ECLI:NL:GHARN:2012:BV9612

Gerechtshof Arnhem

Datum uitspraak
20 maart 2012
Publicatiedatum
5 april 2013
Zaaknummer
200.079.883-01
Instantie
Gerechtshof Arnhem
Type
Uitspraak
Rechtsgebied
Civiel recht
Procedures
  • Hoger beroep
Rechters
Vindplaatsen
  • Rechtspraak.nl
AI samenvatting door LexboostAutomatisch gegenereerd

Bouwgeschil over aangenomen werk en meerwerk bij de bouw van een recreatiewoning

In deze zaak, die voor het Gerechtshof Arnhem werd behandeld, gaat het om een bouwgeschil tussen appellanten en geïntimeerde over de uitvoering van een bouwovereenkomst voor een recreatiewoning op landgoed Old Heino. Appellanten, die de woning in 2005 kochten, hebben een overeenkomst gesloten met Royal Bouw Service voor de bouw van de woning. Na het faillissement van deze aannemer hebben appellanten een nieuwe overeenkomst gesloten met geïntimeerde voor de afbouw van de woning. De geschillen ontstonden over de vraag of er sprake was van meerwerk en of de kosten die geïntimeerde in rekening bracht, gerechtvaardigd waren. De rechtbank Zwolle-Lelystad had eerder in drie vonnissen in het voordeel van geïntimeerde beslist, waarbij appellanten in hun vorderingen werden afgewezen. Appellanten hebben hoger beroep ingesteld tegen deze vonnissen, waarbij zij onder andere vorderden dat geïntimeerde niet ontvankelijk zou worden verklaard in zijn vorderingen en dat hij zou worden veroordeeld tot terugbetaling van eerder betaalde bedragen. Het hof heeft de zaak behandeld en vastgesteld dat er onduidelijkheid bestond over de afspraken die waren gemaakt en de werkzaamheden die waren uitgevoerd. Het hof heeft besloten om een comparitie van partijen te gelasten om verdere inlichtingen te verkrijgen en een schikking te beproeven. De zaak werd verwezen naar de rolzitting voor het vaststellen van een datum voor deze comparitie.

Uitspraak

Arrest d.d. 20 maart 2012
Zaaknummer 200.079.883/01
(zaaknummer rechtbank: 163987 / HA ZA 09-1600)
HET GERECHTSHOF TE ARNHEM
Nevenzittingsplaats Leeuwarden
Arrest van de vierde kamer voor burgerlijke zaken in de zaak van:
1. [appellant 1],
wonende te [woonplaats],
2. [appellante 2],
wonende te [woonplaats],
appellanten,
in eerste aanleg: gedaagden in conventie en eisers in reconventie,
hierna gezamenlijk te noemen: [appellanten].,
advocaat: mr. T.E. Kuijpers, kantoorhoudende te Amersfoort,
tegen
[geïntimeerde] ,
wonende te [woonplaats],
geïntimeerde,
in eerste aanleg: eiser in conventie en verweerder in reconventie,
hierna te noemen: [geïntimeerde],
advocaat: dr. mr. H.H. van Steijn, kantoorhoudende te 's-Hertogenbosch.
Het geding in eerste instantie
In eerste aanleg is geprocedeerd en beslist zoals weergegeven in de vonnissen uitgesproken op 3 februari 2010, 18 augustus 2010 en 27 oktober 2010 door de rechtbank Zwolle-Lelystad.
Het geding in hoger beroep
Bij exploot van 28 december 2010 is door [appellanten]. hoger beroep ingesteld van de vonnissen d.d. 18 augustus 2010 en 27 oktober 2010 met dagvaarding van [geïntimeerde] tegen de zitting van 11 januari 2011.
De conclusie van de memorie van grieven luidt:
"bij arrest, voor zover mogelijk uitvoerbaar bij voorraad, te vernietigen de vonnissen van 18 augustus 2010 en 27 oktober 2010 (zaak-/rolnummer 163987 / HA ZA 09-1600), tussen partijen gewezen door de Rechtbank Zwolle-Lelystad, en opnieuw rechtdoende, zonodig onder ambtshalve aanvulling en/of verbetering van de gronden;
I. [geïntimeerde] alsnog niet ontvankelijk te verklaren in zijn vorderingen, althans zijn vorderingen
af te wijzen, [geïntimeerde] te veroordelen om al hetgeen door [appellanten] aan [geïntimeerde] uit kracht
van de bestreden vonnissen is voldaan terug te betalen aan [appellanten], vermeerderd
met de wettelijke rente vanaf de dag van betaling tot de dag van terugbetaling;
II. [geïntimeerde] te veroordelen om tegen behoorlijk bewijs van kwijting aan [appellanten] te
betalen de gederfde huurinkomsten ad € 4.550,-, althans ad € 2.100,-, althans een zodanig
bedrag als uw Gerechtshof in goede justitie voorkomt, te vermeerderen met de wettelijke
rente vanaf de dag van de memorie van grieven tot aan de dag der algehele voldoening;
III. [geïntimeerde] te veroordelen om tegen behoorlijk bewijs van kwijting aan [appellanten] te
betalen het door [appellanten] geleden verlies aan omzet door [appellanten] begroot op
een bedrag ad € 1.260,-, althans een zodanig bedrag als uw Gerechtshof in goede justitie
voorkomt, te vermeerderen met de wettelijke rente vanaf de dag van de memorie van
grieven tot aan de dag der algehele voldoening;
IV. [geïntimeerde] te veroordelen om tegen behoorlijk bewijs van kwijting aan [appellanten] te
betalen de noodzakelijkerwijs in verband met deze kwestie in eerste aanleg gemaakte
reiskosten ad € 91,77, althans een zodanig bedrag als uw Gerechtshof in goede justitie
voorkomt, te vermeerderen met de wettelijk rente vanaf de dag van de memorie van
grieven tot aan de dag der algehele voldoening;
V. een en ander met veroordeling van [geïntimeerde] in de kosten van de procedure in beide
instanties."
Bij memorie van antwoord is door [geïntimeerde] verweer gevoerd met als conclusie:
"tot verwerping van het beroep en bekrachtiging van de vonnissen waartegen beroep is ingesteld en voorts tot afwijzing van het in beroep gevorderde, een en ander met veroordeling van [appellanten]. in de kosten van het hoger beroep."
Ten slotte hebben [appellanten]. de stukken overgelegd voor het wijzen van arrest.
De grieven
[appellanten]. hebben veertien grieven opgeworpen.
De beoordeling
1. De feiten
1.1. De rechtbank heeft onder 2. van het bestreden vonnis van 18 augustus 2010 een aantal feiten vastgesteld waartegen geen grieven zijn gericht. Deze feiten staan derhalve ook in dit hoger beroep vast. Samen met hetgeen in hoger beroep als gesteld en onvoldoende weersproken is komen vast te staan gaat het om het volgende.
1.2. [appellanten]. hebben in 2005 contact opgenomen met de heer [medewerker Old Heino] (hierna: [medewerker Old Heino]) van V.O.F. Grondmaatschappij “Old Heino” (hierna: Old Heino), de eigenaar van de bouwkavels op landgoed Old Heino. [appellanten]. hebben een van die kavels te weten het perceel gelegen aan de Zwolseweg 71a-87 te Heino gekocht van Old Heino.
1.3. Vervolgens hebben [appellanten]. door bemiddeling van [medewerker Old Heino] een overeenkomst met Royal Bouw Service gesloten voor de bouw van een recreatiewoning op het gekochte perceel (hierna: de recreatiewoning). Royal Bouw Service heeft een deel van de bouw uitgevoerd maar is in staat van faillissement verklaard alvorens zij de bouwwerkzaamheden kon afronden.
1.4. Op advies van [medewerker Old Heino] hebben [appellanten]. vervolgens met een nieuwe aannemer, te weten [geïntimeerde] contact opgenomen voor het afbouwen van hun recreatiewoning. [medewerker Old Heino] is projectleider voor de bouw van meerdere op het landgoed te bouwen recreatiewoningen en woont in die hoedanigheid voorbereidende gesprekken tussen [appellanten]. en [geïntimeerde] bij.
1.5. [geïntimeerde] en [appellanten]. sluiten (na het faillissement van de voorgaande aannemer) een overeenkomst voor het afbouwen/afwerken van een aan [appellanten]. toebehorende recreatiewoning aan de [adres].
1.6. [appellanten]. stellen daartoe een schriftelijke overeenkomst op, in de kop aangeduid als “Bouwovereenkomst”, gedateerd 21 februari 2006. De bouwovereenkomst is door [geïntimeerde] ondertekend en vermeldt onder meer:
“Het betreft de overeenkomst voor het afwerken van de bestaande woning op Bungalowpark landgoed “Old Heino” [adres], kadastraal bekend als [nummer].
Algemeen
De staat van de woning is dat er een houtskelet staat met dozen t.b.v. elektra, er zijn dakplaten gemonteerd en er is op de diverse plaatsen gestut.
De staat van de dakplaten is als gevolg van inwerking van het weer dusdanig dat extra voorzieningen getroffen dienen te worden:
- extra stevige panlatten
- dampdoorlatende folie onder de dakpannen
Te verrichten werkzaamheden
(…)
Buiten riolering en drainage.
Voor het afvoeren van het hemelwater worden er onder de afvoerpijpen tot in de zandlaag grindputten gerealiseerd. Het aansluiten van de riolering van de woning zal vanaf 500mm uit de gevel door en voor rekening van de opdrachtgever worden uitgevoerd.
Betonwerk vorstrand en begane grondvloer.
Niet van toepassing reeds aanwezig.
Gevelmetselwerk.
De buitengevel op te metselen vanaf de vorstrand tot onderkant muurplaten het geheel uitgevoerd in betonsteen kleuren antraciet tot ca 300mm plus peil en overig metselwerk in een licht kleurige gevelsteen. Het voegwerk wordt in een bij de gevelsteen passende kleur platvol uitgevoerd. De schoorsteen komt te vervallen.
Ruwbouw timmerwerk
Het houtskelet staat reeds. Hieraan wordt niets gewijzigd. Alleen daar waar isolatie niet aanwezig of sterk verweerd zal deze aangebracht en of vervangen. De isolatie zal worden afgeschermd d.m.v. een dampdichte folie en aan de binnenzijde wordt het geheel afgewerkt met een 15mm gipsplaat.
De binnenwanden staan reeds. Isolatie welke niet aanwezig wordt aangebracht en aan beide zijde bekleed met gipsplaat 12.5mm dik.
De wand in het toilet zal worden verplaatst om meer ruimte te verkrijgen in het toilet.
Ten behoeve van de ondersteuning van het dakterras zullen er drie houten kolommen worden geplaatst en bij de entree zullen dit twee stalen ronde kolommen zijn. De kleur van de stalen kolommen zal signaal rood zijn.
De gordingen en muurplaten alsmede de dakplaten zijn reeds aangebracht.
De bungalow wordt voorzien van een systeemplafond; zoals aanwezig volgens bemonstering in de verkoopruimte van Old Heino.
Dakgoten en windveren.
De dakgoten en windveren worden uitgevoerd in kunststof Polytech of gelijkwaardig, de goten worden aangesloten op kunststof hemelwater afvoeren welke lozen op de eerder beschreven grindputten. Dakgoten geplaatst als bij de woning van dhr. [medewerker Old Heino].
Kozijnen ramen en deuren.
De buitenramen, kozijnen en deuren worden uitgevoerd in kunststof voorzien van SKG** keurmerk, de ramen en deuren worden voorzien van isolerende beglazing. Cilinders voor het afsluiten van de woning zijn niet opgenomen tijdens de bouw zullen de deuren worden voorzien van bouwsloten en om het geheel te kunnen afsluiten. De binnendeurkozijnen worden uitgevoerd als houten nastelkozijnen zonder bovenlicht of gelijkwaardig en het geheel voorzien van een vlakke dichte opdekdeur fabrieksmatig afgelakt afgehangen aan twee stuks inboor paumelles. De binnendeurkozijnen van slaapkamer 1 (2 stuks) worden uitgevoerd als schuifdeuren. Deze zullen voor de wand langs schuiven. De deuren worden fabrieksmatig afgelakt.
Dakwerk.
De schuine dakvlakken worden voorzien van rode sneldekkers compleet afgewerkt met nokvorsten, kantpannen en bijbehorende hulpstukken.
Stukadoorswerk.
De binnenwanden met uitzondering van de betegelde wanden en de plafonds worden vlak opgeleverd en voorzien van een spuitwerk met fijne korrel structuur.
Tegelwerk.
In de badkamer en het toilet worden standaard project wandtegels aangebracht. De vloertegels (griptegels) in de woning worden gelegd door een relatie van Cor [medewerker Old Heino]. Stelpost van € 2.500,-- voor de vloertegels wordt in mindering gebracht van de totaalprijs.
Afbouw timmerwerk.
In alle ruimten uitgezonderd de badkamer, toilet, meterkast en de CV-ruimte worden voorgelakte vloerplinten aangebracht met een afmeting van 9 x 45mm.
Onder de raamkozijnen waar geen tegelwerk aanwezig wordt een kunststof of gelijkwaardig vensterbank breed 200mm gemonteerd.
De plaatsen waar storende (krimp)naden kunnen ontstaan wordt kunststof of houten aftimmering aangebracht
Schilderwerk.
Alle in het zicht komende leidingen af te lakken in een nader te bepalen kleur. De schuifdeuren van slaapkamer 1 af te lakken in een kleur als bestaande binnendeuren.
Loodgieterswerk.
De binnenriolering wordt bedrijfsklaar opgeleverd tot 500mm buiten de buitengevel. Vanaf de watermeter wordt een bedrijfsklare koud waterleiding aangebracht naar alle sanitaire voorzieningen.
Vanaf de CV-ketel wordt een bedrijfsklare warmwaterleiding aangebracht naar de keuken, douche en de wastafel in de badkamer.
Vanaf de gasmeter wordt een gasleiding aangelegd naar de CV-ketel en de keuken.
CV-installatie.
De bungalow zal worden voorzien van vloerverwarming, in de badkamer aangevuld met een handdoekradiator. De installatie wordt gevoed door een in de CV-ruimte de ruimte achter de badkamer te plaatsen Combi HR-ketel van voldoende capaciteit.
De temperatuur zal geregeld worden door een standaard kamerthermostaat. Temperaturen volgens bijgevoegde afwerkstaat.
Mechanische ventilatie.
De keuken, badkamer en het toilet worden mechanisch geventileerd met een afzuigunit geplaatst in de CV-ruimte achter de douche. De unit wordt geregeld met een drie standen schakelaar in de keuken.
Elektra installatie.
Vanaf de elektrameter wordt de bungalow voorzien van de nodige lichtpunten, schakelaars en wandcontactdozen volgens bijgevoegde afwerkstaat. Gebruik wordt gemaakt van domotica van Holec LV schakelingen.
Afwerkstaat.
Zie bijlage afwerkstaat 24 vakantiebungalows landgoed “OLD HEINO”.
Prijs.
Het geheel wordt volgens bovengenoemde afgewerkt voor een bedrag van:
40.000,00 – 2.500,00 (vloertegels) = € 37.500,00 excl. BTW
€ 37.500 exclusief B.T.W.
€ 44.625,00 inclusief 19% B.T.W.”
1.7. In een brief van 9 juni 2006 schrijft [geïntimeerde] aan [appellanten].:
"Op 21 februari 2006 hebben we een overeenkomst ondertekend met wederzijds goedkeuring (…)
We hebben toen een prijs afgesproken van € 40.000,00 excl BTW voor het afbouwen van de woning. Nu we bezig zijn met het bouwen zijn we er achter gekomen dat de prijs die toen is aangehouden niet reëel is. Het is de prijs die aangehouden is van de vorige bouwer. (…)
We hebben mondeling afgesproken dat u aan het eind een gespecificeerde rekening krijgt en dat wij als bedrijf de kosten zo laag mogelijk zullen houden.
We kunnen nu nog niet zeggen hoe hoog de kosten worden omdat vele kosten nog niet bekend zijn maar wij houden u op de hoogte. We schatten tussen de € 10.000,- en € 20.000,-. (…)”
1.8. Op 15 november 2006 is de woning aan [appellanten]. opgeleverd.
1.9. In een brief van 6 augustus 2007 schrijft ARAG Rechtsbijstand namens [geïntimeerde] aan [appellanten]. onder meer het volgende:
"Blijkens een bouwovereenkomst d.d. 21 februari 2006 heeft cliënt in uw opdracht de bestaande woning op bungalowpark landgoed “Old Heino” afgebouwd conform de bijbehorende werkomschrijving tegen een aanneemsom van € 44.625,- incl. btw. De werkzaamheden zijn vervolgens naar uw tevredenheid op 15 november 2006 opgeleverd.
Tijdens de bouw zijn diverse wijzigingen in de uitvoering van het werk doorgevoerd, hetgeen heeft geresulteerd in meerwerk voor een bedrag van € 15.950,- incl. btw. De bijbehorende factuur d.d. 13 november 2006 is voorzien van een uitvoerige specificatie.”
1.10. [geïntimeerde] heeft aan [appellanten]. met datum 20 mei 2008 een factuur gezonden die ondermeer het volgende vermeldt:
‘Meer werk wat niet de bouwovereenkomst € 20.028,96
wordt genoemd. Maar wel is uitgevoerd.
Kosten zie bijlage
BTW 19% € 3.805,50
eind prijs incl. BTW € 23.834,46'
1.11. De bijlage bij de factuur van 20 mei 2008 vermeldt, onder meer, het volgende:
‘Hier onder volgende de kosten die niet op de bouwovereenkomst d.d. 21 februari 2006 staan, maar wel zijn uitgevoerd.
Ook staan hier de kosten op van de werkzaamheden en materialen die veranderd zijn. We gaan punt voor punt af van de bouwovereenkomst.’
1.12. Daarop volgt in de bijlage een specificatie van werkzaamheden die het hof verkort als volgt weergeeft:
Buitenriolering en drainage: 1 shovel € 132,60
2 lengten 110 - 98,32
3 bochten 110 - 41,88
1 mof - 18,23
1 montage dag - 240,00
€ 531,03
Gevel metselwerk 5352 wit (Eglm 525) € 1.445,04
2385 Antraciet (Eglm 101) - 739,35
325 Kopstenen - 373,25
Vrachtkosten - 180,00
€ 2.738,14
Ruwbouw timmerwerk 4 zand/cement € 17,40
1 DPC - 22,25
4 montage ondervoegen - 960,00
1 montage verplaatsen wand - 240,00
20 beton - 87,00
1 montage kolommen - 240,00
1 montage spant - 240,00
10,8 spijkerflens p/v/m - 70,74
3 montage isolatie - 720,00
€ 2.597,39
Dakgoten en windveren 26 vogelschroot pm € 51,22
1 montage - 240,00
€ 291,22
Kozijnen ramen en deuren 4,97 Rolstoelhoudende drempels € 710,71
5,34 Rooster in ramen verwerkt - 694,20
8 Deur/raam krukken en schilder - 468,00
5 cilinders - 292,50
1 montage - 240,00
3 krukken/schilden met loopslot - 65,88
3 krukken/schilden met toiletsluit - 91,95
0,5 montage - 120,00
€ 2.683,24
Afbouw timmerwerk 40 raamdorpelstenen € 82,00
3 metselmortel - 13,05
0,5 montage - 120,00
6,28 werzalit p/v/m - 1.058,05
11 beginprofiel werzalit pm - 90,09
1 doos schroeven - 13,78
2 montage - 480,00
18 verena p/v/m - 1.372,50
20 panlatten - 25,20
1 doos schroeven - 15,60
2 set spotjes - 40,00
10 buis voor bedrading - 13,50
10 3-aderig draad - 30,50
2 montage - 480,00
€ 3.834,27
Loodgieterswerk Kraan wastafel badkamer € 60,44
Kraan wastafel wc - 83,11
1 douchestang met douchekop - 75,17
1 thermos douchekraan - 120,09
0,5 montage - 240,00
€ 458,81
Electra-installatie 50 PTT draad € 25,00
75 CAI draad - 45,00
50 kabel elektrisch koken - 35,00
1 perelex stopcontact - 9,10
1 montage - 240,00
€ 354,10
Niet in de bouwovereenkomst 1 Afwerkvloer door derden € 1.795,00
4 Balken 75 x 175 x 3000 - 73,20
4 dakplaten uniedek p/v/m - 183,76
2 hoekdakgoten - 590,00
4 vogelschroten p, - 7,88
70 dakpannen - 52,50
5 eindpan links - 16,50
5 eindpan rechts - 16,50
8 vorstpan - 24,48
1 eindvorstpan - 7,15
6 epdm pm - 130,74
20 panlatten - 25,20
4 verena p/v/m - 305,00
1 windveer kunststof - 109,85
1 set spotjes - 20,00
5 buis voor bedrading - 6,75
5 3-aderig draad - 15,25
10 montage - 2.400,00
1 afvoer puin - 126,00
5 toilethuur - 635,00
€ 6.540,76
Kosten excl. Btw € 20.028,96
Btw 19% € 3.805,50
Totaal incl. btw € 23.834,47
2. Het geschil en de beslissing in eerste aanleg
2.1. [geïntimeerde] vordert betaling van een bedrag van € 23.834,46, vermeerderd met rente, alsmede een bedrag van € 1.158,- voor buitengerechtelijke incassokosten.
[geïntimeerde] stelt dat op verzoek van [appellanten]. voor het metselwerk buiten andere stenen zijn gebruikt dan die welke de vorige aannemer al had gekocht. Dit voor een meerprijs van € 2.738,14. [appellanten]. wensten wijzigingen in de overeengekomen bouwwerkzaamheden zoals omschreven in het door [geïntimeerde] opgestelde overzicht en ook is meerwerk verricht.
2.2. [appellanten]. vorderen in reconventie betaling van € 5.873,-, althans € 3.423,-, wegens derving van huurinkomsten, omzetverlies en reiskosten. Volgens [appellanten]. moest [geïntimeerde] de woning uiterlijk eind april 2006 opleveren.
2.3. De rechtbank heeft de vorderingen van [geïntimeerde] toegewezen tot een bedrag van € 19.009,97, te vermeerderen met rente, alsmede € 1.775,50 voor buitengerechtelijke incassokosten. De vorderingen van [appellanten]. zijn afgewezen. [appellanten]. zijn veroordeeld in de proceskosten.
3. De grieven
3.1. [geïntimeerde] vordert betaling van gewijzigd en meerwerk, gespecificeerd in de bijlage bij de factuur van 20 mei 2008 (zie onder 1.12), dat volgens hem buiten de prijsafspraak in de bouwovereenkomst van 21 februari 2006 valt. Die prijsafspraak ziet op de in de bouwovereenkomst genoemde werkzaamheden. Voor de wijzigingen en het meerwerk is volgens [geïntimeerde] door [appellanten]. opdracht gegeven.
3.2. Volgens [appellanten]. zou voor de overeengekomen prijs van € 44.625,- de recreatiewoning volledig worden afgebouwd. Onder die afspraak vallen ook niet uitdrukkelijk in de akte genoemde werkzaamheden. Van wijziging van die overeenkomst dan wel van opdrachten tot meerwerk is volgens [appellanten]., geen sprake.
3.3. Partijen twisten er niet over dat zij een vaste prijs van € 44.625,- (inclusief btw) zijn overeengekomen maar verschillen er van mening over welke werkzaamheden voor die prijs moeten worden verricht.
3.4. Het hof overweegt dienaangaande het volgende. Nu het in de eerste plaats gaat om een door [geïntimeerde] gevorderde betaling wegens wijzigingen in het werk en meerwerk in opdracht van [appellanten]., zal [geïntimeerde], per door [appellanten]. gegeven opdracht tot wijziging c.q. meerwerk, feiten en omstandigheden moeten stellen en zo nodig bewijzen waaruit volgt dat en hoe die opdrachten zijn gegeven.
3.5. [geïntimeerde] heeft dienaangaande wel het een en ander verklaard ter comparitie in eerste aanleg maar hoe de daar genoemde posten aansluiten op zijn factuur van 20 mei 2008 is onvoldoende duidelijk. Ook doet de omvang van die factuur vermoeden dat [geïntimeerde] het oog heeft op meer dan alleen de ter comparitie genoemde posten. Evenmin is helder op grond waarvan de in de factuur van 20 mei 2008 genoemde soorten werkzaamheden niet vallen onder de in de offerte genoemde werkzaamheden.
3.6. Ook aangaande de werkzaamheden en materialen die worden genoemd onder de aanhef ‘niet in de bouwovereenkomst opgenomen’ in de factuur van 20 mei 2008 en waarvoor in het totaal een bedrag van € 6.540,76 wordt gerekend, is het hof niet duidelijk wanneer daartoe door [appellanten]. opdracht is gegeven en welke afspraken daarbij gemaakt zijn.
3.7. Van [geïntimeerde] mag worden verwacht dat hij per post gewijzigd of meerwerk genoemd in zijn factuur van 20 mei 2008, door het stellen van concrete feiten en omstandigheden, aangeeft dat en op welke wijze daartoe door [appellanten]. opdracht is gegeven. Daarbij dient [geïntimeerde] deze stellingen te onderbouwen door te verwijzen naar stukken die reeds zijn overgelegd of het alsnog overleggen van ontbrekende stukken. Hetgeen [geïntimeerde] tot op heden heeft gesteld is daartoe onvoldoende.
3.8. Het hof acht zich op dit moment onvoldoende voorgelicht voor een goede beoordeling van de zaak. Om die reden zal het hof een comparitie van partijen gelasten ter verkrijging van inlichtingen en het beproeven van een schikking. Ter voorbereiding op die comparitie zal [geïntimeerde] het hof en [appellanten]. tijdig, dat wil zeggen ten minste twee weken van te voren, een overzicht als bedoeld onder 3.7. moeten doen toekomen.
De beslissing
Het gerechtshof:
alvorens verder te beslissen:
beveelt een verschijning van partijen in persoon, desgewenst vergezeld van hun raadslieden - tot het geven van inlichtingen en het beproeven van een schikking;
bepaalt dat deze verschijning van partijen zal worden gehouden in het Paleis van Justitie, Wilhelminaplein 1 te Leeuwarden, op een nog nader te bepalen dag en uur voor mr. G. van Rijssen, hiertoe benoemd tot raadsheer commissaris;
verwijst de zaak naar de rolzitting van dinsdag 17 april 2012 voor opgave van de verhinderdata van partijen zelf en – zonodig – van hun raadslieden voor de periode van drie maanden na bovengenoemde rolzitting, waarna de raadsheer-commissaris dag en uur van de verschijning zal vaststellen;
verstaat, voor het geval één van partijen zich tijdens vorenbedoelde comparitie wenst te beroepen op de inhoud van schriftelijke bescheiden, dat deze bescheiden ter comparitie bij akte in het geding moeten worden gebracht, alsmede dat een kopie van die akte uiterlijk veertien dagen voor de datum van de comparitie moeten worden gezonden aan de griffie van het hof en aan de wederpartij;
verstaat dat de advocaat van [geïntimeerde] uiterlijk twee weken voor de verschijning zal plaatsvinden een kopie van het volledige procesdossier ter griffie van het hof doet bezorgen, bij gebreke waarvan de advocaat van [appellanten]. alsnog de gelegenheid heeft uiterlijk één week voor de vastgestelde datum een kopie van de processtukken over te leggen.
Aldus gewezen door mrs. M. Zandbergen, G. van Rijssen en I. Tubben en uitgesproken door de rolraadsheer ter openbare terechtzitting van dit hof van dinsdag 20 maart 2012 in bijzijn van de griffier.