffouten of omissies voorkomen, zijn deze verbeterd. De verdachte is daardoor niet geschaad in de verdediging.

Bewezenverklaring

Het hof acht wettig en overtuigend bewezen dat verdachte het ten laste gelegde heeft begaan, met dien verstande dat:

1.
hij op 25 november 2013 in de gemeente Beek tezamen en in vereniging met anderen, met het oogmerk van wederrechtelijke toe-eigening heeft weggenomen een hoeveelheid geld, een doos met horloges en een hoeveelheid sigaretten, toebehorende aan[slachtoffer], welke diefstal werd voorafgegaan en vergezeld van geweld tegen genoemde [slachtoffer], gepleegd met het oogmerk om die diefstal voor te bereiden en gemakkelijk te maken, welk geweld heeft bestaan in het slaan en op de grond duwen van genoemde [slachtoffer] en het middels een verwurging vasthouden van genoemde [slachtoffer] en het boven op genoemde [slachtoffer] gaan liggen en het tegen de grond slaan van het hoofd van genoemde [slachtoffer] en het omwikkelen met tape van genoemde [slachtoffer].

Het hof acht niet bewezen hetgeen verdachte meer of anders is ten laste gelegd dan hierboven is bewezen verklaard, zodat deze daarvan behoort te worden vrijgesproken.

Door het hof gebruikte bewijsmiddelen

Indien tegen dit verkorte arrest beroep in cassatie wordt ingesteld, worden de door het hof gebruikte bewijsmiddelen die redengevend zijn voor de bewezenverklaring opgenomen in een aanvulling op het arrest. Deze aanvulling wordt dan aan het arrest gehecht.

Bijzondere overwegingen omtrent het bewijs

De beslissing dat het bewezen verklaarde door de verdachte is begaan berust op de

feiten en omstandigheden als vervat in de hierboven bedoelde bewijsmiddelen, in onderlinge samenhang beschouwd.

Strafbaarheid van het bewezenverklaarde

Het bewezen verklaarde levert op:

diefstal, voorafgegaan en vergezeld van geweld tegen personen, gepleegd met het oogmerk om die diefstal voor te bereiden en gemakkelijk te maken, terwijl het feit wordt gepleegd door twee of meer verenigde personen.

Er zijn geen feiten of omstandigheden aannemelijk geworden die de strafbaarheid van het bewezen verklaarde uitsluiten.

Strafbaarheid van de verdachte

Er zijn geen feiten of omstandigheden aannemelijk geworden die de strafbaarheid van verdachte uitsluiten.

De verdachte is daarom strafbaar voor het hiervoor bewezen verklaarde.

Op te leggen straf

Bij de bepaling van de op te leggen straf is gelet op de aard en de ernst van hetgeen bewezen is verklaard, op de omstandigheden waaronder het bewezen verklaarde is begaan en op de persoon van de verdachte, zoals een en ander bij het onderzoek ter terechtzitting naar voren is gekomen.

De verdachte heeft zich samen met zijn medeverdachten in het holst van de nacht schuldig gemaakt aan een brutale, gewelddadige overval op de 84-jarige uitbater van een plaatselijk café in Genhout, gemeente Beek. De uitbater had het café gesloten, opgeruimd en wilde juist nog wat eten toen verdachte en zijn medeverdachten zich de toegang tot het pand verschaften door een deur open te breken. Het slachtoffer is vervolgens hardhandig aangepakt; hij is onder meer met een wurggreep in bedwang gehouden en met tape vastgebonden. Hij heeft letsel opgelopen, bestaande uit diverse schaafwonden, zwellingen en haematomen in het gezicht, een schaafwond op de rechterelleboog en een bloeduitstorting in zijn oorschelp en is zelfs even buiten bewustzijn geraakt. De overval heeft ongeveer twintig minuten geduurd en heeft, na doorzoeking van het café en de daarboven gelegen woning van het slachtoffer, geresulteerd in een buit van wat kasgeld, sigaretten en oude horloges.

De advocaat-generaal heeft gevorderd dat het hof een gevangenisstraf van vijf jaar zal opleggen. De raadsvrouwe heeft betoogd dat met een gevangenisstraf van drie jaar zou moeten worden volstaan.

Naar het oordeel van het hof kan in de onderhavige zaak niet worden volstaan met een andere of lichtere sanctie dan een onvoorwaardelijke vrijheidsbeneming van na te melden duur. Het hof heeft daarbij gelet op de ernst van het bewezen verklaarde in de verhouding tot andere strafbare feiten, zoals onder meer tot uitdrukking komt in het hierop gestelde wettelijk strafmaximum en in de straffen die voor soortgelijke feiten worden opgelegd. Voorts laat het hof de belangen van vergelding, generale en speciale preventie zwaar wegen.

De verdachte heeft zich laten leiden door geldgebrek (een huurachterstand). Het hof acht de keuze voor gewelddadige criminaliteit teneinde de eigen financiële problemen het hoofd te bieden ronduit onaanvaardbaar. Het hof hecht eraan te benadrukken dat dergelijke criminaliteit streng bestraft moet worden.

In dit concrete geval, hebben verdachte en zijn medeverdachten het kwetsbare slachtoffer fysieke en psychische schade toegebracht. Het is niet ondenkbaar dat het slachtoffer deze traumatische gebeurtenis nooit meer te boven komt. De verklaring van verdachte, inhoudende dat het niet de verwachting of bedoeling was dat de hoogbejaarde man iets zou merken van de diefstal, overtuigt niet. [medeverdachte 1], zelf woonachtig op korte afstand van het café, had zich vermomd met een bivakmuts om te voorkomen dat hij zou worden herkend, [medeverdachte 2] had een verband om zijn tatoeages gedaan om identificatie te voorkomen en voorts hadden de verdachte en zijn medeverdachten duct-tape en wapens meegenomen naar het café.

Ondanks het feit dat verdachte en zijn medeverdachten op enig moment het slachtoffer hebben zien zitten in de keuken, zijn zij doorgegaan op het door hen ingeslagen pad en hebben, zoals hiervoor reeds vermeld, geweld tegen het slachtoffer gebruikt. Bij het verlaten van het pand hebben de daders het slachtoffer aan zijn lot overgelaten. Geen van hen heeft (desnoods anoniem) een ambulance gebeld of zich direct bij de politie gemeld.

De verdachte heeft spijt betuigd en bezworen dat hij niet opnieuw de fout in zal gaan. Een en ander wordt echter overschaduwd door het gebrek aan openheid over de gang van zaken door de verdachte ter terechtzitting in hoger beroep, onder meer over het meenemen van wapens en het toegepaste geweld. De vraag rijst in welk perspectief de spijtbetuiging en het minimaliseren van de eigen rol door verdachte moeten worden geplaatst.

Het hof acht in onderhavige kwestie gelet op al het vorenstaande, anders dan de advocaat-generaal en de verdediging, in beginsel een gevangenisstraf voor de duur van vier jaren gepast en geboden. Of in deze kwestie nu sprake was van een diefstal met geweld in een woning dan wel in een bedrijf acht het hof daarbij niet relevant.

In hetgeen omtrent de persoon van de verdachte aan de orde is gekomen ziet het hof evenwel aanleiding een gedeelte van voornoemde gevangenisstraf voorwaardelijk op te leggen. Uit het rapport van de reclassering d.d. 30 april 2014 blijkt dat het in het belang van de verdachte is dat hij hulp krijgt. Hoewel door de verdediging is aangevoerd dat deze hulp reeds op korte termijn kan aanvangen, hetgeen in het belang van de verdachte is, krijgt dat belang van verdachte, wat het hof betreft, eerst aandacht nadat hij na te melden onvoorwaardelijk deel van zijn gevangenisstraf heeft uitgezeten. Het hof acht het geboden een dwingend kader te scheppen voor de noodzakelijk geachte behandelingen en trainingen, zoals verwoord door de reclassering. Een bijkomend doel van het voorwaardelijke strafdeel is dat de strafoplegging dienstbaar wordt gemaakt aan het voorkomen van nieuwe strafbare feiten.

Beslag

Ter terechtzitting in hoger beroep heeft de raadsvrouwe enkele opmerkingen gemaakt over goederen die in beslag zijn genomen in een zaak die thans niet aan het oordeel van het hof onderworpen is. Het hof kan hier dan ook geen beslissing over nemen.

Vordering van de benadeelde partij[slachtoffer]

De benadeelde partij[slachtoffer] heeft in eerste aanleg een vordering ingesteld, strekkende tot schadevergoeding tot een bedrag van € 14.779,94, vermeerderd met de wettelijke rente. Deze vordering is bij vonnis waarvan beroep toegewezen tot een bedrag van € 1.650,00, vermeerderd met de wettelijke rente.

De benadeelde partij heeft zich in hoger beroep opnieuw gevoegd ter zake van het niet toegewezen gedeelte van de vordering.

Uit het onderzoek ter terechtzitting is het hof voldoende gebleken dat de benadeelde partij[slachtoffer] als gevolg van verdachtes bewezen verklaarde handelen rechtstreeks schade heeft geleden. In elk geval staat vast dat verdachte en zijn medeverdachten kasgeld hebben gestolen. Uit de stukken van de zaak en het verhandelde ter terechtzitting leidt het hof af dat dit ten minste € 150,00 moet zijn geweest. Dat er ook immateriële schade is geleden is in een zaak als de onderhavige evident. Een vergoeding van ten minste € 1.500,00 acht het hof toewijsbaar. Het hof zal ook de gevorderde wettelijke rente toekennen.

Verdachte is tot vergoeding van die schade gehouden zodat de vordering tot dat bedrag toewijsbaar is, met een beslissing omtrent de kosten als hierna zal worden vermeld.

Het hof is van oordeel dat voor het overige de behandeling van de vordering een onevenredige belasting van het strafgeding zou opleveren. Van de materiële schadeposten ‘duivenklok’ en ‘pendule’ staat niet zonder meer vast dat die door verdachte en zijn medeverdachten zijn ontvreemd. Andere materiële kosten hangen hoofdzakelijk samen met een minor stroke die [slachtoffer] enkele dagen na de overval heeft gehad. Het causaal verband tussen de overval en de minor stroke laat zich niet eenvoudig door het hof beoordelen, nu een medische verklaring omtrent het causaal verband ontbreekt. De benadeelde partij kan daarom in zoverre niet in haar vordering worden ontvangen en kan haar vordering desgewenst nog bij de burgerlijke rechter aanbrengen.

Het hof ziet aanleiding te dezer zake de maatregel van artikel 36f Wetboek van Strafrecht op te leggen als na te melden. Verdachte is naar burgerlijk recht aansprakelijk voor de schade die door het strafbare feit is toegebracht.

Toepasselijke wettelijke voorschriften

De beslissing is gegrond op de artikelen 14a, 14b, 14c, 36f en 312 van het Wetboek van Strafrecht, zoals deze luidden ten tijde van het bewezen verklaarde.

BESLISSING

Het hof:

Vernietigt het vonnis waarvan beroep, voor zover aan het oordeel van het hof onderworpen, en doet in zoverre opnieuw recht:

Verklaart zoals hiervoor overwogen bewezen dat de verdachte het onder 1 op de dagvaarding met parketnummer 03-700106-14 ten laste gelegde heeft begaan.

Verklaart niet bewezen hetgeen de verdachte onder 1 op de dagvaarding met parketnummer 03-700106-14 meer of anders is ten laste gelegd dan hierboven is bewezen verklaard en spreekt de verdachte daarvan vrij.

Verklaart het bewezen verklaarde strafbaar, kwalificeert dit als hiervoor vermeld en verklaart de verdachte strafbaar.

Veroordeelt de verdachte tot een
gevangenisstrafvoor de duur van
4 (vier) jaren.

Bepaalt dat een gedeelte van de gevangenisstraf, groot
1 (één) jaar, niet ten uitvoer zal worden gelegd, tenzij de rechter later anders mocht gelasten omdat de verdachte zich voor het einde van een proeftijd van
3 (drie) jaren

aan een strafbaar feit heeft schuldig gemaakt of
ten behoeve van het vaststellen van zijn/haar identiteit geen medewerking heeft verleend aan het nemen van een of meer vingerafdrukken of
geen identiteitsbewijs als bedoeld in artikel 1 van de Wet op de identificatieplicht ter inzage heeft aangeboden of
geen medewerking heeft verleend aan het reclasseringstoezicht, bedoeld in artikel 14d, tweede lid, van het Wetboek van Strafrecht, de medewerking aan huisbezoeken daaronder begrepen, dan wel de hierna te noemen bijzondere voorwaarde(n) niet heeft nageleefd.

Stelt als bijzondere voorwaarden:

dat de veroordeelde verplicht is zich te houden aan de aanwijzingen van de reclassering, voor zover deze niet reeds zijn opgenomen in een andere bijzondere voorwaarde, waartoe de veroordeelde zich moet melden bij GGZ reclassering Mondriaan en zich aldaar moet blijven melden, zo frequent en lang als GGZ reclassering Mondriaan dat nodig acht;
dat de veroordeelde deelneemt aan gedragsinterventies, indien de reclassering dit indiceert, te weten een cursus Cognitieve Vaardigheden en een Leefstijltraining, aangeboden door GI-RN respectievelijk GI-GGZ of soortgelijke instelling;
dat, indien de reclassering dit indiceert, de veroordeelde verplicht is om zich voor zijn verslavingsproblemen te laten behandelen bij de ambulante forensische poli van Mondriaan, of een soortgelijke en/of additionele ambulante forensische instelling, zulks ter beoordeling van de reclassering, waarbij veroordeelde zich zal houden aan de aanwijzingen die hem in het kader van die behandeling door of namens de behandelaar zullen worden gegeven, ook indien dit inhoudt dat de veroordeelde zijn medewerking aan urinecontroles verleent, zolang de reclassering dat (in samenspraak met de hoofdbehandelaar) nodig acht en/of dat de veroordeelde verplicht is tot een korte klinische opname voor de duur van maximaal zeven weken ten behoeve van crisis, detoxificatie, stabilisatie, observatie en/of diagnostiek, indien de reclassering dat noodzakelijk acht, waarbij de veroordeelde zich zal houden aan de aanwijzingen die hem in het kader van die opname door of namens de instelling/behandelaar zullen worden gegeven;
dat, indien de klinische behandeling niet tijdens de detentiefasering uitgevoerd kan worden dan wel niet nog is voltooid, de veroordeelde verplicht is zich op basis van de door het NIFP-IFZ afgegeven indicatiestelling te laten opnemen in een kliniek voor (Forensische) verslavingszorg, of een soortgelijke intramurale instelling, zulks ter beoordeling van het NIFP-IFZ, waarbij de veroordeelde zich zal houden aan de aanwijzingen die de hem in het kader van die behandeling door of namens de (geneesheer-)directeur van die instelling zullen worden gegeven.

Beveelt dat de tijd die door de verdachte vóór de tenuitvoerlegging van deze uitspraak in enige in artikel 27, eerste lid, of artikel 27a van het Wetboek van Strafrecht bedoelde vorm van voorarrest is doorgebracht, bij de uitvoering van de opgelegde gevangenisstraf in mindering zal worden gebracht, voor zover die tijd niet reeds op een andere straf in mindering is gebracht.

Vordering van de benadeelde partij[slachtoffer]

Wijst toe de vordering tot schadevergoeding van de benadeelde partij[slachtoffer] ter zake van het bewezen verklaarde tot het bedrag van
€ 1.650,00 (duizend zeshonderdvijftig euro) bestaande uit € 150,00 (honderdvijftig euro) materiële schade en € 1.500,00 (duizend vijfhonderd euro) immateriële schadeen veroordeelt de verdachte, die hoofdelijk voor het gehele bedrag aansprakelijk is, om dit bedrag tegen een behoorlijk bewijs van kwijting te betalen aan de benadeelde partij.

Bepaalt dat voormeld toegewezen bedrag aan schadevergoeding vermeerderd wordt met de wettelijke rente vanaf 25 november 2013 tot aan de dag der algehele voldoening.

Verklaart de benadeelde partij in haar vordering voor het overige niet-ontvankelijk en bepaalt dat zij in zoverre haar vordering slechts bij de burgerlijke rechter kan aanbrengen.

Verwijst de verdachte in de door de benadeelde partij gemaakte en ten behoeve van de tenuitvoerlegging nog te maken kosten, tot aan de datum van deze uitspraak begroot op nihil.

Legt aan de verdachte de verplichting op om aan de Staat, ten behoeve van het slachtoffer, genaamd[slachtoffer], een bedrag te betalen van
€ 1.650,00 (duizend zeshonderdvijftig euro) bestaande uit € 150,00 (honderdvijftig euro) materiële schade en € 1.500,00 (duizend vijfhonderd euro) immateriële schade, bij gebreke van betaling en verhaal te vervangen door
26 (zesentwintig) dagen hechtenis, met dien verstande dat de toepassing van die hechtenis de verplichting tot schadevergoeding aan de Staat ten behoeve van het slachtoffer niet opheft.

Bepaalt dat voormelde betalingsverplichting vermeerderd wordt met de wettelijke rente vanaf 25 november 2013 tot aan de dag der algehele voldoening.

Bepaalt dat, indien de verdachte heeft voldaan aan zijn verplichting tot betaling aan de Staat daarmee zijn verplichting tot betaling aan de benadeelde partij in zoverre komt te vervallen en andersom dat, indien de verdachte heeft voldaan aan zijn verplichting tot betaling aan de benadeelde partij daarmee zijn verplichting tot betaling aan de Staat in zoverre komt te vervallen.

Bepaalt dat indien en voor zover de mededaders van de verdachte voormeld bedrag hebben betaald, verdachte in zoverre is bevrijd van voornoemde verplichtingen tot betaling aan de benadeelde partij of aan de Staat.

Aldus gewezen door

mr. A.J.M. van Gink, voorzitter,

mr. R.R. Everaars-Katerberg en mr. G.P.M.F. Mols, raadsheren,

in tegenwoordigheid van mr. R. van den Munckhof, griffier,

en op 5 februari 2015 ter openbare terechtzitting uitgesproken.

Mr. G.P.M.F. Mols is buiten staat dit arrest mede te ondertekenen.