Uitspraak
TBS P20/0114
Beslissing d.d. 1 oktober 2020
De kamer van het hof als bedoeld in artikel 67 van de Wet op de rechterlijke organisatie heeft te beslissen op het beroep van
[terbeschikkinggestelde],
geboren te [geboorteplaats] op [geboortedag] 1973,
verblijvende in de Penitentiaire Inrichting (PI) Rotterdam, locatie De Schie.
Het beroep is ingesteld tegen de beslissing van de rechtbank Amsterdam van 26 maart 2020, houdende dat de verpleging van overheidswege van de terbeschikkinggestelde zal worden hervat.
Het hof heeft gelet op de stukken, waaronder:
- het proces-verbaal van het onderzoek ter zitting van het hof van 25 juni 2020;
- de tussenbeslissing van het hof van 7 juli 2020;
- het e-mailbericht van [reclasseringswerker] , reclasseringswerker bij GGZ [GGZ] in [plaats] van 17 september 2020, inhoudende dat de terbeschikkinggestelde op 6 oktober 2020 kan worden opgenomen in de Forensische Verslavingskliniek (FVK) [FVk] ;
- het reclasseringsadvies van GGZ [GGZ] in [plaats] van 17 september 2020;
- het e-mailbericht van de rechtbank Midden-Nederland, locatie Lelystad, van 30 september 2020, inhoudende informatie met betrekking tot de uitspraak (nog niet onherroepelijk) in een strafzaak tegen de terbeschikkinggestelde van de politierechter op 23 september 2020.
Het hof heeft ter zitting van 1 oktober 2020 gehoord de terbeschikkinggestelde, bijgestaan door zijn raadsvrouw mr. A.L. Louwerse, advocaat te Haarlem, en de advocaat-generaal
mr. V. Smink. Daarnaast is als deskundige ter zitting gehoord [reclasseringswerker] , als reclasseringswerker verbonden aan GGZ [GGZ] in [plaats] .
Overwegingen:
Tussenbeslissing
Het hof heeft op 9 juli 2020 een tussenbeslissing gewezen, waarin het onder andere het volgende heeft overwogen:
Zowel de advocaat-generaal als de verdediging is van oordeel dat onderzoek dient te worden gedaan naar de mogelijkheden van voortzetting van de begeleiding door de reclassering en van een behandeling van de verslavingsproblematiek van de terbeschikkinggestelde. Het hof onderschrijft de noodzaak hiertoe en zal de behandeling heropenen teneinde de reclassering onderzoek te laten verrichten naar de mogelijkheden van een behandeling in een voorwaardelijk kader in een forensische verslavingskliniek. Indien daartoe mogelijkheden worden gezien is het gewenst dat de reclassering tevens zorgdraagt voor het afgeven van een indicatiestelling en voor de intake bij de desbetreffende kliniek.
Het hof heeft de advocaat-generaal verzocht zorg te dragen voor voormelde rapportage.
Het advies van de reclassering van 17 september 2020 alsmede de toelichting hierop door de deskundige [reclasseringswerker] ter zitting
De reclassering heeft onderzoek gedaan naar de mogelijkheden van een behandeling in een voorwaardelijk kader in een forensische verslavingskliniek. Dit heeft geleid tot een indicatiestelling en een intake bij de Forensische Verslavingskliniek (FVK) [FVk] . De terbeschikkinggestelde is geaccepteerd bij deze FVK en kan op 6 oktober 2020 worden opgenomen. Ten behoeve hiervan heeft de reclassering een aantal algemene en bijzondere voorwaarden opgesteld.
Desondanks heeft de reclassering haar advies om de verpleging van overheidswege te hervatten, gehandhaafd. Eerdere pogingen waarbij is ingezet op een klinisch traject, gevolgd door begeleid wonen, hebben niet tot enige verandering geleid. Voortzetting van de terbeschikkingstelling in een voorwaardelijk kader zou slechts een herhaling van zetten zijn. Indien het hof oordeelt dat de terbeschikkinggestelde in de FVK dient te worden opgenomen, zal hij eerst een gesloten fase moeten doorlopen, gevolgd door een meer open fase en vervolgens een beschermd wonen traject in [plaats] . In de FVK zal de terbeschikkinggestelde worden behandeld voor zowel zijn verslavings- als voor zijn agressieproblematiek, maar zal de focus op de verslavingsproblematiek liggen. Omdat de FVK zich niet in de regio van [GGZ] bevindt, zal het reclasseringstoezicht bij een opname waarschijnlijk door [GGZ] in [plaats] worden overgenomen.
Het standpunt van de terbeschikkinggestelde en zijn raadsvrouw
De terbeschikkinggestelde heeft aangegeven zeer gemotiveerd te zijn voor behandeling in de FVK. Hij is bereid om zich aan het zware pakket aan voorwaarden te houden. Mevrouw Leijser-Van de Vosse, GZ-psycholoog binnen de FVK, kent hem nog van een behandeling bij Trajectum en is positief over de mogelijkheden. De terbeschikkinggestelde heeft veel spijt van de vernieling waarvoor hij door de politierechter is veroordeeld, maar ontkent dat hij de dochter van zijn vriendin heeft mishandeld, waarvoor hij wel is veroordeeld. Hij overweegt dan ook voor dit onderdeel van de bewezenverklaring in hoger beroep te gaan. Hij erkent dat alcoholgebruik een rol heeft gespeeld bij zijn agressieve gedrag. De relatie met zijn vriendin is niet beëindigd, maar zolang haar dochter nog bij haar woont, wil hij daar niet bij intrekken. Hij wil het liefst begeleid wonen.
De raadsvrouw heeft betoogd dat een hervatting van de verpleging van overheidswege niet proportioneel is. Een mindere maatregel, in deze zaak casu voortzetting van de voorwaardelijke beëindiging en een behandeling gericht op de verslavingsproblematiek, volstaat voor de terbeschikkinggestelde. Hij heeft immers al elf jaar terbeschikkingstelling achter de rug en een hervatting zou betekenen dat hij weer minimaal zeven jaar de verpleging van overheidswege zal moeten doorlopen. De raadsvrouw heeft verzocht de uitspraak van de rechtbank te vernietigen en gelet op de opnamedatum in de FVK van 6 oktober aanstaande, heden uitspraak te doen.
Het standpunt van het openbaar ministerie
De verslavingsproblematiek van de terbeschikkinggestelde is een belangrijke oorzaak van de incidenten in het verleden en van de feiten die op 23 september 2020 deels bewezen zijn verklaard. De trajecten in de FVK zijn niet eenvoudig en er wordt ook gekeken naar andere problematiek. Dat biedt een uitstekende kans om iets aan de problematiek van de terbeschikkinggestelde te doen. De vraag is echter of het zeer zware pakket aan voorwaarden en de zware behandeling in de FVK niet te veel gevraagd zijn. Met de reclassering heeft de advocaat-generaal geconcludeerd dat de verpleging van overheidswege dient te worden hervat, zodat met veel zorgvuldigheid de tijd kan worden genomen om te bezien welke therapieën nodig zijn om de terbeschikkinggestelde op het goede spoor te krijgen. De uitspraak van de rechtbank dient derhalve te worden bevestigd.
Het oordeel van het hof
Vernietiging
Het hof zal de beslissing waarvan beroep vernietigen omdat het tot een andere beslissing komt over de hervatting van de verpleging van overheidswege.
Indexdelicten
Bij arrest van 7 oktober 2009 heeft het gerechtshof Amsterdam aan de terbeschikkinggestelde de maatregel van terbeschikkingstelling met verpleging van overheidswege opgelegd voor:
- afpersing, terwijl het feit zwaar lichamelijk letsel ten gevolge heeft gehad en
- diefstal, waarbij de schuldige zich de toegang tot de plaats van het misdrijf heeft verschaft door middel van braak.
Stoornis en recidivegevaar
Bij de terbeschikkinggestelde is sprake van een licht verstandelijke beperking, met antisociale en narcistische persoonlijkheidskenmerken en een lang bestaande verslavingsproblematiek. Het recidiverisico wordt als hoog ingeschat.
Voortzetting van de voorwaardelijk beëindigde verpleging van overheidswegeBij beslissing van de rechtbank Amsterdam is op 3 februari 2016 de verpleging van overheidswege voorwaardelijk beëindigd. Op 17 februari 2020 heeft de rechter-commissaris de voorlopige hervatting van de verpleging van overheidswege bevolen.
In het advies van GGZ [GGZ] van 18 februari 2020 heeft de reclassering gerapporteerd dat de ingezette interventies bij meerdere resocialisatiepogingen niet hebben geleid tot blijvende gedragsverandering. De terbeschikkinggestelde heeft meerdere ambulante- en klinische behandelingen gevolgd die allemaal ontoereikend zijn gebleken. Ook heeft de terbeschikkinggestelde in het afgelopen jaar meerdere terugvallen in middelengebruik gehad en is hij wederom in aanraking gekomen met justitie. Een eerder ingezette time-outplaatsing heeft hierin geen verandering gebracht. De terbeschikkinggestelde laat telkens korte perioden van abstinentie zien en waar hij na een terugval veelal motivatie laat zien, wordt die motivatie in enkele weken minder. Ten slotte is volgens de reclassering het middelengebruik bij de nieuwe verdenkingen delictgerelateerd gebleken, wat maakt dat de reclassering geen verantwoording meer kan nemen voor het toezicht en geen mogelijkheden meer ziet om het toezicht voort te zetten. In het advies van 17 september 2020 heeft de reclassering haar advies tot hervatting van de verpleging van overheidswege herhaald.
Het hof is van oordeel dat primair ingezet dient te worden op de verslavingsproblematiek. Om deze behandeling een kans van slagen te bieden, dient een dergelijke behandeling intensief te zijn in een goed gestructureerde omgeving. Nu (nog) niet alle mogelijkheden hiertoe zijn benut, wil het hof de terbeschikkinggestelde een laatste kans bieden om het huidige kader voort te zetten in de FVK [FVk] te [plaats] , alwaar hij op
6 oktober 2020 terecht kan. De terbeschikkinggestelde heeft ter zitting van het hof aangegeven hiermee akkoord te gaan.
Het hof beseft dat de behandeling in de FVK en de maatregelen van de reclassering een omvangrijk pakket zijn waar de terbeschikkinggestelde af en toe wellicht moeilijk mee om zal kunnen gaan. Niettemin is het hof van oordeel dat de klinische behandeling in de FVK het beste kader biedt om voortvarend met de verslavingsproblematiek van de terbeschikkinggestelde aan de slag te gaan. De terbeschikkinggestelde heeft zich ter zitting gemotiveerd getoond deze kans aan te willen grijpen alsook om zich aan de voorwaarden van de reclassering te zullen houden.
Het hof zal dan ook de beslissing van de rechtbank vernietigen en de vordering tot het geven van een bevel tot hervatting van de verpleging van overheidswege afwijzen, met overneming van de voorwaarden zoals deze zijn geformuleerd in het reclasseringsadvies van 17 september 2020, zodat deze komen te luiden als na te melden.
Beslissing
Het hof:
Vernietigtde beslissing van de rechtbank Amsterdam van 26 maart 2020 met betrekking tot de terbeschikkinggestelde
[terbeschikkinggestelde].
[terbeschikkinggestelde].
Wijst afde vordering tot het geven van een bevel tot hervatting van de verpleging van overheidswege.
Wijzigtde aan de terbeschikkingstelling verbonden voorwaarden in die zin dat deze komen te luiden dat de terbeschikkinggestelde:
Algemene voorwaarden
ten behoeve van het vaststellen van zijn identiteit medewerking verleent aan het nemen van een of meer vingerafdrukken of een identiteitsbewijs als bedoeld in artikel 1 van de Wet op de identificatieplicht ter inzage aanbiedt en een actuele foto ter beschikking stelt waarop zijn gezicht herkenbaar is;
zich niet schuldig mag maken aan een strafbaar feit;
medewerking verleent aan het reclasseringstoezicht, bedoeld in artikel 38, tweede lid, van het Wetboek van Strafvordering, de medewerking aan huisbezoeken daaronder begrepen;
Bijzondere voorwaarden
4. zich meldt op afspraken bij de reclassering. De reclassering bepaalt hoe vaak dat nodig is;
5. aan de reclassering inzicht geeft in de voortgang en/of behandeling door andere instellingen of hulpverleners;
6. zich niet vestigt op een ander adres zonder toestemming van de reclassering. Eventuele overnachtingen elders kunnen alleen in overleg en met toestemming van de reclassering;
7. meewerkt aan het uitwisselen van informatie met personen en instanties die contact hebben met de terbeschikkinggestelde, als dat van belang is voor het toezicht;
8. meewerkt aan een time-out in een Forensisch Psychiatrisch Centrum (FPC) van Mesdag of andere instelling, als de reclassering dat nodig vindt. Deze time-out duurt maximaal zeven weken, met de mogelijkheid van verlenging met nog eens maximaal zeven weken, tot maximaal veertien weken per jaar;
9. niet gaat naar het buitenland of naar de Nederlandse Antillen, zonder toestemming van het Openbaar Ministerie;
10. zich laat opnemen in FVK [FVk] of een soortgelijke zorginstelling, te bepalen door de justitiële instantie die verantwoordelijk is voor plaatsing. De opnamedatum is
dinsdag 6 oktober 2020 om 11.00 uur. Betrokkene zal, indien nodig, tevens zijn medewerking verlenen aan opname in een door de justitiële instantie die verantwoordelijk is voor plaatsing te bepalen zorginstelling in het kader van overbruggingszorg indien de genoemde klinische behandeling niet aansluitend kan plaatsvinden na detentie. Betrokkene zal met DV&O vervoerd worden van de PI naar de FVK [FVk] , of soortgelijke zorginstelling. De opname duurt zolang de reclassering dat nodig vindt. De terbeschikkinggestelde houdt zich aan de huisregels en de aanwijzingen die de zorginstelling geeft voor de behandeling. Het innemen van medicijnen kan onderdeel zijn van de behandeling;
dinsdag 6 oktober 2020 om 11.00 uur. Betrokkene zal, indien nodig, tevens zijn medewerking verlenen aan opname in een door de justitiële instantie die verantwoordelijk is voor plaatsing te bepalen zorginstelling in het kader van overbruggingszorg indien de genoemde klinische behandeling niet aansluitend kan plaatsvinden na detentie. Betrokkene zal met DV&O vervoerd worden van de PI naar de FVK [FVk] , of soortgelijke zorginstelling. De opname duurt zolang de reclassering dat nodig vindt. De terbeschikkinggestelde houdt zich aan de huisregels en de aanwijzingen die de zorginstelling geeft voor de behandeling. Het innemen van medicijnen kan onderdeel zijn van de behandeling;
11. na de klinische behandeling meewerkt aan geïndiceerde ambulante (verslavings-) behandeling, te bepalen door de reclassering. De behandeling duurt zolang de reclassering dat nodig vindt. De terbeschikkinggestelde houdt zicht aan de huisregels en de aanwijzingen die de zorgverlener geeft voor de behandeling. Het innemen van medicijnen kan onderdeel zijn van de behandeling;
12. verblijft in een instelling voor beschermd dan wel begeleid wonen, te bepalen door de reclassering. Het verblijf duurt zolang de reclassering dat nodig vindt. De terbeschikkinggestelde houdt zich aan de huisregels en het dagprogramma dat de instelling in overleg met de reclassering voor hem heeft opgesteld;
13. geen drugs gebruikt en meewerkt aan controle op dit verbod. De controle gebeurt met urineonderzoek. De reclassering bepaalt hoe vaak betrokkene wordt gecontroleerd;
14. geen alcohol gebruikt en meewerkt aan urineonderzoek en ademonderzoek (blaastest) om dit alcoholverbod te controleren. De reclassering bepaalt met welke controlemiddelen en hoe vaak de terbeschikkinggestelde wordt gecontroleerd;
15. inzage geeft in zijn financiële huishouding en begeleiding/controle op dit punt accepteren;
16. dagbesteding heeft in de vorm van opleiding en/of werk en geeft de reclassering toestemming contact te onderhouden met de opleiding en/of werkgever over de voortgang van de terbeschikkinggestelde. De terbeschikkinggestelde zal niet van opleiding en/of werk veranderen zonder toestemming van de reclassering.
Aldus gedaan door
mr. M. Keppels als voorzitter,
mr. G. Mintjes en mr. R. Prakke-Nieuwenhuizen als raadsheren,
en drs. D.M.L. Versteijnen en drs. I. van Outheusden als raden,
in tegenwoordigheid van mr. Y.M.G. Nijenhuis als griffier,
en op 1 oktober 2020 in het openbaar uitgesproken.
De raden en mr. R. Prakke-Nieuwenhuizen zijn buiten staat deze beslissing mede te ondertekenen.