Uitspraak
Sector strafrecht
Parketnummer: [parketnummer]
Uitspraak d.d.: 28 december 2012
TEGENSPRAAK
Verkort arrest van de meervoudige kamer voor strafzaken
gewezen op het hoger beroep, ingesteld tegen het vonnis van de rechtbank Arnhem van
22 februari 2012 in de strafzaak tegen
[verdachte]
geboren te [geboorteplaats] op [geboortedatum],
thans verblijvende in [detentieadres].
Het hoger beroep
De officier van justitie heeft tegen het hiervoor genoemde vonnis hoger beroep ingesteld.
Onderzoek van de zaak
Dit arrest is gewezen naar aanleiding van het onderzoek op de terechtzittingen van het hof van 2 augustus 2012 en 18 december 2012 en, overeenkomstig het bepaalde bij artikel 422 van het Wetboek van Strafvordering, het onderzoek op de terechtzitting in eerste aanleg.
Het hof heeft kennisgenomen van de vordering van de advocaat-generaal. Deze vordering is na voorlezing aan het hof overgelegd (zie voor de inhoud van de vordering bijlage I). Het hof heeft voorts kennisgenomen van hetgeen door verdachte en zijn raadsman,
mr O.J. Ingwersen, naar voren is gebracht.
Het vonnis waarvan beroep
Het hof zal het vonnis waarvan beroep vernietigen omdat het tot een andere strafoplegging komt en daarom opnieuw rechtdoen.
De tenlastelegging
Aan verdachte is tenlastegelegd dat:
1:
hij op of omstreeks 14 december 2010 te [pleegplaats], door geweld of een andere feitelijkheid en/of bedreiging met geweld of een andere feitelijkheid [slachtoffer] heeft gedwongen tot het ondergaan van handelingen die (mede) bestonden uit het seksueel binnendringen van het lichaam van die [slachtoffer], te weten zijn, verdachtes, vinger(s) in haar vagina brengen en/of het betasten van haar borsten, in elk geval haar lichaam, welk geweld of andere feitelijkheid en/of welke bedreiging met geweld of andere feitelijkheid hierin heeft/hebben bestaan dat verdachte opzettelijk
- de deur van de woning/kamer van die [slachtoffer] heeft geforceerd en/of
- (vervolgens) de mond van die [slachtoffer] heeft dichtgehouden en/of
- een prop in de mond van die [slachtoffer] heeft gestopt en/of
- tape om het gezicht/hoofd van die [slachtoffer] heeft aangebracht en/of
- (daarna) een hand voor de neus van die [slachtoffer] heeft gehouden (waardoor de vrije ademhaling van die [slachtoffer] werd beperkt) en/of
- één of meermalen (krachtig) op en/of tegen het hoofd van die [slachtoffer] heeft gestompt/geslagen en/of
- de armen van die [slachtoffer] heeft vastgebonden en/of
- (met kracht) de kleding van die [slachtoffer] heeft uitgetrokken en/of
- (daarbij) (telkens) tegen die [slachtoffer] heeft gezegd: "Wees stil anders maak ik je dood" en/of "Wees stil want ik ruk je kop er af", in elk geval woorden van gelijke dreigende aard en/of strekking;
2:
hij op of omstreeks 28 februari 2011 te [pleegplaats], in elk geval in Nederland, (telkens) een aantal afbeelding(en), te weten foto('s) en/of video('s) en/of film(s) en/of (een) gegevensdrager(s) (te weten één of meer computer(s) en/of (een) harddisk(s) en/of (een) USB-stick(s) en/of (een) SD-kaart(en) en/of een digitale fotocamera) bevattende (een) afbeelding(en), heeft verspreid en/of aangeboden en/of vervaardigd en/of ingevoerd en/of uitgevoerd en/of verworven en/of in bezit gehad en/of zich daartoe door middel van een geautomatiseerd werk en/of met gebruikmaking van een communicatiedienst de toegang heeft verschaft,
terwijl op die afbeelding(en) (totaal ongeveer 327 afbeeldingen en 14 videobestanden) (een) seksuele gedraging(en) zichtbaar is/zijn, waarbij (telkens) een persoon die kennelijk de leeftijd van achttien jaar nog niet had bereikt, was betrokken of schijnbaar was betrokken, welke voornoemde seksuele gedragingen (onder andere) bestonden uit:
het vaginaal en/of anaal en/of oraal penetreren (met de penis en/of vinger en/of (een) voorwerp(en) en/of de tong) van het lichaam van een persoon die kennelijk de leeftijd van 18 jaar nog niet heeft bereikt (onder meer [bestandsnamen]) en/of
het betasten (met de penis en/of vinger en/of een voorwerp en/of de tong) van de vagina en/of de borsten en/of de billen van een persoon die kennelijk de leeftijd van 18 jaren nog niet heeft bereikt (onder [...].jpg) en/of
het betasten van de geslachtsdelen en/of de borsten en/of de billen (met de penis en/of vinger en/of een voorwerp en/of de tong) door een persoon die kennelijk de leeftijd van 18 jaren nog niet heeft bereikt (onder meer [bestandsnamen]) en/of
het houden van een (stijve) penis naast/voor het gezicht/lichaam van een persoon die kennelijk de leeftijd van 18 jaar nog niet heeft/hebben bereikt (onder meer [...].tmp) en/of het geheel of gedeeltelijk naakt (laten) poseren van een persoon die kennelijk de leeftijd van 18 jaren nog niet heeft bereikt, waarbij deze persoon gekleed en/of opgemaakt is en/of in een omgeving en/of met voorwerpen en/of in (erotisch getinte) houdingen poseert die niet bij de leeftijd past en/of waarbij deze persoon zich (vervolgens) in opeenvolgende afbeeldingen/filmfragmenten van de kleding ontdoet en/of (waarna) door het camerastandpunt en/of de uitsnede van de afbeelding/film en/of de (onnatuurlijke) pose en/of de wijze van kleden van deze persoon nadrukkelijk de (ontblote) geslachtsdelen in beeld gebracht worden (onder meer [bestandsnamen]) ,
van welk(e) misdrijf/misdrijven hij, verdachte, een gewoonte heeft gemaakt.
Indien in de tenlastelegging taal- en/of schrijffouten voorkomen, zijn deze verbeterd. De verdachte is daardoor niet geschaad in de verdediging.
Bewezenverklaring
Door wettige bewijsmiddelen, waarbij de inhoud van elk bewijsmiddel -ook in onderdelen- slechts wordt gebezigd tot het bewijs van dat tenlastegelegde feit waarop het blijkens de inhoud kennelijk betrekking heeft, en waarin zijn vervat de redengevende feiten en omstandigheden waarop de bewezenverklaring steunt, heeft het hof de overtuiging verkregen en acht het hof wettig bewezen, dat verdachte het onder 1 en 2 tenlastegelegde heeft begaan, met dien verstande, dat:
1:
hij op of omstreeks 14 december 2010 te [pleegplaats], door geweld of een andere feitelijkheid en/of bedreiging met geweld of een andere feitelijkheid [slachtoffer] heeft gedwongen tot het ondergaan van handelingen die (mede) bestonden uit het seksueel binnendringen van het lichaam van die [slachtoffer], te weten zijn, verdachtes, vinger(s) in haar vagina brengen en/of het betasten van haar borsten, in elk geval haar lichaam, welk geweld of andere feitelijkheid en/of welke bedreiging met geweld of andere feitelijkheid hierin heeft/hebben bestaan dat verdachte opzettelijk
- de deur van de woning/kamer van die [slachtoffer] heeft geforceerd en/of
- (vervolgens) de mond van die [slachtoffer] heeft dichtgehouden en/of
- een prop in de mond van die [slachtoffer] heeft gestopt en/of
- tape om het gezicht/hoofd van die [slachtoffer] heeft aangebracht en/of
- (daarna) een hand voor de neus van die [slachtoffer] heeft gehouden (waardoor de vrije ademhaling van die [slachtoffer] werd beperkt) en/of
- één of meermalen (krachtig) op en/of tegen het hoofd van die [slachtoffer] heeft gestompt/geslagen en/of
- de armen van die [slachtoffer] heeft vastgebonden en/of
- (met kracht) de kleding van die [slachtoffer] heeft uitgetrokken en/of
- (daarbij) (telkens) tegen die [slachtoffer] heeft gezegd: "Wees stil anders maak ik je dood" en/of "Wees stil want ik ruk je kop er af", in elk geval woorden van gelijke dreigende aard en/of strekking.
2:
hij op of omstreeks 28 februari 2011 te [pleegplaats], in elk geval in Nederland, (telkens) een aantal afbeelding(en), te weten foto('s) en/of video('s) en/of film(s) en/of (een) gegevensdrager(s) (te weten een of meer computer(s) en/of (een) harddisk(s) en/of (een) USB-stick(s) en/of (een) SD-kaart(en) en/of een digitale fotocamera) bevattende (een) afbeelding(en) , heeft verspreid en/of aangeboden en/of vervaardigd en/of ingevoerd en/of uitgevoerd en/of verworven en/of in bezit heeft gehad en/of zich daartoe door middel van een geautomatiseerd werk en/of met gebruikmaking van een communicatiedienst de toegang heeft verschaft,
terwijl op die afbeelding(en) (totaal ongeveer 327 afbeeldingen en 14 videobestanden) (een) seksuele gedraging(en) zichtbaar is/zijn, waarbij (telkens) een persoon die kennelijk de leeftijd van achttien jaar nog niet had bereikt, was betrokken of schijnbaar was betrokken,
welke voornoemde seksuele gedragingen (onder andere) bestonden uit:
het vaginaal en/of anaal en/of oraal penetreren (met de penis en/of vinger en/of (een) voorwerp(en) en/of de tong) van het lichaam van een persoon die kennelijk de leeftijd van 18 jaar nog niet heeft bereikt en/of
het betasten (met de penis en/of vinger en/of een voorwerp en/of de tong) van de vagina en/of de borsten en/of de billen van een persoon die kennelijk de leeftijd van 18 jaren nog niet heeft bereikt en/of
het betasten van de geslachtsdelen en/of de borsten en/of de billen (met de penis en/of vinger en/of een voorwerp en/of de tong) door een persoon die kennelijk de leeftijd van 18 jaren nog niet heeft bereikt en/of
het houden van een (stijve) penis naast/voor het gezicht/lichaam van een persoon die kennelijk de leeftijd van 18 jaar nog niet heeft/hebben bereikt en/of
het geheel of gedeeltelijk naakt (laten) poseren van een persoon die kennelijk de leeftijd van 18 jaren nog niet heeft bereikt, waarbij deze persoon gekleed en/of opgemaakt is en/of in een omgeving en/of met voorwerpen en/of in (erotisch getinte) houdingen poseert die niet bij de leeftijd past en/of waarbij deze persoon zich (vervolgens) in opeenvolgende afbeeldingen/filmfragmenten van de kleding ontdoet en/of (waarna) door het camerastandpunt en/of de uitsnede van de afbeelding/film en/of de (onnatuurlijke) pose en/of de wijze van kleden van deze persoon nadrukkelijk de (ontblote) geslachtsdelen in beeld gebracht worden. van welk(e) misdrijf/misdrijven hij, verdachte, een gewoonte heeft gemaakt;
Het hof acht niet bewezen hetgeen verdachte meer of anders is tenlastegelegd dan hierboven is bewezenverklaard, zodat deze daarvan behoort te worden vrijgesproken.
Strafbaarheid van het bewezenverklaarde
het onder 1 bewezen verklaarde levert op:
verkrachting.
het onder 2 bewezen verklaarde levert op:
een afbeelding - of een gegevensdrager bevattende een afbeelding - van een seksuele gedraging, waarbij iemand die kennelijk de leeftijd van achttien jaar nog niet heeft bereikt, is betrokken of schijnbaar is betrokken, in bezit hebben en zich daartoe door middel van een geautomatiseerd werk of met gebruikmaking van een communicatiedienst de toegang verschaffen, meermalen gepleegd.
Strafbaarheid van de verdachte
Verdachte is strafbaar aangezien geen omstandigheid is gebleken of aannemelijk geworden die verdachte niet strafbaar zou doen zijn.
Oplegging van straf en/of maatregel
De raadsman heeft ter terechtzitting aangevoerd dat bij de bepaling van de strafmaat rekening moet worden gehouden met de volgende vormverzuimen:
- De eerste dagen na zijn aanhouding heeft verdachte niet of nauwelijks met zijn eerste advocaat gesproken.
- Op 29 december 2010 bestond geen bevoegdheid het huisvuil te separeren, aangezien verdachte eerst op 28 januari 2011 als verdachte in de zin van art. 27 Sv is aangemerkt.
- Op 10 februari 2011 wordt een verlenging van het Bevel Stelselmatige Observatie aangevraagd voor de periode van 14-2 tot 31-3. Het OM is doorgegaan met de stelselmatige observatie, maar de betreffende machtiging van de rechter-commissaris ontbreekt.
Het hof is met de rechtbank en op dezelfde gronden van oordeel dat er uit het dossier geen vormverzuimen zijn gebleken, zodat strafvermindering niet aan de orde is.
Verdachte heeft voorafgaand aan het eerste verhoor overleg gevoerd met een raadsvrouw en hij heeft ook daarna nog verschillende keren contact heeft gehad met een raadsman die hij zelf had gekozen. Verdachte heeft voldoende gebruik kunnen maken van zijn consultatierecht.
Ten aanzien van de inbeslagneming van het afval geldt dat verdachte dit afval al aan de openbare weg had gezet, zodat het niet meer zijn eigendom was en dus in beslag genomen mocht worden.
Ten aanzien van het stelselmatig observeren is geen rechterlijke machtiging vereist.
De hierna te melden strafoplegging is in overeenstemming met de aard en de ernst van het bewezenverklaarde en de omstandigheden waaronder dit is begaan, mede gelet op de persoon van verdachte, zoals van een en ander bij het onderzoek ter terechtzitting is gebleken.
Het hof heeft bij de straftoemeting in het bijzonder in aanmerking genomen -en vindt daarin de redenen die tot de keuze van een onvoorwaardelijke vrijheidsstraf van de hierna aan te geven duur en na te noemen maatregel leiden- dat verdachte zich heeft schuldig gemaakt aan een zeer ernstig zedendelict, door het slachtoffer in haar eigen woning te verkrachten. Hij is onder invloed van cocaïne en whisky op pad gegaan om zijn eerder ontstane fantasieën in werkelijkheid om te zetten. Hij is naar een studentenhuis gefietst waarvan hij wist dat daar vrouwen woonden. Verdachte is naar binnen gegaan en heeft de kamerdeur van het slachtoffer met een beitel geforceerd. Vervolgens heeft hij eerst een tijd in haar kamer doorgebracht, terwijl het slachtoffer zich slapende hield. Daarna heeft hij een prop in de mond van het slachtoffer gedaan en tape over haar mond en ogen gewikkeld. Hij heeft tevens zijn hand voor de neus van het slachtoffer gehouden waardoor zij dacht dat ze zou stikken. Verder heeft hij de polsen van het slachtoffer vastgebonden en haar meermalen tegen het hoofd gestompt. Hij heeft de kleding van het slachtoffer uitgetrokken en haar bedreigd. Hij heeft haar ten slotte verkracht door met zijn vingers haar vagina te penetreren. Door aldus te handelen heeft hij ernstig inbreuk gemaakt op de lichamelijke en psychische integriteit van het slachtoffer. Zij is in de veiligheid van haar eigen woning verkracht en mishandeld. De ervaring leert dat slachtoffers nog lange tijd psychische gevolgen ondervinden na zo’n traumatische ervaring. Naast de gevolgen voor het slachtoffer heeft het handelen van verdachte tevens gevoelens van onveiligheid en angst veroorzaakt in de regio waar de verkrachting heeft plaatsgevonden.
Voor een feit als het onderhavige dient een forse onvoorwaardelijke gevangenisstraf te worden opgelegd. Het hof zal dit ook doen, en wel voor de duur van vier jaar.
De advocaat-generaal heeft gevorderd dat daarnaast aan verdachte de maatregel van terbeschikkingstelling met voorwaarden wordt opgelegd. De raadsman van verdachte heeft bepleit dat dit niet noodzakelijk is, vanwege de grote behandelingsbereidheid van verdachte. Het hof overweegt hierover als volgt.
Over verdachte zijn door gedragsdeskundigen rapportages uitgebracht. Het hof heeft daarvan kennisgenomen.
[gedragsdeskundige 1], psychiater, heeft in haar rapportage van 5 november 2011 onder meer overwogen, zakelijk weergegeven:
Bij betrokkene is sprake van een ziekelijke stoornis van de geestvermogens namelijk alcohol- en cocaïneafhankelijkheid. Daarnaast is sprake van een gebrekkige ontwikkeling van de geestvermogens in die zin dat sprake is van een gemengde persoonlijkheidsstoornis met afhankelijke, vermijdende, borderline en obsessieve trekken.
(…)
Zoals het zich laat aanzien was betrokkene ten tijde van het tenlastegelegde sterk onder invloed van zowel cocaïne als sterke drank. Gezien de duurzaamheid van de diagnose persoonlijkheidsstoornis was hier ook sprake van ten tijde van hetgeen betrokkene tenlaste is gelegd.
(…)
Betrokkene dient met betrekking tot het tenlastegelegde, indien bewezen, als licht verminderd toerekeningsvatbaar beschouwd te worden.
(…)
Zijn verslavingsgevoeligheid, zijn gebrek aan interne structuur en controle, zijn verregaande onvermogen om op een adequate wijze vorm en inhoud aan zijn leven (inclusief een intieme relatie) te geven, en zijn uitstekende vermogen om zijn disfunctioneren voor de buitenwereld verborgen te houden, zijn factoren die, indien daar niets aan veranderd wordt, tot een duidelijke verhoogde recidivekans kunnen leiden.
(…)
Om de kans op recidive terug te dringen is het van belang dat betrokkene behandeld wordt voor de aanwezige psychopathologie. Een stringent juridisch kader is hierbij noodzakelijk om betrokkene niet alleen in behandeling te krijgen maar tevens te houden en te voorkomen dat hij zijn dubbelleven kan continueren waarbij de kernproblematiek voor de buitenwereld wordt weggehouden en hij zich mooier voordoet dan hij is.
(…)
Gezien het feit dat betrokkene licht verminderd toerekeningsvatbaar wordt geacht, hij gemotiveerd is voor behandeling, en klinische behandeling geïndiceerd wordt bevonden, wordt geadviseerd om betrokkene in het kader van terbeschikkingstelling met voorwaarden te behandelen in een Forensisch Psychiatrische Kliniek (FPK) zoals FPK Assen waar expertise aanwezig is betreffende de behandeling van zedendelinquenten.
[gedradsdeskundige 2], GZ-psycholoog, heeft in zijn rapportage van 16 november 2011 onder meer overwogen, zakelijk weergegeven:
Bij O. (= onderzochte; hof) is sprake van een ziekelijke stoornis in de vorm van alcoholafhankelijkheid en cocaïneafhankelijkheid. Tevens is er sprake van een gebrekkige ontwikkeling van zijn geestvermogens in de vorm van een persoonlijkheidsstoornis NAO met afhankelijke, ontwijkende, obsessieve en in mindere mate antisociale kenmerken, samenhangend met langdurige verslaving.
(…)
Deze stoornissen bestonden ook ten tijde van het ten laste gelegde.
(…)
Rapporteur adviseert om O. voor het ten laste gelegde, indien bewezen geacht, als licht verminderd toerekeningsvatbaar te beschouwen.
(…)
Zonder adequate behandeling van de persoonlijkheidsaspecten, die hierop van invloed zijn en de verslaving, die een grote rol spelen in deze problematiek kan het recidiverisico hoog genoemd worden.
(…)
Rapporteur adviseert de rechtbank om O. klinisch te laten opnemen in de FPK Assen of een overeenkomstige instelling met expertise op het gebied van zedendelinquenten. Gezien de ernst van het delict, intensief zorgtraject, adviseert rapporteur om dit te doen plaats vinden in het kader van een TBS met voorwaarden.
Uit de hiervoor genoemde rapportages van [gedragsdeskundige 1] en [gedragsdeskundige 2] blijkt dat bij verdachte tijdens het begaan van het bewezenverklaarde feit een ziekelijke stoornis en gebrekkige ontwikkeling van de geestvermogens bestond en dat verdachte als licht verminderd toerekeningsvatbaar kan worden beschouwd. Het hof neemt voormelde conclusies over en maakt deze tot de zijne.
Het hof is – mede op grond van de rapportages – van oordeel dat het recidivegevaar zonder een adequate behandeling onverantwoord groot is. Met de advocaat-generaal en de deskundigen is het hof van oordeel dat deze behandeling in een dwingend juridisch kader dient plaats te vinden. Het hof acht oplegging van de maatregel van terbeschikkingstelling met voorwaarden noodzakelijk, nu het bewezenverklaarde feit een misdrijf betreft waarop naar de wettelijke omschrijving een gevangenisstraf van meer dan vier jaren is gesteld en de veiligheid van anderen dan wel de algemene veiligheid van personen het opleggen van die maatregel eist.
Het hof is er niet van overtuigd dat een behandeling in een ander juridisch kader voldoende garanties biedt dat de recidivekans tot een aanvaardbaar niveau kan worden verkleind. Bij een onvoorwaardelijke vrijheidsstraf is de proeftijd van aan de voorwaardelijke invrijheidstelling te verbinden bijzondere voorwaarden van tamelijk beperkte duur; bij een straf voor de duur van vier jaar - zoals door de rechtbank opgelegd - bedraagt de proeftijd ongeveer 16 maanden. Als de resultaten van de behandeling (onverhoopt toch) tegenvallen kan deze termijn al snel te kort blijken te zijn.
Het hof stelt vast dat de terbeschikkingstelling wordt opgelegd ter zake van een misdrijf dat gericht is tegen en gevaar oplevert voor de onaantastbaarheid van het lichaam van een of meer personen.
Ter bescherming van de algemene veiligheid van personen zullen aan deze
terbeschikkingstelling de voorwaarden worden verbonden, zoals die hieronder in het dictum van dit arrest worden weergegeven. De belangrijkste voorwaarde luidt, dat verdachte zich zal laten opnemen in een FPK teneinde aldaar een behandeling te ondergaan.
Toepasselijke wettelijke voorschriften
Het hof heeft gelet op de artikelen 37a, 38, 38a, 57, 240b en 242 van het Wetboek van Strafrecht.
Deze voorschriften zijn toegepast, zoals zij golden ten tijde van het bewezenverklaarde.
BESLISSING
Het hof:
Vernietigt het vonnis waarvan beroep en doet opnieuw recht:
Verklaart zoals hiervoor overwogen bewezen dat de verdachte het onder 1 en 2 ten laste gelegde heeft begaan.
Verklaart niet bewezen hetgeen de verdachte meer of anders is ten laste gelegd dan hierboven is bewezen verklaard en spreekt de verdachte daarvan vrij.
Verklaart het onder 1 en 2 bewezen verklaarde strafbaar, kwalificeert dit als hiervoor vermeld en verklaart de verdachte strafbaar.
Ten aanzien van het onder 1 en 2 bewezen verklaarde:
Veroordeelt de verdachte tot een gevangenisstraf voor de duur van 4 (vier) jaren.
Beveelt dat de tijd die door de verdachte vóór de tenuitvoerlegging van deze uitspraak in enige in artikel 27, eerste lid, van het Wetboek van Strafrecht bedoelde vorm van voorarrest is doorgebracht, bij de uitvoering van de opgelegde gevangenisstraf in mindering zal worden gebracht, voor zover die tijd niet reeds op een andere straf in mindering is gebracht.
Ten aanzien van het onder 1 bewezen verklaarde voorts:
Gelast dat de verdachte ter beschikking wordt gesteld, onder de navolgende voorwaarden:
- betrokkene stelt zich onder toezicht van de reclassering en zal zich houden aan de voorschriften en aanwijzingen door of namens deze instelling aan hem te geven;
- betrokkene werkt mee aan opname binnen een FPK en hij volgt de aanwijzingen van de behandelaars conform de op te stellen behandelovereenkomst, het medicatiegebruik en het te formuleren behandelplan op. Dit behandelplan zal op geëigende momenten bijgesteld en nader gespecificeerd worden;
- betrokkene onthoudt zich van het plegen van strafbare feiten;
- betrokkene zal medewerking verlenen aan het verstrekken van een pasfoto en het verstrekken van informatie zoals bedoeld in het kader van het landelijk opgestelde opsporingsbeleid ten aanzien van tbs-gestelden.
Aldus gewezen door
mr R.H. Koning, voorzitter,
mr R. van den Heuvel en mr P.L. van Dijke, raadsheren,
in tegenwoordigheid van mr W.C.S. Huijbers, griffier,
en op 28 december 2012 ter openbare terechtzitting uitgesproken.
mr P.L. van Dijke is buiten staat dit arrest mede te ondertekenen.