ECLI:NL:GHARL:2022:11149

Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden

Datum uitspraak
15 december 2022
Publicatiedatum
27 december 2022
Zaaknummer
P22/298
Instantie
Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden
Type
Uitspraak
Rechtsgebied
Strafrecht; Penitentiair strafrecht
Procedures
  • Hoger beroep
Rechters
Vindplaatsen
  • Rechtspraak.nl
AI samenvatting door LexboostAutomatisch gegenereerd

Bevestiging en wijziging van voorwaarden terbeschikkingstelling met betrekking tot een terbeschikkinggestelde

In deze zaak heeft het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden op 15 december 2022 uitspraak gedaan in hoger beroep tegen de beslissing van de rechtbank Noord-Nederland, locatie Groningen, van 6 september 2022. De rechtbank had de terbeschikkingstelling van de terbeschikkinggestelde met voorwaarden verlengd met een termijn van één jaar. Het hof heeft deze beslissing bevestigd, maar heeft ook enkele voorwaarden gewijzigd. De terbeschikkinggestelde, geboren in 1992, verblijft momenteel in een instelling en heeft een beroep gedaan op de verlenging van zijn terbeschikkingstelling. Tijdens de zitting op 1 december 2022 zijn de terbeschikkinggestelde en zijn raadsman, mr. E.M. Steller, gehoord, evenals de advocaat-generaal, mr. W.C.J. Stienen. Het hof heeft de relevante stukken, waaronder rapportages en adviezen van de reclassering, in overweging genomen.

Het hof heeft vastgesteld dat de risico's van de terbeschikkinggestelde op dit moment laag zijn, hoewel er hypothetische risico's voor de toekomst zijn. De terbeschikkinggestelde heeft in de afgelopen periode goed gefunctioneerd en is niet teruggevallen in problematisch gedrag. De advocaat-generaal heeft gepleit voor beëindiging van de terbeschikkingstelling, maar het hof heeft geoordeeld dat de rechtbank op goede gronden heeft beslist en heeft de beslissing bevestigd. De voorwaarden die aan de terbeschikkingstelling zijn verbonden, zijn gewijzigd, waarbij enkele voorwaarden zijn geschrapt en andere zijn aangepast. Het hof heeft de voorwaarden voor ambulante begeleiding door een FACT-team vastgesteld en de mogelijkheid voor een crisisopname in plaats van een klinische time-outopname geïntroduceerd. De beslissing van het hof is openbaar uitgesproken en de voorwaarden zijn geformuleerd om de terbeschikkinggestelde te ondersteunen in zijn re-integratie in de samenleving.

Uitspraak

TBS P22/298
Beslissing d.d. 15 december 2022
De kamer van het hof als bedoeld in artikel 67 van de Wet op de rechterlijke organisatie heeft te beslissen op het beroep van
[terbeschikkinggestelde],
geboren te [geboorteplaats] op [geboortedatum] 1992,
verblijvende in [verblijfplaats]
Het beroep is ingesteld tegen de beslissing van de rechtbank Noord-Nederland, locatie Groningen, van 6 september 2022. Deze beslissing houdt in de verlenging van de terbeschikkingstelling met een termijn van één jaar.
Het hof heeft gelet op de stukken, waaronder:
  • het vonnis van de rechtbank Noord-Nederland, locatie Groningen, van 8 februari 2018, waarbij de terbeschikkingstelling met voorwaarden werd opgelegd;
  • het proces-verbaal van het onderzoek in eerste aanleg;
  • de beslissing waarvan beroep;
  • de akte van beroep van de terbeschikkinggestelde van 9 september 2022;
  • het voortgangsverslag en de update van het verlengingsadvies van reclasseringsinstelling Leger des Heils van 24 november 2022.
Het hof heeft ter zitting van 1 december 2022 gehoord de terbeschikkinggestelde, bijgestaan door zijn raadsman mr. E.M. Steller, advocaat te Schiphol, en de advocaat-generaal mr. W.C.J. Stienen.

Overwegingen:

Het standpunt van de terbeschikkinggestelde
Gezien de rapportages zijn de risico’s op dit moment laag. Er wordt wel verwezen naar een hypothetisch geval in de verre toekomst. Het risico zou hoger kunnen worden op de lange termijn maar dan alleen in de situatie dat de terbeschikkinggestelde uit zorg is en de omstandigheden ongunstig zijn. Na de uitspraak van de rechtbank leek de relatie van de terbeschikkinggestelde even te zijn beëindigd, verloor hij zijn werk en liep de strafzaak tegen zijn voormalige hoofdbehandelaar, wat stressverhogende factoren voor hem zullen zijn geweest. Er is ook geen woning voor hem gevonden, zodat onduidelijk is gebleven of hij op die manier zou kunnen uitstromen. Ondanks al die factoren is hij goed in behandeling gebleven. Hij is daar heel goed mee omgegaan. Door zijn behandeling in de afgelopen jaren heeft hij geleerd zijn copingmechanismen goed op orde te hebben en hier allemaal goed mee om te gaan, zodat dit niet leidt tot problemen en zeker niet tot gevaar. De statische risicofactoren gaan nooit veranderen. De behandelaars willen liever nog zien hoe de terbeschikkinggestelde het doet wanneer hij niet meer in [verblijfplaats] verblijft, maar de situatie in de woonvoorziening die hem werd aangeboden leek heel erg veel op in zijn huidige situatie die – afgezien van verblijf buiten het terrein van de instelling – eigenlijk niet zou veranderen. Het valt niet goed in te zien dat het maken van die stap binnen dit kader extra informatie zou opleveren of meer zekerheid zou bieden. Als de maatregel nu wordt beëindigd, komt de terbeschikkinggestelde niet meteen op straat te staan. Hij kan in [verblijfplaats] blijven wonen en het behandelcontact daar behouden op vrijwillige basis voor een half jaar. Daarna komt er een eigen bijdrage als hij dan nog geen eigen woning zou hebben gevonden. De mogelijkheden voor uitstroom naar zelfstandig wonen worden veel groter zonder de criteria voor de verblijfsplekken zoals omschreven in de huidige voorwaarden. Zonder die beperkingen kan de terbeschikkinggestelde een kamer huren in [plaats] en dan nog steeds zijn behandelcontact daar houden. Dit kan niet binnen het huidige kader. Het voortduren van de terbeschikkingstelling is niet meer nodig gelet op het gevaarscriterium, maar ook niet meer doelmatig en werkt zelfs belemmerend. Door en namens de terbeschikkinggestelde is bepleit de terbeschikkingstelling met voorwaarden te beëindigen.
Het standpunt van het openbaar ministerie
Een verlenging van de terbeschikkingstelling met voorwaarden biedt de reclassering mogelijkheden om de stap van de terbeschikkinggestelde van beschermd wonen naar zelfstandig wonen te monitoren. Aan de andere kant is de vraag wat de risico’s nu nog zijn. De terbeschikkinggestelde heeft zich in de afgelopen periode, waarin nogal wat is gebeurd, staande weten te houden. Hij is niet teruggevallen. Er is geen aanleiding om te veronderstellen dat hij wel zal terugvallen als hij zelfstandig gaat wonen. In het algemeen geldt dat de terugkeer in de maatschappij na de tenuitvoerlegging van een gevangenisstraf of een terbeschikkingstelling zelden zonder enig risico gepaard gaat. De omstandigheid dat de terbeschikkinggestelde op dit moment geen werk of vrienden heeft, is geen reden om de maatregel te verlengen. De advocaat-generaal heeft geconcludeerd tot beëindiging van de terbeschikkingstelling met voorwaarden.
Het oordeel van het hof
Bevestiging
Het hof is van oordeel dat de rechtbank op goede gronden heeft geoordeeld en op juiste wijze heeft beslist. Daarom zal de beslissing, waarvan beroep met overneming van die gronden worden bevestigd.
Wijziging voorwaarden
De rechtbank heeft bij vonnis van 8 februari 2018 voorwaarden verbonden aan de terbeschikkingstelling, waaronder de voorwaarden 9, 10 en 11 met betrekking tot de klinische behandeling van de terbeschikkinggestelde en de voorwaarden 14 en 15 met betrekking tot zijn verblijf in [instelling] of een andere instelling voor beschermd wonen of maatschappelijke opvang.
De reclassering heeft geadviseerd de voorwaarden 9, 10, 11, 14 en 15 te laten vervallen, waarbij de voorwaarden met betrekking tot het begeleid wonen worden vervangen door een voorwaarde met betrekking tot de ambulante begeleiding/behandeling van de terbeschikkinggestelde door het FACT-team of een soortgelijke door de reclassering te bepalen instelling, waarbij hij zich houdt aan de gemaakte afspraken.
Ter zitting heeft de terbeschikkinggestelde ingestemd met de geadviseerde wijziging van de voorwaarden.
Het hof zal het advies van de reclassering tot het laten vervallen van de voorwaarden 9, 10, 11, 14 en 15 overnemen. Anders dan de reclassering heeft geadviseerd zal het hof de voorwaarden met betrekking tot het beschermd wonen niet vervangen door de voorgestelde voorwaarde met betrekking tot de behandeling/begeleiding van de terbeschikkinggestelde door het FACT-team. De behandeling van de terbeschikkinggestelde door het FACT-team valt immers ook al onder voorwaarde 12, zoals deze voorwaarde werd gesteld bij het vonnis van 8 februari 2018. Het hof zal voorwaarde 12 wijzigen in zin dat geadviseerde wijziging daaraan wordt toegevoegd.
Gelet op de beslissing van het hof van vandaag in de zaak met nummer P22/302, zal het hof ook de voorwaarde van een klinische time-outopname schrappen. In plaats daarvan biedt artikel 6:6:10a van het Wetboek van Strafvordering de grondslag voor een eventuele crisisopname.
Vanwege het vervallen van de voorwaarden zal het hof de overgebleven voorwaarden uit het veroordelend vonnis overnemen en vernummeren, waarbij tevens “veroordeelde” wordt vervangen door “terbeschikkinggestelde”.

Beslissing

Het hof:
Bevestigtde beslissing van de rechtbank Noord-Nederland, locatie Groningen, van 6 september 2022 met betrekking tot de terbeschikkinggestelde
[terbeschikkinggestelde].
Wijzigtde voorwaarden die zijn verbonden aan de terbeschikkingstelling met voorwaarden in die zin dat zij komen te luiden als volgt:
De terbeschikkinggestelde:
meldt zich op afspraken bij de reclassering. De reclassering bepaalt hoe vaak dat nodig is.
laat een of meer vingerafdrukken nemen en laat een geldig identiteitsbewijs zien.
houdt zich aan de aanwijzingen van de reclassering. De reclassering kan aanwijzingen geven die nodig zijn voor de uitvoering van het toezicht of om de terbeschikkinggestelde te helpen bij het naleven van de voorwaarden.
helpt de reclassering aan een actuele foto waarop zijn gezicht herkenbaar is.
werkt mee aan huisbezoeken.
geeft de reclassering inzicht in de voortgang van begeleiding en/of behandeling door andere instellingen of hulpverleners.
vestigt zich niet op een ander adres zonder toestemming van de reclassering.
werkt mee aan het uitwisselen van informatie met personen en instanties die contact hebben met hem, als dat van belang is voor het toezicht.
laat zich ambulant behandelen/begeleiden door een forensisch FACT-team of een soortgelijke zorgverlener, te bepalen door de reclassering. De behandeling start op een nader te bepalen moment en duurt zolang als de reclassering dit nodig acht. Hierbij houdt de terbeschikkinggestelde zich aan de afspraken.
houdt zich aan de regels en de aanwijzingen die de zorgverlener geeft voor de behandeling. Het innemen van medicijnen kan onderdeel zijn van de behandeling.
meldt zich, wanneer de reclassering en/of behandelaars van de forint of soortgelijke instelling dit nodig acht(en), voor een time-out opname in een door de reclassering te bepalen Forensisch Psychiatrische Kliniek of Centrum Deze time out plaatsing duurt zolang als nodig en zo kort als mogelijk om veroordeelde op een verantwoorde wijze terug te laten keren naar de omstandigheden voorafgaand aan de time out, maar maximaal 7 weken, met de mogelijkheid tot verlenging met nog eens 7 weken
houdt zich aan afspraken met de reclassering over alcohol- en softdruggebruik (waarbij er sprake blijft van een verbod zolang er geen andere afspraken zijn gemaakt) en werkt mee aan controle op dit verbod en/of de mate van gebruik. De reclassering bepaalt met welke controlemiddelen en hoe vaak veroordeelde wordt gecontroleerd. Mogelijke controlemiddelen zijn urineonderzoek en ademonderzoek (blaastest). Veroordeelde gebruikt geen harddrugs. Indien de reclassering dit nodig acht, werkt veroordeelde mee aan een verwijzing naar de ambulante forensische verslavingszorg.
werkt mee aan het aflossen van zijn schulden en het treffen van afbetalingsregelingen, ook als dit inhoudt meewerken aan schuldhulpverlening in het kader van de Wet Schuldsanering Natuurlijke Personen en/of bewindvoering, indien de reclassering dit nodig acht. Hij geeft de reclassering of andere begeleiders inzicht in zijn financiën en schulden met het doel om hem te kunnen helpen.
heeft zinvolle dagbesteding, hierbij rekening houdend met zijn draagkracht/draaglast verhouding. Indien hij zelf geen mogelijkheden kan vinden dan dient hij mee te werken aan een geïndiceerde dagbesteding via wijk/gebiedsteams/de gemeentelijke instantie of soortgelijke aanbieder of via de reclassering met een NIFP-IFZ afgegeven indicatiestelling voor werk of dagbesteding zoals Werkpro of soortgelijke aanbieder.
mag alleen in overleg met de reclassering verhuizen naar een door de reclassering goedgekeurde woning.
maakt zich niet schuldig aan een strafbaar feit.
gaat niet naar het buitenland of naar de Nederlandse Antillen, zonder toestemming van het Openbaar Ministerie.
Aldus gedaan door
mr. M.E. van Wees als voorzitter,
mr. R. Prakke-Nieuwenhuizen en mr. W.A. Holland en als raadsheren,
en dr. P.K.J. Ronhaar en dr. K. de Wijs-Heijlaerts als raden,
in tegenwoordigheid van mr. R. Hermans als griffier,
en op 15 december 2022 in het openbaar uitgesproken.
De raden zijn buiten staat deze beslissing mede te ondertekenen.