ECLI:NL:GHARL:2023:11013

• Datum uitspraak: 27 december 2023
• Publicatiedatum: 9 januari 2024
• Zaaknummer: P23/339
• Instantie: Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Strafrecht; Penitentiair strafrecht
• Procedures: Hoger beroep
• Rechters: J.A.W. Lensing; G. Mintjes; R. Prakke-Nieuwenhuizen
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Vernietiging en verlenging van de TBS-maatregel met aanpassing van bijzondere voorwaarden

In deze zaak heeft het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden op 27 december 2023 uitspraak gedaan in hoger beroep tegen de beslissing van de rechtbank Gelderland, zittingsplaats Zutphen, van 10 juli 2023. De rechtbank had de terbeschikkingstelling (TBS) van de terbeschikkinggestelde met een jaar verlengd en enkele bijzondere voorwaarden aangepast. Het hof heeft de beslissing van de rechtbank vernietigd en de TBS-maatregel met één jaar verlengd. Het hof overweegt dat de terbeschikkinggestelde zich in de eindfase van zijn behandeling bevindt, maar dat er nog onduidelijkheid bestaat over de verdere invulling van deze fase. Er is discussie over het gebruik van libidoremmende medicatie en de locatie van behandeling binnen de AFPN. Het hof heeft geen reden gezien om de bijzondere voorwaarden te laten vervallen, maar heeft wel enkele aanpassingen doorgevoerd, met name met betrekking tot het medicatiegebruik.

De terbeschikkinggestelde heeft in zijn verweer gesteld dat de TBS kan worden beëindigd, omdat het recidiverisico tot een aanvaardbaar niveau is teruggebracht. De advocaat-generaal heeft echter bevestigd dat de rechtbank een juiste beslissing heeft genomen. Het hof heeft de argumenten van beide partijen gewogen en is tot de conclusie gekomen dat de veiligheid van anderen een verlenging van de TBS vereist. De terbeschikkinggestelde is eerder veroordeeld voor ontuchtige handelingen met een minderjarige, wat de noodzaak van toezicht en behandeling onderstreept. Het hof heeft de bijzondere voorwaarden verder uitgewerkt, waaronder verplichtingen tot ambulante behandeling en het verbod op contact met het slachtoffer. De beslissing is openbaar uitgesproken door de voorzitter en de raadsheren, met enkele voorwaarden die de terbeschikkinggestelde moet naleven om zijn behandeling en begeleiding te waarborgen.

Uitspraak

TBS P23/339

Beslissing van 27 december 2023

De kamer van het hof als bedoeld in artikel 67 van de Wet op de rechterlijke organisatie heeft te beslissen op het beroep van

[de terbeschikkinggestelde] ,

geboren te [geboorteplaats 1] op [geboortedatum 1] 1993,

verblijvende in een [instelling] , [adres instelling] ,

verder te noemen: de terbeschikkinggestelde.

Het beroep is ingesteld tegen de beslissing van de rechtbank Gelderland, zittingsplaats Zutphen , van 10 juli 2023. Deze beslissing houdt in de verlenging van de terbeschikkingstelling met een termijn van een jaar en de (gedeeltelijke) aanpassing van de bijzondere voorwaarden.

Het hof heeft gelet op de volgende stukken:

- het vonnis van de rechtbank Gelderland, zittingsplaats Zutphen van 11 juli 2016;

- het rapport van het psychologische onderzoek van drs. B. van Giessen van 3 maart 2023;

- het advies van de reclassering van 16 mei 2023;

- de vordering tot verlenging van de terbeschikkingstelling van de officier van justitie van 24 mei 2023;

- de voortgangsverslagen van 20 april 2023 en 22 juni 2023;

- het proces-verbaal van het onderzoek in eerste aanleg;

- de beslissing waarvan beroep;

- de akte van 20 juli 2023 waarbij de terbeschikkinggestelde beroep heeft ingesteld;

- de aanvullende informatie van de reclassering van 30 november 2023, en

- de e-mail van 14 december 2023 van de reclassering, inhoudende een laatste aanvulling op de update van 30 november 2023.

Het hof heeft ter zitting van 14 december 2023 gehoord de advocaat-generaal,
mr. R. Segerink, en de terbeschikkinggestelde, bijgestaan door zijn raadsvrouw,
mr. D.M.P. van Eijsden, advocaat te 's-Gravenhage.

Overwegingen

Het standpunt van de terbeschikkinggestelde

De terbeschikkinggestelde heeft zich op het standpunt gesteld dat de terbeschikkingstelling kan worden beëindigd. Het recidiverisico is tot een aanvaardbaar niveau teruggebracht. Subsidiair heeft de terbeschikkinggestelde verzocht de bijzondere voorwaarden aan te passen. Zo dient de voorwaarde dat hij voorgeschreven medicatie moet gebruiken te worden geschrapt. De kans op terugval in recidive is zo klein dat (libidoremmende) medicatie niet noodzakelijk is. Daarnaast kan een aantal andere overbodige bijzondere voorwaarden worden geschrapt.

Het standpunt van het openbaar ministerie

De advocaat-generaal heeft zich op het standpunt gesteld dat de rechtbank een juiste beslissing heeft genomen en heeft bevestiging van de beslissing gevorderd.

Het oordeel van het hof

Vernietiging van de beslissing waarvan beroep

Het hof zal de beslissing van de rechtbank vernietigen, omdat het hof tot een enigszins andere formulering van de bijzondere voorwaarden komt. Het hof zal opnieuw rechtdoen.

Indexdelict

Het hof stelt vast dat de terbeschikkinggestelde bij vonnis van de rechtbank Gelderland, zittingsplaats Zutphen , van 11 juli 2016 is veroordeeld ter zake van het plegen van ontuchtige handelingen met iemand die de leeftijd van twaalf, maar niet die van zestien jaren heeft bereikt, welke handelingen ook bestonden uit het seksueel binnendringen van het lichaam. Dit is een misdrijf dat is gericht tegen of gevaar veroorzaakt voor de onaantastbaarheid van het lichaam van een of meer personen.

Stoornis en recidiverisico

Uit de uitgebrachte rapporten volgt dat bij de terbeschikkinggestelde sprake is van een autismespectrumstoornis en een ongespecificeerde ticstoornis. Er is dan ook nog sprake van een gebrekkige ontwikkeling of ziekelijke stoornis van de geestvermogens.

Door de rapporterende psycholoog wordt het risico op recidive van soortgelijke feiten ingeschat als matig, maar dit risico zal toenemen als de terbeschikkinggestelde niet in de gelegenheid is om spanningen te bespreken met iemand die hij vertrouwt. De reclassering schat het risico op recidive binnen de huidige context van de terbeschikkingstelling met voorwaarden in als laag. Buiten de huidige context schat de reclassering het risico hoger in, omdat de terbeschikkinggestelde dan geen toegang heeft tot een professioneel netwerk die hem passend kan ondersteunen wanneer hij stress ervaart. Op basis van het gestructureerd professioneel oordeel wordt de kans op recidive als matig ingeschat.

Verlenging van de terbeschikkingstelling

Gelet op de uitgebrachte rapporten is het hof van oordeel dat de veiligheid van anderen dan wel de algemene veiligheid van personen verlenging van de terbeschikkingstelling met één jaar eist. Daarbij betrekt het hof ook dat de terbeschikkinggestelde weliswaar in de eindfase van zijn behandeling lijkt te zijn aangekomen, maar dat ten dele nog onderzocht wordt hoe deze eindfase nader vorm gegeven moet worden. Zo is een EMDR therapie opgestart en is de terbeschikkinggestelde aangemeld voor COSA. Beide onderdelen bleken onvoldoende effect te hebben en op dit moment wordt de COSA niet passend bevonden. Daarnaast vindt er discussie plaats over het al dan niet nemen van libidoremmende medicatie en wordt bezien binnen welke locatie van de AFPN de behandeling en begeleiding van de terbeschikkinggestelde nader kan worden vormgegeven. Mede omdat over deze onderwerpen geen duidelijkheid bestaat acht het hof voortzetting van de terbeschikkingstelling van belang.

Bijzondere voorwaarden

Het hof ziet geen reden tot het laten vervallen van opgelegde bijzondere voorwaarden. Wel zal het hof de bijzondere voorwaarde betreffende het medicatiegebruik enigszins aanpassen.

BESLISSING

Het hof:

Vernietigt de beslissing van de rechtbank Gelderland, zittingsplaats Zutphen , van 10 juli 2023 met betrekking tot de terbeschikkinggestelde, [de terbeschikkinggestelde] .

Verlengt de terbeschikkingstelling met een termijn van
een jaar .

Wijzigt de bijzondere voorwaarden ten dele waarmee deze als volgt komen te luiden:

• betrokkene is verplicht om zich, na de klinische behandeling. ambulant te laten behandelen in een forensische polikliniek of een soortgelijke instelling, als dit door de reclassering en/of behandelaars nodig wordt bevonden, waarbij hij zich zal houden aan de aanwijzingen die hem in het kader van die behandeling door of namens de (geneesheer) directeur van die instelling zullen worden gegeven. Ook als dit inhoudt het volgen van partner/relatietherapie;
• betrokkene wordt verboden contact te (laten) leggen met het slachtoffer [slachtoffer] (geboren [geboortedatum 2] te [geboorteplaats 2] );
• betrokkene houdt zich aan de voorwaarden en aanwijzingen die hem gesteld zijn door of namens de toezichthoudende instantie, te weten Stichting Reclassering Nederland;
• betrokkene wordt verplicht om na de klinische behandeling te verblijven in een RIBW of een soortgelijke instelling, zulks ter beoordeling van de reclassering, en zich te houden aan het (dag-)programma dat deze voorziening in overleg met de reclassering heeft opgesteld, zolang de reclassering dit noodzakelijk acht;
• betrokkene werkt mee aan een (kennismaking-) gesprek met de wijkagent. Dit is volgens het samenwerkingsprotocol tussen de politie en Reclassering Nederland;
• betrokkene geeft de reclassering en betrokken instellingen toestemming onderling informatie uit te wisselen met als doel stagnatie in de behandeling en begeleiding te voorkomen en risico’s te vermijden;
• betrokkene onthoudt zich op welke wijze dan ook van:

• het op digitale wijze met een seksuele intentie communiceren met minderjarigen;
• gedragingen die zijn gericht op internetomgevingen waarin kinderpornografisch beeldmateriaal kan worden verkregen.

Het daarop uitgeoefende toezicht: kan mede bestaan uit controle van zijn computer(s) en andere apparatuur waarop afbeeldingen (kunnen) worden opgeslagen of waarmee het internet kan worden benaderd;

• betrokkene geeft openheid over zijn sociale contacten inclusief eventuele relaties. Hij geeft toestemming aan de reclassering om contact te hebben met alle personen en instellingen uit zijn sociale netwerk;
• betrokkene neemt medicatie indien deze door de behandelend psychiater hem dringend wordt geadviseerd en indien het innemen van deze medicatie gerelateerd is aan het verlagen van het recidiverisico. Betrokkene laat zich, indien naar inschatting van de psychiater aangewezen, hierop controleren;
• als de reclassering dat nodig vindt, en betrokkene daarmee instemt, kan betrokkene voor een time-out opgenomen worden in een forensisch psychiatrisch centrum (FPC) of andere instelling. Deze time-out duurt totdat de reclassering of betrokkene deze beëindigt, maar maximaal zeven weken, met de mogelijkheid van verlenging met nog eens maximaal zeven weken, tot maximaal veertien weken per jaar;
• betrokkene wordt toegestaan om met toestemming van de reclassering en onder voorwaarden als gesteld door de reclassering, eendaagse reizen naar België en/of Duitsland te maken.

Aldus gedaan door

mr. J.A.W. Lensing, voorzitter,

mr. G. Mintjes en mr. R. Prakke-Nieuwenhuizen, raadsheren,

en drs. I. van Outheusden en drs. I.A.M. Breukel, raden,

in tegenwoordigheid van mr. C. Aalders, griffier,

en op 27 december 2023 in het openbaar uitgesproken.

Mr. Mintjes, mr. Prakke-Nieuwenhuizen en de raden zijn buiten staat deze beslissing mede te ondertekenen.