ECLI:NL:GHSHE:2014:3592

• Datum uitspraak: 11 september 2014
• Publicatiedatum: 12 september 2014
• Zaaknummer: F 200.142.929_01
• Instantie: Gerechtshof 's-Hertogenbosch
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Civiel recht; Personen- en familierecht
• Procedures: Hoger beroep
• Rechters: E.L. Schaafsma-Beversluis; M.C. van Dijkhuizen; M. Breur
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Verzoek tot verbetering van de geboorteakte van een dochter door de moeder

In deze zaak heeft de moeder, afkomstig uit Somalië, in hoger beroep verzocht om verbetering van de geboorteakte van haar dochter. De rechtbank Limburg had eerder, op 19 december 2013, het verzoek van de moeder afgewezen, omdat er geen sprake was van een misslag of onvolledigheid in de geboorteakte. De moeder was van mening dat haar dochter, die staatloos is, recht heeft op een geslachtsnaam, en dat de huidige vermelding op de geboorteakte niet correct is. De ambtenaar van de burgerlijke stand van de gemeente Maastricht heeft in zijn verweerschrift gesteld dat de dochter, volgens het Nederlandse recht, alleen een voornaam kan hebben zolang de moeder geen geslachtsnaam bezit. Tijdens de mondelinge behandeling op 5 augustus 2014 was de moeder niet aanwezig, maar haar advocaat, mr. I. Wudka, heeft het verzoek toegelicht. Het hof heeft vastgesteld dat de Nederlandse rechter rechtsmacht heeft en heeft het verzoek van de moeder beoordeeld op basis van artikel 1:24, eerste lid, van het Burgerlijk Wetboek. Het hof heeft de afwijzing van de rechtbank bevestigd, maar heeft de moeder wel geadviseerd om te wachten op een Koninklijk Besluit voor een geslachtsnaamwijziging. Het hof heeft de bestreden beschikking bekrachtigd, waarbij het belang van de dochter en de praktische problemen van de moeder zijn meegewogen.

Uitspraak

GERECHTSHOF 's-HERTOGENBOSCH

Afdeling civiel recht

Uitspraak: 11 september 2014

Zaaknummer: F 200.142.929/01

Zaaknummer eerste aanleg: C/03/182944 / FA RK 13-1657

in de zaak in hoger beroep van:

[de moeder] ,

wonende te

[woonplaats],

appellante,

hierna te noemen: de moeder,

advocaat: mr. I. Wudka,

tegen

De ambtenaar van de burgerlijke stand van de gemeente Maastricht ,

verweerder,

hierna te noemen: de ambtenaar van de burgerlijke stand.

1. Het geding in eerste aanleg

Het hof verwijst naar de beschikking van de rechtbank Limburg, zittingsplaats Maastricht, van 19 december 2013.

2. Het geding in hoger beroep

2.1.

Bij beroepschrift met producties, ingekomen ter griffie op 3 maart 2014, heeft de moeder verzocht voormelde beschikking te vernietigen (het hof begrijpt: voor zover daarin haar verzoek tot verbetering van de geboorteakte van haar dochter is afgewezen) en, opnieuw rechtdoende, te bepalen dat de ambtenaar van de burgerlijke stand de opdracht krijgt de geboorteakte van haar dochter te verbeteren zoals door de moeder in het appelschrift uiteengezet, in die zin dat – zo begrijpt het hof – de moeder verzoekt te bepalen dat de naam van haar dochter wordt gewijzigd in:

• geslachtsnaam: ‘[geslachtsnaam]’
• voornaam: ‘[voornaam]’

alsmede dat de gegevens van de moeder op de geboorteakte van de dochter als volgt worden gewijzigd:

• geslachtsnaam: ‘[geslachtsnaam]’
• voornaam: ‘[voornaam]’.

2.2.

Bij verweerschrift, ingekomen ter griffie op 10 april 2014, heeft de ambtenaar van de burgerlijke stand verzocht het hoger beroep van de moeder af te wijzen.

2.3.

De mondelinge behandeling heeft plaatsgevonden op 5 augustus 2014. Bij die gelegenheid zijn gehoord:

• mr. I. Wudka, namens de moeder;
• de heer M.M.J. Gordijn, in zijn hoedanigheid van ambtenaar van de burgerlijke stand.

De moeder is, hoewel behoorlijk opgeroepen, niet ter zitting verschenen.

2.4.

Het hof heeft voorts kennisgenomen van de inhoud van het V-formulier met bijlagen van de advocaat van de moeder d.d. 10 maart 2014.

3. De beoordeling

3.1.

De moeder is afkomstig uit van Somalië.

Uit haar is op [geboortedatum] 2013 te [geboorteplaats] een dochter geboren (hierna: de dochter).

3.2.

Op de geboorteakte van de dochter staat vermeld:

- Bij de gegevens van het kind:

o Geslachtsnaam: -

o Voornamen: [voornaam]

- Bij de gegevens van de ouders:

o Naam moeder: [naam moeder]

o Voornamen moeder: -

3.2.

Bij besluit van 18 juni 2014 heeft de gemeente Maastricht het verzoek van de moeder om tot naamswijziging van haarzelf en de dochter op voormelde geboorteakte over te gaan, afgewezen.

3.3.1.

Vervolgens heeft de moeder de rechtbank verzocht – voor zover thans relevant – de ambtenaar van de burgerlijke stand te gelasten de naam van de dochter te verbeteren op de geboorteakte in die zin dat de voornaam van de dochter ‘[voornaam]’ luidt en de geslachtsnaam ‘[geslachtsnaam]’.

Verder heeft de moeder verzocht dat dat zij op de geboorteakte van de dochter wordt vermeld met de voornaam ‘[voornaam]’ en de geslachtsnaam ‘[geslachtsnaam]’.

3.3.2.

Bij de bestreden beschikking heeft de rechtbank, voor zover thans relevant, het verzoek van de moeder tot verbetering van de geboorteakte van haar dochter afgewezen, nu geen sprake is van misslagen en de persoonsgegevens van de dochter op de juiste wijze zijn vermeld.

Kort gezegd heeft de rechtbank daartoe overwogen dat de dochter staatloos is, dat de geslachtsnaam en de voornamen van de dochter worden bepaald door het Nederlandse recht en dat zij, nu zij alleen in familierechtelijke betrekking tot de moeder staat, geen geslachtsnaam aan de moeder kan ontlenen, omdat de moeder geen geslachtsnaam heeft. De dochter heeft dan ook uitsluitend een voornaam. De dwingendrechtelijke bepalingen van het (Nederlandse) namenrecht bieden geen enkele ruimte daarvan in het belang van het kind of anderszins af te wijken zoals door de moeder is bepleit.

3.4.

De moeder kan zich met deze beslissing niet verenigen en zij is hiervan in hoger beroep gekomen. In haar appelschrift voert zij aan dat, anders dan de rechtbank overweegt, niet is vast komen te staan dat de moeder geen geslachtsnaam heeft.

Het kan volgens de moeder niet zo zijn dat haar dochter uitsluitend een voornaam draagt.

Wat de moeder betreft kan alleen al vanwege praktische overwegingen de geslachtsnaam worden gevolgd zoals haar vader deze heeft doorgegeven tijdens zijn eerste gehoor bij de IND.

De moeder sluit zich in zoverre aan bij de rechtbank dat zij eveneens van mening is dat de dochter staatloos is en dat daarom het Nederlands recht van toepassing is.

3.5.

De ambtenaar van de burgerlijke stand heeft in zijn verweerschrift, kort gezegd, gesteld dat de moeder ter zitting heeft verklaard het Islamitisch geloof aan te hangen en dat naar Islamitisch recht geen onderscheid wordt gemaakt tussen voor- en achternaam; men wordt geregistreerd met een naamsketen.

Omdat de dochter staatloos is, worden haar voor- en achternaam bepaald door het Nederlands recht. Op grond van artikel 1:5 lid 1 BW draagt een kind dat alleen in familierechtelijke betrekking staat tot de moeder, zoals in deze zaak het geval is, haar geslachtsnaam. Nu de moeder echter geen geslachtsnaam bezit is er geen geslachtsnaam opgenomen in de geboorteakte van de dochter en heeft de dochter uitsluitend een voornaam.

Het hof overweegt als volgt.

Rechtsmacht

3.6.

Het hof heeft vastgesteld dat de Nederlandse rechter rechtsmacht toekomt.

Inhoudelijk

3.7.1.

Het hof begrijpt het verzoek van moeder aldus dat zij verzoekt om verbetering van de geboorteakte van haar dochter op grond van artikel 1:24, eerste lid, van het Burgerlijk Wetboek (BW).

Op grond van dit artikel kan aanvulling van een register van de burgerlijke stand met een daarin ontbrekende akte of latere vermelding, doorhaling van een daarin ten onrechte voorkomende akte of latere vermelding, of verbetering van een daarin voorkomende akte of latere vermelding die onvolledig is of een misslag bevat op verzoek van belanghebbenden of van het openbaar ministerie worden gelast door de rechtbank.

3.7.2.

Het hof stelt voorop dat de rechtbank op goede gronden die het hof overneemt en tot de zijne maakt, het verzoek van de moeder heeft afgewezen.

Het hof kan zich echter indenken dat de moeder praktische problemen ervaart bij de huidige situatie en heeft daarom tijdens de mondelinge behandeling in hoger beroep met de advocaat van de moeder de mogelijkheid van geslachtsnaamwijziging zoals bedoeld in artikel 1:7 lid 2 BW besproken waarbij het hof heeft opgemerkt dat alleen de Koning daartoe beslissingsbevoegd is.

Mr. Wudka heeft in dit kader verklaard dat hij deze procedure is gestart, maar dat deze procedure mogelijk zal stagneren omdat de moeder en de dochter niet beschikken over een paspoort. Het hof is van oordeel dat de moeder het Koninklijk Besluit hieromtrent dient af te wachten.

Het hof geeft de moeder mee dat zij, indien haar verzoek niet wordt ingewilligd door de Koning, de mogelijkheid heeft om de rechtbank om een voorlopige geslachtsnaam te verzoeken in afwachting van haar naturalisatie tot Nederlandse, ter gelegenheid van welke procedure de moeder een geslachtsnaam zal kunnen kiezen. Het hof gaat er daarbij vanuit dat de dochter zal worden meegenomen in deze naturalisatieprocedure.

3.7.3.

Dit leidt er toe dat het hof de bestreden beschikking zal bekrachtigen.

4. De beslissing

Het hof:

bekrachtigt de bestreden beschikking, voor zover aan het oordeel van het hof onderworpen.

Deze beschikking is gegeven door mrs. E.L. Schaafsma-Beversluis, M.C. van Dijkhuizen en M. Breur en in het openbaar uitgesproken op 11 september 2014.