Uitspraak
Rolnummer: 22-005871-12
Parketnummer: 09-754256-11
Datum uitspraak: 17 september 2015
TEGENSPRAAK
Gerechtshof Den Haag
meervoudige kamer voor strafzaken
Arrest
gewezen op het hoger beroep tegen het vonnis van de rechtbank 's-Gravenhage van 7 december 2012 in de strafzaak tegen de verdachte:
[verdachte],
geboren te [geboorteplaats] (Land onbekend) op [geboortejaar] 1985,
thans zonder bekende vaste woon- of verblijfplaats hier te lande.
Onderzoek van de zaak
Dit arrest is gewezen naar aanleiding van het onderzoek op de terechtzittingen in eerste aanleg en het onderzoek op de terechtzittingen in hoger beroep van dit hof van 17 juli 2014, 19 en 20 augustus 2015 en 3 september 2015.
Het hof heeft kennisgenomen van de vordering van de advocaat-generaal en van hetgeen door de verdachte naar voren is gebracht.
Procesgang
In eerste aanleg is de verdachte van het onder 1 en 3 ten laste gelegde vrijgesproken en ter zake van het onder 2 subsidiair, impliciet primair ten laste gelegde veroordeeld tot een gevangenisstraf voor de duur van twee jaren, met aftrek van voorarrest.
De officier van justitie heeft tegen het vonnis hoger beroep ingesteld.
Vordering van de advocaat-generaal
De advocaat-generaal heeft gevorderd dat het vonnis waarvan beroep zal worden vernietigd en dat de verdachte zal worden vrijgesproken van het onder 1 en 3 ten laste gelegde dat hij ter zake van het onder 2 subsidiair, impliciet primair ten laste gelegde zal worden veroordeeld tot een gevangenisstraf voor de duur van twee jaren en zes maanden, met aftrek van voorarrest.
Tenlastelegging
Aan de verdachte is - na wijziging van de tenlastelegging ter terechtzitting in eerste aanleg en in hoger beroep - ten laste gelegd dat:
1.
hij op een of meer tijdstip(pen) in of omstreeks de periode van 01 december 2011 tot en met 03 december 2011 te 's-Gravenhage, althans in Nederland, tezamen en in vereniging met een ander of anderen, althans alleen, opzettelijk en al dan niet met voorbedachten rade
hij op een of meer tijdstip(pen) in of omstreeks de periode van 01 december 2011 tot en met 03 december 2011 te 's-Gravenhage, althans in Nederland, tezamen en in vereniging met een ander of anderen, althans alleen, opzettelijk en al dan niet met voorbedachten rade
[slachtoffer] van het leven heeft beroofd, immers heeft/hebben verdachte en/of (een of meer van) zijn mededader(s) met dat opzet en al dan niet na kalm beraad en rustig overleg, meermalen, althans eenmaal, die [slachtoffer]
- tegen het hoofd en/of keel en/of hals en/of tegen het lichaam geschopt en/of getrapt en/of gestompt en/of geslagen en/of
- de keel en/of hals dichtgedrukt/dichtgeknepen en/of enige tijd de keel of hals dichtgedrukt/ dichtgeknepen gehouden en/of
- de luchtwegen dichtgedrukt en/of dichtgedrukt gehouden ten gevolge waarvan voornoemde [slachtoffer] is overleden;
subsidiair
hij op een of meer tijdstip(pen) in of omstreeks de periode van 01 december 2011 tot en met 03 december 2011 te 's-Gravenhage, althans in Nederland, tezamen en in vereniging met een ander of anderen, althans alleen, aan een persoon genaamd [slachtoffer], opzettelijk en al dan niet met voorbedachten rade zwaar lichamelijk letsel heeft toegebracht, (te weten:
- breuk (onder)kaak en/of
- steek- /snijverwondingen pols(en) en/of
- afgesneden/afgescheurde/afgebeten linkeroor en/of
- diverse bloeduitstortingen gezicht en/of linkerkaak en/of ogen en/of oogleden
- forse zwelling lippen en/of
- scheurwond hoofd links en/of
- bloeduitstortingen borstkas rechts en/of linkerslaap en/of schedeldak en/of hals (net naast sleutelbeen) en/of schildkraakbeen (tot in linker speekselklier)),
immers heeft/hebben verdachte en/of (een of meer) van zijn mededader(s) opzettelijk en al dan niet met voorbedachten rade,
- ( een gedeelte van) een oor van die [slachtoffer] afgebeten en/of afgesneden en/of
- ( meermalen) (met kracht) geslagen/gestompt en/of geschopt/getrapt tegen het hoofd en/of gezicht en/of keel en/of hals en/of het lichaam van die [slachtoffer] en/of
- de keel en/of hals dichtgedrukt/dichtgeknepen en/of enige tijd de keel en/of hals dichtgedrukt/ dichtgeknepen te houden en/of
- met een scherp en/of puntig voorwerp in de polsen en/of armen van die [slachtoffer] gesneden en/of te gestoken, terwijl het feit de dood ten gevolge heeft gehad;
meer subsidiair
[medeverdachte 1] en/of [medeverdachte 2] en/of [medeverdachte 3] en/of [medeverdachte 4] en/of [medeverdachte 5] en/of [medeverdachte 6]
op een of meer tijdstip(pen) in of omstreeks de periode van 01 december 2011 tot en met 03 december 2011 te 's-Gravenhage, althans in Nederland, tezamen en in vereniging met een ander of anderen, althans alleen, aan een persoon genaamd [slachtoffer], opzettelijk en al dan niet met voorbedachten rade zwaar lichamelijk letsel heeft toegebracht, (te weten:
- breuk (onder)kaak en/of
- steek- /snijverwondingen pols(en) en/of
- afgesneden/afgescheurde/afgebeten linkeroor en/of
- diverse bloeduitstortingen gezicht en/of linkerkaak en/of ogen en/of oogleden
- forse zwelling lippen en/of
- scheurwond hoofd links en/of
- bloeduitstortingen borstkas rechts en/of linkerslaap en/of schedeldak en/of hals (net naast sleutelbeen) en/of schildkraakbeen (tot in linker speekselklier)),
immers heeft/hebben verdachte en/of (een of meer) van zijn mededader(s) opzettelijk en al dan niet met voorbedachten rade,
- ( een gedeelte van) een oor van die [slachtoffer] afgebeten en/of afgesneden en/of
- ( meermalen) (met kracht) geslagen/gestompt en/of geschopt/getrapt tegen het hoofd en/of gezicht en/of keel en/of hals en/of het lichaam van die [slachtoffer] en/of
- de keel en/of hals dichtgedrukt/dichtgeknepen en/of enige tijd de keel en/of hals dichtgedrukt/ dichtgeknepen te houden en/of
- met een scherp en/of puntig voorwerp in de polsen en/of armen van die [slachtoffer] gesneden en/of te gestoken, terwijl het feit de dood ten gevolge heeft gehad;
tot en/of bij het plegen van welk misdrijf hij, verdachte, in of omstreeks de periode van 01 december 2011 tot en met 03 december 2011te 's-Gravenhage opzettelijk behulpzaam is geweest en/of gelegenheid, middelen of inlichtingen heeft verschaft immers heeft hij, verdachte toen en daar
- een stroomstootwapen en/of twee, althans een of meer vuurwapen(s) gehaald en/of
- één van de auto's bestuurd waarmee die [medeverdachte 1] en/of die [medeverdachte 2] en/of die [medeverdachte 3] en/of die [medeverdachte 4] en/of die [medeverdachte 5] en/of die [medeverdachte 6] zich hebben verplaatst teneinde die [slachtoffer] te ontmoeten en/of die [slachtoffer] te vervoeren en/of
- die [medeverdachte 1] en/of die [medeverdachte 2] en/of die [medeverdachte 3] en/of die [medeverdachte 4] en/of die [medeverdachte 5] en/of die [medeverdachte 6] een of meermalen vervoerd per auto van en/of naar de plaats waar die [slachtoffer] zich bevond en/of
- scheppen en/of hoofdlampjes en/of werkhandschoenen gekocht ten behoeve van het graven van een graf voor die [slachtoffer] en/of
- ( vervolgens) een graf gegraven;
2.
hij op een of meer tijdstip(pen) in of omstreeks de periode van 01 december 2011 tot en met 03 december 2011 te 's-Gravenhage, althans in Nederland, tezamen en in vereniging met een ander of anderen, althans alleen, opzettelijk [slachtoffer] wederrechtelijk van de vrijheid heeft beroofd en/of beroofd heeft gehouden, immers heeft/hebben hij, verdachte, en/of een of meer van zijn mededader(s), toen daar opzettelijk wederrechtelijk
- een ontmoeting met die [slachtoffer] geregeld en/of
-(tijdens voornoemde ontmoeting) die [slachtoffer] gedwongen om in een auto in te stappen en/of mee te rijden en/of
- die [slachtoffer] bedreigd met een vuurwapen, althans een vuurwapen op het lichaam van die [slachtoffer] gericht en/of gericht gehouden en/of een vuurwapen getoond aan die [slachtoffer] en/of
- tijdens de autorit die [slachtoffer] een of meermalen geslagen en/of gestompt en/of (een gedeelte van) een oor afgebeten en/of afgesneden en/of
- die [slachtoffer] naar een woning (aan de [adres]) gebracht en die [slachtoffer] aldaar (vervolgens) vastgebonden en/of vastgehouden en/of
- die [slachtoffer] opgesloten in een woning ([adres]) en/of
- die [slachtoffer] (meermalen) geslagen en/of geschopt tegen zijn hoofd en/of zijn lichaam en/of
- de polsen en/of benen van die [slachtoffer] vastgebonden en/of geboeid (met plastic folie en/of handboeien) en/of
- tape over de mond van die [slachtoffer] geplakt en/of
- met een scherp en/of puntig voorwerp in de polsen en/of armen van die [slachtoffer] gesnedenen/of
- de keel of hals dicht te gedrukt/geknepen en/of enige tijd de keel of hals dichtgedrukt/dichtgeknepen te houden en/of
- een dekbed in een dekbedhoes en/of een deken over het bovenlichaam en/of het hoofd van de [slachtoffer] gelegd en/of
- door uit feitelijke verhoudingen voortvloeiend overwicht die [slachtoffer] in de woning gehouden en/of aldus, uit feitelijke verhoudingen voortvloeiend overwicht die [slachtoffer] belet de woning te verlaten;
ten gevolge waarvan voornoemde [slachtoffer] is overleden.
subsidiair
[medeverdachte 1] en/of [medeverdachte 2] en/of [medeverdachte 3] en/of [medeverdachte 4] en/of [medeverdachte 5] en/of [medeverdachte 6]
op een of meer tijdstip(pen) in of omstreeks de periode van 01 december 2011 tot en met 03 december 2011 te 's-Gravenhage, althans in Nederland, tezamen en in vereniging met een ander of anderen, althans alleen, opzettelijk [slachtoffer] wederrechtelijk van de vrijheid heeft beroofd en/of beroofd heeft gehouden, immers heeft/hebben hij, verdachte, en/of een of meer van zijn mededader(s), toen daar opzettelijk wederrechtelijk
- een ontmoeting met die [slachtoffer] geregeld en/of
-(tijdens voornoemde ontmoeting) die [slachtoffer] gedwongen om in een auto in te stappen en/of mee te rijden en/of
- die [slachtoffer] bedreigd met een vuurwapen, althans een vuurwapen op het lichaam van die [slachtoffer] gericht en/of gericht gehouden en/of een vuurwapen getoond aan die [slachtoffer] en/of
- tijdens de autorit die [slachtoffer] een of meermalen geslagen en/of gestompt en/of (een gedeelte van) een oor afgebeten en/of afgesneden en/of
- die [slachtoffer] naar een woning (aan de [adres]) gebracht en die [slachtoffer] aldaar (vervolgens) vastgebonden en/of vastgehouden en/of
- die [slachtoffer] opgesloten in een woning ([adres]) en/of
- die [slachtoffer] (meermalen) geslagen en/of geschopt tegen zijn hoofd en/of zijn lichaam en/of
- de polsen en/of benen van die [slachtoffer] vastgebonden en/of geboeid (met plastic folie en/of handboeien) en/of
- tape over de mond van die [slachtoffer] geplakt en/of
- met een scherp en/of puntig voorwerp in de polsen en/of armen van die [slachtoffer] gesnedenen/of
- de keel of hals dicht te gedrukt/geknepen en/of enige tijd de keel of hals dichtgedrukt/dichtgeknepen te houden en/of
- een dekbed in een dekbedhoes en/of een deken over het bovenlichaam en/of het hoofd van de [slachtoffer] gelegd en/of
- door uit feitelijke verhoudingen voortvloeiend overwicht die [slachtoffer] in de woning gehouden en/of aldus, uit feitelijke verhoudingen voortvloeiend overwicht die [slachtoffer] belet de woning te verlaten;
ten gevolge waarvan voornoemde [slachtoffer] is overleden;
tot en/of bij het plegen van welk misdrijf hij, verdachte, in of omstreeks de periode van 01 december 2011 tot en met 03 december 2011 te 's-Gravenhage opzettelijk behulpzaam is geweest en/of gelegenheid, middelen of inlichtingen heeft verschaft immers heeft hij, verdachte toen en daar
- een stroomstootwapen en/of twee, althans een of meer vuurwapen(s) gehaald en/of
- één van de auto's bestuurd waarmee die [medeverdachte 1] en/of die [medeverdachte 2] en/of die [medeverdachte 3] en/of die [medeverdachte 4] en/of die [medeverdachte 5] en/of die [medeverdachte 6] zich hebben verplaatst teneinde die [slachtoffer] te ontmoeten en/of die [slachtoffer] te vervoeren en/of
- die [medeverdachte 1] en/of die [medeverdachte 2] en/of die [medeverdachte 3] en/of die [medeverdachte 4] en/of die [medeverdachte 5] en/of die [medeverdachte 6] een of meermalen vervoerd per auto van en/of naar de plaats waar die [slachtoffer] zich bevond en/of
- scheppen en/of hoofdlampjes en/of werkhandschoenen gekocht ten behoeve van het graven van een graf voor die [slachtoffer] en/of
- ( vervolgens) een graf gegraven;
3.
hij op of omstreeks 03 december 2011 te 's-Gravenhage een of meer wapens van categorie II en/of III, te weten een vuurwapen, kaliber 7.62 voorhanden heeft gehad.
hij op of omstreeks 03 december 2011 te 's-Gravenhage een of meer wapens van categorie II en/of III, te weten een vuurwapen, kaliber 7.62 voorhanden heeft gehad.
Het vonnis waarvan beroep
Het hof zal het vonnis, waarvan beroep, vernietigen omdat het zich niet daarmee niet verenigt.
Het hof zal daarom opnieuw recht doen.
Vrijspraak van het onder 1 en 3 ten laste gelegde
Het hof is met de rechtbank van oordeel dat niet wettig en overtuigend kan worden bewezen hetgeen aan de verdachte onder 1 en 3 ten laste is gelegde, zodat hij daarvan – overeenkomstig de vordering van de advocaat-generaal – dient te worden vrijgesproken.
Vrijspraak van het onder 2 primair en subsidiair ten laste gelegde
Op 1 december 2011 omstreeks 17:00 uur is het slachtoffer [slachtoffer] aan de Laakkade te Den Haag van zijn vrijheid beroofd. Aldaar is hij gedwongen om in een auto te stappen en vervolgens is hij vervoerd naar een woning aan de [adres] te Den Haag, in welke woning hij de gehele avond en nacht is vastgehouden. Tijdens en gedurende de vrijheidsberoving is fors geweld toegepast op [slachtoffer]. Op 2 december 2011 in de loop van de ochtend is [slachtoffer] in de woning aan de [adres] komen te overlijden ten gevolge van de letsels die zijn veroorzaakt door het op hem toegepaste geweld.
Gebleken is dat de medeverdachten [medeverdachte 1], [medeverdachte 2], [medeverdachte 6], [medeverdachte 4] en [medeverdachte 3] op 1 december 2011 bij de vrijheidsberoving van [slachtoffer] aan de Laakkade en bij de daarop volgende gebeurtenissen bij en in de woning aan de [adres] betrokken zijn geweest. [medeverdachte 2], [medeverdachte 4], [medeverdachte 6] en [medeverdachte 3] hebben (op enig moment) verklaard dat de verdachte toen daar met hen aanwezig is geweest. Zij hebben verklaard dat de verdachte samen met [medeverdachte 4] en [medeverdachte 3] in een Audi A6 achter de auto is aangereden waarmee [slachtoffer] naar de [adres] werd gebracht. Tijdens deze rit was vanuit de Audi A6 te zien hoe [slachtoffer] in de andere auto door [medeverdachte 1] en [medeverdachte 2] werd mishandeld. Daarnaast volgt uit hun verklaringen dat de verdachte die dag tussen 16:00 uur en 17:00 uur in de woning van [medeverdachte 1] aan de [adres 2] te Den Haag aanwezig is geweest toen – kort gezegd – werd besproken dat [slachtoffer] tegen zijn wil zou worden vastgehouden.
De verdachte heeft ontkend op 1 december 2011 met de medeverdachten aan de Laakkade of [adres] te zijn geweest. Ter terechtzitting in eerste aanleg van 7 november 2011 heeft hij verklaard dat hij die middag een persoon genaamd [naam] naar het Westeinde ziekenhuis heeft gebracht in de Audi van [medeverdachte 1].
[medeverdachte 3] is tijdens zijn verhoor als getuige bij de rechter-commissaris op 11 oktober 2012 teruggekomen op zijn verklaring voor zover hij hierin de verdachte heeft belast.
Het hof acht de verklaringen van de medeverdachten niet betrouwbaar voor zover deze zien op de betrokkenheid van de verdachte bij het ten laste gelegde op 1 december 2011. Daartoe overweegt het hof dat uit de historische telefoongegevens van de telefoon(nummers)s in gebruik bij de verdachte en de medeverdachten volgt dat de verdachte zowel kort voor als ten tijde van de vrijheidsberoving en de daarop volgende gebeurtenissen steeds op een andere locatie is geweest dan de medeverdachten. De verdachte maakte bijvoorbeeld van 15:51 uur tot 17:37 uur gebruik van een zendmast aan de Loosduinseweg te Den Haag, terwijl de medeverdachten toen gebruik maakten van zendmasten nabij de Laakkade en [adres]. Daarenboven is gebleken dat het kenteken van de Audi A6 welke de verdachte die dag heeft bestuurd, tussen 15:53 uur en 17:33 uur is geregistreerd bij de Lijnbaan en Loosduinseweg te Den Haag. Zowel de Lijnbaan als de Loosduinseweg zijn gelegen nabij het Westeinde ziekenhuis te Den Haag.
Gesteld noch gebleken is dat een ander dan de verdachte gebruik zou hebben gemaakt van een of meer telefoons van de verdachte en in de Audi op voornoemde tijd en plaats is gesignaleerd.
Het hof merkt op dat uit de historische telefoongegevens van het telefoonnummer in gebruik bij de verdachte weliswaar volgt dat hij op 1 december 2011 tussen 20:45 uur en 20:50 uur gebruik heeft gemaakt van een zendmast nabij de [adres], maar dat niet kan worden bewezen dat hij toen in de woning is geweest dan wel anderszins wetenschap had dat [slachtoffer] op dat moment in de woning werd vastgehouden.
Voor wat betreft de betrokkenheid van de verdachte bij de gebeurtenissen op 2 december 2011 overweegt het hof als volgt. Door een aantal medeverdachten is verklaard dat de verdachte [medeverdachte 2] in de ochtend van 2 december 2011 van de [adres] en naar de [adres 3] heeft gebracht, almede dat hij [medeverdachte 2] en [medeverdachte 1] van de [adres 3] naar de [adres] heeft gereden. Volgens [medeverdachte 4] en [medeverdachte 6] is de verdachte ook in de woning aan de [adres] aanwezig geweest toen aldaar werd geconstateerd dat [slachtoffer] was overleden. Verder is verklaard dat de verdachte aanwezig is geweest in de woning aan de [adres 3] toen daar werd besproken wat te doen met het ontzielde lichaam van [slachtoffer], alsook dat hij met [medeverdachte 2] en [medeverdachte 3] naar de Gamma is gegaan om werkhandschoenen en scheppen te kopen waarna hij met hen naar de bosjes aan de [adres 4] te Wassenaar is gegaan om een graf te graven. Het vorenstaande wordt ondersteund door de historische telefoongegevens van het telefoonnummer in gebruik bij de verdachte waaruit volgt dat hij zich gedurende die hele dag meermalen heeft verplaatst tussen de [adres 3] en de [adres]. Ook is op 2 december 2011 omstreeks 13:30 uur een sms-bericht verstuurd naar de telefoon van de verdachte, inhoudende “Waar is de telefoon van [slachtoffer]?” (het hof begrijpt: [slachtoffer]). Daarnaast is in de auto waarin de verdachte en de medeverdachten [medeverdachte 1] en [medeverdachte 2] zijn aangehouden, welke auto blijkens de TomTom in de avond van 2 december 2011 gedurende 45 minuten heeft stilgestaan aan de [adres 4] te Wassenaar, een paar werkhandschoenen aangetroffen met daarin een DNA-profiel dat overeenkomt met het DNA-profiel van de verdachte.
Op grond van het vorenstaande kan worden aangenomen dat de verdachte betrokken is geweest bij de gebeurtenissen op 2 december 2011. Het hof is evenwel van oordeel dat nergens uit valt af te leiden dat deze betrokkenheid verband hield met de vrijheidsbeneming, en het voortduren daarvan, van [slachtoffer]. Daartoe overweegt het hof dat het dossier weliswaar aanwijzingen bevat dat de verdachte bekend was met de situatie waarin [slachtoffer] zich bevond, zo heeft hij in de ten laste gelegde periode meermalen contact gehad met de medeverdachten, maar dat concreet bewijs voor die wetenschap in het dossier ontbreekt. Ten aanzien van het aan de verdachte verstuurde sms-bericht merkt het hof op dat niet duidelijk is geworden of dit bericht is verstuurd nadat [slachtoffer] was overleden en dus nadat de vrijheidsberoving was voltooid/geëindigd. Tenslotte neemt het hof in aanmerking dat de bewijsbare betrokkenheid van verdachte bij het na afloop van de vrijheidsberoving uitwissen van sporen in de tijdslijn moet worden gesitueerd na het overlijden van [slachtoffer] en daarmee na de voltooiing van de vrijheidsberoving. Dergelijke handelingen dragen niet bij aan het bewijs van medeplichtigheid aan het gronddelict, nu deze immers niet de strekking hebben gehad het misdrijf, te weten wederrechtelijke vrijheidsberoving, te bevorderen of gemakkelijk te maken. Voor het uitwissen van sporen of het afwikkelen van de vrijheidsberoving door het graven van een gat in de grond voor het stoffelijk overschot van het slachtoffer komt derhalve een vervolging op grond van artikel 189 Wetboek van Strafrecht eerder in aanmerking.
Dit feit is evenwel niet ten laste gelegd.
Het hof komt tot de conclusie dat niet wettig en overtuigend kan worden bewezen dat de verdachte bewust en nauw heeft samengewerkt met de medeverdachten bij de wederrechtelijke vrijheidsberoving van [slachtoffer], welke vrijheidsberoving de dood ten gevolge heeft gehad, noch dat hij daarbij behulpzaam is geweest. Derhalve dient de verdachte te worden vrijgesproken van het onder 2 primair en subsidiair ten laste gelegde.
BESLISSING
Het hof:
Vernietigt het vonnis waarvan beroep en doet opnieuw recht:
Verklaart niet bewezen dat de verdachte het onder 1 primair, subsidiair en meer subsidiair, het onder 2 primair en subsidiair en het onder 3 ten laste gelegde heeft begaan en spreekt de verdachte daarvan vrij.
Dit arrest is gewezen door mr. A.E. Mos-Verstraten,
mr. C.P.E.M. Fonteijn-Van der Meulen en mr. J.A.C. Bartels, in bijzijn van de griffier mr. N.N.D. Bos.
Het is uitgesproken op de openbare terechtzitting van het hof van 17 september 2015.