Uitspraak
Rolnummer: 22-000213-23
Parketnummer: 10-135184-21
Datum uitspraak: 22 november 2024
TEGENSPRAAK
Gerechtshof Den Haag
meervoudige kamer voor strafzaken
Arrest
gewezen op het hoger beroep tegen het vonnis van de rechtbank Rotterdam van 23 januari 2023 in de strafzaak tegen de verdachte:
[verdachte],
geboren te [geboorteplaats] ([geboorteland]) op [geboortedatum] 1997,
thans gedetineerd in [verblijfplaats].
Onderzoek van de zaak
Dit arrest is gewezen naar aanleiding van het onderzoek op de terechtzitting in eerste aanleg en het onderzoek ter terechtzitting in hoger beroep van dit hof.
Het hof heeft kennisgenomen van de vordering van de advocaat-generaal en van hetgeen door en namens de verdachte naar voren is gebracht.
Procesgang
In eerste aanleg is de verdachte ter zake van het onder 1 primair, 2 en 3 tenlastegelegde veroordeeld tot een gevangenisstraf voor de duur van 8 jaren. Voorts is er een beslissing genomen op de vordering van de benadeelde partijen, zoals nader omschreven in het vonnis waarvan beroep.
Namens de verdachte is tegen het vonnis hoger beroep ingesteld.
Tenlastelegging
Aan de verdachte is - na wijziging van de tenlastelegging ter terechtzitting in eerste aanleg - tenlastegelegd dat:
1.
hij op of omstreeks 23 oktober 2020 te Rotterdam, tezamen en in vereniging met een of meer anderen, althans alleen, ter uitvoering van het door verdachte voorgenomen misdrijf om [slachtoffer 1] en/of [slachtoffer 2] opzettelijk en met voorbedachten rade van het leven te beroven, althans zwaar lichamelijk letsel toe te brengen, met dat opzet en na kalm beraad en rustig overleg, aan medeverdachte [medeverdachte] de opdracht en/of instructies heeft gegeven om voornoemd delict uit te voeren, waarna voornoemde [medeverdachte 1] voor, althans op korte afstand van, een raam van de woonkamer van de woning gelegen aan de [adres] is gaan staan, in welke woonkamer voornoemde [slachtoffer 1] en/of voornoemde [slachtoffer 2] op dat moment aanwezig waren, en/of (vervolgens) met een vuurwapen meerdere, althans een, kogels, door voornoemd raam in de richting van voornoemde [slachtoffer 1] en/of voornoemde [slachtoffer 2] heeft afgevuurd, terwijl de uitvoering van dat voorgenomen misdrijf niet is voltooid;
hij op of omstreeks 23 oktober 2020 te Rotterdam, tezamen en in vereniging met een of meer anderen, althans alleen, ter uitvoering van het door verdachte voorgenomen misdrijf om [slachtoffer 1] en/of [slachtoffer 2] opzettelijk en met voorbedachten rade van het leven te beroven, althans zwaar lichamelijk letsel toe te brengen, met dat opzet en na kalm beraad en rustig overleg, aan medeverdachte [medeverdachte] de opdracht en/of instructies heeft gegeven om voornoemd delict uit te voeren, waarna voornoemde [medeverdachte 1] voor, althans op korte afstand van, een raam van de woonkamer van de woning gelegen aan de [adres] is gaan staan, in welke woonkamer voornoemde [slachtoffer 1] en/of voornoemde [slachtoffer 2] op dat moment aanwezig waren, en/of (vervolgens) met een vuurwapen meerdere, althans een, kogels, door voornoemd raam in de richting van voornoemde [slachtoffer 1] en/of voornoemde [slachtoffer 2] heeft afgevuurd, terwijl de uitvoering van dat voorgenomen misdrijf niet is voltooid;
subsidiair
[medeverdachte 1] op of omstreeks 23 oktober 2020 te Rotterdam, ter uitvoering van het door hem voorgenomen misdrijf om [slachtoffer 1] en/of [slachtoffer 2] opzettelijk en met voorbedachten rade van het leven te beroven, althans zwaar lichamelijk letsel toe te brengen, met dat opzet en na kalm beraad en rustig overleg, voor, althans op korte afstand van, een raam van de woonkamer van de woning gelegen aan de [adres] is gaan staan, in welke woonkamer voornoemde [slachtoffer 1] en/of voornoemde [slachtoffer 2] op dat moment aanwezig waren, en/of(vervolgens) met een vuurwapen meerdere, althans een, kogels, door voornoemd raam in de richting van voornoemde [slachtoffer 1] en/of voornoemde [slachtoffer 2] heeft afgevuurd, terwijl de uitvoering van dat voorgenomen misdrijf niet is voltooid;
[medeverdachte 1] op of omstreeks 23 oktober 2020 te Rotterdam, ter uitvoering van het door hem voorgenomen misdrijf om [slachtoffer 1] en/of [slachtoffer 2] opzettelijk en met voorbedachten rade van het leven te beroven, althans zwaar lichamelijk letsel toe te brengen, met dat opzet en na kalm beraad en rustig overleg, voor, althans op korte afstand van, een raam van de woonkamer van de woning gelegen aan de [adres] is gaan staan, in welke woonkamer voornoemde [slachtoffer 1] en/of voornoemde [slachtoffer 2] op dat moment aanwezig waren, en/of(vervolgens) met een vuurwapen meerdere, althans een, kogels, door voornoemd raam in de richting van voornoemde [slachtoffer 1] en/of voornoemde [slachtoffer 2] heeft afgevuurd, terwijl de uitvoering van dat voorgenomen misdrijf niet is voltooid;
welk feit verdachte in of omstreeks de periode van 22 oktober 2020 tot en met 23 oktober 2020 te Veenhuizen, althans in Nederland, opzettelijk heeft uitgelokt door giften, beloften, misbruik van gezag, geweld, bedreiging en/of misleiding en/of het verschaffen van gelegenheid, middelen of inlichtingen, te weten door
-aan [persoon] te verzoeken om tegen betaling haar auto uit te lenen aan [medeverdachte 1]
-aan [medeverdachte 1] een bericht te versturen met het adres van slachtoffers [slachtoffer 1] en [slachtoffer 2] ([adres])
meer subsidiair
hij op of omstreeks 23 oktober 2020 te Rotterdam, tezamen en in vereniging met een of meer anderen, althans alleen, [slachtoffer 1] en/of [slachtoffer 2] heeft bedreigd met enig misdrijf tegen het leven gericht en/of met zware mishandeling, door aan medeverdachte [medeverdachte 1] de opdracht en/of instructies te geven om voornoemd delict uit te voeren, waarna voornoemde [medeverdachte 1] voor, althans op korte afstand van, een raam van de woonkamer van de woning gelegen aan de [adres] is gaan staan, in welke woonkamer voornoemde [slachtoffer 1] en/of voornoemde [slachtoffer 2] op dat moment aanwezig waren, en/of(vervolgens) met een vuurwapen meerdere, althans een, kogels, door voornoemd raam in de richting van voornoemde [slachtoffer 1] en/of voornoemde [slachtoffer 2], heeft afgevuurd;
meer subsidiair
hij op of omstreeks 23 oktober 2020 te Rotterdam, tezamen en in vereniging met een of meer anderen, althans alleen, [slachtoffer 1] en/of [slachtoffer 2] heeft bedreigd met enig misdrijf tegen het leven gericht en/of met zware mishandeling, door aan medeverdachte [medeverdachte 1] de opdracht en/of instructies te geven om voornoemd delict uit te voeren, waarna voornoemde [medeverdachte 1] voor, althans op korte afstand van, een raam van de woonkamer van de woning gelegen aan de [adres] is gaan staan, in welke woonkamer voornoemde [slachtoffer 1] en/of voornoemde [slachtoffer 2] op dat moment aanwezig waren, en/of(vervolgens) met een vuurwapen meerdere, althans een, kogels, door voornoemd raam in de richting van voornoemde [slachtoffer 1] en/of voornoemde [slachtoffer 2], heeft afgevuurd;
2.
hij in of omstreeks de periode van 12 oktober 2020 tot en met 17 oktober 2020 te Rotterdam, althans in Nederland, tezamen en in vereniging met een of meer anderen ter voorbereiding van het misdrijf waarop naar de wettelijke omschrijving een gevangenisstraf van acht jaren of meer is gesteld, te weten om opzettelijk en met voorbedachten rade [slachtoffer 3], althans een persoon, van het leven te beroven, althans zwaar lichamelijk letsel toe te brengen (als omschreven in artikel 289 dan wel artikel 302 Wetboek van Strafrecht), opzettelijk
hij in of omstreeks de periode van 12 oktober 2020 tot en met 17 oktober 2020 te Rotterdam, althans in Nederland, tezamen en in vereniging met een of meer anderen ter voorbereiding van het misdrijf waarop naar de wettelijke omschrijving een gevangenisstraf van acht jaren of meer is gesteld, te weten om opzettelijk en met voorbedachten rade [slachtoffer 3], althans een persoon, van het leven te beroven, althans zwaar lichamelijk letsel toe te brengen (als omschreven in artikel 289 dan wel artikel 302 Wetboek van Strafrecht), opzettelijk
- een telefoon met daarop meerdere, althans een, foto('s) van voornoemde [slachtoffer 3] en/of foto'(s) van mogelijk aan te schaffen vuurwapens en/of gegevens over de mogelijke verblijfplaats van voornoemde [slachtoffer 3] en/of gegevens over de auto van voornoemde [slachtoffer 3] en/of
- een of meer (peil)baken(s)/tracker(s) en/of
- meerdere, althans een, geldbedrag(en) (om een vuurwapen met bijbehorende munitie aan te schaffen en/of de uitvoerder van het delict te betalen) en/of
- een (personen)auto (om een vuurwapen op te halen) en/of - meerdere, althans een, (automatische) vuurwapen(s) en/of bijbehorende munitie, bestemd tot het begaan van dat misdrijf, heeft verworven, vervaardigd, ingevoerd, doorgevoerd, uitgevoerd en/of voorhanden heeft gehad;
3.
hij in of omstreeks de periode van 01 oktober 2020 tot en met 02 december 2020 te Rotterdam en/of te Den Haag, althans in Nederland, heeft deelgenomen aan een organisatie, bestaande uit een samenwerkingsverband van meerdere natuurlijke personen, te weten (onder andere) verdachte en/of [medeverdachte 1] en/of een persoon bekend onder het pseudoniem '[medeverdachte 2]', welke organisatie tot oogmerk had het plegen van misdrijven, te weten
hij in of omstreeks de periode van 01 oktober 2020 tot en met 02 december 2020 te Rotterdam en/of te Den Haag, althans in Nederland, heeft deelgenomen aan een organisatie, bestaande uit een samenwerkingsverband van meerdere natuurlijke personen, te weten (onder andere) verdachte en/of [medeverdachte 1] en/of een persoon bekend onder het pseudoniem '[medeverdachte 2]', welke organisatie tot oogmerk had het plegen van misdrijven, te weten
- moord als bedoeld in artikel 289 Wetboek van Strafrecht en/of
- zware mishandeling als bedoeld in artikel 302 Wetboek van Strafrecht en/of
- het opzettelijk teweeg brengen van een ontploffing als bedoeld in artikel 157 Wetboek van Strafrecht en/of
- handelen in strijd met artikel 26, eerste lid, Wet wapens en munitie.
Vordering van de advocaat-generaal
De advocaat-generaal heeft gevorderd dat het vonnis waarvan beroep zal worden bevestigd, met uitzondering van de bewezenverklaarde periode voor feit 3 – welke periode volgens de advocaat-generaal moet zijn: 1 oktober 2020 tot en met 23 oktober 2020 – en de beslissing tot gedeeltelijke afwijzing van de vorderingen van de benadeelde partijen. Voor zover de vorderingen door de rechtbank afgewezen zijn, dienen de vorderingen niet-ontvankelijk te worden verklaard.
Het vonnis waarvan beroep
Het vonnis waarvan beroep kan niet in stand blijven omdat het hof zich daarmee niet verenigt.
Vrijspraak feit 3
Het hof is van oordeel dat aan de bewijsmiddelen in het dossier en het verhandelde ter terechtzitting in hoger beroep onvoldoende wettig en overtuigend bewijs kan worden ontleend voor de conclusie dat de verdachte heeft deelgenomen aan een criminele organisatie, zoals ten laste is gelegd. Meer in het bijzonder is het hof met de raadsman van oordeel dat de betrokkenheid van de verdachte bij criminele activiteiten, zoals die uit het dossier naar voren komen, niet duidt op een zodanige duurzame en gestructureerde samenwerking dat sprake is van een criminele organisatie.
Naar het oordeel van het hof is aldus niet wettig en overtuigend bewezen hetgeen aan de verdachte onder 3 is tenlastegelegd, zodat de verdachte daarvan behoort te worden vrijgesproken.
Bewijsoverweging
Het hof grondt zijn overtuiging dat de verdachte het bewezenverklaarde heeft begaan op de feiten en omstandigheden die in de bewijsmiddelen zijn vervat en die reden geven tot de bewezenverklaring. De namens de verdachte gevoerde verweren strekkende tot vrijspraak van het onder 1 en 2 tenlastegelegde worden weerlegd door de gebezigde bewijsmiddelen, zoals deze later in de eventueel op te maken aanvulling op dit arrest zullen worden opgenomen. Het hof heeft geen reden om aan de juistheid en betrouwbaarheid van de inhoud van die bewijsmiddelen te twijfelen. In het bijzonder overweegt het hof omtrent de door de raadsman gevoerde verweren nog het volgende.
Feit 1
Op 23 oktober 2020 is rond kwart voor twee ‘s-nachts twee keer met een vuurwapen geschoten door de ruit van de woonkamer van de woning aan de [adres] in Rotterdam. In de woonkamer bevonden zich op dat moment aangeefster [slachtoffer 1] en haar oma, aangeefster [slachtoffer 2]. Kort daarvoor was een donkere auto de straat ingereden en net voorbij de woning tot stilstand gekomen.
Op camerabeelden is te zien dat iemand aan de bestuurderszijde uit het voertuig stapt, met versnelde pas richting de voorzijde van de woning aan de [adres] loopt en daar stopt. Vervolgens is een korte lichtflits te zien ter hoogte van de voorgevel. De eerder genoemde persoon rent daarna terug naar de bestuurderszijde van de auto, stapt weer in en rijdt weg.
[slachtoffer 1] heeft verklaard dat zij zag dat een donkere auto de straat in kwam rijden en stopte ter hoogte van[adres]. Zij hoorde een deur dicht slaan en toen ze weer naar het raam keek, zag ze een man voor het raam van de woonkamer staan. Ze zag dat de man een schiethouding aannam. Vervolgens hoorde ze twee harde knallen en hoorde ze glas kapot gaan. Het glas kwam op haar en haar oma. Uit het forensisch onderzoek is gebleken dat er twee keer door de ruit is geschoten. Doorschot 1 bevond zich op een hoogte van 161 cm gemeten vanaf de vloer. Doorschot 2 bevond zich op een hoogte van 137 cm gemeten vanaf de vloer.
Tussenconclusie
Gelet op het vorenstaande concludeert het hof dat de bestuurder van de donkerkleurige auto degene is die twee keer door de ruit van de woonkamer van de woning heeft geschoten. Op dat moment bevonden zich daar twee personen, te weten aangeefsters [slachtoffer 1] en [slachtoffer 2]. Gelet hierop, en gelet op de hoogte waarop de kogels door de ruit zijn gegaan, hadden de in de woning aanwezige aangeefsters in vitale lichaamsdelen getroffen kunnen worden. Naar algemene ervaringsregels was er dan ook een aanmerkelijk te achten kans dat zij door een of meer van die kogels - al dan niet na ricocheren - dodelijk zouden worden getroffen, waarbij het hof betrekt dat uit het dossier blijkt dat één van de afgeschoten kogels daadwerkelijk heeft gericocheerd. Hieraan doet niet af dat – achteraf gezien – is gebleken dat ze zich niet in de schotbaan bevonden. Dit laatste is immers een toevallige en gelukkige omstandigheid. Gelet op de hoogte van de doorschotlocaties en het feit dat [slachtoffer 1] en [slachtoffer 2] geen statische objecten waren, bestond er een aanmerkelijke kans dat ze zich wel in de schotbaan hadden bevonden en dodelijk letsel hadden opgelopen. Dat de schutter bewust opwaarts en dus bewust mis heeft geschoten, zoals door de verdediging wordt gesteld, is niet aannemelijk geworden. Degene die dat zou kunnen verklaren - de medeverdachte [medeverdachte 1], zijnde de schutter - heeft zich op zijn zwijgrecht beroepen en het dossier bevat geen andere aanwijzingen die de stelling van de raadsman ondersteunen. De enkele, door de raadsman in zijn pleidooi besproken schotbaan, is in dit verband ontoereikend.
Op grond van het dossier kan niet worden vastgesteld dat [medeverdachte 1] voorafgaand aan of tijdens het schieten daadwerkelijk heeft gezien dat [slachtoffer 1] en [slachtoffer 2] zich op dat moment in de woonkamer bevonden. Maar gelet op het nachtelijk tijdstip diende hij ervan uit te gaan dat de bewoners thuis zouden zijn, en door zich vervolgens niet te vergewissen of zich iemand op de begane grond bevond en in die richting van de woning met een vuurwapen meerdere kogels af te vuren, heeft hij zich willens en wetens blootgesteld aan de aanmerkelijke kans dat één of meerdere bewoners dodelijk zouden worden getroffen. De geschetste gedragingen van [medeverdachte 1] kunnen gelet op de aard van deze gedragingen en de omstandigheden waaronder die zijn verricht, naar hun uiterlijke verschijningsvorm worden aangemerkt als zo zeer te zijn gericht op het toebrengen van dodelijk letsel aan één of meer bewoner(s) van de woning, dat het - behoudens contra-indicaties, waarvan hier niet is gebleken - niet anders kan zijn dan dat hij de aanmerkelijke kans op dit gevolg ook heeft aanvaard.
Betrokkenheid van de verdachte
De verdachte heeft zich grotendeels op zijn zwijgrecht beroepen. Ter terechtzitting in hoger beroep heeft hij verklaard dat hij [persoon] kent en dat hij via haar een auto heeft geregeld voor iemand die die avond geld zou afgeven bij de woning van [slachtoffer 1]. Op de vraag voor wie hij de auto heeft geregeld, doet hij een beroep op zijn zwijgrecht. Wel heeft de verdachte erkend dat hij [medeverdachte] kent.
De navolgende feiten en omstandigheden, die gebaseerd zijn op wettige bewijsmiddelen, wijzen op het daderschap van de verdachte bij het onder 1 tenlastegelegde.
De auto waarin de schutter is komen aanrijden, stond op naam van [persoon]. Zij heeft verklaard dat ze haar auto in de avond en nacht van 22 op 23 oktober 2020 in opdracht van de verdachte had uitgeleend aan [medeverdachte 1]. De verdachte heeft, zoals gezegd, ter terechtzitting in hoger beroep erkend dat hij [persoon] gevraagd heeft haar auto uit te lenen en dat hij[medeverdachte] kent.
Op basis van de camerabeelden, de verklaring van [persoon] en de telefoongegevens en chatgesprekken, zoals die terug te vinden zijn in de bewijsmiddelen, concludeert het hof dat de medeverdachte [medeverdachte 1] op 23 oktober 2020 degene was die twee keer geschoten heeft op een raam van de woonkamer van de woning aan de [adres] in Rotterdam. De betrokkenheid van de verdachte bij het onder 1 tenlastegelegde is van dien aard dat hij als medepleger moet worden aangemerkt. Hij heeft het adres van de woning van [slachtoffer 1] naar de medeverdachte gestuurd; hij heeft via berichtenverkeer met [slachtoffer 1] vastgesteld dat zij ook daadwerkelijk in de woning was en hij heeft via [persoon] een auto voor de medeverdachte [medeverdachte 1] geregeld om naar de woning te kunnen rijden. Op grond van de hele gang van zaken concludeert het hof dan ook dat het buiten redelijke twijfel is verheven dat de verdachte de medeverdachte [medeverdachte 1] opdracht heeft gegeven om op de woning te schieten en hem daartoe de benodigde informatie en middelen heeft verschaft. De verdachte had hierbij ook een motief: hij zat op dat moment in preventieve hechtenis op basis van de aangifte van [slachtoffer 1].
Conclusie
Het hof acht het onder 1 impliciet subsidiair tenlastegelegde - poging doodslag gepleegd door twee verenigde personen, meermalen gepleegd - wettig en overtuigend bewezen. De verdachte en zijn mededader hebben minst genomen de aanmerkelijke kans aanvaard dat de personen die zich op het moment van het schieten in de woonkamer bevonden, dodelijk letsel zouden oplopen. Het dossier bevat onvoldoende bewijs om tot de conclusie te kunnen komen dat er sprake was van voorbedachte raad, zodat de verdachte van dit bestanddeel zal worden vrijgesproken.
Feit 2
Het dossier bevat een aantal (chat)berichten waaruit blijkt dat in opdracht van de verdachte geschoten moest worden op een persoon genaamd [slachtoffer 3]. In een chat van 15 oktober 2020 tussen de verdachte en de medeverdachte [medeverdachte 1] wordt het volgende besproken:
[medeverdachte]: “Die man wilt toch totaal 4 ballas in z’n been” [medeverdachte]: “Of 4 per been”
[verdachte]: “Broer als maar 4 raak zijn”
[verdachte]: “Geef 4 bove been heup Sheen waar je maar raakt” [verdachte]: “Je hebt daar 5 toch”
[medeverdachte]: “Jaa”
[medeverdachte]: “Maar dan mag hij niet missen”
[verdachte]: “Zeg hem schiet van dicht bij”
[verdachte]: “3 raak zijn ook goed”
Anders dan de rechtbank en de advocaat-generaal is het hof van oordeel dat slechts kan worden bewezen dat het opzet van de verdachte en zijn mededaders bij de bewezenverklaarde voorbereidingshandelingen was gericht op het toebrengen van zwaar lichamelijk letsel bij [slachtoffer 3] en niet op de dood van [slachtoffer 3]. Hiertoe overweegt het hof als volgt.
Het hof stelt voorop dat het hier enkel gaat om voorbereidingshandelingen. Waarop het opzet van de verdachte en zijn mededaders tijdens die voorbereidingshandelingen was gericht, kan daarmee alleen worden afgeleid uit hetgeen zij met elkaar hebben besproken. Uit de inhoud van de chatberichten volgt dat het uitdrukkelijk de opdracht was om [slachtoffer 3]
in zijn benente schieten. Het meerdere malen schieten op de benen van een persoon roept de aanmerkelijke kans in het leven dat die persoon zwaar gewond raakt. Die aanmerkelijke kans heeft de verdachte bewust aanvaard. Weliswaar kan niet worden uitgesloten dat uiteindelijk bij de uitvoering van het schieten op de benen een dodelijke bloeding ontstaat dan wel dat andere vitale delen worden geraakt, zoals de rechtbank heeft overwogen, maar dat doet niet af aan het feit dat bij de voorbereiding uitdrukkelijk is afgesproken dat er op de benen moest worden geschoten. De opzet tijdens de voorbereidingshandelingen zag daarmee enkel op het toebrengen van zwaar lichamelijk letsel en niet ook op de dood van [slachtoffer 3].
in zijn benente schieten. Het meerdere malen schieten op de benen van een persoon roept de aanmerkelijke kans in het leven dat die persoon zwaar gewond raakt. Die aanmerkelijke kans heeft de verdachte bewust aanvaard. Weliswaar kan niet worden uitgesloten dat uiteindelijk bij de uitvoering van het schieten op de benen een dodelijke bloeding ontstaat dan wel dat andere vitale delen worden geraakt, zoals de rechtbank heeft overwogen, maar dat doet niet af aan het feit dat bij de voorbereiding uitdrukkelijk is afgesproken dat er op de benen moest worden geschoten. De opzet tijdens de voorbereidingshandelingen zag daarmee enkel op het toebrengen van zwaar lichamelijk letsel en niet ook op de dood van [slachtoffer 3].
Voorbedachte raad
Gelet op de inhoud van de chatberichten, waarin gedurende meerdere dagen uitdrukkelijk meermaals wordt aangegeven dat [slachtoffer 3] in zijn benen moet worden geschoten, is de conclusie dat er sprake was van een vooropgezet plan om [slachtoffer 3] zwaar te verwonden. De voorbedachte raad kan daarmee ook worden bewezen. Uit de bewijsmiddelen blijkt een zodanige nauwe betrokkenheid en rol van de verdachte dat hij als medepleger dient te worden aangemerkt.
Bewezenverklaring
Het hof acht wettig en overtuigend bewezen dat de verdachte het onder 1 primair en 2 tenlastegelegde heeft begaan, met dien verstande dat:
1. primair
hij op
of omstreeks23 oktober 2020 te Rotterdam, tezamen en in vereniging met een
of meerander
en,
althans alleen,ter uitvoering van het door verdachte voorgenomen misdrijf om [slachtoffer 1] en
/of[slachtoffer 2] opzettelijk
en met voorbedachten radevan het leven te beroven,
althans zwaar lichamelijk letsel toe te brengen, met dat opzet en na kalm beraad en rustig overleg, aan medeverdachte [medeverdachte] de opdracht en/of instructies heeft gegeven om voornoemd delict uit te voeren, waarna voornoemde [medeverdachte 1] voor, althansop korte afstand van
,een raam van de woonkamer van de woning gelegen aan de [adres] is gaan staan, in welke woonkamer voornoemde [slachtoffer 1] en
/ofvoornoemde [slachtoffer 2] op dat moment aanwezig waren, en
/of (vervolgens
)met een vuurwapen meerdere
, althans een,kogels
,door voornoemd raam in de richting van voornoemde [slachtoffer 1] en
/ofvoornoemde [slachtoffer 2] heeft afgevuurd, terwijl de uitvoering van dat voorgenomen misdrijf niet is voltooid;
hij op
of omstreeks23 oktober 2020 te Rotterdam, tezamen en in vereniging met een
of meerander
en,
althans alleen,ter uitvoering van het door verdachte voorgenomen misdrijf om [slachtoffer 1] en
/of[slachtoffer 2] opzettelijk
en met voorbedachten radevan het leven te beroven,
althans zwaar lichamelijk letsel toe te brengen, met dat opzet en na kalm beraad en rustig overleg, aan medeverdachte [medeverdachte] de opdracht en/of instructies heeft gegeven om voornoemd delict uit te voeren, waarna voornoemde [medeverdachte 1] voor, althansop korte afstand van
,een raam van de woonkamer van de woning gelegen aan de [adres] is gaan staan, in welke woonkamer voornoemde [slachtoffer 1] en
/ofvoornoemde [slachtoffer 2] op dat moment aanwezig waren, en
/of (vervolgens
)met een vuurwapen meerdere
, althans een,kogels
,door voornoemd raam in de richting van voornoemde [slachtoffer 1] en
/ofvoornoemde [slachtoffer 2] heeft afgevuurd, terwijl de uitvoering van dat voorgenomen misdrijf niet is voltooid;
2.
hij in
of omstreeksde periode van 12 oktober 2020 tot en met 17 oktober 2020
te Rotterdam, althansin Nederland, tezamen en in vereniging met
een of meeranderen ter voorbereiding van het misdrijf waarop naar de wettelijke omschrijving een gevangenisstraf van acht jaren of meer is gesteld, te weten om opzettelijk en met voorbedachten rade [slachtoffer 3]
, althans een persoon, van het leven te beroven, althanszwaar lichamelijk letsel toe te brengen (
als omschreven in artikel 289 dan wel artikel 302 Wetboek van Strafrecht), opzettelijk
hij in
of omstreeksde periode van 12 oktober 2020 tot en met 17 oktober 2020
te Rotterdam, althansin Nederland, tezamen en in vereniging met
een of meeranderen ter voorbereiding van het misdrijf waarop naar de wettelijke omschrijving een gevangenisstraf van acht jaren of meer is gesteld, te weten om opzettelijk en met voorbedachten rade [slachtoffer 3]
, althans een persoon, van het leven te beroven, althanszwaar lichamelijk letsel toe te brengen (
als omschreven in artikel 289 dan wel artikel 302 Wetboek van Strafrecht), opzettelijk
-een telefoon met daarop
meerdere, althanseen
,foto
('s)van voornoemde [slachtoffer 3]
en/of foto'(s) van mogelijk aan te schaffen vuurwapensen
/ofgegevens over de mogelijke verblijfplaats van voornoemde [slachtoffer 3] en
/ofgegevens over de auto van voornoemde [slachtoffer 3]
en/of
meerdere, althanseen
,foto
('s)van voornoemde [slachtoffer 3]
en/of foto'(s) van mogelijk aan te schaffen vuurwapensen
/ofgegevens over de mogelijke verblijfplaats van voornoemde [slachtoffer 3] en
/ofgegevens over de auto van voornoemde [slachtoffer 3]
en/of
- een of meer (peil)baken(s)/tracker(s) en/of
- meerdere, althans een, geldbedrag(en) (om een vuurwapen met bijbehorende munitie aan te schaffen en/of de uitvoerder van het delict te betalen) en/of
- een (personen)auto (om een vuurwapen op te halen) en/of - meerdere, althans een, (automatische) vuurwapen(s) en/of bijbehorende munitiebestemd tot het begaan van dat misdrijf,
heeft verworven, vervaardigd, ingevoerd, doorgevoerd, uitgevoerd en/ofvoorhanden heeft gehad.
heeft verworven, vervaardigd, ingevoerd, doorgevoerd, uitgevoerd en/ofvoorhanden heeft gehad.
Hetgeen meer of anders is tenlastegelegd, is niet bewezen. De verdachte moet daarvan worden vrijgesproken.
Voor zover in de tenlastelegging taal- en/of schrijffouten voorkomen, zijn deze in de bewezenverklaring verbeterd. Blijkens het verhandelde ter terechtzitting is de verdachte daardoor niet geschaad in de verdediging.
Strafbaarheid van het bewezenverklaarde
Het onder 1 primair bewezenverklaarde levert op:
medeplegen van poging tot doodslag, meermalen gepleegd.
Het onder 2 bewezenverklaarde levert op:
medeplegen van voorbereiding van zware mishandeling gepleegd met voorbedachten raad.
Strafbaarheid van de verdachte
Er is geen omstandigheid aannemelijk geworden die de strafbaarheid van de verdachte uitsluit. De verdachte is dus strafbaar.
Strafmotivering
Het hof heeft de op te leggen straf bepaald op grond van de ernst van de feiten en de omstandigheden waaronder deze zijn begaan en op grond van de persoon en de persoonlijke omstandigheden van de verdachte, zoals daarvan is gebleken uit het onderzoek ter terechtzitting.
Daarbij heeft het hof in het bijzonder het volgende in aanmerking genomen.
De verdachte heeft zich samen met een ander schuldig gemaakt aan een dubbele poging tot doodslag. Hij heeft de opdracht gegeven om op een woning te schieten. Door de medeverdachte [medeverdachte 1] is door de ruit van de woonkamer geschoten terwijl op dat moment twee personen op de bank in de woonkamer zaten. De verdachte heeft een groot risico genomen door op de woning te laten schieten, terwijl hij wist dat in elk geval een van hen thuis was en nog wakker was. Dat beide slachtoffers fysiek ongedeerd zijn gebleven, is een gelukkig toeval, dat niet aan de verdachte te danken is. Dat dit feit waarschijnlijk is gepleegd vanwege de aangifte van het slachtoffer [slachtoffer 1] tegen de verdachte in een andere zaak, en dat de verdachte dit vanuit de Penitentiaire Inrichting heeft georganiseerd, neemt het hof de verdachte extra kwalijk. Uit het dossier en het verhandelde ter zitting blijkt dat het gebeuren een grote impact had, en nog steeds heeft, op het leven van de slachtoffers.
Daarnaast heeft de verdachte zich met anderen schuldig gemaakt aan de voorbereidingshandelingen van zware mishandeling met voorbedachte raad, waarbij het de bedoeling was het slachtoffer met een vuurwapen op de benen te schieten. Hij heeft daartoe veelvuldig contact gehad met een mededader. Het beoogde slachtoffer werd geobserveerd en er werd informatie over zijn adres en kenteken uitgewisseld. Ook is hij opgewacht bij de woning van zijn moeder waar hij regelmatig kwam. Het beoogde slachtoffer is enkel ongedeerd gebleven, omdat hij daar die dag niet kwam.
Voor dergelijke feiten zou het hof als uitgangspunt een gevangenisstraf voor de duur van 6 jaren passend en geboden achten.
Het hof heeft echter ook acht geslagen op het volgende.
Uit een de verdachte betreffend uittreksel Justitiële Documentatie d.d. 27 september 2024, blijkt dat de verdachte eerder onherroepelijk is veroordeeld voor het plegen van strafbare feiten.
De verdachte zit al sinds 2016 – dus sinds zijn negentiende levensjaar - gedetineerd, voornamelijk uit anderen hoofde. In die andere strafzaak heeft de verdachte langer in voorlopige hechtenis doorgebracht dan de gevangenisstraf die hij uiteindelijk moest ondergaan.
Anders dan waar de rechtbank rekening mee heeft kunnen houden, heeft het hof ook acht geslagen op het PBC-rapport d.d. 8 november 2022, opgemaakt in een andere zaak, waaruit blijkt dat de verdachte in die zaak verminderd toerekeningsvatbaar was. Gelet op de inhoud van dit rapport en de conclusies van de deskundigen, is het hof van oordeel dat ook in de onderhavige zaak de bewezenverklaarde feiten in verminderde mate aan de verdachte kunnen worden toegerekend.
Het hof houdt voorts rekening met artikel 63 Sr, met de relatief jonge leeftijd van de verdachte ten tijde van het plegen van de feiten, en met het feit dat de verdachte – gelet op de onherroepelijke veroordeling in een andere zaak - nog een TBS-behandeling zal ondergaan na zijn gevangenisstraf. Het is niet alleen voor de verdachte maar ook voor de samenleving van belang dat de start van die behandeling niet te lang meer op zich laat wachten.
Het hof is - alles afwegende - van oordeel dat een geheel onvoorwaardelijke gevangenisstraf voor de duur van 3 jaren een passende en geboden reactie vormt.
Tenuitvoerlegging van de opgelegde gevangenisstraf zal volledig plaatsvinden binnen de penitentiaire inrichting, tot het moment dat de veroordeelde in aanmerking komt voor deelname aan een penitentiair programma, als bedoeld in artikel 4 Penitentiaire beginselenwet, dan wel de regeling van voorwaardelijke invrijheidsstelling, als bedoeld in artikel 6:2:10 Wetboek van Strafvordering, aan de orde is.
Vordering tot schadevergoeding [slachtoffer 1]
In het onderhavige strafproces heeft [slachtoffer 1] zich als benadeelde partij gevoegd en een vordering ingediend tot vergoeding van geleden materiële en immateriële schade als gevolg van het aan de verdachte in de zaak met onder 1 primair bewezenverklaarde, tot een bedrag van € 5.445,92.
In hoger beroep is deze vordering aan de orde tot dit in eerste aanleg gevorderde en in hoger beroep gehandhaafde bedrag.
De advocaat-generaal heeft geconcludeerd tot toewijzing van een gedeelte van de vordering van de benadeelde partij tot een bedrag van € 3.060,92, met oplegging van de schadevergoedingsmaatregel.
De vordering van de benadeelde partij is namens de verdachte deels betwist.
Naar het oordeel van het hof heeft de benadeelde partij aangetoond dat tot een bedrag van € 60,92 materiële schade is geleden. Deze schade is een rechtstreeks gevolg van het onder 1 primair bewezenverklaarde. De vordering van de benadeelde partij zal derhalve tot dat bedrag hoofdelijk worden toegewezen, te vermeerderen met de gevorderde wettelijke rente over dit bedrag vanaf 23 oktober 2020 tot aan de dag der algehele voldoening.
Het hof is van oordeel dat daarnaast aannemelijk is geworden dat er immateriële schade is geleden en dat deze schade het rechtstreeks gevolg is van het onder 1 primair bewezenverklaarde. De vordering ter zake van geleden immateriële schade leent zich - naar maatstaven van billijkheid - in elk geval voor hoofdelijke toewijzing tot een bedrag van € 3.000,-, te vermeerderen met de gevorderde wettelijke rente over dit bedrag vanaf 23 oktober 2020 tot aan de dag der algehele voldoening.
Voor het overige dient de benadeelde partij niet-ontvankelijk te worden verklaard in de vordering, omdat niet is komen vast te staan dat dit deel van de schade een rechtstreeks gevolg is van het onder 1 primair bewezenverklaarde, terwijl een nadere behandeling van dit deel van de vordering naar het oordeel van het hof een onevenredige belasting van het strafgeding oplevert. Dit deel van de vordering kan in zoverre bij de burgerlijke rechter worden aangebracht.
Gelet op het voorgaande dient de verdachte te worden veroordeeld in de kosten die de benadeelde partij tot aan deze uitspraak in verband met de vordering heeft gemaakt, welke kosten het hof tot op heden begroot op nihil, en in de kosten die de benadeelde partij ten behoeve van de tenuitvoerlegging van deze uitspraak nog moet maken.
Betaling aan de Staat ten behoeve van het slachtoffer [slachtoffer 1]
Nu vaststaat dat de verdachte tot een bedrag van
€ 3.060,92 samen met zijn mededader aansprakelijk is voor de schade die door het bewezenverklaarde is toegebracht, zal het hof aan de verdachte de hoofdelijke verplichting opleggen dat bedrag aan de Staat te betalen ten behoeve van het slachtoffer [slachtoffer 1].
Vordering tot schadevergoeding [slachtoffer 2]
In het onderhavige strafproces heeft [slachtoffer 2] zich als benadeelde partij gevoegd en een vordering ingediend tot vergoeding van geleden materiële en immateriële schade als gevolg van het aan de verdachte onder 1 primair bewezenverklaarde, tot een bedrag van € 3.122,84.
In hoger beroep is deze vordering aan de orde tot dit in eerste aanleg gevorderde en in hoger beroep gehandhaafde bedrag.
De advocaat-generaal heeft geconcludeerd tot toewijzing van een gedeelte van de vordering van de benadeelde partij tot een bedrag van € 1.707,84, met oplegging van de schadevergoedingsmaatregel, waarbij de benadeelde partij voor het overige niet-ontvankelijk moet worden verklaard.
De vordering van de benadeelde partij is namens de verdachte deels betwist.
Naar het oordeel van het hof heeft de benadeelde partij aangetoond dat tot een bedrag van € 207,84 materiële schade is geleden. Deze schade is een rechtstreeks gevolg van het onder 1 primair bewezenverklaarde. De vordering van de benadeelde partij zal derhalve tot dat bedrag hoofdelijk worden toegewezen, te vermeerderen met de gevorderde wettelijke rente over dit bedrag vanaf 23 oktober 2020 tot aan de dag der algehele voldoening.
Het hof is van oordeel dat daarnaast aannemelijk is geworden dat de benadeelde partij immateriële schade heeft geleden en dat deze schade het rechtstreeks gevolg is van het onder 1 primair bewezenverklaarde. De vordering leent zich - naar maatstaven van billijkheid - in elk geval voor hoofdelijke toewijzing tot een bedrag van € 1.500,-, te vermeerderen met de gevorderde wettelijke rente over dit bedrag vanaf 23 oktober 2020 tot aan de dag der algehele voldoening.
Voor het overige levert behandeling van de vordering van de benadeelde partij naar het oordeel van het hof een onevenredige belasting van het strafgeding op.
Het hof zal dan ook bepalen dat de benadeelde partij voor het overige niet-ontvankelijk is in de vordering tot vergoeding van de geleden schade. Deze kan in zoverre bij de burgerlijke rechter worden aangebracht.
Gelet op het voorgaande dient de verdachte te worden veroordeeld in de kosten die de benadeelde partij tot aan deze uitspraak in verband met de vordering heeft gemaakt, welke kosten het hof tot op heden begroot op nihil, en in de kosten die de benadeelde partij ten behoeve van de tenuitvoerlegging van deze uitspraak nog moet maken.
Betaling aan de Staat ten behoeve van het slachtoffer [slachtoffer 2]
Nu vaststaat dat de verdachte tot een bedrag van
€ 1.707,84 samen met zijn mededader aansprakelijk is voor de schade die door het bewezenverklaarde is toegebracht, zal het hof aan de verdachte de hoofdelijke verplichting opleggen dat bedrag aan de Staat te betalen ten behoeve van het slachtoffer [slachtoffer 2].
Toepasselijke wettelijke voorschriften
Het hof heeft gelet op de artikelen 36f, 45, 46, 47, 57, 63, 287 en 303 van het Wetboek van Strafrecht, zoals zij rechtens gelden dan wel golden.
BESLISSING
Het hof:
Vernietigt het vonnis waarvan beroep en doet opnieuw recht:
Verklaart niet bewezen dat de verdachte het onder 3 tenlastegelegde heeft begaan en spreekt de verdachte daarvan vrij.
Verklaart zoals hiervoor overwogen bewezen dat de verdachte het onder 1 primair en 2 tenlastegelegde heeft begaan.
Verklaart niet bewezen hetgeen de verdachte meer of anders is tenlastegelegd dan hierboven is bewezenverklaard en spreekt de verdachte daarvan vrij.
Verklaart het onder 1 primair en 2 bewezenverklaarde strafbaar, kwalificeert dit als hiervoor vermeld en verklaart de verdachte strafbaar.
Veroordeelt de verdachte tot een
gevangenisstrafvoor de duur van
3 (drie) jaren.
gevangenisstrafvoor de duur van
3 (drie) jaren.
Beveelt dat de tijd die door de verdachte vóór de tenuitvoerlegging van deze uitspraak in enige in artikel 27, eerste lid, van het Wetboek van Strafrecht bedoelde vorm van voorarrest is doorgebracht, bij de uitvoering van de opgelegde gevangenisstraf in mindering zal worden gebracht, voor zover die tijd niet reeds op een andere straf in mindering is gebracht.
Vordering van de benadeelde partij [slachtoffer 1]
Wijst toe de vordering tot schadevergoeding van de benadeelde partij [slachtoffer 1] ter zake van het onder 1 primair bewezenverklaarde tot het bedrag van
€ 3.060,92 (drieduizend zestig euro en tweeënnegentig cent) bestaande uit € 60,92 (zestig euro en tweeënnegentig cent) materiële schade en € 3.000,00 (drieduizend euro) immateriële schade, waarvoor de verdachte met de mededader hoofdelijk voor het gehele bedrag aansprakelijk is, vermeerderd met de wettelijke rente vanaf de hierna te noemen aanvangsdatum tot aan de dag der voldoening.
€ 3.060,92 (drieduizend zestig euro en tweeënnegentig cent) bestaande uit € 60,92 (zestig euro en tweeënnegentig cent) materiële schade en € 3.000,00 (drieduizend euro) immateriële schade, waarvoor de verdachte met de mededader hoofdelijk voor het gehele bedrag aansprakelijk is, vermeerderd met de wettelijke rente vanaf de hierna te noemen aanvangsdatum tot aan de dag der voldoening.
Verklaart de benadeelde partij voor het overige niet-ontvankelijk in de vordering en bepaalt dat de benadeelde partij in zoverre de vordering slechts bij de burgerlijke rechter kan aanbrengen.
Veroordeelt de verdachte in de door de benadeelde partij gemaakte en ten behoeve van de tenuitvoerlegging nog te maken kosten, tot aan de datum van deze uitspraak begroot op nihil.
Legt aan de verdachte de verplichting op om aan de Staat, ten behoeve van het slachtoffer, genaamd [slachtoffer 1], ter zake van het onder 1 primair bewezenverklaarde een bedrag te betalen van € 3.060,92 (drieduizend zestig euro en tweeënnegentig cent) bestaande uit € 60,92 (zestig euro en tweeënnegentig cent) materiële schade en € 3.000,00 (drieduizend euro) immateriële schade, vermeerderd met de wettelijke rente vanaf de hierna te noemen aanvangsdatum tot aan de dag der voldoening.
Bepaalt de duur van de gijzeling op ten hoogste 40 (veertig) dagen. Toepassing van die gijzeling heft de verplichting tot schadevergoeding aan de Staat ten behoeve van het slachtoffer niet op.
Bepaalt dat indien en voor zover de verdachte of zijn mededader aan een van beide betalingsverplichtingen heeft voldaan, de andere vervalt.
Bepaalt de aanvangsdatum van de wettelijke rente voor de materiële en de immateriële schade op 23 oktober 2020.
Vordering van de benadeelde partij [slachtoffer 2]
Wijst toe de vordering tot schadevergoeding van de benadeelde partij [slachtoffer 2] ter zake van het onder 1 primair bewezenverklaarde tot het bedrag van
€ 1.707,84 (duizend zevenhonderdzeven euro en vierentachtig cent) bestaande uit € 207,84 (tweehonderdzeven euro en vierentachtig cent) materiële schade en € 1.500,00 (duizend vijfhonderd euro) immateriële schade, waarvoor de verdachte met de mededader hoofdelijk voor het gehele bedrag aansprakelijk is, vermeerderd met de wettelijke rente vanaf de hierna te noemen aanvangsdatum tot aan de dag der voldoening.
€ 1.707,84 (duizend zevenhonderdzeven euro en vierentachtig cent) bestaande uit € 207,84 (tweehonderdzeven euro en vierentachtig cent) materiële schade en € 1.500,00 (duizend vijfhonderd euro) immateriële schade, waarvoor de verdachte met de mededader hoofdelijk voor het gehele bedrag aansprakelijk is, vermeerderd met de wettelijke rente vanaf de hierna te noemen aanvangsdatum tot aan de dag der voldoening.
Verklaart de benadeelde partij voor het overige niet-ontvankelijk in de vordering en bepaalt dat de benadeelde partij in zoverre de vordering slechts bij de burgerlijke rechter kan aanbrengen.
Veroordeelt de verdachte in de door de benadeelde partij gemaakte en ten behoeve van de tenuitvoerlegging nog te maken kosten, tot aan de datum van deze uitspraak begroot op nihil.
Legt aan de verdachte de verplichting op om aan de Staat, ten behoeve van het slachtoffer, genaamd [slachtoffer 2], ter zake van het onder 1 primair bewezenverklaarde een bedrag te betalen van € 1.707,84 (duizend zevenhonderdzeven euro en vierentachtig cent) bestaande uit € 207,84 (tweehonderdzeven euro en vierentachtig cent) materiële schade en € 1.500,00 (duizend vijfhonderd euro) immateriële schade, vermeerderd met de wettelijke rente vanaf de hierna te noemen aanvangsdatum tot aan de dag der voldoening.
Bepaalt de duur van de gijzeling op ten hoogste 27 (zevenentwintig) dagen. Toepassing van die gijzeling heft de verplichting tot schadevergoeding aan de Staat ten behoeve van het slachtoffer niet op.
Bepaalt dat indien en voor zover de verdachte of zijn mededader aan een van beide betalingsverplichtingen heeft voldaan, de andere vervalt.
Bepaalt de aanvangsdatum van de wettelijke rente voor de materiële en de immateriële schade op 23 oktober 2020.
Dit arrest is gewezen door mr. G. Knobbout, als voorzitter, en mr. E.A. Lensink en mr. J.A.M. Jansen, leden, in bijzijn van de griffier mr. A.M. Grasman.
Het is uitgesproken op de openbare terechtzitting van het hof van 22 november 2024.