ECLI:NL:GHARL:2021:889

• Datum uitspraak: 28 januari 2021
• Publicatiedatum: 1 februari 2021
• Zaaknummer: TBS P20/0280
• Instantie: Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Strafrecht
• Procedures: Beschikking
• Rechters: A.B.A.P.M. Ficq; M.E. van Wees; A. van Maanen; I.M. van Woudenberg; J. Lucieer
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Vordering tot hervatting van de verpleging van overheidswege afgewezen; voorwaardelijke beëindiging terbeschikkingstelling voortgezet

In deze zaak heeft het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden op 28 januari 2021 uitspraak gedaan in hoger beroep tegen de beslissing van de rechtbank Oost-Brabant van 29 juni 2020, waarin de verpleging van overheidswege werd hervat. De terbeschikkinggestelde, geboren in 1964 en verblijvende in de Penitentiaire Inrichting Overijssel, had beroep ingesteld tegen deze beslissing. Het hof heeft geconstateerd dat de terbeschikkinggestelde de opgelegde voorwaarden heeft overtreden, maar oordeelt dat er voldoende mogelijkheden zijn voor behandeling van zijn gestoorde impulsregulatie in de Forensisch Psychiatrische Kliniek (FPK) De Woenselse Poort. Het hof heeft de vordering tot hervatting van de verpleging van overheidswege afgewezen en de voorwaardelijke beëindiging van de terbeschikkingstelling voortgezet, onder het stellen van voorwaarden die het recidiverisico moeten beperken.

Het hof heeft in zijn overwegingen de noodzaak van behandeling en begeleiding door de reclassering benadrukt, evenals het belang van het naleven van de voorwaarden die aan de terbeschikkingstelling zijn verbonden. De terbeschikkinggestelde heeft zich bereid verklaard om zich aan de aanvullende voorwaarden te houden, waaronder opname in de FPK en het meewerken aan reclasseringstoezicht. Het hof heeft de beslissing van de rechtbank vernietigd en de voorwaarden aangepast, zodat de terbeschikkinggestelde de kans krijgt om zijn verslavingsproblematiek aan te pakken en zijn impulsregulatie te verbeteren.

Uitspraak

TBS P20/0280

Beslissing d.d. 28 januari 2021

De kamer van het hof als bedoeld in artikel 67 van de Wet op de rechterlijke organisatie heeft te beslissen op het beroep van

[terbeschikkinggestelde] ,

geboren te [geboorteplaats] op [geboortedag] 1964,

verblijvende in de Penitentiaire Inrichting (PI) Overijssel, HvB Karelskamp te Almelo.

Het beroep is ingesteld tegen de beslissing van de rechtbank Oost-Brabant, zittingsplaats

’s-Hertogenbosch, van 29 juni 2020, houdende dat de verpleging van overheidswege zal worden hervat en, impliciet, afwijzing van het verzoek om de reclassering opdracht te geven om onderzoek te doen naar de mogelijkheden van een behandeling in een voorwaardelijk kader in een forensische verslavingskliniek.

Het hof heeft gelet op de stukken zoals genoemd in de tussenbeslissing van 19 oktober 2020 en daarnaast op:

- het proces-verbaal van het onderzoek ter zitting van het hof van 5 oktober 2020;

- de tussenbeslissing van het hof van 19 oktober 2020;

- het reclasseringsadvies van GGZ Tactus Zutphen van 23 november 2020;

- de e-mailwisseling tussen mw. [medewerker] , opnamecoördinator bij Forensisch Psychiatrische Kliniek (FPK) De Woenselse Poort te Eindhoven en de raadsman van de terbeschikkinggestelde, mr. J.A.W. Knoester, van 23 en 24 december 2020.

Het hof heeft ter zitting van 14 januari 2021 gehoord de terbeschikkinggestelde, bijgestaan door zijn raadsman mr. J.A.W. Knoester, advocaat te Den Haag, en de advocaat-generaal mr. R. Segerink. Daarnaast is als deskundige ter zitting gehoord [deskundige] , als reclasseringswerker verbonden aan GGZ Tactus Zutphen.

Overwegingen:

Tussenbeslissing

Het hof heeft op 19 oktober 2020 een tussenbeslissing gewezen, waarin het heeft overwogen:

“Bij de beraadslaging in raadkamer is gebleken dat het hof zich op basis van de voorhanden zijnde informatie onvoldoende acht voorgelicht om te kunnen oordelen op het door de terbeschikkinggestelde ingediende hoger beroep.

De verdediging is van oordeel dat onderzoek dient te worden gedaan naar de mogelijkheden van voortzetting van de begeleiding door de reclassering en van een behandeling van de verslavingsproblematiek van de terbeschikkinggestelde. De advocaat-generaal heeft zich hieromtrent gerefereerd aan het oordeel van het hof. Het hof onderschrijft de noodzaak tot het verzochte onderzoek in het licht van de omstandigheid dat terbeschikkingstelling al is ingegaan op 18 april 2002 alsmede het sombere perspectief bij hervatting van de verpleging. Daarbij heeft het hof in aanmerking genomen dat de herhaalde terugval in de drugs past bij zijn problematiek van verstoorde impulsregulatie. Het hof zal de behandeling heropenen teneinde de reclassering onderzoek te laten verrichten naar de mogelijkheden van een behandeling in een voorwaardelijk kader waarbij in het bijzonder wordt gekeken naar de mogelijkheden van een opname ter behandeling van onder meer die verstoorde impulsregulatie in een Forensische Psychiatrische Kliniek (FPK) teneinde op termijn hervatting van de nadere verslavingsbehandeling te bewerkstelligen. Indien daartoe mogelijkheden worden gezien is het gewenst dat de reclassering tevens zorgdraagt voor het afgeven van een indicatiestelling en voor de intake bij de desbetreffende kliniek.”

Het hof heeft de advocaat-generaal verzocht zorg te dragen voor voormelde rapportage.

Het advies van de reclassering

De reclassering heeft tijdens de zitting bij de rechtbank en tijdens de eerste zitting bij het hof gepersisteerd bij haar visie dat de terbeschikkinggestelde zich binnen het kader van de voorwaardelijke beëindiging van de terbeschikkingstelling niet aan de opgelegde voorwaarden kan houden.

Sindsdien is hij geaccepteerd bij FPK De Woenselse Poort en is de daarvoor benodigde indicatiestelling afgegeven. Ter voorbereiding op de plaatsing is de terbeschikkinggestelde binnen de PI Almelo gestart met cognitieve gedragstherapie om te werken aan zijn emotieregulatie. Hij kijkt steeds uit naar deze behandelingen en probeert het geleerde ook daadwerkelijk toe te passen. Op de momenten dat hij vreest dat hij zijn emoties niet meer kan hanteren, vraagt hij vrijwillig om een individueel programma. Hij heeft ondersteunende gesprekken met een psycholoog in de PI en daarin is de terbeschikkinggestelde zeer open en toont hij zelfinzicht.

De reclassering heeft in het advies van 23 november 2020 uiteengezet dat, gezien het oordeel van het hof en de acceptatie bij de FPK De Woenselse Poort, zij inmiddels van mening is dat kan worden overgegaan tot plaatsing van de terbeschikkinggestelde in FPK De Woenselse Poort ten behoeve van behandeling voor zijn gestoorde impulsregulatie. Daarnaast is het van belang dat betrokkene zich houdt aan het medicatiebeleid en verdere behandeling krijgt voor zijn impulsbeheersing, alvorens betrokkene eventueel kan worden teruggeplaatst binnen een open fase van een kliniek die zich ook richt op de verslavingsproblematiek, zoals FVK [FVK] te [plaats] .

De deskundige [deskundige] heeft ter zitting medegedeeld dat de opname in FPK De Woenselse Poort naar verwachting uiterlijk in de eerste week van februari 2021 kan plaatsvinden. Wel dienen de voorwaarden te worden aangepast. Er dient te worden voorzien in overbruggingszorg voor de periode tussen de uitspraak van het hof en de opname in de kliniek en in voortzetting van het reclasseringstoezicht in de periode na afloop van de behandeling.

Het standpunt van het openbaar ministerie

De advocaat-generaal heeft geconcludeerd tot vernietiging van de uitspraak van de rechtbank en tot voortzetting van de voorwaardelijke beëindiging van de terbeschikkingstelling. Hiertoe dienen de bijzondere voorwaarden te worden aangepast. Naast de voorwaarde dat de terbeschikkinggestelde zich dient te laten opnemen en behandelen bij FPK De Woenselse Poort zolang de kliniek en de reclassering dat nodig achten, dient er ook een voorwaarde te worden opgelegd voor een overbruggingsplek, aan te wijzen door de reclassering in samenspraak met het ministerie. Tevens heeft de advocaat-generaal verzocht om de voorwaarde ter zake een dagbesteding van 32 uur per week aan te passen, omdat deze te specifiek is. Het zal lastig voor de terbeschikkinggestelde zijn om hier steeds aan te voldoen.

Het standpunt van de terbeschikkinggestelde en zijn raadsman

De raadsman heeft verzocht de beslissing van de rechtbank te vernietigen. Er zijn geen beletselen om de voorwaardelijke beëindiging van de verpleging van overheidswege voort te zetten. Een opname ter behandeling in FPK De Woenselse Poort biedt de terbeschikkinggestelde een mooie kans. Om de overgang van de PI naar de kliniek mogelijk te maken – indien de terbeschikkinggestelde in de tussentijd niet in de PI kan verblijven – zijn meerdere oplossingen mogelijk. De voorwaarden kunnen overeenkomstig het voorstel van de advocaat-generaal worden aangepast.

Het oordeel van het hof

Vernietiging

Het hof zal de beslissing van de rechtbank vernietigen, omdat het hof om de hierna te

vermelde redenen tot een andere beslissing komt.

Indexdelicten

Bij vonnis van 16 augustus 2001 heeft de rechtbank ’s-Hertogenbosch aan de terbeschikkinggestelde de maatregel van terbeschikkingstelling met verpleging van overheidswege opgelegd ter zake van, kort gezegd:

- diefstal in vereniging met bedreiging met geweld tegen personen en

- diefstal in vereniging met geweld en bedreiging met geweld tegen personen, meermalen gepleegd.

In het vonnis heeft de rechtbank vastgesteld dat dit misdrijven zijn die gericht zijn tegen of gevaar veroorzaken voor de onaantastbaarheid van het lichaam van een of meer personen.

Stoornis en recidivegevaar

Bij de terbeschikkinggestelde is sprake van een persoonlijkheidsstoornis met borderline en antisociale trekken, een ernstige aandachtsdeficiëntie-hyperactiviteitsstoornis (ADHD) en een lang bestaande verslavingsproblematiek. Het recidiverisico wordt binnen de maatregel als matig en bij beëindiging van de maatregel als hoog ingeschat.

De voorwaardelijk beëindigde verpleging van overheidswege Bij beslissing van de rechtbank Oost-Brabant, zittingsplaats ’s-Hertogenbosch, is op

9 november 2018 de verpleging van overheidswege voorwaardelijk beëindigd. De voorwaarden die bij deze beslissing zijn opgelegd, zijn op 22 november 2019 gewijzigd.

Op 25 mei 2020 heeft de rechter-commissaris de voorlopige hervatting van de verpleging van overheidswege bevolen.

Afwijzing vordering hervatting verpleging van overheidswege

Het hof stelt vast dat de terbeschikkinggestelde – met zijn terugvallen in drugsgebruik en ongeoorloofde afwezigheid – de opgelegde voorwaarden heeft overtreden. Dat staat niet ter discussie. Het hof is echter van oordeel dat, gelet op de mogelijkheid om zich voor zijn gestoorde impulsregulatie bij FPK De Woenselse Poort te laten behandelen – welke mogelijkheid thans ook door de reclassering wordt ondersteund – de voorwaardelijke beëindiging van de terbeschikkingstelling kan worden voortgezet. Met de te stellen voorwaarden, waaronder de opname in een FPK, kan het recidiverisico voldoende worden teruggebracht, zodat het voortduren van de voorwaardelijke beëindiging verantwoord is. Daarnaast blijft het perspectief bestaan dat op termijn de aanpak van verslavingsproblematiek van de terbeschikkinggestelde kan worden hervat. Het hof zal de vordering tot hervatting van de verpleging van overheidswege afwijzen.

Wijziging van de voorwaarden

De reclassering heeft het hof geadviseerd om de voorwaarden (verbonden aan de voorwaardelijke beëindiging van de maatregel) aan te vullen, zodat wordt voorzien in opname in de kliniek en in overbruggingszorg in de periode tussen de uitspraak van het hof en de opname in de kliniek. Ook dient de reclassering na afloop van de behandeling in de kliniek haar toezichthoudende taak te kunnen voortzetten.

De terbeschikkinggestelde heeft zich bereid verklaard om zich aan de aanvullende voorwaarden te houden.

Het hof zal de voorwaarden conform het verzoek van de reclassering aanvullen. De eis van de advocaat-generaal om het aantal uren aan dagbesteding te matigen, volgt het hof niet. Het hof ziet geen beletsel voor de terbeschikkinggestelde om na zijn behandeling in de kliniek voor 32 uur per week aan de slag te gaan.

Beslissing

Het hof:

Vernietigt de beslissing van de rechtbank Oost-Brabant, zittingsplaats ’s-Hertogenbosch, van 29 juni 2020 met betrekking tot de terbeschikkinggestelde
[terbeschikkinggestelde] .

Wijst af de vordering tot hervatting van de verpleging van overheidswege.

Wijzigt de gestelde
voorwaarden , opgelegd bij beslissing van de rechtbank Oost-Brabant, zittingsplaats ’s-Hertogenbosch van 29 juli 2019 en laatstelijk gewijzigd bij beslissing van dezelfde rechtbank van 22 november 2019, zodat deze komen te luiden (gewijzigde en aangevulde onderdelen van het hof cursief weergegeven) dat de terbeschikkinggestelde:

Algemene voorwaarden

ten behoeve van het vaststellen van zijn identiteit medewerking verleent aan het nemen van een of meer vingerafdrukken of een identiteitsbewijs als bedoeld in artikel 1 van de Wet op de identificatieplicht ter inzage aanbiedt;

zich niet schuldig maakt aan een strafbaar feit;

meewerkt aan het reclasseringstoezicht. Deze medewerking houdt onder andere in dat de terbeschikkinggestelde:

• zich meldt op afspraken bij de reclassering en zich houdt aan de afspraken en aanwijzingen die de reclassering hem geeft, voor zover deze niet steeds zijn opgenomen in een andere (bijzondere) voorwaarde. De reclassering bepaalt hoe vaak dat nodig is;
• zich houdt aan de aanwijzingen van de reclassering. De reclassering kan aanwijzingen geven die nodig zijn voor de uitvoering van het toezicht of om de terbeschikkinggestelde te helpen bij het naleven van de voorwaarden;
• de reclassering helpt aan een actuele foto waarop zijn gezicht herkenbaar is. Deze foto is nodig voor opsporing bij ongeoorloofde afwezigheid;
• meewerkt aan huisbezoeken;
• de reclassering inzicht geeft in de voortgang van de begeleiding en/of behandeling door andere instellingen of hulpverleners;
• zich niet op een ander adres vestigt zonder toestemming van de reclassering;
• meewerkt aan het uitwisselen van informatie met personen en instanties die contact hebben met de terbeschikkinggestelde, als dat van belang is voor het toezicht;
• meewerkt aan een time-out in een Forensich Psychiatrisch Centrum (FPC) of andere instelling, als de reclassering dat nodig acht. Deze time-out duurt maximaal zeven weken, met de mogelijkheid van verlenging met nog eens maximaal zeven weken, tot maximaal veertien weken per jaar;
• niet naar het buitenland of naar de Nederlandse Antillen gaat, zonder toestemming van het Openbaar Ministerie.

Bijzondere voorwaarden:

4.
zich ter behandeling van zijn gestoorde impulsregulatie laat opnemen in FPK De Woenselse Poort te Eindhoven. De opname start zo spoedig mogelijk. De opname duurt zolang als de reclassering en de behandelverantwoordelijke nodig vindt. De terbeschikkinggestelde houdt zich aan de huisregels en de aanwijzingen die de zorginstelling geeft voor de behandeling. Het innemen van medicijnen kan onderdeel zijn van de behandeling;

5.
zich, ter overbrugging van de periode tussen de uitspraak van het hof op 28 januari 2021 en de opname in FPK De Woenselse Poort, laat opnemen in een overbruggingsplek, te bepalen door de reclassering in samenspraak met de justitiële instantie die verantwoordelijk is voor de plaatsing ;

6.
nadat de behandeling in FPK De Woenselse Poort is afgerond, meewerkt aan de indicatiestelling en plaatsing van een overgang naar ambulante zorg, begeleid wonen of maatschappelijke opvang in een nader te bepalen locatie van het [naam instelling] en [naam instelling] of een andere instelling voor beschermd wonen of maatschappelijke opvang, door de reclassering te bepalen. Het verblijf duurt zolang als de reclassering dat nodig vindt. De terbeschikkinggestelde houdt zich aan de huisregels en aan het dagprogramma dat de instelling in overleg met de reclassering voor hem heeft opgesteld;

7. zich
nader laat behandelen/begeleiden door Polikliniek IrisZorg of een soortgelijke zorgverlener
of zich hiervoor laat opnemen in een forensische verslavingskliniek zoals de Piet Roordakliniek of een soortgelijke instelling, te bepalen door de reclassering in samenspraak met de justitiële instantie die verantwoordelijk is voor de plaatsing . De behandeling/begeleiding zal vooral gericht zijn op zijn verslavingsgevoeligheid en duurt zolang
de kliniek en de reclassering dat nodig vinden. De terbeschikkinggestelde houdt zich aan de huisregels en de aanwijzingen die de zorgverlener geeft voor de behandeling. Het innemen van medicijnen, zoals Refusal of Antabus (anti-alcoholmedicatie) is onderdeel van de behandeling. Daarnaast kan de terbeschikkinggestelde ook worden aangemeld voor
een nadere behandeling van de persoonlijkheids- en agressieregulatie-problematiek door Kairos of een soortgelijke instelling, te bepalen door de reclassering en zolang de reclassering dat nodig vindt. Ook hiervoor geldt dat de terbeschikkinggestelde zich houdt aan de huisregels en aan de aanwijzingen die de zorgverlener geeft voor de behandeling. Het innemen van medicijnen kan onderdeel zijn van deze behandeling;

8. geen drugs en geen alcohol gebruikt, voor zover en zolang de reclassering dit nodig acht, en meewerkt aan controle op dit verbod. De reclassering bepaalt met welke controlemiddelen en hoe vaak de terbeschikkinggestelde wordt gecontroleerd. Mogelijke controlemiddelen zijn urineonderzoek, ademonderzoek (blaastest) en bloedonderzoek. Ook wordt het de terbeschikkinggestelde verboden om medicatie (kalmeringsmiddelen) te gebruiken, die hem niet officieel door een arts zijn voorgeschreven. Tevens is het voor de terbeschikkinggestelde verboden om te gokken;

9. volledige inzage geeft in zijn financiën en meewerkt aan beschermingsbewind bij [naam instelling] of een andere instelling voor beschermingsbewind;

10.
zoveel als mogelijk in overleg met de reclassering voor minimaal 32 uren per week een dagbesteding in de vorm van (vrijwilligers)werk heeft.

Geeft opdracht aan de GGZ Tactus-reclassering de terbeschikkinggestelde bij de naleving van de voorwaarden hulp en steun te verlenen.

Aldus gedaan door

mr. A.B.A.P.M. Ficq als voorzitter,

mr. M.E. van Wees en mr. A. van Maanen als raadsheren,

en drs. I.M. van Woudenberg en dr. J. Lucieer als raden,

in tegenwoordigheid van mr. Y.M.G. Nijenhuis als griffier,

en op 28 januari 2021 in het openbaar uitgesproken.

De raden zijn buiten staat deze beslissing mede te ondertekenen.