ECLI:NL:GHARL:2023:6214

Uitspraak

Afdeling strafrecht

Parketnummer: 21-000458-23

Uitspraak d.d.: 14 juli 2023

TEGENSPRAAK

Verkort arrestvan de meervoudige kamer voor strafzaken van het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden, zittingsplaats Arnhem

gewezen op het hoger beroep, ingesteld tegen het vonnis van de politierechter in de rechtbank Gelderland, zittingsplaats Arnhem, van 25 januari 2023 met parketnummer 05-035367-22 in de strafzaak tegen

[verdachte] ,

geboren te [geboorteplaats] op [geboortedag] 1991,

wonende te [woonplaats] .

Het hoger beroep

De verdachte heeft tegen het hiervoor genoemde vonnis hoger beroep ingesteld.

Onderzoek van de zaak

Dit arrest is gewezen naar aanleiding van het onderzoek op de terechtzitting van het hof van 30 juni 2023 en, overeenkomstig het bepaalde bij artikel 422 van het Wetboek van Strafvordering, het onderzoek op de terechtzitting in eerste aanleg.

Het hof heeft kennisgenomen van de vordering van de advocaat-generaal. Deze vordering is na voorlezing aan het hof overgelegd. Het hof heeft voorts kennisgenomen van hetgeen door verdachte en zijn raadsman, mr. G.J. Gerrits, naar voren is gebracht.

Het vonnis waarvan beroep

Verdachte is bij vonnis van 25 januari 2023 door de politierechter in de rechtbank Gelderland veroordeeld tot een gevangenisstraf voor de duur van 4 maanden, waarvan 3 maanden voorwaardelijk, wegens – kort gezegd – openlijke geweldpleging. De vorderingen van de benadeelde partijen zijn volledig toegewezen, behoudens de vordering van [benadeelde 1] die deels is toegewezen.

Het hof zal het vonnis waarvan beroep vernietigen omdat het tot een andere afdoening komt.

De tenlastelegging

Aan verdachte is ten laste gelegd dat:

hij op of omstreeks 17 oktober 2021 te Nijmegen openlijk, te weten, in en/of rondom het Goffertstadion , in elk geval op of aan de openbare weg en/of op een voor het publiek toegankelijke plaats, in vereniging geweld heeft gepleegd tegen een of meerdere personen en/of een of meerdere goederen te weten

een of meerdere politiemedewerkers en/of (politie)voertuig(en) en/of (politie)paarden en/of een of meerdere (drang)hekken en/of een of meerdere (verkeers)borden dit geweld heeft bestaan in:

- het opzettelijk gewelddadig indringen op

- en/of achtervolgen van

- en/of aanvallen van een of meerdere politieambtenaren en/of

- het opzettelijk gewelddadig uiten van bedreigingen, in elk geval schreeuwen, in de richting van een of meerdere politieambtenaren en/of

- het opzettelijk gewelddadig met een of meerdere stenen en/of takken/stokken en/of boomstronken en/of (drang)hekken, in elk geval met voorwerpen, gooien naar, althans in de richting van een of meerdere politieambtenaren en/of een of meerdere (politie)paarden en/of (politie)voertuigen en/of

- het opzettelijk gewelddadig (met een of meerdere buizen en/of takken/stokken) slaan op/tegen een of meerdere politieambtenaren en/of (politie)paarden en/of (politie)voertuigen;

Voor zover in de tenlastelegging taal- en/of schrijffouten voorkomen, zijn deze in de bewezenverklaring verbeterd. De verdachte is daardoor niet geschaad in de verdediging.

Overweging met betrekking tot het bewijs

Standpunt advocaat-generaal

De advocaat-generaal heeft zich op het standpunt gesteld dat de bewezenverklaring zoals de rechtbank deze heeft uitgesproken juist is. Er is voldoende wettig en overtuigend bewijs. Verdachte heeft een essentiële rol binnen het geheel gehad.

Standpunt verdediging

De verdediging heeft aangevoerd dat verdachte van meet af aan zijn rol heeft erkend. Hij heeft geweld gebruikt tegen één politievoertuig, van de overige onderdelen, te weten geweld tegen andere politievoertuigen en geweld richting de politie te paard, moet verdachte vrijgesproken worden.

Oordeel hof

Uit het dossier blijkt dat op 17 oktober 2021 gedurende een langere periode op verschillende plekken in en rondom het Goffertstadion geweldsincidenten tussen politie en groepen personen hebben plaatsgevonden. Bij deze incidenten waren telkens vele personen betrokken. Verdachte heeft bekend dat hij bij één van die incidenten geweldshandelingen heeft gepleegd. Het hof stelt vast dat hij hier ook het opzet op heeft gehad en een voldoende significante bijdrage geleverd aan het geweld, voor zover bewezen verklaard. Met de verdediging is het hof van oordeel dat niet alle ten laste gelegde geweldshandelingen aan verdachte kunnen worden toegerekend, ook niet in de zin van openlijke geweldpleging. Om die reden kunnen niet alle ten laste gelegde geweldshandelingen bewezen worden verklaard.

Het hof acht op basis van de verklaring van verdachte in combinatie met de – ter zitting van het hof enkele malen afgespeelde - camerabeelden en dat wat door verbalisanten is gerelateerd, wettig en overtuigend bewezen dat het mede door verdachte gepleegde geweld heeft bestaan uit schreeuwen, uit slaan met een tak tegen/op een stilstaand politievoertuig en uit het gooien van takken, stokken en een boomstronk in de richting van politieambtenaren, -paarden en dat politievoertuig en zal verdachte van de overige ten laste gelegde geweldshandelingen vrijspreken.

Bewezenverklaring

Door wettige bewijsmiddelen, waarin zijn vervat de redengevende feiten en omstandigheden waarop de bewezenverklaring steunt, acht het hof wettig en overtuigend bewezen dat verdachte het tenlastegelegde heeft begaan, met dien verstande dat:

hij op
of omstreeks17 oktober 2021 te Nijmegen openlijk, te weten, in en/of rondom het Goffertstadion , in elk geval op of aan de openbare weg en/of op een voor het publiek toegankelijke plaats, in vereniging geweld heeft gepleegd tegen een of meerdere personen en
/of een of meerderegoederen te weten

een of meerdere politiemedewerkers en
/ofeen (politie)voertuig
(en)en
/of(politie)paarden
en/of een of meerdere (drang)hekken en/of een of meerdere (verkeers)borden

dit geweld heeft bestaan in:

- het opzettelijk gewelddadig indringen op en/of

- achtervolgen van

- en/of aanvallen van een of meerdere politieambtenaren en/of

- het opzettelijk gewelddadig uiten van bedreigingen, in elk geval schreeuwen, in de richting van een of meerdere politieambtenaren en
/of

- het opzettelijk gewelddadig
met een of meerdere stenen en/oftakken/stokken en
/ofeen boomstronk
en en/of (drang)hekken, in elk geval met voorwerpen,gooien
naar, althansin de richting van een of meerdere politieambtenaren en/of een of meerdere (politie)paarden en
/of(politie)voertuig
enen
/of

- het opzettelijk gewelddadig (met
een of meerdere buizen en/oftakken
/stokken) slaan op/tegen een
of meerdere politieambtenaren en/of (politie)paarden en/of(politie)voertuig
en.

Strafbaarheid van het bewezenverklaarde

Het bewezenverklaarde levert op:

openlijk in vereniging geweld plegen tegen personen en goederen

Strafbaarheid van de verdachte

Verdachte is strafbaar aangezien geen omstandigheid is gebleken of aannemelijk geworden die verdachte niet strafbaar zou doen zijn.

Oplegging van straf en/of maatregel

De politierechter in de rechtbank Gelderland heeft de verdachte voor het in eerste aanleg bewezenverklaarde veroordeeld tot een gevangenisstraf voor duur van 4 maanden, waarvan 3 maanden voorwaardelijk met een proeftijd van 3 jaren.

De advocaat-generaal heeft gevorderd dat de verdachte voor het tenlastegelegde zal worden veroordeeld tot een taakstraf van 180 uren te vervangen door 90 dagen hechtenis en een geheel voorwaardelijke gevangenisstraf voor de duur van 2 maanden, met een proeftijd van 3 jaren en met bijzondere voorwaarden.

De raadsman heeft bepleit dat het opleggen van bijzondere voorwaarden naast de forse taakstraf die is gevorderd niet passend is. Als deze bijzondere voorwaarden opgelegd worden moet de straf gematigd worden.

Het hof heeft in hoger beroep de op te leggen straf bepaald op grond van de ernst van het feit en de omstandigheden waaronder dit is begaan en gelet op de persoon van de verdachte. Het hof ziet daarin redenen om verdachte te veroordelen tot een taakstraf en een voorwaardelijke gevangenisstraf. Het hof heeft daarbij in het bijzonder het volgende in beschouwing genomen.

Verdachte heeft zich schuldig gemaakt aan openlijke geweldpleging na afloop van een voetbalwedstrijd. De groepen geweldsplegers hebben die dag buitensporig geweld gebruikt tegen politievoertuigen, -paarden en -mensen. Er was sprake van een extreme situatie waarbij veel chaos heerste en enorme schade is aangericht. Politiemensen die gewoon hun werk deden zijn op ontoelaatbare wijze belaagd. Verdachte heeft deel uitgemaakt van één van de groepen geweldplegers en zich niet onttrokken aan dit geweld, maar hier juist een actieve bijdrage aan geleverd. Het hof acht de rol van verdachte in het geheel wel kleiner dan de rol die de rechtbank heeft gezien en het hof acht ook minder geweldshandelingen bewezen dan de politierechter.

Bij de bepaling van de strafmaat houdt het hof rekening met de rechterlijke oriëntatiepunten die gelden ter zake van openlijke geweldpleging en de straffen die in soortgelijke zaken zijn opgelegd. Het hof houdt ook rekening met het Uittreksel Justitiële Documentatie waaruit blijkt dat verdachte in de afgelopen vijf jaren niet veroordeeld is vanwege een soortgelijk delict.

Het hof houdt ook in positieve zin rekening met de persoonlijke omstandigheden van verdachte en zijn procespositie. Verdachte heeft van meet af aan zijn verantwoordelijkheid genomen en spijt betuigd en ter zitting van het hof toegelicht dat het ten tijde van het bewezen verklaarde niet goed met hem ging, hij kampte onder meer met verslavingsproblematiek. Dat het in de recente paar jaren niet goed met verdachte ging blijkt ook uit het in een andere zaak uitgebrachte reclasseringsadvies van 25 mei 2023. Daarin wordt onder meer het volgende opgemerkt:

“Betrokkene geeft aan door traumatische gebeurtenissen in het recente verleden losgeslagen te zijn en dan (soms) in drank en/of cocaïne vlucht met ernstige gevolgen zoals het huidige delict. De delictgeschiedenis wijst ook in deze richting. Op basis van het eerste gesprek ziet adviseur mogelijkheden voor een reclasseringstoezicht dat ondersteuning kan bieden om de hulpverlening op gang te brengen en het risico op delictgedrag te verminderen.

Wij willen dat betrokkene samen met de reclassering serieus werk maakt van de hulpverlening op het gebied van middelengebruik en de onderliggende psychische problematiek. Het toezicht met bijzondere voorwaarden richt zich derhalve ook richting behandeling, maar ook contactverbod met het slachtoffer.”

In deze andere zaak is sprake van een veroordelend vonnis van 8 juni 2023 dat (nog) niet onherroepelijk is, waarbij aan verdachte in het kader van een deels voorwaardelijke veroordeling bijzondere voorwaarden zijn opgelegd zoals (onder meer) een meldplicht.

Verdachte heeft te kennen gegeven dat hij zorg en behandeling nodig heeft en van de hem geboden hulp gebruik zal blijven maken. Het hof acht daarom, anders dan de advocaat-generaal, het stellen van bijzondere voorwaarden aan een deels voorwaardelijke straf niet nodig.

Alles afwegende is het hof van oordeel dat een taakstraf voor de duur van 60 uren, te vervangen door 30 dagen hechtenis, en een geheel voorwaardelijke gevangenisstraf voor de duur van 2 maanden passend en geboden is.

Vordering van de benadeelde partijen

[benadeelde 2]
[benadeelde 3]
[benadeelde 4]
[benadeelde 5]
[benadeelde 6]
[benadeelde 7]

De benadeelde partijen hebben zich in eerste aanleg en in tweede aanleg in het strafproces gevoegd met een vordering tot schadevergoeding. In eerste aanleg zijn de vorderingen van bovengenoemde partijen in hun geheel toegewezen. Het betreft in alle gevallen immateriële schade en benadeelde partij [benadeelde 7] heeft daarnaast ook materiële schade gevorderd.

De verdediging heeft de vorderingen gemotiveerd betwist. De verdediging heeft onder meer aangevoerd dat verdachte niet aansprakelijk kan worden gesteld voor alle schade bij alle ongeregeldheden die die dag op verschillende plaatsen rond het stadion hebben plaatsgevonden. De benadeelde partijen hebben hun schade al (deels) vergoed gehad van de politie, ten tijde van de inhoudelijke behandeling in hoger beroep is onduidelijk hoeveel er is betaald.

Het hof is van oordeel dat behandeling van de vorderingen een onevenredige belasting van het strafgeding oplevert. Het is niet eenvoudig vast te stellen of er een relatie is tussen het bewezen verklaarde feit / het handelen van verdachte en de door deze benadeelde partijen geleden schade. Er is immers sprake geweest van een groot aantal ongeregeldheden gedurende lange tijd op meer plekken, terwijl het hof slechts kan vaststellen dat verdachte zich een kort deel van deze tijd op één plek schuldig heeft gemaakt aan het plegen van geweldshandelingen. De benadeelde partijen kunnen daarom thans in hun vordering niet worden ontvangen en kunnen hun vorderingen slechts bij de burgerlijke rechter aanbrengen.

Vordering van de benadeelde partij [benadeelde 1]

Deze benadeelde partij heeft zich in eerste aanleg in het strafproces gevoegd met een vordering tot schadevergoeding. Deze bedraagt € 50.675,85. De vordering is bij het vonnis waarvan beroep toegewezen tot een bedrag van € 41.394,71. De benadeelde partij heeft zich in hoger beroep opnieuw gevoegd voor het bedrag van haar oorspronkelijke vordering.

De verdediging heeft de vordering op diverse punten gemotiveerd betwist. Zonder nadere onderbouwing is voor het hof op basis van de stukken niet duidelijk dat de gevorderde schade betrekking heeft op het politievoertuig waarvan verdachte heeft erkend dat hij hier schade aan heeft toegebracht. Evenmin is duidelijk wie of welke instantie de schade zou hebben geleden. Het hof is van oordeel dat een nadere onderbouwing en de behandeling van de vordering een onevenredige belasting van het strafgeding oplevert. De benadeelde partij kan daarom thans in haar vordering niet worden ontvangen en kan haar vordering slechts bij de burgerlijke rechter aanbrengen.

Toepasselijke wettelijke voorschriften

Het hof heeft gelet op de artikelen 9, 14a, 14b, 14c, 22c, 22d, 63 en 141 van het Wetboek van Strafrecht.

Deze voorschriften zijn toegepast, zoals zij golden ten tijde van het bewezenverklaarde

BESLISSING

Het hof:

Vernietigt het vonnis waarvan beroep en doet opnieuw recht:

Verklaart zoals hiervoor overwogen bewezen dat de verdachte het tenlastegelegde heeft begaan.

Verklaart niet bewezen hetgeen de verdachte meer of anders is tenlastegelegd dan hierboven is bewezenverklaard en spreekt de verdachte daarvan vrij.

Verklaart het bewezenverklaarde strafbaar, kwalificeert dit als hiervoor vermeld en verklaart de verdachte strafbaar.

Veroordeelt de verdachte tot een
gevangenisstrafvoor de duur van
2 (twee) maanden.

Bepaalt dat de gevangenisstraf niet ten uitvoer zal worden gelegd, tenzij de rechter later anders mocht gelasten omdat de verdachte zich voor het einde van een proeftijd van
2 (twee) jarenaan een strafbaar feit heeft schuldig gemaakt.

Veroordeelt de verdachte tot een
taakstrafvoor de duur van
60 (zestig) uren, indien niet naar behoren verricht te vervangen door
30 (dertig) dagen hechtenis.

Vordering van de benadeelde partij [benadeelde 2]

Verklaart de benadeelde partij [benadeelde 2] niet-ontvankelijk in de vordering tot schadevergoeding en bepaalt dat de benadeelde partij de vordering slechts bij de burgerlijke rechter kan aanbrengen.