ECLI:NL:GHARL:2023:589

Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden

Datum uitspraak
20 januari 2023
Publicatiedatum
24 januari 2023
Zaaknummer
200.320.416/01
Instantie
Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden
Type
Uitspraak
Rechtsgebied
Strafrecht
Procedures
  • Hoger beroep
Vindplaatsen
  • Rechtspraak.nl
AI samenvatting door LexboostAutomatisch gegenereerd

Verzoekschrift afgifte zorgmachtiging op basis van Wet forensische zorg en Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg

In deze zaak heeft het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden op 20 januari 2023 een zorgmachtiging verleend voor de duur van zes maanden aan een betrokkene die lijdt aan een psychische stoornis, specifiek een schizofreniespectrum- of andere psychotische stoornis. Het verzoek tot afgifte van de zorgmachtiging werd ingediend door de officier van justitie in het arrondissement Oost-Nederland op 23 december 2022. De mondelinge behandeling vond plaats op 19 januari 2023, waarbij de betrokkene via videoverbinding aanwezig was, samen met zijn advocaat, mr. S.C. Sassen, en de advocaat-generaal, mr. D.J. de Jong.

De advocaat-generaal heeft tijdens de behandeling verzocht om de zorgmachtiging voor zes maanden te verlenen, waarbij verschillende vormen van verplichte zorg zijn voorgesteld. De betrokkene heeft aangegeven dat hij instemt met de zorgmachtiging, maar heeft verzocht om bepaalde vormen van zorg, zoals insluiting, te beperken. Het hof heeft vastgesteld dat de betrokkene ernstig nadeel kan ondervinden door zijn psychische stoornis, wat leidt tot gevaar voor zichzelf en anderen.

Na beoordeling van de ingediende stukken en het verhandelde ter zitting, concludeerde het hof dat verplichte zorg noodzakelijk is, gezien de afwezigheid van mogelijkheden voor passende zorg op vrijwillige basis. De zorgmachtiging is verleend voor de duur van zes maanden, tot en met 21 juli 2023, met uitzondering van het toedienen van vocht en voeding, waarvan het hof oordeelde dat dit niet nodig is. De beslissing is genomen in overeenstemming met de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg.

Uitspraak

beschikking
GERECHTSHOF ARNHEM-LEEUWARDEN
Zittingsplaats Arnhem
Afdeling Strafrecht
Zaak-/ rekestnummer: 200.320.416/01
Verzoek voor de afgifte van een machtiging tot het verlenen van verplichte zorg als bedoeld in artikel 2.3, eerste lid, Wet forensische zorg (Wfz) juncto artikel 6:5, aanhef en onderdeel a, Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (Wvggz)
op verzoek van:
de officier van justitie in het arrondissement Oost-Nederland,
hierna: de officier van justitie,
met betrekking tot:
[betrokkene] ,
geboren te [geboorteplaats] op [geboortedatum] 1981,
verblijvende in het Penitentiair Psychiatrisch Centrum (PPC) van de Penitentiaire Inrichting (PI) [plaats] ,
hierna te noemen: betrokkene,
bijgestaan door raadsvrouw mr. S.C. Sassen, advocaat te Utrecht.

1.Procesverloop

1.1.
De officier van justitie heeft verzocht een zorgmachtiging ten behoeve van betrokkene te verlenen. Dit verzoekschrift is op 23 december 2022 bij het hof binnengekomen. Bij het verzoekschrift zijn de volgende bijlagen gevoegd:
  • de bevindingen van de geneesheer-directeur van 19 oktober 2022;
  • de medische verklaring van 18 oktober 2022;
  • de aanvullende medische verklaring van 11 januari 2023
  • het zorgplan van 30 september 2022;
  • het overzicht mutaties van de politie van 3 augustus 2022;
  • de Pro Justitia-rapportage, opgemaakt op 22 juli 2022 door een psychiater en een psycholoog;
  • het uittreksel justitiële documentatie van 3 augustus 2022;
  • de zorgkaart van 30 september 2022.
1.2.
De mondelinge behandeling van het verzoek heeft plaatsgevonden op 19 januari 2023 in het gebouw van het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden, locatie Arnhem.
1.3.
Bij de mondelinge behandeling zijn gehoord:
  • betrokkene (via videoverbinding);
  • mr. S.C. Sassen, advocaat;
  • mr. D.J. de Jong, advocaat-generaal.
1.4.
Naast het genoemde verzoekschrift is ook een vordering ingediend tot schorsing van de voorlopige hechtenis die betrokkene nu ondergaat. Het hof beslist tegelijk op zowel het verzoek als de vordering.

2.Standpunt van het Openbaar Ministerie

Tijdens de mondelinge behandeling heeft de advocaat-generaal verzocht een zorgmachtiging voor de duur van zes maanden te verlenen. Ten aanzien van de verschillende vormen van zorg heeft de advocaat-generaal verwezen naar het verzoekschrift.

3.Standpunt van betrokkene

Namens betrokkene is aangevoerd dat het verzoek moet worden toegewezen en dat een zorgmachtiging voor de duur van zes maanden moet worden verleend. Ten aanzien van de verschillende vormen van zorg die in het verzoekschrift staan vermeld, is verzocht om het onderdeel
toedienen van vocht en voedingniet in de zorgmachtiging op te nemen, omdat er geen aanwijzingen zijn dat daartoe de noodzaak zal ontstaan. Voorts is om dezelfde reden verzocht om ook de verplichte zorg bestaande uit
insluitenniet in de zorgmachtiging op te nemen dan wel te beperken tot insluiten per incident voor de duur van maximaal drie dagen.

4.Beoordeling

4.1.
Uit de overgelegde stukken en het behandelde ter zitting is gebleken dat betrokkene lijdt aan een psychische stoornis, in de vorm van schizofreniespectrum- of andere psychotische stoornis [.] .
4.2.
Deze stoornis leidt tot ernstig nadeel, gelegen in:
ernstig lichamelijk letsel, ernstige materiële schade, maatschappelijke teloorgang en de situatie dat de algemene veiligheid van personen of goederen in gevaar is.
4.3.
Om ernstig nadeel af te wenden en [.] de geestelijke gezondheid van betrokkene te stabiliseren,
heeft betrokkene verplichte zorg nodig.
4.4.
Gebleken is dat er geen mogelijkheden voor passende zorg op vrijwillige basis zijn. In het verleden is gebleken dat betrokkene op vrijwillige basis niet in zorg komt. Momenteel is hij goed gemotiveerd voor zorg en medicatie-inname. Maar de overgang van het penitentiair psychiatrische centrum waar hij nu in een zeer gestructureerde omgeving verblijft naar een opname op een forensisch psychiatrische afdeling en daarna de overgang naar begeleid wonen, zijn potentieel ontregelende situaties vanwege de stress die daarmee gepaard kan gaan. Hierdoor kan betrokkene psychotisch ontregelen waardoor er gevaar voor hemzelf en anderen ontstaat. Om die reden is verplichte zorg nodig. De in het verzoekschrift genoemde vormen van zorg zijn gebaseerd op [.] het zorgplan, de medische verklaring en het advies van de geneesheer-directeur.
De volgende vormen van verplichte zorg worden voor na te noemen duur verzocht:
Vorm van verplichte zorg
Duur
Bijzonderheden
Toedienen van medicatie, alsmede het verrichten van medische
controles of andere medische handelingen en therapeutische maatregelen, ter behandeling van een psychische stoornis, dan wel vanwege die stoornis, ter behandeling van een somatische aandoening
Zes maanden
Bij betrokkene is er sprake van een stoornis. Medicatie is nodig om het toestandsbeeld van betrokkene te
behandelen en te stabiliseren. Hiermee worden de risico’s die daaruit vloeien ook verminderd. Daar bij is antipsychotische medicatie in depotvorm benodigd. Het verrichten van medische controles of andere medische
handelingen is noodzakelijk bij het gebruik van medicatie, te weten bloedcontroles ten behoeve van medicatiemonitoring.
Beperken van de bewegingsvrijheid
Zes maanden
Het beperken van de bewegingsvrijheid is noodzakelijk op het moment van opname, zodat betrokkene eventueel op een gesloten afdeling geplaatst kan worden.
Insluiten
Zes maanden
Betrokkene kan (kortdurend) in een EBK, separeer, afzonderingsruimte, eigen kamer of verblijfsruimte of in een overige ruimte geplaatst worden als dit nodig is voor veiligheid tijdens opname.
Uitoefenen van toezicht op betrokkene
Zes maanden
Tijdens opname is toezicht
noodzakelijk om het toestandsbeeld van betrokkene middels cameratoezicht te
monitoren en hierop te anticiperen.
Onderzoek aan kleding of lichaam
Zes maanden
Betrokkene is bekend met
middelengebruik/gebruik van
vuurwapens. Bij aanwijzingen van middelengebruik/vuurwapengebruik is het noodzakelijk om onderzoek te kunnen verrichten aan de kleding of het lichaam
Onderzoek van de woon- of verblijfsruimte op gedrags-beïnvloedende middelen en gevaarlijke voorwerpen
Zes maanden
Betrokkene is bekend met middelengebruik/gebruik van
vuurwapens. Bij aanwijzingen van middelengebruik/vuurwapengebruik is het noodzakelijk om onderzoek te kunnen verrichten aan de woon- of verblijfsruimte.
Controleren op de aanwezigheid van gedragsbeïnvloedende middelen
Zes maanden
Betrokkene is bekend met
middelengebruik. Bij vermoedens van alcohol/drugsgebruik is het
noodzakelijk om betrokkene door middel van een ademtest, urinecontroles, speekseltest en/of bloedcontroles te kunnen controleren op de aanwezigheid van gedrags-beïnvloedende middelen
Aanbrengen van beperkingen in de vrijheid het eigen leven in te richten, die tot gevolg hebben dat betrokkene iets moet doen of nalaten, waaronder het gebruik van communicatiemiddelen
Zes maanden
Tijdens de ambulante behandeling is het noodzakelijk dat er toezicht op betrokkene wordt uitgeoefend door middel van contact en afspraken met zijn behandelaren en begeleiders. Het is essentieel dat betrokkene verblijft binnen een woonplek waar voldoende zorg en aandacht voor betrokkene is (beschermd wonen of zelfstandig
wonen met ambulante
woonbegeleiding).
Opnemen in een accommodatie
Zes maanden
Betrokkene is momenteel opgenomen. Opname is noodzakelijk om de stoornis te behandelen en te stabiliseren en het ernstig nadeel te verminderen.
Indien betrokkene in de nabije toekomst in een ambulante setting dermate decompenseert zodat ernstig nadeel nog enkel tijdens opname kan worden tegengegaan dan dient heropname overwogen te worden.
[.]
4.5.
De voorgestelde verplichte zorg is evenredig en naar verwachting effectief. Bij het bepalen van de juiste zorg is rekening gehouden met de veiligheid van betrokkene en met de voorwaarden die noodzakelijk zijn om deelname van betrokkene aan het maatschappelijk leven te bevorderen. Met de betrokkene is het hof van oordeel dat het niet nodig is de verplichting van het toedienen van vocht en voeding op te nemen. Er is geen aanleiding te veronderstellen dat deze zorg nodig zal zijn. Dit is anders voor een insluiting die langer duurt dan drie dagen. Indien een insluiting nodig mocht blijken, dan zal die waarschijnlijk het gevolg zijn van een psychotische ontregeling. Een dergelijke ontregeling en de bijbehorende noodzaak tot insluiting kan langer duren dan drie dagen.
4.6.
Er zijn geen minder bezwarende alternatieven die hetzelfde beoogde effect hebben.
4.7.
Gelet op het voorgaande is het hof van oordeel dat is voldaan aan de criteria voor en de doelen van verplichte zorg alsmede aan de uitgangspunten als bedoeld in de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg.
4.8.
De zorgmachtiging zal worden verleend voor de (verzochte) duur van [.] zes maanden, en geldt aldus tot en met 21 juli 2023. De vormen van verplichte zorg zoals opgenomen onder 4.4 zullen worden toegewezen voor de gevraagde duur, met uitzondering van het toedienen van vocht en voeding.

5.Beslissing

Het hof:
Verleenteen zorgmachtiging ten aanzien van
[betrokkene]voornoemd,
Bepaaltdat bij wijze van verplichte zorg de maatregelen zoals opgenomen in rechtsoverweging 4.4. kunnen worden getroffen overeenkomstig de vermelde duur;
Bepaaltdat deze machtiging geldt tot en met uiterlijk 21 juli 2023 [.] .
Deze beslissing is gegeven op 20 januari 2023 door
mr. M.E. van Wees, voorzitter,
mr. G. Mintjes en mr. W.A. Holland, raadsheren,
in tegenwoordigheid van mr. C.J. Broersma, griffier.
Tegen de beschikking van dit gerechtshof staat voor betrokkene en de advocaat-generaal beroep in cassatie bij de Hoge Raad open, in te stellen door een advocaat door middel van het indienen van een verzoekschrift bij de griffie van de Hoge Raad, binnen drie maanden na de dag van de uitspraak van deze beschikking.