ECLI:NL:GHARL:2025:4790

• Datum uitspraak: 15 juli 2025
• Publicatiedatum: 1 augustus 2025
• Zaaknummer: 200.340.476/01
• Instantie: Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Civiel recht
• Procedures: Hoger beroep
• Rechters: C. Coster; C. Koopman; S. Kuijpers
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Hoger beroep inzake de afwikkeling van partnerschapsvoorwaarden en finale verrekening van vermogen na ontbinding geregistreerd partnerschap

In deze zaak gaat het om de afwikkeling van de partnerschapsvoorwaarden tussen een vrouw en een man na de ontbinding van hun geregistreerd partnerschap. De vrouw had hoger beroep ingesteld tegen een vonnis van de rechtbank Noord-Nederland, waarin de man was veroordeeld tot betaling van een bedrag aan de vrouw ter afwikkeling van de partnerschapsvoorwaarden. De partijen waren in 2018 een geregistreerd partnerschap aangegaan en hadden partnerschapsvoorwaarden opgesteld die een finale verrekening bij ontbinding van het partnerschap voorschreven alsof er een gemeenschap van goederen bestond. De man had in 2019 een verzoek tot ontbinding van het partnerschap ingediend, wat leidde tot een rechtszaak over de verdeling van hun gezamenlijke vermogens. Het hof oordeelde dat de man een bedrag van € 113.405,66 aan de vrouw moest betalen, vermeerderd met wettelijke rente. Het hof compenseerde de proceskosten, gezien de aard van de zaak en de voormalige relatie tussen partijen. De uitspraak benadrukt de toepassing van redelijkheid en billijkheid in de afwikkeling van partnerschapsvoorwaarden en de rol van de notaris in het informeren van partijen over de gevolgen van hun afspraken.

Uitspraak

GERECHTSHOF ARNHEM-LEEUWARDEN

locatie Leeuwarden, afdeling civiel

zaaknummer gerechtshof 200.340.476/01

(zaaknummer rechtbank Noord-Nederland 220956)

arrest van 15 juli 2025

in de zaak van

[appellante] (de vrouw),

die woont in [woonplaats1] ,

die hoger beroep heeft ingesteld,

en bij de rechtbank optrad als eiseres,

advocaat: mr. K.J. Kanning te Assen,

tegen

[geïntimeerde] (de man),

die woont in [woonplaats2] ,

die ook hoger beroep heeft ingesteld,
en bij de rechtbank optrad als gedaagde,

advocaat: mr. T. Meier te Meppel.

1. Het verloop van de procedure in hoger beroep

1.1.

Partijen hebben hoger beroep ingesteld tegen het vonnis dat de rechter in de rechtbank Noord-Nederland, locatie Groningen, op 17 januari 2024 tussen partijen heeft uitgesproken.

1.2.

Het verloop van de procedure in hoger beroep blijkt uit:

- de dagvaarding in hoger beroep van 15 april 2024;

- de memorie van grieven, met bijlage(n);

- de memorie van antwoord tevens memorie van grieven in incidenteel hoger beroep, met bijlage(n);

- de memorie van antwoord in incidenteel hoger beroep;

- een journaalbericht namens de vrouw van 7 mei 2025 met bijlage(n).

1.3.

Op 3 juni 2025 heeft een mondelinge behandeling bij het hof plaatsgevonden. Daarvan is een verslag gemaakt dat aan het dossier is toegevoegd (het proces-verbaal).

2. 2. De feiten

2.1.

Partijen zijn [in] 2018 in de gemeente De Wolden een geregistreerd partnerschap aangegaan.

2.2.

Voorafgaand aan het geregistreerd partnerschap hebben partijen op 17 januari 2018 ten overstaan van notaris mr. J.G.G.Th. [naam1] te De Wijk partnerschapsvoorwaarden afgesloten. Daarin zijn onder meer opgenomen – voor zover in hoger beroep van belang – de navolgende bepalingen:

“(…)

UITSLUITING Artikel 1 De partners sluiten elke gemeenschap van goederen uit.

(…)

VERREKENING VAN VERMOGEN/INKOMEN

Periodiek verrekenbeding
Artikel 9

De partners komen geen periodieke verrekening van gespaard inkomen overeen.

Finale verrekening bij overlijden, ontbinding krachtens rechterlijke uitspraak of bij beëindiging van het geregistreerd partnerschap met wederzijds goedvinden alsof de partners een geregistreerd partnerschap waren aangegaan in algehele gemeenschap van goederen . Artikel 10 1. Bij ontbinding van het geregistreerd partnerschap
door ontbinding krachtens rechterlijke uitspraak alsmede bij beëindiging van het geregistreerd partnerschap met wederzijds goedvinden of indien het geregistreerd partnerschap eindigt door overlijden zal tussen de partners respectievelijk tussen de langstlevende partner en de rechtverkrijgenden van de overleden partner worden afgerekend alsof tussen de partners de wettelijke gemeenschap van geregistreerd partnerschap had bestaan, zoals deze gold op een en dertig december

tweeduizend zeventien (31-12-2017), echter onder de bepalingen en met de uitzonderingen als hierna omschreven.
2. Binnen acht maanden nadat de ontbinding van het geregistreerd partnerschap is ingeschreven of binnen acht maanden nadat het partnerschap is ontbonden doordat één van de partners is overleden, wordt in verband met deze verrekening het vermogen van ieder van de partners beschreven.

3. Onder het vermogen van een partner wordt verstaan het saldo van zijn bezittingen en schulden die wel en die niet in deze verrekening worden betrokken. Onder het vermogen van een partner wordt verstaan het saldo van zijn bezittingen en schulden. Indien de langstlevende partner een verzekering heeft afgesloten op het leven van de overleden partner en in verband met diens overlijden door hem een uitkering wordt verkregen waarover erfbelasting verschuldigd kan zijn, wordt het vermogen van de langstlevende partner vermeerderd met de premies en koopsommen die tijdens het geregistreerd partnerschap door hem in verband met deze verzekering zijn betaald of te zijnen laste zijn gekomen, vermeerderd met een schadeloosstelling als bedoeld in artikel 8.

4. De beschrijving van de vermogens van de partners en de waardering van de daartoe behorende bezittingen en schulden vindt plaats:

- bij overlijden: per de datum van de ontbinding van het geregistreerd partnerschap:

- bij ontbinding van het geregistreerd partnerschap krachtens rechterlijke uitspraak: per de datum dat het verzoek daartoe is ingediend:

- beëindiging van het geregistreerd partnerschap met wederzijds goedvinden: per de datum dat (voor)overeenkomst wordt gesloten.

De waardering van de goederen en schulden vindt plaats in onderling overleg en bij gebreke daarvan door een of meer deskundigen, te benoemen door de kantonrechter genoemd in artikel 679 Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering.

5. De verrekening vindt plaats doordat de ene partij aan de andere partij een zodanig bedrag uitkeert dat na de uitkering ieders vermogen gelijk is aan de helft van de gezamenlijke vermogens van de partners, behoudens hetgeen van verrekening is uitgezonderd.
[…]

VERREKENING OVERIGE OUDEDAGSVOORZIENINGEN Artikel 13

Bij ontbinding krachtens rechterlijke uitspraak alsmede bij beëindiging van het geregistreerd partnerschap met wederzijds goedvinden wordt de waarde van aanspraken op een oudedagsvoorziening, die geen pensioenrechten zijn in de zin van de Wet verevening pensioenrechten bij scheiding, niet verrekend.

(…)”

2.3.

Op 5 augustus 2019 heeft de man bij de rechtbank een verzoekschrift tot ontbinding van het geregistreerd partnerschap ingediend. De ontbinding is bij beschikking van 26 februari 2020 uitgesproken. Op 25 maart 2020 is deze beschikking ingeschreven in de registers van de burgerlijke stand.

2.4.

Op 13 november 2019 heeft de man de vrouw gedagvaard tot terugbetaling van een

bedrag van € 31.338,38 aan hem, in verband met het feit dat hij dit bedrag, voordat partijen

het geregistreerd partnerschap aangingen, aan de vrouw heeft geleend. De vrouw is bij

verstekvonnis van 22 januari 2020 veroordeeld tot betaling van dit bedrag aan de man,

vermeerderd met diverse kosten. De vrouw heeft vervolgens via de deurwaarder een bedrag betaald van € 34.815,55.

2.5.

De kamer voor het notariaat in het ressort Arnhem-Leeuwarden heeft op 3 mei 2021 een van de klachten van de man tegen notaris [naam1] , te weten dat de man bij het maken van de partnerschapsvoorwaarden door de notaris niet juist is geïnformeerd en voorgelicht over de mogelijke gevolgen van de partnerschapsvoorwaarden, gegrond verklaard en de notaris de maatregel van berisping opgelegd.

2.6.

Bij vonnis van de rechtbank Noord-Nederland, locatie Assen, van 18 mei 2022 is de vordering van de man tot vernietiging van de partnerschapsvoorwaarden afgewezen.

3. De vorderingen

3.1.

De vrouw heeft in eerste aanleg gevorderd een verdeling van de gemeenschappelijke goederen vast te stellen, de man te veroordelen uit hoofde van het per 5 augustus 2020 (hof: bedoeld zal zijn 2019) te verrekenen vermogen een nog nader vast te stellen bedrag aan de vrouw te betalen, en de man te veroordelen een aantal gegevens over te leggen.

3.2.

De man heeft verweer gevoerd, en heeft verzocht de vrouw te veroordelen om uit

hoofde van de afwikkeling van de tussen partijen bestaande partnerschapsvoorwaarden aan de man te betalen een bedrag van € 41.848,65, althans een zodanig bedrag als de rechtbank redelijk acht.

3.3.

In het bestreden vonnis is de man veroordeeld om aan de vrouw ter afwikkeling van de partnerschapsvoorwaarden te betalen een bedrag van € 31.716,25, te vermeerderen met de wettelijke rente over dit bedrag met ingang van veertien dagen na betekening van het vonnis tot de dag van volledige voldoening, en is wat meer of anders is verzocht afgewezen.

3.4.

De vrouw vordert in hoger beroep het vonnis van de rechtbank te vernietigen en opnieuw rechtdoende:

I. de man te veroordelen om aan haar ter afwikkeling van de partnerschapsvoorwaarden te betalen € 113.405,66, dan wel een bedrag dat het hof juist acht, te vermeerderen met de wettelijke rente over dit bedrag vanaf het moment van opeisbaarheid, dan wel vanaf een moment dat het hof juist acht, tot het moment van algehele voldoening;

II. de man te veroordelen in de kosten van de procedure.

3.5.

De man voert verweer en vordert in incidenteel beroep het vonnis van de rechtbank te vernietigen, de vorderingen van de vrouw af te wijzen en om haar te veroordelen aan hem € 34.579,75 te voldoen, subsidiair de vorderingen van de vrouw te matigen op grond van de redelijkheid en billijkheid, kosten rechtens.

4. Het oordeel van het hof

Inleiding

4.1.

Tussen partijen staat inmiddels vast dat, met uitzondering van het door de man gedane beroep op de redelijkheid en billijkheid (zie onder 4.16. e.v.), tussen hen moet worden afgerekend conform de partnerschapsvoorwaarden, te weten alsof tussen hen de wettelijke gemeenschap van geregistreerd partnerschap heeft bestaan zoals deze gold op 31 december 2017. Vaststaat verder dat als peildatum geldt de datum van indiening van het verzoek tot ontbinding van het geregisterd partnerschap, te weten 5 augustus 2019.

4.2.

Partijen zijn het erover eens dat de man op de peildatum in ieder geval de volgende bezittingen met genoemde waarde had:

a. woning in [plaats1] ( [adres1] 7), waarde € 367.000,-;

b. een stuk grond in [plaats1] ( [adres2] ), waarde € 48.500,-;

c. saldo betaalrekening Rabobank [nummer1] ad € 941,79;

d. saldo spaarrekening Rabobank [nummer2] ad € 11.004,43;

e. een auto van het merk Renault, kenteken [kenteken1] , waarde € 13.400,-;

f. een aantal schapen, waarde € 400,-;

g. een tractor, waarde € 1.000,-.

Daarnaast had de man op de peildatum de navolgende schulden:

h. een hypothecaire lening van € 89.367,-;

i. een hypothecaire lening van 29.000,-.

4.3.

Partijen zijn het erover eens dat de vrouw op de peildatum in ieder geval de volgende bezittingen met genoemde waarde had:

j. een stuk grond in [woonplaats1] ( [adres3] ), waarde € 66.000,-;

k. saldo ING Oranje Spaarrekening [nummer3] ad € 59.000,-;

l. saldo ING Betaalrekening [nummer4] ad € 443,76;

m. saldo ABN AMRO rekening [nummer5] ad € 14,41

n. saldo AEGON rekening [nummer6] ad € 55,29;

o. beleggingsverzekering bij Nationaal Spaarfonds, saldo € 6.923,56;

p. een auto van het merk Citroën, kenteken [kenteken2] ,waarde € 7.000,-;

q. aandelen [naam2] b.v.

4.4.

Het oordeel van de rechtbank dat de (naar het hof begrijpt: aandelen in de) stamrecht bv van de vrouw ( [naam2] B.V.) niet tot haar te verrekenen vermogen behoort, is niet bestreden in hoger beroep. Het hof zal hier dus van uitgaan. Op de mondelinge behandeling bij het hof heeft de advocaat van de vrouw voor het eerst naar voren gebracht dat het saldo van de vrouw op haar spaarrekening is gevormd uit een opname uit de bv. Ook heeft de advocaat gemeld dat de man nog een polis zou hebben bij Dela. De advocaat heeft hier echter geen gevolg aan verbonden, zodat het hof deze bestanddelen buiten beschouwing zal laten.

4.5.

Partijen zijn het er inmiddels over eens dat de beleggingsverzekering van de vrouw bij Nationaal Spaarfonds valt onder artikel 13 van de partnerschapsvoorwaarden, en om die reden niet in de verrekening dient te worden betrokken.

4.6.

Partijen verschillen van mening over:

- de vordering van de man op de vrouw van € 34.815,55;

- de lening van de man bij zijn zus en zwager van € 45.000,-;

- de erfenissen en schenkingen die de man heeft ontvangen.

* de vordering van de man op de vrouw van € 34.815,55

4.7.

De vrouw is bij verstekvonnis van 22 januari 2020 veroordeeld tot betaling aan de man van een bedrag van € 31.338,38. Door bijkomende kosten is dit bedrag verhoogd naar € 34.815,55. De vrouw heeft dat bedrag voldaan.

4.8.

Partijen verschillen van mening over de vraag hoe de vordering van de man op de vrouw, welke vordering door partijen tot een bedrag van € 34.815,55 als vaststaand wordt aangenomen, in de afwikkeling van de finale verrekening moet worden betrokken.
De vrouw voert in de stukken aan dat de lening in het te verrekenen vermogen is gevallen als vordering van de man op de vrouw en als schuld van de vrouw aan de man. Zij heeft € 34.815,55 betaald na de peildatum. Gevolg hiervan is dat op de balans van het te verrekenen vermogen aan de zijde van de man een bedrag gelijk aan de helft van deze vordering aan de activa kant dient te worden geplaatst en de andere helft € 17.092,55 aan de passiva kant van de vrouw, aldus de vrouw. Op die manier wordt wat de vrouw na de peildatum onverschuldigd heeft betaald weer gecorrigeerd. De vrouw heeft dan immers € 34.185,55 minder dan de man.

De man betoogt in de stukken dat door de vermogensopstelling zijn vordering niet teniet is gegaan. De man behield zijn vordering en de vrouw haar schuld. De betaling door de vrouw is niet onverschuldigd. De vermogensopstelling behoeft volgens de man geen correctie.
Op de mondelinge behandeling is uitgebreid stilgestaan bij de wijze waarop de vordering, de schuld en het vonnis in de afwikkeling moeten worden betrokken, en zijn allerlei opties de revue gepasseerd.

4.9.

Vaststaat dat de vordering van de man op de vrouw op de peildatum nog niet was voldaan. Dit brengt naar het oordeel van het hof mee dat op de vermogensopstelling van de man bij zijn bezittingen de vordering op de vrouw dient te worden opgenomen, en op de vermogensopstelling van de vrouw bij haar schulden de schuld van haar aan de man, zoals de man ook heeft betoogd. Een en ander resulteert er dan in dat de man ter zake de finale verrekening een hoger bedrag aan de vrouw moet betalen, welk bedrag de vrouw dan daarna als voldoening van haar schuld aan de man weer terugbetaalt. Per saldo lopen de bedragen dus tegen elkaar weg, wat inherent is aan de oude wettelijke gemeenschap van goederen, waarvoor partijen in hun alsof-beding hebben gekozen. Het hof zal aan het einde een vermogensopstelling opnemen, waarin een en ander is verwerkt.

* de lening van de man bij zijn zus en zwager van € 45.000,-

4.10.

De man stelt dat hij in 2010 ten behoeve van de verbouwing van zijn boerderij een bedrag van € 45.000,- van zijn zus en zwager heeft geleend. De door de man overgelegde schuldbekentenis is niet door de zus en zwager ondertekend omdat de man op het internet had gelezen dat dat niet hoefde. Deze schuldbekentenis levert volgens de man ingevolge artikel 158 Wetboek van burgerlijke rechtsvordering (Rv) bindend bewijs op. De man zegt het bedrag destijds in contanten te hebben ontvangen, omdat alle betrokkenen dit geld buiten de boeken wilden houden. Om die reden is de vordering/schuld ook niet in aangiftes verwerkt. Het ging om een ‘onderonsje’. De man heeft met de vrouw nooit over deze schuld gesproken.

4.11.

De vrouw betwist het bestaan van de lening. Er is geen door alle partijen getekende overeenkomst. Er is evenmin een overschrijving overgelegd, terwijl bij de ABN AMRO bankafschriften tot 20 jaar terug kunnen worden opgevraagd. Er is ook niet een aangifte IB waarin de lening wordt genoemd overgelegd. Een dergelijk bedrag wordt volgens de vrouw niet contant verstrekt. De door de man genoemde verbouwing was in 2008 en de lening in 2010. In 2017, een jaar waarvan de vrouw de aangifte nog heeft kunnen vinden, moest de man vermogensbelasting betalen en het is opmerkelijk dat hij in zijn aangifte de lening niet noemt; had hij dat wel gedaan, dan had hij geen vermogensbelasting hoeven betalen. In het echtscheidingsconvenant met de tweede echtgenoot van de man is deze schuld evenmin genoemd bij de schulden van de man op 31 december 2014.

4.12.

In geschil is of aan de zijde van de man sprake is van een schuld uit hoofde van een geldlening. Een overeenkomst van geldlening wordt beheerst door de artikelen 7:129 en verder van het Burgerlijk Wetboek (BW). Artikel 7:129 BW bepaalt:

“1. De overeenkomst van geldlening is de kredietovereenkomst waarbij de ene partij, de uitlener, zich verbindt aan de andere partij, de lener, een som geld te verstrekken en de lener zich verbindt aan de uitlener een overeenkomstige som geld terug te betalen.

2. Indien is overeengekomen dat de kredietnemer door een enkele verklaring, een betalingsopdracht daaronder begrepen, de kredietgever kan verplichten hem een som geld te verstrekken, komt pas door deze verklaring de geldlening tot stand.”

Ingevolge artikel 150 Rv rust op de man ter zake een stelplicht. Hij dient alle feiten te stellen die benodigd zijn voor het intreden van het door hem beoogde rechtsgevolg (het bestaan van een overeenkomst van geldlening) en deze feitelijke stellingen tevens voldoende concreet te onderbouwen.

4.13.

De man heeft zijn stelling dat sprake is van een overeenkomst van geldlening onderbouwd met een schuldbekentenis en een verklaring van zijn zus en zwager.

Ingevolge artikel 158 Rv levert een schuldbekentenis bindend bewijs op tussen partijen. Dat geldt echter niet jegens daarbij betrokken derden, zoals in dit geval de vrouw.
De man heeft verder, voor het eerst in hoger beroep, overgelegd een op 5 juni 2024 door zijn zus en zwager ondertekende verklaring waarin zij aangeven op 8 augustus 2010 een bedrag van € 45.000,- te hebben geleend aan de man.
Het hof is van oordeel dat de man het bestaan van een overeenkomst van geldlening met het enkel overleggen van de schuldbekentenis en de hiervoor genoemde verklaring, tegenover de gemotiveerde betwisting door de vrouw, onvoldoende heeft onderbouwd. In geen enkel stuk dat na 2010 is opgesteld, zoals het echtscheidingsconvenant met de tweede ex-partner van de man, aangiftes IB, of de partnerschapsvoorwaarden met de vrouw, is de schuld te berde gebracht. Ook zijn geen bewijzen van de betaling en de besteding van het bedrag overgelegd, omdat dit volgens de man allemaal contant zou zijn gegaan. De man heeft nooit met de vrouw over de lening gesproken, ook niet bij het aangaan van de partnerschapsvoorwaarden, wat wel voor de hand had gelegen. Dit alles maakt dat de man niet wordt toegelaten tot het leveren van bewijs, en de schuld niet zal worden meegenomen bij de vermogensopstelling van de man.

* de erfenissen en schenkingen die de man heeft ontvangen

4.14.

De man stelt dat hij in de periode 1983 tot en met 2015 geldbedragen heeft ontvangen onder uitsluitingsclausule. De man meent dat alle door zijn ouders c.q. vader geschonken en nagelaten bedragen (met uitzondering van de huwelijksgeschenken) onder uitsluiting zijn ontvangen en daarom niet tot het te verrekenen vermogen behoren, dan wel dat de man hiervoor een vergoedingsrecht heeft. Het gaat om een totaalbedrag van € 240.289,81. De vrouw heeft betwist dat alle gelden onder uitsluiting zijn verkregen en zij heeft het hof voorgerekend dat het niet aannemelijk is dat de bedragen ten tijde van het geregistreerd partnerschap nog aanwezig waren.

4.15.

Wat betreft schenkingen en erfenissen is het aan de man om te stellen en zo nodig te bewijzen dat de door hem onder uitsluiting verkregen gelden ten tijde van het aangaan van het geregistreerd partnerschap aantoonbaar (nog) in zijn vermogen aanwezig waren. Pas daarna kan worden toegekomen aan de vraag of gelden buiten de verrekening dienen te blijven dan wel de man een vordering heeft op de pseudo-gemeenschap, zoals de man stelt. Dit geldt temeer, omdat veel bedragen zijn verkregen in de periode dat de man met andere partners getrouwd was, de man naar eigen zeggen zijn eerste ex-partner heeft uitgekocht uit schenkingen van zijn vader (punt 19 van de Memorie van antwoord), en de privé bedragen niet zijn vermeld in eerdere echtscheidingsconvenanten noch in de partnerschapsvoorwaarden.
De man heeft op geen enkele wijze onderbouwd dat de in het verleden verkregen bedragen ten tijde van het aangaan van het geregistreerd partnerschap nog aanwezig waren. Hij lijkt er ten onrechte van uit te gaan dat eens (onder uitsluiting) verkregen bedragen te allen tijde ten laste van nadien te verdelen of verrekenen vermogen kunnen worden gebracht. Dat uitgangspunt is onjuist.
Op de mondelinge behandeling heeft de advocaat van de man, op de vraag of de man kan aantonen dat het privévermogen nog aanwezig was ten tijde van het aangaan van het geregistreerd partnerschap, gezegd dat zij daar geen antwoord op heeft. Dit alles maakt dat het hof van oordeel is dat de man zijn stellingen, tegenover de gemotiveerde betwisting door de vrouw, onvoldoende heeft onderbouwd. Het hof zal dan ook geen rekening houden met privébedragen van de man.

Redelijkheid en billijkheid

4.16.

De man heeft tot slot gesteld dat volledige toewijzing van de vordering van de vrouw van € 113.405,66 in strijd is met de redelijkheid en billijkheid. De man vraagt de vordering af te wijzen dan wel te matigen op grond van de redelijkheid en billijkheid.

4.17.

Het hof stelt het volgende voorop. De akte partnerschapsvoorwaarden is een notariële akte. Deze heeft op grond van artikel 157 Rv dwingende bewijskracht, wat kort gezegd betekent dat – behoudens tegenbewijs – in en buiten rechte vaststaat wat door de notaris in deze akte is vermeld. De poging van de man om de voorwaarden vernietigd te krijgen is niet gelukt. De afwijzende beslissing daarover is in kracht van gewijsde gegaan.
Uit jurisprudentie van de Hoge Raad volgt evenwel dat een krachtens een overeenkomst van huwelijkse voorwaarden – hof: en dat geldt ook voor partnerschapsvoorwaarden – tussen partijen geldende regel niet toepasselijk is voor zover dit in de gegeven omstandigheden naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar is (ambtshalve toevoeging hof). Bij de beantwoording van de vraag of bij de afrekening tussen voormalige echtelieden na ontbinding van het huwelijk op grond van redelijkheid en billijkheid dient te worden afgeweken van de huwelijkse voorwaarden kan belang worden gehecht aan onderling overeenstemmend gedrag tijdens het huwelijk, ook als dat gedrag afweek van de huwelijkse voorwaarden. ^[1] De partij die zich erop beroept dat een tussen hem en de wederpartij als gevolg van een overeenkomst geldende regel niet van toepassing is omdat dit in de gegeven omstandigheden naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar zou zijn, draagt de stelplicht en bewijslast van de aan een dergelijk bevrijdend verweer ten grondslag liggende feiten en omstandigheden.

4.18.

De man heeft als feiten en omstandigheden het volgende aangevoerd.
De man stelt bij het aangaan van de partnerschapsvoorwaarden door de notaris onvoldoende

ingelicht te zijn over de gevolgen van een eventuele ontbinding van het geregistreerd partnerschap. De hierover door de man ingediende klacht tegen de notaris is gedeeltelijk gegrond verklaard. Had de man bij het aangaan van de voorwaarden geweten dat bij een ontbinding van het geregistreerd partnerschap zou worden afgerekend alsof er een (oude)

gemeenschap van goederen bestond en hij dus zijn gehele vermogen met de vrouw zou

moeten delen, dan had de man de voorwaarden niet op deze manier getekend.

Het voelt verder voor de man onrechtvaardig en dus in strijd met de redelijkheid en

billijkheid als de vrouw na een zo kortdurend geregistreerd partnerschap zou worden

verrijkt met een bedrag van € 113.405,66.

4.19.

Het hof is van oordeel dat de man onvoldoende heeft aangevoerd om de verrekenregel uit de partnerschapsvoorwaarden buiten toepassing te verklaren. Zoals in het vonnis van 18 mei 2022 in de vernietigingsprocedure uitgebreid is uiteengezet, is bij het tot stand komen van de partnerschapsvoorwaarden geen sprake geweest van dwaling of misbruik van omstandigheden. Partijen zijn beiden twee keer eerder gehuwd geweest en waren geen ‘nieuwkomers’ op het gebied van het huwelijksvermogensrecht. De voorwaarden zijn door de notaris per brief toegelicht en de betreffende passages zijn in de akte onderstreept. Dat de notaris naar het oordeel van de kamer voor het notariaat is tekortgeschoten in zijn informatieplicht kan mogelijk betekenis hebben voor de positie van de man jegens de notaris, maar kan er in dit geval niet toe leiden dat passages uit de akte tussen partijen buiten toepassing moeten worden gelaten.
Het enkele feit dat het geregistreerde partnerschap – in de visie van de man – kort heeft geduurd leidt niet tot een ander oordeel.

Te verrekenen bedrag

4.20.

Het hof heeft aan de hand van de hiervoor vermelde overwegingen de navolgende opstelling gemaakt:

Per saldo bedraagt het vermogen van de man € 260.996,86 meer dan dat van de vrouw. De man zou daarom een bedrag van € 130.498,43 dienen te betalen aan de vrouw. Het hof merkt op dat de vrouw daarnaast haar schuld aan de man moet inlossen, wat reeds is gebeurd. Omdat de vrouw haar vordering heeft beperkt tot een bedrag van € 113.405,66, zal dit bedrag worden toegewezen.

Proceskosten

4.21.

Gelet op het feit dat partijen voormalige partners zijn, en hun geschil voortvloeit uit de vermogensrechtelijke afwikkeling van de beëindiging van hun partnerschap, zal het hof de proceskosten compenseren.

5. De conclusie

5.1.

Het hoger beroep slaagt.

5.2.

Het hof bepaalt dat elke partij zijn eigen kosten moet dragen (compensatie van proceskosten) vanwege de aard van de zaak (familieverhoudingen).

5.3.

De veroordelingen in deze uitspraak kunnen ook ten uitvoer worden gelegd als een van partijen de beslissing van het hof voorlegt aan de Hoge Raad (uitvoerbaarheid bij voorraad).

6. De beslissing

Het hof in conventie en reconventie:

6.1.

vernietigt het vonnis van de rechtbank Noord-Nederland, locatie Groningen, van 17 januari 2024 en veroordeelt de man om aan de vrouw te voldoen een bedrag van € 113.405,66, te vermeerderen met de wettelijke rente over dit bedrag met ingang van veertien dagen na betekening van dit arrest tot de dag van volledige voldoening;

6.2.

bepaalt dat iedere partij de eigen kosten draagt;

6.3.

verklaart de veroordeling uitvoerbaar bij voorraad;

6.4.

wijst af wat verder is gevorderd.

Dit arrest is gewezen door mrs. C. Coster (voorzitter), C. Koopman en S. Kuijpers, en is door de rolraadsheer in tegenwoordigheid van de griffier in het openbaar uitgesproken op 15 juli 2025.

Voetnoten

1. Hoge Raad 18 juni 2004 ECLI:NL:PHR:2004:AO