4.2. Het gaat in dit hoger beroep om het volgende.
a) [X.] is jarenlang enig aandeelhouder en bestuurder geweest van H.T.B. Tours B.V., hierna: HTB. De door HTB gevoerde onderneming bestond uit het uitvoeren van ritten met touringcars en taxibusjes en het verkopen van meerdaagse reizen.
b) HTB werkte samen met Pro Actief Plus B.V. (hierna: Pro Actief Plus), waarvoor zij gasten op dagtochten met verkooppresentaties vervoerde. Pro Actief Plus verkocht op verkooppresentaties onder andere de meerdaagse reizen die door HTB werden aangeboden.
c) In de loop van 2009 heeft [X.] de aandelen HTB te koop aangeboden. Na onderhandelingen in het najaar van 2009 is op 14 december 2009 tussen [Z.] Beheer B.V., vertegenwoordigd door haar aandeelhouder en directeur de heer [A.], hierna: [A.], een intentieovereenkomst met betrekking tot de koop van HTB tot stand gekomen. Daarin is onder meer bepaald:
“(…)
Due diligenceonderzoek
(…)
Uiteraard dient er tot de datum van levering van de aandelen sprake te zijn van voortzetting van de exploitatie van de onderneming van HTB op de gebruikelijke wijze en derhalve volgens een bestendige gebruikelijke gedragslijn. Indien zich van de gebruikelijke gang van zaken afwijkende bijzonderheden met betrekking tot deze bedrijfsvoering voordoen, verplicht u zich ons daarvan onmiddellijk in kennis te stellen en zo nodig overleg te plegen over de te nemen maatregelen.
(…)
Werkzaamheden van de heer [X.] (…)
(…)
Na overdracht zul u tevens de planning voor de reizen van Pro Actief plus blijven verzorgen, zonder bijkomende kosten voor HTB. Hierbij is het uitgangspunt dat dit voor 1 jaar zal plaatsvinden. (…)
(…)
Opdrachten Pro Actief Plus, bezettingsgraad
U heeft ons aangegeven dat u aan Pro Actief Plus een contract heeft aangeboden ter ondertekening. U heeft tevens aangegeven dat u over een exclusief recht ten opzichte van Pro Actief Plus beschikt en dat deze aanspraak een omzetgarantie behelst ter grootte van de gerealiseerde omzet 2009. Wij rekenen erop dat deze overeenkomst voor de overnamedatum afgerond wordt en dat hieruit voor HTB een exclusief recht tot uitvoering van de busreizen voortvloeit. …
U heeft aangegeven dat op dit moment de boekingen tot en met maart 2010 100% bedragen. U bent thans doende met de boekingen voor april 2010.
(…)
Exclusiviteit
Na ondertekening van deze intentieovereenkomst verstrekt u aan ons exclusiviteit. (…) Deze exclusiviteit geldt tot en met 31 januari 2010, behoudens verlenging met instemming van beide partijen.
(…)
Voorbehoud Uitkomst due diligence onderzoek en financieringsvoorbehoud
(…)
Uiterlijk op 31 januari 2010 zullen wij aan u schriftelijk kunnen mededelen dat wij alsnog wensen af te zien van de voorgenomen overname op grond van het feit dat het uit te voeren due diligence onderzoek afwijkingen aan het licht gebracht heeft ten opzichte van de door u gegeven voorstelling van zaken dan wel in verband met onvoldoende mogelijkheid tot financiering aan onze zijde van de onderhavige transactie volgens de condities zoals hiervoor vermeld.
(…)”
d) Op 7 januari 2010 is de samenwerkingsovereenkomst tussen HTB en Pro Actief Plus ondertekend.
e) In januari 2010 is de overname van HTB door [A.] niet doorgegaan omdat hij de financiering niet rond kreeg. In maart 2010 heeft er een due diligence onderzoek plaatsgevonden maar was de financiering ook nog niet rond.
f) Bij e-mail van 3 mei 2010 schreef Pro Actief Plus aan HTB onder meer:
“(…) Met de wijziging van het contract, die jij hebt bepaald gaan wij niet akkoord. Wij zullen geen bussen meer van Hollandia Tours inzetten en ons contract is bij deze per direct beëindigd.(…)”
f) Een e-mail van 7 mei 2010 van Pro Actief Plus aan HTB behelst onder meer:
“(…) Nadat wij hebben meegedeeld d.d. 03-05-2010 dat wij met Pro Actief Plus B.V. stoppen, uit economische reden en omdat de Consumentenautoriteit sancties gaat opleggen, heb jij de bussen van de locaties weg laten halen onder de dreiging dat de mensen niet naar huis werden gebracht mits ik niet onmiddellijk € 3.510,- op je rekening stort. (…)
Volgens ons systeem zijn er 452 Gardameer reizen verkocht, ook staan er de nog 111Cote d’Azur en de 52 Kroatië reizen open waarvan jij zei dat die na de wettelijke annuleringsperiode zijn geannuleerd, wat wij betwisten.
Omdat jij het contract hebt verbroken waren wij genoodzaakt alle presentaties voor week 18 af te zeggen, zijn er kosten ontstaan en omzetverlies. Ook door de openstaande factuur Cote d’Azur niet te voldoen zijn wij in financiële problemen gekomen.(…)”
g) Bij e-mail van 21 mei 2010 schreef HTB aan Pro Actief Plus onder meer:
“(…) Jammer dat onze lange relatie op deze wijze eindigd. Ik hat eerder verwacht dat we met z’n allen in de zomer nog wat in de haven zouden drinken. (…)”.
h) Sinds 3 mei 2010 hebben er geen bussen van HTB meer voor Pro Actief Plus gereden.
i) Eind mei 2010 kreeg [A.] de financiering van de overname van HTB rond met de ING-bank en vanaf dat moment werd een overname op korte termijn voorbereid.
j) Een e-mail van 15 juni 2010 van [A.] aan [X.] luidt:
“(…)In je mail van 14.06.2010 geef je aan dat de te verwachten omzet met Pro Actief plus is € 600.000. In je begroting was opgenomen € 841.000.
- Is dit tot nu toe gerealiseerd of moet er een deel nog behaald worden en wat is er dan tot nu toe gerealiseerd?
Graag hoor ik van je waarom er zo’n grote afwijking is (ruim -30%).
- Is dit de omzet waarbij de mensen naar de bijeenkomsten worden gebracht en opgehaald, of zit hier de omzet van de meerdaagsreizen ook in ?
Ook hier graag meer duidelijkheid.(…)”
k) Het antwoord van [X.] luidt:
“(…) De omzet van ProActiefPlus is van Jan. t/m Mei E 303.880,00 geweest. Dus de prognose hiervan zal aardig kloppen. dit zijn alleen de dagtochten. (…)”
l) Op 16 juni 2010 heeft de speciaal voor de overname opgerichte vennootschap Melroy de aandelen HTB gekocht en geleverd gekregen. Partijen hebben daartoe op die datum de koopovereenkomst ondertekend, Melroy heeft de koopsom betaald en de aandelen zijn bij notariële akte van gelijke datum geleverd. De koopsom bedroeg € 987.000,=. Daarvan werd een bedrag van € 550.000,= in geld betaald. Voor € 300.000,= werd door [X.] een bij de vorderingen van de ING-bank achtergestelde lening aan Melroy verstrekt. Voor het restantbedrag van € 137.000,= werden door [X.] tegen boekwaarde activa uit HTB (voornamelijk voertuigen) overgenomen.
m) In de overnameovereenkomst is onder meer bepaald:
“(…)In aanmerking nemende:(…)
Dat beide partijen hun voornemens hebben vastgelegd in een intentieovereenkomst (…) welke intentieovereenkomst in dit contract wordt bevestigd en nader uitgewerkt;
(…)
Artikel 5
1. Verkoper verklaart dat hij aan koper alle inlichtingen en gegevens heeft verstrekt en geen heeft weggelaten of verzwegen, die de verkoper redelijkerwijze aan de koper behoort te verstrekken opdat de laatste zich een juist oordeel over de in artikel 1 van deze overeenkomst bedoelde koop en de in artikel 2 van deze overeenkomst bedoelde koopprijs heeft kunnen vormen. Verkoper verklaart dat de onderneming over de eerste vijf maanden van 2010 volgens verwachting heeft gepresteerd. (…) Verkoper verklaart dat er geen belangrijke overeenkomsten in deze periode zijn opgezegd, zich geen grote schades hebben voorgedaan, de inzet van de touringcars in de zomer van 2010 voor tenminste ..% gegarandeerd is en zich geen andere ontwikkelingen hebben voorgedaan die –naar verkoper kan begrijpen- voor koper een reden kunnen vormen af te zien van de onderhavige transactie.
(…)
Artikel 7
(…)
De aansprakelijkheid voor claims vanwege niet nagekomen garanties aan de zijde van verkoper wordt hierbij gemaximeerd op de betaalde koopprijs.
(…)
Artikel 11
1. Als bijlage 16 wordt de exclusieve overeenkomst met ProActiefPlus aan deze overeenkomst gehecht. Deze overeenkomst waarborgt een exclusief recht ten aanzien van ProActiefPlus met een jaarlijkse omzetwaarde gelijk aan die in 2009. Verkoper verklaart en garandeert geen reden te hebben om te veronderstellen dat deze overeenkomst niet voortgezet zal worden onder gelijkblijvende condities. Het is verkoper duidelijk dat koper mede met het oog op het bestaan van deze exclusieve overeenkomst de koop wordt aangegaan.
(…)”
n) In de notariële akte van levering van de aandelen HTB is onder meer bepaald:
“(…)Ten aanzien van de overige garanties en verklaringen met betrekking tot de vennootschap verklaarden verkoper en koper te verwijzen naar de in voormelde overeenkomst van verkoop en koop opgenomen garanties en verklaringen, met de inhoud van welke overeenkomst verkoper en koper verklaarden genoegzaam bekend te zijn.
(…)
c. partijen doen afstand van alle rechten en acties welke tot ontbinding of vernietiging van deze koopovereenkomst en/of de levering zouden kunnen leiden; (…)”
o) Op 28 juni 2010 heeft [X.] bij de politie een klacht ingediend tegen [A.]. Het proces-verbaal luidt onder meer:
“(…) Hierna ging hij dreigend voor me staan, hij gaf me een vuistslag op de linker wang, hij trok me bij m’n t-shirt zodat ik tegen de grond viel.
Tijdens deze woede-uitbarsting zei hij me ook dat ik de zaak niet naar afspraak zou hebben overgegeven. Hij doelt hiermee op een grote klant waarmee er organisatorische problemen zijn. Bij deze klant zijn echter nog gesprekken aan de gang en dit zal volgens mij allemaal nog in orde komen. Voordien is hier nooit een probleem geweest. (…)”
p) Bij brief van 29 juni 2010 heeft de advocaat van Melroy de nietigheid van de overeenkomst ingeroepen op grond van bedrog subsidiair dwaling, althans de buitengerechtelijke ontbinding wegens non-conformiteit en schending van de garanties.
Daarbij schreef hij onder meer aan [X.]:
“Onmiddellijk na levering heeft cliënte moeten vaststellen dat u in deze niet de waarheid heeft gesproken en dat de door u gegeven garanties door u niet waargemaakt kunnen worden. Als bijlage doe ik u een e-mail toekomen van 3 mei 2010 van Pro-Actief Plus waarin Pro-Actief Plus bevestigt dat zij geen bussen meer van Hollandia Tours zal inzetten en dat het contract bij deze per direct is beëindigd.
(…)
Cliënte heeft u diverse keren verzocht om een toelichting te geven op de stand van zaken met betrekking tot de exclusieve overeenkomst met Pro-Actief Plus. Keer op keer heeft u aangegeven dat er geen problemen te melden waren. Zelfs nadat cliënte u gewezen had op het bestaande e-mailverkeer heeft u eenvoudigweg ontkent dat er een discussie met Pro-Actief Plus was gerezen
.(…)
Namens cliënte verzoek ik en zo nodig sommeer ik om binnen achtenveertig uren na ontvangst per mail van dit schrijven aan mij schriftelijk te bevestigen dat u medewerking zult verlenen aan de teruglevering van de door cliënte eerder aangekochte aandelen zulks tegen betaling door u van de overeengekomen en aan u betaalde koopsom ten bedrage van € 687.000,- en kwijtschelding van de lening ad € 300.000,- waarbij u eveneens dient te verklaren dat u bereid en in staat bent de door cliënte geleden bijkomende schade uit hoofde van het teruggeleverd worden van de aandelen te vergoeden, deze schade nader op te maken bij staat en zo nodig te vereffenen volgens de wet.(…)”
q) [X.] heeft aan deze sommatie niet voldaan.
r) HTB is op 7 september 2010 failliet verklaard.