ECLI:NL:GHARL:2022:8401

Uitspraak

Afdeling strafrecht

Parketnummer: 21-000605-22

Uitspraak d.d.: 22 september 2022

TEGENSPRAAK

Verkort arrestvan de militaire kamer van het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden, zittingsplaats Arnhem, gewezen op het hoger beroep, ingesteld tegen het vonnis van de militaire kamer van de rechtbank Gelderland, zittingsplaats Arnhem, van 14 februari 2022 met parketnummer 05-297129-21 in de strafzaak tegen

[verdachte] ,

geboren te [geboorteplaats] op [geboortedatum] 1997,

wonende te [woonadres] ,

Het hoger beroep

De verdachte heeft tegen het hiervoor genoemde vonnis hoger beroep ingesteld.

Onderzoek van de zaak

Dit arrest is gewezen naar aanleiding van het onderzoek op de terechtzitting van het hof van 8 september 2022 en, overeenkomstig het bepaalde bij artikel 422 van het Wetboek van Strafvordering, het onderzoek op de terechtzitting in eerste aanleg.

Het hof heeft kennisgenomen van de vordering van de advocaat-generaal. Deze vordering is na voorlezing aan het hof overgelegd.

Het hof heeft voorts kennisgenomen van hetgeen door verdachte en zijn raadsman, mr. D.C. Coppens, naar voren is gebracht.

Het vonnis waarvan beroep

De militaire kamer van de rechtbank Gelderland heeft verdachte bij vonnis van 14 februari 2022 ten aanzien van het primair tenlastegelegde veroordeeld tot een taakstraf van 50 uren subsidiair 25 dagen hechtenis.

Het hof zal het vonnis waarvan beroep vernietigen omdat het tot een andere bewijsbeslissing komt. Het hof zal daarom opnieuw rechtdoen.

De tenlastelegging

Aan verdachte is - na wijziging van de tenlastelegging ter terechtzitting in eerste aanleg - tenlastegelegd dat:

primair
hij als militair, op of omstreeks 7 oktober 2021, te of nabij [plaats] , gemeente [gemeente] , in elk geval in Nederland, opzettelijk het dienstvoorschrift Handboek Militair Land-E&T-02.3, waarin in hoofdstuk 6B ( [type wapen] ) onder Sectie 6 Veiligheidsregels onder 6601 Veiligheidsmaatregelen en/of het dienstvoorschrift VS 7-511 ( [type wapen] waarin onder Veiligheidsregels [type wapen] onder 2. Veiligheidsmaatregelen (onder andere) was voorgeschreven dat de veiligheidsmaatregelen genomen dienen te worden

- Bij het in gebruik nemen van het wapen.

en waarin onder - Uitvoering (onder andere) was voorgeschreven dat:

- Het wapen met de loop in een veilige richting met de vinger langs de beugelkrop gehouden dient te worden.

- gecontroleerd dient te worden of er een patroonmagazijn is geplaatst.

- Wanneer er een patroonmagazijn is geplaatst deze uit het wapen genomen dient te worden en gecontroleerd dient te worden of zich hierin munitie bevindt.

- (Vervolgens) de slede naar achteren getrokken dient te worden.

- Gecontroleerd dient te worden of de kamer leeg is.

- De slede onder geleide naar voren gelaten dient te worden en de trekker overgehaald dient te worden.

En waarin onder "Algemene veiligheidsregels" (onder andere) was voorgeschreven dat :

- Personeel dat het pistool in gebruik of in beheer heeft, op de hoogte moet zijn van de veiligheidsregels en er op toe moet zien dat deze regels nauwkeurig worden nageleefd.

- Voordat de veiligheidsmaatregelen worden genomen het wapen behandeld dient te worden alsof het geladen is, omdat uitwendig niet te zien is of het ontladen is.

- Wanneer de gebruiker niet overtuigd is van de toestand waarin het wapen verkeert, hij dan de veiligheidsmaatregelen moet nemen.

niet heeft opgevolgd, hierin bestaande dat hij toen aldaar in een gebouw/ brigade van de Koninklijke Marechaussee in een ruimte/kamer (plantonruimte) een pistool ( [type wapen] ) uit het holster heeft genomen en/althans dat pistool ter hand heeft genomen zonder dat hij, verdachte, het wapen heeft behandeld alsof het geladen was omdat uitwendig niet te zien was of het ontladen was en/of zonder dat hij, verdachte, (voldoende) gecontroleerd heeft of er een patroonmagazijn geplaatst was en/of zonder dat hij, verdachte, het geplaatste patroonmagazijn uit het wapen heeft verwijderd en gecontroleerd heeft of zich hierin munitie bevond en/of zonder dat hij (voldoende) gecontroleerd heeft of de kamer van het wapen leeg was en/of zonder dat hij, verdachte, het wapen met de loop in een veilige richting heeft gehouden, de slede van het pistool naar achteren heeft gehaald en/of daarna de slede (onder geleide) naar voren heeft laten gaan en/of de trekker van het pistool heeft overgehaald, althans heeft beroerd waarbij/waarna er door hem, verdachte, met dat wapen een schot werd gelost, althans uit dat wapen een patroon werd afgevuurd, terwijl daarvan/daardoor levensgevaar voor een ander, te weten voor de zich in die ruimte (in de directe nabijheid van hem, verdachte) bevindende [collega] , te duchten is geweest, althans dat daarvan/daardoor gemeen gevaar voor personen, te weten de zich in die ruimte bevindende verdachte [verdachte] en/of [collega] te duchten is geweest en/of gemeen gevaar voor goederen, te weten zich in die ruimte bevindende goederen (waaronder electronische apparatuur en/of meubilair) te duchten is geweest.

subsidiair
hij als militair, op of omstreeks 7 oktober 2021, te of nabij [plaats] , gemeente [gemeente] , in elk geval in Nederland, in ernstige mate nalatig het dienstvoorschrift Handboek Militair Land-E&T-02.3, waarin in hoofdstuk 6B ( [type wapen] ) onder Sectie 6 Veiligheidsregels onder 6601 Veiligheidsmaatregelen en/of het dienstvoorschrift VS 7-511 ( [type wapen] waarin onder Veiligheidsregels [type wapen] onder 2. Veiligheidsmaatregelen (onder andere) (onder andere) was voorgeschreven dat de veiligheidsmaatregelen genomen dienen te worden

- Bij het in gebruik nemen van het wapen.

en waarin onder - Uitvoering (onder andere) was voorgeschreven dat:

- Het wapen met de loop in een veilige richting met de vinger langs de beugelkrop gehouden dient te worden.

- Gecontroleerd dient te worden of er een patroonmagazijn is geplaatst.

- Wanneer er een patroonmagazijn is geplaatst deze uit het wapen genomen dient te worden en gecontroleerd dient te worden of zich hierin munitie bevindt.

- (Vervolgens) de slede naar achteren getrokken dient te worden.

- Gecontroleerd dient te worden of de kamer leeg is.

- De slede onder geleide naar voren gelaten dient te worden en de trekker overgehaald dient te worden.

En waarin onder "Algemene veiligheidsregels" (onder andere) was voorgeschreven dat:

- Personeel dat het pistool in gebruik of in beheer heeft, op de hoogte moet zijn van de veiligheidsregels en er op toe moet zien dat deze regels nauwkeurig worden nageleefd.

- Voordat de veiligheidsmaatregelen worden genomen het wapen behandeld dient te worden alsof het geladen is, omdat uitwendig niet te zien is of het ontladen is.

- Wanneer de gebruiker niet overtuigd is van de toestand waarin het wapen verkeert, hij dan de veiligheidsmaatregelen moet nemen.

niet heeft opgevolgd, hierin bestaande dat hij toen aldaar in een gebouw/ brigade van de Koninklijke Marechaussee in een ruimte/kamer (plantonruimte) een pistool ( [type wapen] ) uit het holster heeft genomen en/althans dat pistool ter hand heeft genomen zonder dat hij, verdachte, het wapen heeft behandeld alsof het geladen was omdat uitwendig niet te zien was of het ontladen was en/of zonder dat hij, verdachte, (voldoende) gecontroleerd heeft of er een patroonmagazijn geplaatst was en/of zonder dat hij, verdachte, het geplaatste patroonmagazijn uit het wapen heeft verwijderd en gecontroleerd heeft of zich hierin munitie bevond en/of zonder dat hij (voldoende) gecontroleerd heeft of de kamer van het wapen leeg was en/of zonder dat hij, verdachte, het wapen met de loop in een veilige richting heeft gehouden, de slede van het pistool naar achteren heeft gehaald en/of daarna de slede (onder geleide) naar voren heeft laten gaan en/of de trekker van het pistool heeft overgehaald, althans heeft beroerd waarbij/waarna er door hem, verdachte, met dat wapen een schot werd gelost, althans uit dat wapen een patroon werd afgevuurd, terwijl daarvan/daardoor levensgevaar voor een ander, te weten voor de zich in die ruimte (in de directe nabijheid van hem, verdachte) bevindende [collega] , is ontstaan, althans dat daarvan/daardoor gemeen gevaar voor personen, te weten de zich in die ruimte bevindende verdachte [verdachte] en/of [collega] is ontstaan en/of gemeen gevaar voor goederen, te weten zich in die ruimte bevindende goederen (waaronder electronische apparatuur en/of meubilair en/of vloer/wandbekleding) is ontstaan.

Voor zover in de tenlastelegging taal- en/of schrijffouten voorkomen, zijn deze in de bewezenverklaring verbeterd. De verdachte is daardoor niet geschaad in de verdediging.

Vrijspraak van het primair tenlastegelegde en bewezenverklaring van het subsidiair tenlastegelegde

Standpunt advocaat-generaal

De advocaat-generaal heeft zich op het standpunt gesteld dat verdachte dient te worden veroordeeld voor het primair tenlastegelegde. De advocaat-generaal heeft daartoe aangevoerd dat verdachte heeft verklaard dat hij het wapen altijd half geladen draagt en dat het voor hem routine is om een patroonmagazijn in het wapen te plaatsen. Verdachte heeft daarom geweten dat er een patroonhouder in het wapen zat. Verdachte heeft het wapen geladen door de slede naar achter te halen en vervolgens de trekker overgehaald. Deze handelingen zijn aan te merken als bewuste handelingen. Verdachte heeft daarmee bewust de aanmerkelijke kans aanvaard dat hij een dienstvoorschrift niet zou opvolgen. De advocaat-generaal acht de verklaring van verdachte dat hij wel in de kamer heeft gekeken, maar dat hij omdat het donker was niet heeft gezien dat er een patroonmagazijn in het wapen was geplaatst, zeer onaannemelijk.

Standpunt raadsman

De raadsman heeft zich op het standpunt gesteld dat verdachte vrijgesproken dient te worden van het primair tenlastegelegde, omdat niet bewezen kan worden dat verdachte opzettelijk, al dan niet in voorwaardelijke zin, een dienstvoorschrift heeft overtreden. Verdachte is nalatig geweest, maar hij heeft niet bewust de aanmerkelijke kans aanvaard dat hij door zijn handelen een dienstvoorschrift zou overtreden.

Oordeel hof

Het hof heeft uit het onderzoek ter terechtzitting niet door de inhoud van wettige bewijsmiddelen de overtuiging bekomen dat verdachte het primair tenlastegelegde heeft begaan, zodat verdachte daarvan zal worden vrijgesproken.

Niet ter discussie staat dat verdachte in de plantonruimte zijn dienstwapen ter hand heeft genomen om aan een collega, de getuige [collega] , te laten zien hoe een cursist een keer op een bepaalde, vreemde, manier een pistool had vastgehouden. Dit ter hand nemen door verdachte van zijn wapen, een [type wapen] , moet worden gezien als het in gebruik nemen van dat wapen. Vaststaat ook dat verdachte daarbij niet alle veiligheidsmaatregelen in acht heeft genomen: hij heeft het patroonmagazijn niet uit het wapen genomen en gecontroleerd of zich daarin munitie bevond en hij heeft niet goed gecontroleerd of de kamer leeg was. Verdachte heeft vervolgens ongewild een schot gelost.

Ook staat niet ter discussie dat het handelen van verdachte betekent dat hij het in de tenlastelegging genoemde dienstvoorschrift niet heeft opgevolgd en dat daarbij gemeen gevaar voor de in de plantonruimte aanwezige personen en goederen is ontstaan.

Naar het oordeel van het hof is er dit echter geen bewijs dat verdachte dit dienstvoorschrift opzettelijk – al dan niet in voorwaardelijke vorm – niet heeft opgevolgd. Ook uit de gedragingen zelf kan dit opzet niet worden afgeleid. De getuige [collega] heeft bevestigd dat verdachte vertelde dat het wapen niet was geladen. Mede daarom is aannemelijk geworden dat verdachte zich heeft vergist en ervan is uitgegaan dat zich geen patroonhouder met munitie in het wapen bevond. Het hof heeft evenmin redenen om eraan te twijfelen dat toen verdachte vervolgens de slede naar achteren had getrokken, hij meende te hebben gezien dat de kamer leeg was. Verder heeft verdachte het wapen schuin naar voren op de grond gericht gehouden.

Niet kan worden gezegd dat verdachte op deze manier een eventuele in de gegeven omstandigheden reële, niet onwaarschijnlijke mogelijkheid dat hij een of meer veiligheidsmaatregelen niet zou toepassen, bewust heeft aanvaard. De veiligheidsmaatregelen die verdachte wel in acht heeft genomen en het gegeven dat – naar het zich laat aanzien – hij zich wat betreft het geladen zijn van het wapen heeft vergist, vormen daarvoor contraindicaties.

Door zijn handelen is verdachte wel ernstig nalatig geweest het ten laste gelegde dienstvoorschrift op te volgen.

Het hof merkt nog op dat de omstandigheid dat verdachte zijn wapen half geladen droeg, terwijl van hem werd verwacht dat hij tijdens de dienst zijn wapen doorgeladen droeg, niet van belang is bij de beantwoording van de vraag of verdachte opzettelijk het dienstvoorschrift over de in acht te nemen veiligheidsmaatregelen niet heeft opgevolgd.

Het hof spreekt verdachte dus vrij van het primair tenlastegelegde, maar acht het subsidiair tenlastegelegde wettig en overtuigend bewezen.

Net als de militaire kamer van de rechtbank, de advocaat-generaal en de verdediging acht het hof niet bewezen dat daarbij levensgevaar voor een ander is ontstaan.

Bewezenverklaring

Door wettige bewijsmiddelen, waarin zijn vervat de redengevende feiten en omstandigheden waarop de bewezenverklaring steunt, acht het hof zoals hiervoor is overwogen wettig en overtuigend bewezen dat verdachte het subsidiair tenlastegelegde heeft begaan, met dien verstande dat:

hij als militair, op
of omstreeks7 oktober 2021, te
of nabij[plaats] , gemeente [gemeente] ,
in elk geval in Nederland,in ernstige mate nalatig het dienstvoorschrift Handboek Militair Land-E&T-02.3, waarin in hoofdstuk 6B ( [type wapen] ) onder Sectie 6 Veiligheidsregels onder 6601 Veiligheidsmaatregelen en/of

het dienstvoorschrift VS 7-511 ( [type wapen] waarin onder Veiligheidsregels [type wapen] onder 2 Veiligheidsmaatregelen (onder andere) was voorgeschreven dat de veiligheidsmaatregelen in acht genomen dienen te worden bij het in gebruik nemen van het wapen en waarin onder Uitvoering (onder andere) was voorgeschreven dat:

- Het wapen met de loop in een veilige richting met de vinger langs de beugelkrop gehouden dient te worden;

- Gecontroleerd dient te worden of er een patroonmagazijn is geplaatst;

- Wanneer er een patroonmagazijn is geplaatst deze uit het wapen genomen dient te worden en gecontroleerd dient te worden of zich hierin munitie bevindt;

- (Vervolgens) de slede naar achteren getrokken dient te worden;

- Gecontroleerd dient te worden of de kamer leeg is;

- De slede onder geleide naar voren gelaten dient te worden en de trekker overgehaald dient te worden;

en waarin onder Algemene veiligheidsregels (onder andere) was voorgeschreven dat:

- Personeel dat het pistool in gebruik of in beheer heeft, op de hoogte moet zijn van de veiligheidsregels en er op toe moet zien dat deze regels nauwkeurig worden nageleefd;

- Voordat de veiligheidsmaatregelen worden genomen het wapen behandeld dient te worden alsof het geladen is, omdat uitwendig niet te zien is of het ontladen is;

- Wanneer de gebruiker niet overtuigd is van de toestand waarin het wapen verkeert, hij dan de veiligheidsmaatregelen moet nemen;

niet heeft opgevolgd, hierin bestaande dat hij toen aldaar in een gebouw
/brigadevan de Koninklijke Marechaussee in een ruimte
/kamer(plantonruimte) een pistool ( [type wapen] ) uit het holster heeft genomen en
/althansdat pistool ter hand heeft genomen zonder dat hij, verdachte, het wapen heeft behandeld alsof het geladen was omdat uitwendig niet te zien was of het ontladen was en
/ofzonder dat hij, verdachte,
(voldoende
)gecontroleerd heeft of er een patroonmagazijn geplaatst was en
/ofzonder dat hij, verdachte, het geplaatste patroonmagazijn uit het wapen heeft verwijderd en gecontroleerd heeft of zich hierin munitie bevond en
/ofzonder dat hij (voldoende) gecontroleerd heeft of de kamer van het wapen leeg was
en/of zonder dat hij, verdachte, het wapen met de loop in een veilige richting heeft gehouden, de slede van het pistool naar achteren heeft gehaald en
/ofdaarna de slede (onder geleide) naar voren heeft laten gaan en
/ofde trekker van het pistool heeft overgehaald,
althans heeft beroerdwaarbij
/waarnaer door hem, verdachte, met dat wapen een schot werd gelost,
althans uit dat wapen een patroon werd afgevuurd,terwijl
daarvan/daardoor levensgevaar voor een ander, te weten voor de zich in die ruimte (in de directe nabijheid van hem, verdachte) bevindende [collega] , is ontstaan, althans dat daarvan/daardoor gemeen gevaar voor personen, te weten de zich in die ruimte bevindende verdachte
[verdachte]en
/of[collega] is ontstaan en
/ofgemeen gevaar voor goederen, te weten zich in die ruimte bevindende goederen (waaronder elektronische apparatuur en
/ofmeubilair en
/ofvloer
wandbekleding) is ontstaan.

Het hof acht niet bewezen hetgeen verdachte meer of anders is tenlastegelegd dan hierboven is bewezenverklaard, zodat deze daarvan behoort te worden vrijgesproken.

Strafbaarheid van het bewezenverklaarde

Het subsidiair bewezenverklaarde levert op:

Als militair aan zijn schuld te wijten zijn dat hij een dienstvoorschrift niet opvolgt, terwijl daardoor gemeen gevaar voor personen en goederen ontstaat.

Strafbaarheid van de verdachte

Verdachte is strafbaar aangezien geen omstandigheid is gebleken of aannemelijk geworden die verdachte niet strafbaar zou doen zijn.

Oplegging van straf

De advocaat-generaal heeft gevorderd dat verdachte voor het primair tenlastegelegde, zal worden veroordeeld tot dezelfde straf als de militaire kamer van de rechtbank heeft opgelegd.

De raadsman heeft ten aanzien van de strafoplegging geen verweer gevoerd.

Het hof heeft in hoger beroep de op te leggen straf bepaald op grond van de ernst van het feit en de omstandigheden waaronder dit is begaan, mede gelet op de persoon van verdachte. Het hof heeft daarbij in het bijzonder het volgende in beschouwing genomen.

Verdachte heeft in de plantonruimte van de brigade van de Koninklijke Marechaussee zonder noodzaak zijn wapen ter hand genomen en hij is daarbij in ernstige mate nalatig geweest met het opvolgen van de veiligheidsregels die ten aanzien van dit wapen gelden. Verdachte heeft vervolgens een ongewild schot gelost, waarbij gemeen gevaar voor personen en goederen ontstaan is. Het hof neemt verdachte dit kwalijk. De naleving van veiligheidsvoorschriften is in het belang van andere militairen en in het belang van het functioneren van de krijgsmacht als geheel. Militairen mogen binnen Defensie een veilige werkomgeving verwachten en daartoe dient elke militair de geldende veiligheidsvoorschriften grondig en zorgvuldig na te leven.

Hoewel het hof verdachte vrijspreekt van het opzettelijk overtreden van het dienstvoorschrift, is het wel van oordeel dat verdachte aanmerkelijk onvoorzichtig heeft gehandeld. Dat verdachte een functie uitoefent waarbij hij een wapen bij zich draagt, betekent dat hij zich ten alle tijden bewust dient te zijn van de schade die een wapen kan aanrichten. Ook al is het dragen van een wapen voor verdachte zoals hij zelf zegt routine geworden, hij mag daarmee nooit lichtzinnig omgaan.

Het hof heeft acht geslagen op het uittreksel uit de justitiële documentatie van 4 augustus 2022, waaruit blijkt dat verdachte niet eerder is veroordeeld voor een strafbaar feit.

Het hof acht, nu het hof tot een bewezenverklaring van het subsidiair tenlastegelegde komt, de oplegging van een taakstraf voor de duur van 39 uur, subsidiair 19 dagen hechtenis, passend en geboden.

Toepasselijke wettelijke voorschriften

Het hof heeft gelet op de artikelen 9, 22c en 22d van het Wetboek van Strafrecht en artikel 137 van het Wetboek van Militair Strafrecht.

Deze voorschriften zijn toegepast, zoals zij golden ten tijde van het bewezenverklaarde.

BESLISSING

Het hof:

Vernietigt het vonnis waarvan beroep en doet opnieuw recht:

Verklaart niet bewezen dat verdachte het primair tenlastegelegde heeft begaan en spreekt verdachte daarvan vrij.

Verklaart zoals hiervoor overwogen bewezen dat verdachte het subsidiair tenlastegelegde heeft begaan.

Verklaart niet bewezen hetgeen verdachte meer of anders is tenlastegelegd dan hierboven is bewezenverklaard en spreekt verdachte daarvan vrij.

Verklaart het subsidiair bewezenverklaarde strafbaar, kwalificeert dit als hiervoor vermeld en verklaart verdachte strafbaar.

Veroordeelt verdachte tot een
taakstrafvoor de duur van
39 (negenendertig) uren, indien niet naar behoren verricht te vervangen door
19 (negentien) dagen hechtenis.

Aldus gewezen door

mr. R.H. Koning, voorzitter,

mr. N.C. van Lookeren Campagne, lid, en commodore mr. R. Schoonderwoerd, militair lid,

in tegenwoordigheid van mr. M.E. Ruiter, griffier,

en op 22 september 2022 ter openbare terechtzitting uitgesproken.

Commodore mr. R. Schoonderwoerd is buiten staat dit arrest mede te ondertekenen.