Uitspraak
Parketnummer: 24-000316-10
Parketnummer eerste aanleg: 18-670192-09 en 18-670500-09
Arrest van 29 juli 2010 van het gerechtshof te Leeuwarden, meervoudige strafkamer, op het hoger beroep tegen het vonnis van de rechtbank Groningen van 21 januari 2010 in de oorspronkelijk onder de parketnummers 18-670192-09 en 18-670500-09 afzonderlijk aangebrachte, maar ter terechtzitting in eerste aanleg gevoegde strafzaken, hierna te noemen respectievelijk zaak A. en zaak B., tegen:
[verdachte],
geboren op [1973] te [geboorteplaats],
zonder vaste- woon of verblijfplaats hier te lande,
thans verblijvende in P.I. Flevoland, HvB Lelystad, [adres] te [woonplaats],
verschenen in persoon, bijgestaan door zijn raadsvrouw mr. M.P. Bos, advocaat te Utrecht.
Het vonnis waarvan beroep
De rechtbank Groningen heeft de verdachte bij het vonnis, in de gevoegde zaken, wegens misdrijven veroordeeld tot straffen en heeft een beslissing genomen over de in beslaggenomen goederen, zoals in dat vonnis omschreven.
Gebruik van het rechtsmiddel
De verdachte is op de voorgeschreven wijze en tijdig in hoger beroep gekomen.
Het onderzoek ter terechtzitting in hoger beroep
Dit arrest is gewezen naar aanleiding van het onderzoek op de terechtzitting in hoger beroep, alsmede het onderzoek op de terechtzitting in eerste aanleg.
Ontvankelijkheid van het hoger beroep
Voor zover het hoger beroep is gericht tegen de vrijspraak ter zake van het in zaak A. onder 1. ten laste gelegde, kan verdachte daarin niet worden ontvangen.
De vordering van de advocaat-generaal
De advocaat-generaal heeft gevorderd dat het hof het aan verdachte in zaak A. onder 2. primair, 3. primair en 4. en het in zaak B. ten laste gelegde bewezen zal verklaren en hem ter zake zal veroordelen tot een gevangenisstraf voor de duur van vijf jaren onvoorwaardelijk. Tevens heeft de advocaat-generaal gevorderd aan verdachte een ontzegging van de rijbevoegdheid motorrijtuigen te besturen op te leggen voor de duur van 5 jaren. Tot slot heeft de advocaat-generaal gevorderd de inbeslaggenomen goederen, te weten een schroevendraaier en een breekijzer verbeurd te verklaren en het in beslag genomen horloge terug te geven aan verdachte.
De beslissing op het hoger beroep
Het hof zal het vonnis vernietigen en opnieuw recht doen.
Tenlastelegging
Aan de verdachte is, voor zover aan hoger beroep onderworpen, ten laste gelegd, dat:
zaak A.
2.
hij op of omstreeks 5 juni 2008, in de gemeente[gemeente], althans in het arrondissement [plaats], ter uitvoering van het door verdachte voorgenomen misdrijf om opzettelijk de bestuurster van de personenauto met kenteken [kenteken], te weten [slachtoffer 2], en/of andere weggebruikers van het leven te beroven, danwel opzettelijk zwaar lichamelijk letsel toe te brengen, met dat opzet - terwijl voornoemde auto met aanzienlijke snelheid over de snelweg [weg] reed - aan de handrem van die personenauto heeft getrokken, terwijl de uitvoering van dat voorgenomen misdrijf niet is voltooid;
althans, indien ter zake van het vorenstaande geen veroordeling mocht volgen, dat
hij op of omstreeks 5 juni 2008, in de gemeente [gemeente], althans in het arrondissement [plaats], als inzittende van een voertuig (personenauto, kenteken [kenteken]), welke met aanzienlijke snelheid reed op de weg, de snelweg [weg], aan de handrem van dat voertuig heeft getrokken, door welke gedraging(en) van verdachte gevaar op die weg werd veroorzaakt, althans kon worden veroorzaakt, en/of het verkeer op die weg werd gehinderd, althans kon worden gehinderd;
3.
hij op of omstreeks 6 juli 2008, in de gemeente(n) [gemeente] en/of [gemeente] en/of [gemeente], in elk geval in het arrondissement [plaats] en/of [plaats], ter uitvoering van het door verdachte voorgenomen misdrijf om opzettelijk (een) perso(o)n(en) van het leven te beroven en/of opzettelijk zwaar lichamelijk letsel toe te brengen, met dat opzet als bestuurder van een motorrijtuig (auto), terwijl aan hem verdachte, geen geldig rijbewijs als bedoeld in artikel 107 Wegenverkeerswet 1994 was afgegeven en/of terwijl het alcoholgehalte van zijn, verdachtes, adem hoger was dan 88 microgram alcohol per liter uitgeademde lucht, te weten 185 microgram alcohol per liter uitgeademde lucht:
- met grote snelheid tegen het verkeer is ingereden (zogenaamd spookrijden) op de [weg] richting [plaats] en/of (vervolgens) op de [weg] en/of (vervolgens) wederom op de [weg] richting [gemeente] en/of (vervolgens) op het [straat/weg] en/of op de [straat/weg] en/of op de [straat/weg], waardoor (telkens) bestuurders van andere motorrijtuigen welke hem, verdachte, tegemoet reden, moesten uitwijken om een botsing of aanrijding met het door hem, verdachte, bestuurde motorrijtuig te voorkomen, en/of
- (vervolgens) richting het centrum van [gemeente] is gereden waarbij verdachte zijn motorrijtuig meermalen, althans eenmaal, kennelijk met moeite onder controle hield en/of
- (vervolgens) meermalen, althans eenmaal, met hoge snelheden en/of al dan niet tegen het verkeer in over diverse wegen in het uitgaansgebied van [plaats], heeft gereden en/of bijna aanrijdingen heeft gehad met het daar aanwezige uitgaanspubliek, welk publiek meermalen, althans eenmaal, aan de kant moest springen om het motorrijtuig van de verdachte te ontwijken en/of alwaar verdachte een persoon, te weten [slachtoffer 3], tegen/over zijn voet/schoen heeft gereden en/of alwaar een persoon, te weten (politie-biker) [naam], die het publiek waarschuwde, van zijn fiets moest springen om het motorrijtuig van de verdachte te ontwijken en/of
- (vervolgens) ter hoogte van de [gebouw] het trottoir is opgereden waarbij een zeer gevaarlijke situatie ontstond waarbij burgers, uitgaand publiek, ernstig in gevaar werd gebracht, terwijl de uitvoering van dat voorgenomen misdrijf niet is voltooid;
althans, indien ter zake van het vorenstaande geen veroordeling mocht volgen, dat
hij op of omstreeks 6 juli 2008, in de gemeente [plaats], als bestuurder van een voertuig (auto), daarmee rijdende op (onder meer) de weg(en), de [weg], de [weg], de [straat/weg], het [straat/weg], het [straat/weg], de [straat/weg], de [straat/weg], Tussen beide [straat/weg], de [straat/weg] en/of de [straat/weg], terwijl aan hem verdachte, geen geldig rijbewijs als bedoeld in artikel 107 Wegenverkeerswet 1994 was afgegeven en/of terwijl het alcoholgehalte van zijn, verdachtes, adem hoger was dan 88 microgram alcohol per liter uitgeademde lucht, te weten 185 microgram alcohol per liter uitgeademde lucht
- met grote snelheid tegen het verkeer is ingereden (zogenaamd spookrijden) op de [weg] richting [plaats] en/of (vervolgens) op de [weg] en/of (vervolgens) wederom op de [weg] richting [plaats] en/of (vervolgens) op het [straat/weg] en/of op de [straat/weg] en/of op de [straat/weg], en/of
- (vervolgens) richting het centrum van [plaats] is gereden waarbij verdachte zijn motorrijtuig meermalen, althans eenmaal, kennelijk met moeite onder controle hield en/of
- (vervolgens) meermalen, althans eenmaal, met hoge snelheden en/of al dan niet tegen het verkeer in over diverse wegen in het uitgaansgebied van [plaats], heeft gereden, en/of
- (vervolgens) ter hoogte van de [gebouw] het trottoir is opgereden, door welke gedraging(en) van verdachte (telkens) gevaar op die weg(en) werd veroorzaakt, althans kon worden veroorzaakt, en/of het verkeer op die weg(en) werd gehinderd, althans kon worden gehinderd;
4.
hij in of omstreeks de periode van 4 juli 2008 tot en met 6 juli 2008, in de gemeente [gemeente] en/of [gemeente] en/of [plaats], met het oogmerk van wederrechtelijke toe-eigening heeft weggenomen een auto (Volkswagen, type Golf Variant), in elk geval enig goed, geheel of ten dele toebehorende aan het bedrijf [bedrijf], in elk geval aan een ander of anderen dan aan verdachte, waarbij verdachte zich de toegang tot de plaats des misdrijfs heeft verschaft en/of de/het weg te nemen goed(eren) onder zijn bereik heeft gebracht door middel van een valse sleutel;
B.
hij op of omstreeks 5 november 2009, in de gemeente [gemeente], tezamen en in vereniging met een ander of anderen, althans alleen, met het oogmerk van wederrechtelijke toe-eigening in/uit een aan of nabij het [straat/weg] gelegen pand heeft weggenomen een of meer kassalades, inhoudende een geldbedrag van in totaal ongeveer 620,-- euro, althans een geldbedrag en/of een geldkistje bevattende ongeveer 950,- euro (klein)geld, althans een geldbedrag, in elk geval enig goed, geheel of ten dele toebehorende aan [ slachtoffer 1] en/of [ slachtoffer 1] het [straat/weg], in elk geval aan een ander of anderen dan aan verdachte en/of zijn mededader(s), waarbij verdachte en/of zijn mededader(s) zich de toegang tot de plaats des misdrijfs heeft/hebben verschaft en/of de/het weg te nemen goed(eren) onder zijn/hun bereik heeft/hebben gebracht door middel van braak, verbreking en/of inklimming.
Vrijspraak
Anders dan de advocaat-generaal is het hof van oordeel dat niet bewezen kan worden dat verdachte het in zaak A. onder 2. primair ten laste gelegde heeft begaan.
Uit de stukken en het verhandelde ter terechtzitting in hoger beroep blijkt dat verdachte, toen hij als bijrijder bij zijn toenmalige vriendin in de auto zat en ze op de snelweg met een snelheid van rond de 120 km/h reden, plotseling aan de handrem heeft getrokken. Hierdoor is de auto gaan slippen en is tegen de betonnen middengeleider tot stilstand gekomen.
Deze handelwijze van verdachte - hoe afkeurenswaardig ook - wettigt echter niet de gevolgtrekking dat bij de verdachte opzet bestond zijn vriendin en/of andere weggebruikers van het leven te beroven, dan wel deze zwaar lichamelijk letsel toe te brengen en evenmin dat hij willens en wetens de aanmerkelijke kans heeft aanvaard dat een dergelijk gevolg zou intreden.
Uit de stukken en het verhandelde ter terechtzitting is namelijk niet gebleken dat verdachte - die niet in het bezit is van een rijbewijs - de wetenschap heeft gehad dat de auto als gevolg van het aan de handrem trekken zou gaan slippen en draaien en feitelijk onbestuurbaar zou worden, noch dat de kans daarop bestond, zodat niet gesteld kan worden dat verdachte de kans op het gevolg ten tijde van de gedraging bewust heeft aanvaard.
Bewezenverklaring
Het hof acht bewezen dat:
2. subsidiair
hij op 5 juni 2008, in de gemeente [gemeente], in het arrondissement [plaats], als inzittende van een voertuig, personenauto, kenteken [kenteken], welke met aanzienlijke snelheid reed op de weg, de snelweg [weg], aan de handrem van dat voertuig heeft getrokken, door welke gedraging van verdachte gevaar op die weg werd veroorzaakt, en het verkeer op die weg werd gehinderd;
3.
hij op 6 juli 2008, in de gemeenten [gemeente] en [gemeente] en [gemeente], in het arrondissement [plaats] en [plaats], ter uitvoering van het door verdachte voorgenomen misdrijf om opzettelijk personen van het leven te beroven, met dat opzet als bestuurder van een motorrijtuig, auto, terwijl aan hem verdachte, geen geldig rijbewijs als bedoeld in artikel 107 Wegenverkeerswet 1994 was afgegeven en terwijl het alcoholgehalte van zijn, verdachtes, adem hoger was dan 88 microgram alcohol per liter uitgeademde lucht, te weten 185 microgram alcohol per liter uitgeademde lucht:
- met grote snelheid tegen het verkeer is ingereden, zogenaamd spookrijden, op de [weg] richting [plaats], waardoor bestuurders van andere motorrijtuigen welke hem, verdachte, tegemoet reden, moesten uitwijken om een botsing of aanrijding met het door hem, verdachte, bestuurde motorrijtuig te voorkomen, en
- vervolgens richting het centrum van [plaats] is gereden waarbij verdachte zijn motorrijtuig kennelijk met moeite onder controle hield en
- vervolgens met hoge snelheden en al dan niet tegen het verkeer in over diverse wegen in het uitgaansgebied van [plaats] heeft gereden en een persoon, te weten [slachtoffer 3], over zijn schoen heeft gereden,
terwijl de uitvoering van dat voorgenomen misdrijf niet is voltooid;
4.
hij in de periode van 4 juli 2008 tot en met 6 juli 2008, in de gemeente [gemeente], met het oogmerk van wederrechtelijke toe-eigening heeft weggenomen een auto, Volkswagen, type Golf Variant, toebehorende aan het bedrijf [bedrijf], waarbij verdachte het weg te nemen goed onder zijn bereik heeft gebracht door middel van een valse sleutel;
B.
hij op 5 november 2009, in de gemeente [gemeente], tezamen en in vereniging met een ander, met het oogmerk van wederrechtelijke toe-eigening uit een aan het [straat/weg] gelegen pand heeft weggenomen kassalades, inhoudende een geldbedrag van in totaal ongeveer 620,-- euro, toebehorende aan [ slachtoffer 1] het [straat/weg].
Het hof acht niet bewezen hetgeen aan verdachte als voormeld in zaak A. onder 2. subsidiair, 3. primair en 4. en in zaak B. meer of anders is ten laste gelegd dan hierboven als bewezen is aangenomen.
Kwalificatie
Het bewezen verklaarde levert respectievelijk op de overtreding:
zaak A, onder 2. subsidiair:
overtreding van artikel 5 van de Wegenverkeerswet 1994;
en de misdrijven:
zaak A.
3. primair: poging doodslag, meermalen gepleegd;
4. diefstal waarbij de schuldige het weg te nemen goed onder zijn bereik heeft gebracht door middel van valse sleutels;
zaak B.
diefstal door twee of meer verenigde personen.
Strafbaarheid
Het hof acht verdachte strafbaar. Strafuitsluitingsgronden worden niet aanwezig geacht.
Strafmotivering
Het hof heeft de op te leggen straf bepaald op grond van de aard en ernst van de feiten, de omstandigheden waaronder de feiten zijn begaan en de persoon van verdachte. Daarbij heeft het hof in het bijzonder het navolgende in aanmerking genomen.
Verdachte heeft zich schuldig gemaakt aan poging tot doodslag, meermalen gepleegd. Verdachte is zonder rijbewijs en terwijl hij te veel gedronken had met een gestolen auto gaan 'spookrijden' omdat hij aan de politie wilde ontkomen, waarbij tegenliggers slechts door geluk niet zijn getroffen. Toen de politie de achtervolging inzette is verdachte met zijn auto, met een aanzienlijke snelheid, dwars door de binnenstad van [plaats] gereden waar zich op dat moment veel uitgaanspubliek bevond. Verdachte heeft aldaar een man over zijn schoen gereden. Doordat een vriend van deze man hem snel naar achteren trok is een erger lot hem bespaard gebleven. Tevens heeft verdachte gevaar en hinder veroorzaakt op de weg door in een auto die met een snelheid van ongeveer 120 km/h over de snelweg reed, aan de handrem te trekken.
Verdachte heeft door aldus te handelen veel mensen in gevaar gebracht. Naar het oordeel van het hof heeft verdachte met zijn handelwijze laten zien dat hij zich niets aantrekt van de geldende regels en zich nauwelijks bekommert om de veiligheid van anderen.
Tevens heeft verdachte zich twee keer schuldig gemaakt aan diefstal. Verdachte heeft hiermee een inbreuk gemaakt op het eigendomsrecht van de slachtoffers.
Het hof heeft bij de straftoemeting tevens rekening gehouden met een deel van de ad informandum gevoegde feiten, te weten de nummers 1 tot en met 7, op de inleidende dagvaarding, welke feiten de verdachte ter terechtzitting heeft erkend en hiermee zijn afgedaan.
Het hof heeft kennisgenomen van een verdachte betreffend uittreksel uit de Justitiële Documentatie, d.d. 12 mei 2010, waaruit blijkt dat verdachte vele malen wegens het plegen van strafbare feiten, waaronder verkeersdelicten, is veroordeeld.
Gelet op het vorenstaande is het hof van oordeel dat een gevangenisstraf van lange duur passend en geboden is. De straf zal echter lager zijn dan door de advocaat-generaal gevorderd, omdat het hof verdachte van het in zaak A. onder 2. primair ten laste gelegde zal vrij spreken en het hof het feit onder 3. primair op onderdelen niet bewezen acht. Het hof zal aan verdachte tevens een ontzegging van de rijbevoegdheid op leggen.
Toepassing van wetsartikelen
Het hof heeft gelet op de artikelen 45, 62, 287, 310 en 311 van het Wetboek van Strafrecht en artikel 5, 177 en 179 van de Wegenverkeerswet 1994, zoals deze artikelen golden ten tijde van het bewezen verklaarde.
De uitspraak
HET HOF,
RECHT DOENDE OP HET HOGER BEROEP:
verklaart de verdachte niet ontvankelijk in zijn hoger beroep, voor zover dit is gericht tegen de vrijspraak ter zake van het in zaak A. onder 1. ten laste gelegde;
vernietigt het vonnis, waarvan beroep, voor zover aan hoger beroep onderworpen, en in zoverre opnieuw recht doende:
verklaart het verdachte in zaak A. onder 2. primair ten laste gelegde niet bewezen en spreekt hem daarvan vrij;
verklaart het verdachte in zaak A. onder 2. subsidiair, 3. primair en 4. en het in zaak B. ten laste gelegde bewezen, kwalificeert dit als hiervoor vermeld en verklaart deze feiten en verdachte strafbaar;
verklaart niet bewezen hetgeen aan verdachte als hiervoor vermeld in zaak A. onder 2. subsidiair, 3. primair en 4. en het in zaak B. meer of anders is ten laste gelegd dan hierboven als bewezen is aangenomen en spreekt verdachte daarvan vrij;
veroordeelt verdachte [verdachte] ter zake van de in zaak A. onder 3. primair en 4. en in zaak B. ten laste gelegde misdrijven tot een gevangenisstraf voor de duur van twee jaren;
beveelt dat de tijd door de veroordeelde vóór de tenuitvoerlegging van deze uitspraak in verzekering en in voorlopige hechtenis doorgebracht, bij de uitvoering van de opgelegde gevangenisstraf geheel in mindering wordt gebracht;
veroordeelt verdachte ter zake van de in zaak A. onder 2 subsidiair ten laste gelegde overtreding tot hechtenis voor de duur van twee maanden;
ontzegt aan de veroordeelde ter zake van het in zaak A. onder 3. primair bewezen verklaarde feit de bevoegdheid motorrijtuigen te besturen voor de tijd van drie jaren;
gelast de teruggave aan verdachte van het in beslag genomen horloge, merk Lorus;
gelast de teruggave aan de rechthebbende van de in beslag genomen goederen, te weten: rolletjes geld, een schroevendraaier met een grijs/zwart handvat en een breekijzer in de kleur bruin.
Dit arrest is aldus gewezen door mr. W.M. van Schuijlenburg, voorzitter, mr. J.J. Beswerda en mr. J.A.A.M. van Veen, in tegenwoordigheid van H. Pool als griffier, zijnde mr. Van Schuijlenburg voornoemd buiten staat dit arrest mede te ondertekenen.