Uitspraak
GERECHTSHOF ’s-HERTOGENBOSCH
1.Het geding in eerste aanleg (zaaknr. 258452 / KG ZA 13-13)
2.Het geding in hoger beroep
- de dagvaarding in hoger beroep met grieven en producties;
- de memorie van antwoord met producties;
- het pleidooi, waarbij de raadslieden pleitnotities hebben overgelegd;
- de voor het pleidooi door mr. Van den Pol toegezonden producties, die bij het pleidooi bij akte in het geding zijn gebracht.
3.De gronden van het hoger beroep
4.De beoordeling
[eenmanszaak] en zijn kinderen en schoonzoon hielden indirect, door tussenkomst van houdstermaatschappijen, de aandelen in [Speeltoestellen] Speeltoestellen. Zij (of enkelen van hen) hebben verder door tussenkomst van [Speeltoestellen Beheer] Speeltoestellen Beheer B.V. (hierna: [Beheer] Beheer) onroerend goed ondergebracht in Mijacolon Onroerend Goed B.V. (hierna: Mijacolon). [Beheer] Beheer hield en houdt de aandelen in Mijacolon.
‘Partijen zijn niet gerechtigd om de voor hen uit de Overeenkomst voortvloeiende rechten en/of verplichtingen over te dragen aan enige derde zonder de voorafgaande toestemming van de andere partijen. [Speeltoestellen] Speeltoestellen is gerechtigd haar uit de artikelen 5:3(b) en artikel 5:3(d) voortvloeiende rechten en/of verplichtingen over te dragen aan een door haar of Ludus op te richten onroerend goed vennootschap.’
‘koopverplichting (…) om de aandelen Mijacolon BV over te nemen’heeft overgedragen aan Gairnpark Real Estate B.V. (hierna: Gairnpark), die een dochtermaatschappij is van Ludus.
Nu de tweede zin van artikel 12.2 om fiscale redenen aan de zijde van [aandeelhouder 2. van Ludus] en [aandeelhouder 1. van Ludus] is opgenomen, heeft [Speeltoestellen] Speeltoestellen aan die zin redelijkerwijs niet de betekenis mogen toekennen dat Anjamisa op voorhand en zonder nadere voorwaarden akkoord zou gaan met iedere derde partij die door [Speeltoestellen] Speeltoestellen naar voren wordt geschoven. Anders zou [Speeltoestellen] Speeltoestellen zelf in de hand kunnen werken dat de koopprijs niet wordt betaald, hetgeen geenszins de bedoeling kan zijn geweest.Verder heeft [Speeltoestellen] Speeltoestellen onvoldoende toegelicht dat een veroordeling tot haar faillissement zal leiden.Haar beroep op onvoorziene omstandigheden is ongegrond. De vastgoedcrisis is geen onvoorziene omstandigheid in de zin van de wet. De overeengekomen termijn van vijf jaar is bedoeld om de kopende partij in de gelegenheid te stellen de benodigde gelden bij elkaar te krijgen. De omstandigheid dat dit niet lukt – het risico van een gekelderde vastgoedmarkt – komt dan ook niet voor rekening van Anjamisa.
In de eerste twee grieven voert zij aan dat de overeenkomst niet aan de hand van de mogelijke bedoeling van Anjamisa maar aan die van de tekst van de overeenkomst moet worden uitgelegd, dat Anjamisa akkoord is gegaan met de schuldoverneming door Gairnpark en dat Anjamisa niet van het begin af aan (bij het overleg dat heeft geleid tot de overeenkomst) voorwaarden aan de schuldoverneming heeft gesteld.
De derde grief betreft haar financiële situatie en haar dreigende faillissement.
De vierde grief betreft haar beroep op onvoorziene omstandigheden.
In de vijfde grief verzet [Speeltoestellen] Speeltoestellen zich in algemene zin tegen de veroordeling tot medewerking aan de overdracht van de aandelen en tot betaling van de koopprijs.
Anjamisa heeft bij het aangaan van de overeenkomst in 2007 blijkens de tweede zin van artikel 12.2 bij voorbaat onvoorwaardelijk ingestemd met een ongeclausuleerde vrijheid voor [Speeltoestellen] Speeltoestellen om gedurende vijf jaar de verplichtingen tot afname van de aandelen Mijacolon en tot betaling van de koopprijs aan een groepsvennootschap over te dragen. De schuldoverneming door Gairnpark brengt mee dat [Speeltoestellen] Speeltoestellen (de oorspronkelijke schuldenaar) bevrijd is. De hoofdregel van artikel 12.2 is dat overdracht uitgesloten is; de uitzondering in de tweede zin van artikel 12.2 is in het belang van de koper opgenomen. Ludus wilde bij overdracht van de verplichting niet afhankelijk zijn van (een onzekere) medewerking van Anjamisa. Hierbij was het niet de bedoeling dat de verplichtingen zouden worden overgedragen aan een insolvente vennootschap. Dat is ook niet gebeurd want er waren plannen met Gairnpark als vastgoedonderneming. Gelet op de duidelijke tekst van artikel 12.2 tweede zin, de uitvoerige onderhandelingen tussen twee gelijkwaardige commerciële professionele partijen, de zeggenschap van beide partijen over de tekst, de betrokkenheid van financiële en juridische adviseurs aan beide zijden en de ‘entire agreement clause’ in artikel 12.1 van de overeenkomst draagt Anjamisa het risico van insolventie van Gairnpark. Anjamisa mag haar nadeel, nu dit risico zich verwezenlijkt, niet afwentelen op[Speeltoestellen] Speeltoestellen door alsnog van deze laatste betaling te verlangen.
Hierbij neemt het hof in aanmerking dat de overeenkomst moet worden uitgelegd in overeenstemming met doel en strekking daarvan. Partijen zijn het erover eens dat zij bij het aangaan van de overeenkomst niet de bedoeling hebben gehad dat de verplichtingen tot afname van de aandelen Mijacolon en tot betaling van de koopprijs zouden worden overgedragen aan een lege vennootschap die niet in staat zou zijn tot betaling. [Speeltoestellen] Speeltoestellen voert onweersproken aan dat zij destijds plannen heeft gehad voor Gairnpark waardoor Gairnpark op tijd volledig zou betalen.
Speeltoestellen stelt verder dat Ludus met de tweede zin van artikel 12.2, na de stroeve onderhandelingen over de overeenkomst, onenigheid over de overdracht aan een groepsvennootschap wilde vermijden en dat de mogelijkheid van overdracht naast fiscale redenen ook bedoeld was om de financiering van het vastgoed gemakkelijker te maken. Anjamisa stelt dat haar instemming met de tweede zin van artikel 12.2 gemakkelijk en zonder overleg is gegeven omdat deze bepaling (fiscale) flexibiliteit aan haar wederpartij bood. De strekking van deze bepaling is dan ook, naar het voorlopig oordeel van het hof, dat [Speeltoestellen] Speeltoestellen gebonden is en flexibiliteit heeft zonder overname van het debiteurenrisico door Anjamisa.
Nu alle grieven falen, zal het bestreden vonnis worden bekrachtigd.
[Speeltoestellen] Speeltoestellen zal als de in het ongelijk gestelde partij in de proceskosten in hoger beroep worden veroordeeld.