ECLI:NL:GHARL:2024:2503

Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden

Datum uitspraak
14 maart 2024
Publicatiedatum
15 april 2024
Zaaknummer
P23/353
Instantie
Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden
Type
Uitspraak
Rechtsgebied
Strafrecht; Penitentiair strafrecht
Procedures
  • Hoger beroep
Rechters
Vindplaatsen
  • Rechtspraak.nl
AI samenvatting door LexboostAutomatisch gegenereerd

Verlenging van terbeschikkingstelling van een terbeschikkinggestelde met complexe problematiek en verslavingsproblematiek

In deze zaak heeft het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden op 14 maart 2024 uitspraak gedaan in hoger beroep over de verlenging van de terbeschikkingstelling van een terbeschikkinggestelde, die al bijna 12 jaar in een TBS-kliniek verblijft. De terbeschikkinggestelde kampt met een combinatie van problematiek, waaronder verslaving, een licht verstandelijke beperking en een persoonlijkheidsstoornis. De behandeling heeft tot nu toe slechts beperkt resultaat opgeleverd, en de vervolgstappen zijn onzeker. Het hof heeft besloten dat er een zorgconferentie moet plaatsvinden om de mogelijkheden voor het vervolgtraject te onderzoeken, waarbij zowel de verslavingsproblematiek als de licht verstandelijke beperking van de terbeschikkinggestelde in overweging worden genomen.

De rechtbank Midden-Nederland had eerder op 25 september 2023 de terbeschikkingstelling met twee jaar verlengd, maar het hof heeft deze beslissing vernietigd en de terbeschikkingstelling met één jaar verlengd. Het hof heeft geconstateerd dat er bij de terbeschikkinggestelde sprake is van een hoge mate van recidiverisico en dat de veiligheid van anderen in het geding is. De terbeschikkinggestelde heeft weliswaar enige vooruitgang geboekt, maar de verslavingsproblematiek blijft hardnekkig. Het hof benadrukt dat de terbeschikkinggestelde niet moet rekenen op een snelle beëindiging van de verpleging van overheidswege na afloop van het jaar.

De beslissing van het hof is genomen na het horen van de advocaat-generaal en de raadsman van de terbeschikkinggestelde, en is gebaseerd op de stukken van de rechtbank en aanvullende informatie van de kliniek. Het hof heeft de noodzaak van een zorgconferentie onderstreept om de situatie van de terbeschikkinggestelde verder te evalueren en om te kijken naar mogelijke uitstroomopties.

Uitspraak

TBS P23/353
Beslissing van 14 maart 2024
De kamer van het hof als bedoeld in artikel 67 van de Wet op de rechterlijke organisatie heeft te beslissen op het beroep van
[terbeschikkinggestelde],
geboren te [geboorteplaats] op [geboortedag] 1990,
verblijvende in Forensisch Psychiatrisch Centrum (hierna: FPC) [locatie] , verder te noemen: de terbeschikkinggestelde.
Het beroep is ingesteld tegen de beslissing van de rechtbank Midden-Nederland, zittingsplaats Lelystad, van 25 september 2023. Deze beslissing houdt in de verlenging van de terbeschikkingstelling met een termijn van twee jaar.
Het hof heeft gelet op dezelfde stukken als de rechtbank en daarnaast op:
- het proces-verbaal van het onderzoek in eerste aanleg;
- de beslissing waarvan beroep;
- de akte van 28 september 2023 waarbij de terbeschikkinggestelde beroep heeft ingesteld;
- de aanvullende informatie van FPC [locatie] van 7 februari 2024, alsmede de wettelijke aantekeningen over de periode van 3 augustus 2023 tot en met 16 februari 2024.
Het hof heeft ter zitting van 29 februari 2024 gehoord de advocaat-generaal, mr. V. Smink, en de terbeschikkinggestelde, bijgestaan door zijn raadsman, mr. J.J. Lieftink, advocaat te Amsterdam.

Overwegingen

Het standpunt van de terbeschikkinggestelde
De raadsman heeft verzocht de terbeschikkingstelling met een termijn van een jaar te verlengen. Tijdens de behandeling bij de rechtbank heeft de kliniek nog aangegeven dat een uitstroom naar een longstay voorziening niet aan de orde was, maar in de aanvullende informatie van de kliniek van 7 februari 2024 wordt opeens gesproken over longcare of longstay. De kliniek had eerder aangegeven dat er nog mogelijkheden werden gezien in een EMDR-behandeling, maar daar ontbreken kennelijk de mensen en/of de financiële middelen voor. Het is te gemakkelijk om dan maar te koersen in de richting van een longcare of longstay, zeker bij een jongeman van 33 jaar, zoals de terbeschikkinggestelde. De behandeling en uitstroom zijn nu in een impasse geraakt. Dat vraagt om een nader onderzoek naar de uitstroommogelijkheden in de vorm van een zorgconferentie of een intercollegiaal overleg. Een zorgconferentie wordt aangevraagd. Het gezwabber van de kliniek is voldoende aanleiding om een vinger aan de pols te houden.
Het standpunt van het openbaar ministerie
De advocaat-generaal heeft geconcludeerd tot bevestiging van de beslissing van de rechtbank. De terbeschikkinggestelde lijkt wel van goede wil, maar dat blijkt nog niet uit de rapportages. Er blijft een zucht naar drugs, hij is pas heel kort clean en geeft geen opening van zaken. De kliniek acht de problematiek te heftig voor uitstroom naar een verslavingskliniek. Bovendien is er veel meer problematiek dan alleen een verslaving. De organisatie van een zorgconferentie kan in dit geval nuttig zijn.
Het oordeel van het hof
Vernietiging
Het hof komt ten aanzien van de duur van de verlenging van de terbeschikkingstelling tot een andere beslissing dan de rechtbank. Daarom zal het hof de beslissing waarvan beroep vernietigen en opnieuw rechtdoen.
Indexdelict en maximale duur van de terbeschikkingstelling
Het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden heeft de terbeschikkinggestelde bij arrest van 23 juli 2010 veroordeeld tot een onvoorwaardelijke gevangenisstraf en heeft verder de maatregel van terbeschikkingstelling met verpleging van overheidswege opgelegd, ter zake van een poging tot moord.
Dit misdrijf is gericht tegen of veroorzaakt gevaar voor de onaantastbaarheid van het lichaam van één of meer personen. Daarom is de terbeschikkingstelling niet in duur beperkt.
Stoornissen en recidivegevaar
FPC [locatie] concludeert in het verlengingsadvies van 6 juli 2023 dat er bij de terbeschikkinggestelde sprake is van een diversiteit aan problematiek, namelijk een licht verstandelijke beperking, ADHD, een persoonlijkheidsstoornis met borderline en antisociale trekken, een ernstige stoornis in het gebruik van cannabis en andere gespecificeerde schizofreniespectrum of andere psychotische stoornis.
De kliniek schat het recidiverisico bij beëindiging van de maatregel in als hoog.
Verlenging
Op grond van het voorgaande stelt het hof vast dat bij de terbeschikkinggestelde sprake is van een stoornis en dat vanwege het recidiverisico de veiligheid van anderen dan wel de algemene veiligheid van personen de verlenging van de maatregel vereist.
Duur van de verlenging
Het hof heeft als uitgangspunt dat de terbeschikkingstelling verlengd dient te worden met een termijn van twee jaren wanneer aannemelijk is geworden dat de behandeling en resocialisatie van de terbeschikkinggestelde in het bestaande juridische kader meer tijd in beslag zal nemen dan de tijd die resteert bij een verlenging van de terbeschikkingstelling met een termijn van een jaar. Het hof ziet in dit geval -anders dan de rechtbank en de advocaat-generaal - echter aanleiding om af te wijken van dit uitgangspunt. Het hof overweegt daartoe als volgt.
De terbeschikkinggestelde verblijft sinds 29 mei 2012 in FPC [locatie] .
Uit de rapportages en adviezen komt naar voren dat er weliswaar resultaten in de behandeling zijn behaald, bijvoorbeeld met betrekking tot agressieregulatie, maar dat de
verslavingsproblematiek dermate hardnekkig is, dat de kliniek uitstroom naar een gespecialiseerde verslavingskliniek heeft overwogen. De terbeschikkinggestelde heeft inmiddels voorzichtig positieve stappen gezet voor wat betreft zijn verslaving.
Recent is ook gesproken over een mogelijke uitstroom naar een longcare of longstay voorziening.
Op dit moment zijn de vervolgstappen voor de terbeschikkinggestelde onzeker en gelet op de inmiddels lange duur van de terbeschikkingstelling is het raadzaam dat de mogelijkheden met betrekking tot het vervolgtraject nader worden onderzocht. Het hof acht het daarom, met de raadsman en de advocaat-generaal, wenselijk dat een zorgconferentie zal plaatsvinden, waarbij niet alleen wordt gelet op de verslavingsproblematiek van de terbeschikkinggestelde, maar ook uitdrukkelijk rekening zal worden gehouden met zijn licht verstandelijke beperking.
Het hof merkt op dat ook bij gelegenheid van de volgende verlengingsprocedure de situatie op basis van de dan beschikbare (aanvullende) informatie zal worden beoordeeld. Aan de beslissing tot verlenging van de maatregel met één jaar mag de terbeschikkinggestelde niet de verwachting ontlenen dat de verpleging van overheidswege na afloop van dat jaar (voorwaardelijk) zal worden beëindigd, dan wel dat de terbeschikkingstelling dan opnieuw met slechts één jaar zal worden verlengd.

BESLISSING

Het hof:
Vernietigt de beslissing van de rechtbank Midden-Nederland, zittingsplaats Lelystad, van
25 september 2023 met betrekking tot de terbeschikkinggestelde,
[terbeschikkinggestelde] .
Verlengt de terbeschikkingstelling met een termijn van
één jaar.
Aldus gedaan door
mr. W.A. Holland, voorzitter,
mr. R. Prakke-Nieuwenhuizen en mr. D. Visser, raadsheren,
en drs. I.M. van Woudenberg en drs. C.J.J.C.M. van Gestel, raden,
in tegenwoordigheid van mr. N.E. Versloot, griffier,
en op 14 maart 2024 in het openbaar uitgesproken.
De raden en de jongste raadsheer zijn buiten staat deze beslissing mede te ondertekenen.