Parketnummer: 21-000827-13
Uitspraak d.d.: 30 maart 2017
TEGENSPRAAK
Verkort arrestvan de meervoudige kamer voor strafzaken
gewezen op het hoger beroep, ingesteld tegen het vonnis van de rechtbank Groningen van 21 december 2012 met parketnummer 18-676004-09 in de strafzaak tegen
[verdachte ],
geboren te [geboorteplaats] op [geboortedatum] 1954,
wonende te [woonplaats] , [woonadres] .
De verdachte heeft tegen het hiervoor genoemde vonnis hoger beroep ingesteld.
Dit arrest is gewezen naar aanleiding van het onderzoek op de terechtzittingen van het hof van 9 maart 2015, 10 november 2015, 18 januari 2016, 16 maart 2017 en, overeenkomstig het bepaalde bij artikel 422 van het Wetboek van Strafvordering, het onderzoek op de terechtzitting in eerste aanleg.
Het hof heeft kennisgenomen van de vordering van de advocaat-generaal, strekkende tot de niet-ontvankelijkverklaring van verdachte in het appel ter zake feit 1.B en feit 3 en tot veroordeling van verdachte ter zake de feiten 1.A en 2 tot een onvoorwaardelijke gevangenisstraf voor de duur van 18 maanden, met aftrek van voorarrest. Deze vordering is na voorlezing aan het hof overgelegd.
Het hof heeft voorts kennis genomen van hetgeen namens verdachte door zijn raadsman, mr. A.H.J. Strak, naar voren is gebracht.
De rechtbank heeft verdachte ter zake feit 1 primair onder A en 1 primair en subsidiair onder B, feit 2 primair en feit 3 vrijgesproken en verdachte ten aanzien van feit 1 subsidiair onder A en feit 2 subsidiair veroordeeld tot een onvoorwaardelijke gevangenisstraf voor de duur van 18 maanden, met aftrek van voorarrest.
Ontvankelijkheid van het hoger beroep
Het hoger beroep van verdachte is onbeperkt ingesteld en richt zich aldus mede tegen de vrijspraak van hetgeen cumulatief onder de feiten 1 primair onder A en 1 primair en subsidiair onder B is tenlastegelegd en voorts tegen de vrijspraak van feit 3.
De raadsman heeft zich ter terechtzitting van het hof op het standpunt gesteld dat ten aanzien van het primair en subsidiair onder feit 1 ten laste gelegde sprake is van een cumulatieve tenlastelegging zodat het hoger beroep beperkt is tot die feiten waarvoor de verdachte is veroordeeld, zijnde feit 1 subsidiair onder A.
De advocaat-generaal heeft gesteld dat naar zijn oordeel sprake is van een alternatieve tenlastelegging, zodat in hoger beroep alle strafbare feiten zoals opgenomen in de inleidende tenlastelegging onder feit 1 opnieuw aan het oordeel van het hof onderworpen zijn, derhalve ook het in feit 1 primair onder A tenlastegelegde.
Het hof oordeelt als volgt.
Feit 1 houdt in essentie weergegeven in:
Primair
A: leiding geven aan oplichting
en/of
B: leiding geven aan verspreiden van een vals beeldmerk
Subsidiair:
A: medeplegen oplichting
en/of
B: medeplegen van verspreiden van een vals beeldmerk
Aldus bevat de tenlastelegging twee afzonderlijke, zelfstandige feiten, namelijk oplichting en het verspreiden van een vals beeldmerk.
Die twee feitencomplexen zijn in het juridische jasje gegoten van leiding geven en medeplegen. Dat juridische jasje maakt het feit echter niet tot een ander feit.
Van het verspreiden van het valse beeldmerk is integraal vrijgesproken, zowel van het leiding geven (primair onder B) als van het medeplegen (subsidiair onder B). Tegen die vrijspraak kan verdachte niet in hoger beroep komen. In zoverre is hij dus niet ontvankelijk.
Van de primaire oplichtingsvariant (leiding geven) is verdachte vrijgesproken, voor de subsidiaire pleegvariant is hij veroordeeld. Van algehele vrijspraak is dus geen sprake. Het betekent dat het hof de oplichting in beide varianten (primair onder A en subsidiair onder A) zal hebben te beoordelen.
Gelet op het bepaalde in artikel 404, eerste lid, van het Wetboek van Strafvordering staat voor een verdachte geen hoger beroep open tegen een vrijspraak. Verdachte zal daarom niet-ontvankelijk verklaard worden in zijn hoger beroep voor zover dit is gericht tegen de vrijspraken van feit 1 primair en subsidiair onder B en feit 3.
Het vonnis waarvan beroep
Het hof zal het vonnis waarvan beroep - voor zover aan het oordeel van het hof onderworpen - om proceseconomische redenen vernietigen en daarom opnieuw rechtdoen.
Aan verdachte is - voor zover in hoger beroep aan de orde - tenlastegelegd dat:
primair onder A
[naam bedrijf] op een of meer tijdstippen in de periode van 1 juni 2008 tot en met 31 januari 2009 te [plaats 1] en/of [plaats 2] en/of [plaats 3] en/of [plaats 4] en/of [plaats 5] en/of [plaats 6] en/of (elders) in Nederland, tezamen en in vereniging met een of meer anderen, althans alleen, meermalen, althans eenmaal, (telkens) met het oogmerk om zich en/of (een) ander(en) wederrechtelijk te bevoordelen door hetzij door het aannemen van een valse naam of van een valse hoedanigheid en/of door een of meer listige kunstgrepen en/of een samenweefsel van verdichtsels waaronder onder meer de navolgende aangevers: [aangever 1] en/of [aangever 2] en/of [aangever 3] en/of [aangever 4] en/of [aangever 5] en/of [aangever 6] en/of [aangever 7] en/of [aangever 8] , elk heeft/hebben bewogen tot de afgifte van 149 euro, althans (een) geldbedrag, in elk geval enig goed en/of het aangaan van een schuld; hierin bestaande dat [naam bedrijf] en/of zijn mededader(s), met vorenomschreven oogmerk - zakelijk weergegeven - opzettelijk valselijk en/of listiglijk en/of bedrieglijk en/of in strijd met de waarheid onder meer telkens:
- heeft/hebben doen voorkomen dat de brieven met een aangehechte acceptgiro, betreffende de bijdrage KvKhandelsregister.nl 2009, afkomstig waren van de Kamer van Koophandel Nederland ten behoeve van de registratie in het handelsregister van de Kamer van Koophandel Nederland door onder meer:
* het gebruik van een gelijkende lay-out en/of gelijkend kleurgebruik en/of gelijkend logo en/of de gelijkende naam KvKhandelsregister en/of het tijdstip van verzending en/of
* aangevers in genoemde brieven erop te attenderen dat er sprake was van een nieuw bankrekeningnummer en/of
* genoemde brieven te versturen in enveloppen voorzien met een gelijkend logo van de Kamer van Koophandel Nederland;
waardoor aangever(s) werd(en) bewogen tot bovengenoemde afgifte;
tot welk feit hij, verdachte, tezamen en in vereniging met een of meer anderen, althans alleen, opdracht heeft gegeven en/of aan welke verboden gedraging hij, verdachte, tezamen en in vereniging met een of meer anderen, althans alleen, feitelijk leiding heeft gegeven;
subsidiair onder A.
hij op een of meer tijdstippen in de periode van 1 juni 2008 tot en met 31 januari 2009 te [plaats 1] en/of [plaats 2] en/of [plaats 3] en/of [plaats 4] en/of [plaats 5] en/of [plaats 6] en/of (elders) in Nederland, tezamen en in vereniging met een of meer anderen, althans alleen, meermalen, althans eenmaal,
(telkens) met het oogmerk om zich en/of (een) ander(en) wederrechtelijk te bevoordelen door hetzij door het aannemen van een valse naam of van een valse hoedanigheid en/of door een of meer listige kunstgrepen en/of een samenweefsel van verdichtsels waaronder onder meer de navolgende aangevers: [aangever 1] en/of [aangever 2] en/of [aangever 3] en/of [aangever 4] en/of [aangever 5] en/of [aangever 6] en/of [aangever 7] en/of [aangever 8] , elk heeft/hebben bewogen tot de afgifte van 149 euro, althans (een) geldbedrag, in elk geval enig goed en/of het aangaan van een schuld; hierin bestaande dat hij en/of zijn mededader(s),
met vorenomschreven oogmerk - zakelijk weergegeven - opzettelijk valselijk en/of listiglijk en/of bedrieglijk en/of in strijd met de waarheid onder meer telkens:- heeft/hebben doen voorkomen dat de brieven met een aangehechte acceptgiro, betreffende de bijdrage KvKhandelsregister.nl 2009, afkomstig waren van de Kamer van Koophandel Nederland ten behoeve van de registratie in het handelsregister van de Kamer van Koophandel Nederland door onder meer:
* het gebruik van een gelijkende lay-out en/of gelijkend kleurgebruik en/of gelijkend logo en/of de gelijkende naam KvKhandelsregister en/of het tijdstip van verzending en/of
* aangevers in genoemde brieven erop te attenderen dat er sprake was van een nieuw bankrekeningnummer en/of
* genoemde brieven te versturen in enveloppen voorzien met een gelijkend logo van de Kamer van Koophandel Nederland;
waardoor aangever(s) werd(en) bewogen tot bovengenoemde afgifte.
2.
[naam bedrijf] op een of meer tijdstippen in de periode van 1 juni 2008 tot en met 31 januari 2009 te [plaats 1] en/of [plaats 2] en/of [plaats 3] en/of [plaats 4] en/of [plaats 5] en/of [plaats 6] en/of (elders) in Nederland, tezamen en in vereniging met een of meer anderen, althans alleen, meermalen, althans eenmaal, (telkens) opzettelijk één of meer voorwerpen, te weten om en nabij 700.000 en/of 385.000, althans een groot aantal brieven en/of facturen en/of aanbiedingen, althans een geschrift, waarin met inbreuk op eens anders auteursrecht, te weten van de Kamer van Koophandel Nederland, zonder toestemming van boven bedoelde rechthebbende, telkens (een) werk(en), te weten brieven, betreffende de bijdrage KvKhandelsregister.nl 2009 (149 euro) en/of facturen en/of aanbiedingen waarin het beeldmerk en/of het woordmerk van de Kamer van Koophandel Nederland, was/waren vervat,
openlijk ter verspreiding heeft aangeboden en/of heeft doen aanbieden, en/of ter verveelvoudiging of ter verspreiding voorhanden heeft gehad, en/of voorhanden heeft doen hebben, en/of heeft ingevoerd en/of heeft doen invoeren, en/of heeft doorgevoerd en/of heeft doen doorvoeren, en/of heeft uitgevoerd en/of heeft doen uitvoeren, en/of heeft bewaard uit winstbejag en/of heeft doen bewaren uit winstbejag,
terwijl [naam bedrijf] BVBA en/of zijn mededaders, van het plegen van de misdrijven, zoals hierboven vermeld, zijn beroep heeft/hebben gemaakt en/of het plegen van deze misdrijven als bedrijf heeft/hebben uitgeoefend;
tot welk feit hij, verdachte, tezamen en in vereniging met een of meer anderen, althans alleen, opdracht heeft gegeven en/of aan welke verboden gedraging hij, verdachte, tezamen en in vereniging met een of meer anderen, althans alleen, feitelijk leiding heeft gegeven;
althans, indien ter zake van het vorenstaande geen veroordeling mocht volgen dat,
hij op een of meer tijdstippen in de periode van 1 juni 2008 tot en met 31 januari 2009 te [plaats 1] en/of [plaats 2] en/of [plaats 3] en/of [plaats 4] en/of [plaats 5] en/of [plaats 6] en/of (elders) in Nederland, tezamen en in vereniging met een of meer anderen, althans alleen, meermalen, althans eenmaal, (telkens) opzettelijk één of meer voorwerpen, te weten om en nabij 700.000 en/of 385.000, althans een groot aantal brieven en/of facturen en/of aanbiedingen, althans een geschrift, waarin met inbreuk op eens anders auteursrecht, te weten van de Kamer van Koophandel Nederland, zonder toestemming van boven bedoelde rechthebbende, telkens (een) werk(en), te weten brieven, betreffende de bijdrage KvKhandelsregister.nl 2009 (149 euro) en/of facturen en/of aanbiedingen waarin het beeldmerk en/of het woordmerk van de Kamer van Koophandel Nederland, was/waren vervat,
openlijk ter verspreiding heeft aangeboden en/of heeft doen aanbieden, en/of ter verveelvoudiging of ter verspreiding voorhanden heeft gehad, en/of voorhanden heeft doen hebben, en/of heeft ingevoerd en/of heeft doen invoeren, en/of heeft doorgevoerd en/of heeft doen doorvoeren, en/of heeft uitgevoerd en/of heeft doen uitvoeren, en/of heeft bewaard uit winstbejag en/of heeft doen bewaren uit winstbejag,
terwijl hij en/of zijn mededaders, van het plegen van de misdrijven, zoals hierboven vermeld, zijn beroep heeft/hebben gemaakt en/of het plegen van deze misdrijven als bedrijf heeft/hebben uitgeoefend.
Indien in de tenlastelegging taal- en/of schrijffouten voorkomen, zijn deze verbeterd. De verdachte is daardoor niet geschaad in de verdediging.
Bewijsoverweging feiten 1 subsidiair onder A en 2 subsidiair
Op grond van bewijsmiddelen zoals deze in een later op te maken aanvulling bij dit arrest zullen worden opgemaakt, wordt verdachte ter zake het hem onder 1 subsidiair onder A en feit 2 subsidiair veroordeeld.
Met betrekking tot het medeplegen wordt het volgende overwogen.
[verdachte ] heeft samen met [medeverdachte 1] de BVBA [naam bedrijf] opgericht, afgekort [naam bedrijf] . [verdachte ] hield daarvan het overgrote deel van de aandelen. [medeverdachte 1] was aanvankelijk zaakvoerder van die vennootschap, totdat die positie werd overgenomen door [medeverdachte 2] . Vanaf dat moment hebben [medeverdachte 1] , [verdachte ] en [medeverdachte 2] intensief met elkaar samengewerkt. Het plan van verdachte en zijn medeverdachten was om 1,4 miljoen brieven met acceptgiro naar bedrijven in Nederland te verzenden. In verband met financiële problemen zijn er vooreerst 700.000 brieven gedrukt, waarvan er ongeveer 385.000 daadwerkelijk zijn verzonden in december 2008 met het opschrift “Bijdrage KvKhandelsregister.nl 2009". De brieven bevatten de volgende zinsneden:
- “ Let op A.U.B.! Ons nieuwe bankreknr. is: [nummer] ,
- Momenteel staat u met uw bedrijfsgegevens in het KvKhandelsregister geregistreerd,
- Wegens automatisering bieden wij u een nieuwe toegangscode aan (…),
- Vanaf heden zijn de kosten (…),
-
NieuwOp onze website zijn de volgende functies beschikbaar (…),
-
Uw bijdrage voor het jaar 2009
Bijdrage
2009 125,21
BTW 19% 23,79
Totaal bedrag
149,00."
Aldus werd de indruk gewekt dat de brief een factuur van de Kamer van Koophandel betreft. De brieven vertonen veel gelijkenis met de facturen die jaarlijks, aan het begin van het jaar, door de Kamer van Koophandel worden verzonden voor de bijdrage over het lopende jaar.
Regelmatig hadden de verdachten contact met elkaar, waarbij ook de gelijkenis van de te verzenden brieven met facturen van de Kamer van Koophandel ter sprake is gekomen. [medeverdachte 2] heeft contacten gelegd met drukkers en banken. Voor het project werden bankrekeningen geopend waarvan [medeverdachte 2] en [verdachte ] gemachtigden waren. [medeverdachte 1] bleef, ook nadat hij geen zaakvoerder meer was, onverminderd bij dit project betrokken. Weliswaar doet hij het voorkomen dat hij alleen nog op de achtergrond adviseerde en dat hij nog gewaarschuwd heeft voor mogelijke verwarring, maar het hof hecht aan die verklaring geen waarde. Zo blijkt uit de verklaring van [verdachte ] dat de drie verdachten gezamenlijk hebben bepaald welk logo op de brieven zou komen en dat op de brief met acceptgiro zou worden vermeld “KvKhandelsregister.nl 2009”. Daarnaast blijkt ook uit de naam van de door [medeverdachte 1] en [verdachte ] opgerichte BVBA dat het vanaf de oprichting al de bedoeling was om verwarring met de Kamer van Koophandel te veroorzaken. [medeverdachte 1] heeft samen met [naam] een postverzendbedrijf benaderd om afspraken te maken over verzending van de brieven. Tevens hebben [verdachte ] en [medeverdachte 2] een bedrijf bezocht om afspraken te maken over het printen van de gegevens op de brieven.
Er is sprake geweest van een bewuste en nauwe samenwerking tussen die drie verdachten die gericht was op de uitvoering van strafbare feiten. Alle drie hebben zij daaraan een wezenlijke bijdrage geleverd die van voldoende gewicht is om van medeplegen te kunnen spreken. Zij hebben de bewezen verklaarde feiten tezamen en in vereniging met elkaar gepleegd.
Onder feit 2 wordt verdachte en zijn medeverdachten verweten een inbreuk op het auteursrecht van de Kamer van Koophandel te hebben gemaakt door zonder toestemming van de Kamer van Koophandel Nederland werken te verspreiden, te weten brieven betreffende een 'bijdrage KvKhandelsregister.nl 2009' en/of facturen en/of aanbiedingen, waarin het beeldmerk en/of het woordmerk van de Kamer van Koophandel Nederland is vervat.
De verdediging bestrijdt dat in deze werken het beeldmerk en/of het woordmerk van de Kamer van Koophandel is vervat en stelt hiertoe dat het om een op de Kamer van Koophandel
gelijkendbeeldmerk en/of woordmerk gaat.
Met betrekking tot het
beeldmerkwordt het volgende overwogen.
In het merkenregister is het beeldmerk van de Kamer van Koophandel gedeponeerd (D-AH001.047, p. 200153). Het beeldmerk van de Kamer van Koophandel bezit een zodanig eigen oorspronkelijk karakter en persoonlijk stempel van de maker, dat de Kamer van Koophandel daarop het auteursrecht, een uitsluitend recht, bezit. Dit beeldmerk is echter
nietgebruikt/opgenomen in de betreffende werken die door verdachte en zijn medeverdachten zijn verspreid. Uit het dossier en het verhandelde ter terechtzitting blijkt dat het verwijt dat verdachte en zijn medeverdachten gemaakt wordt er juist op ziet dat een op de Kamer van Koophandel
gelijkendbeeldmerk in de betreffende werken is opgenomen. Dat is als zodanig niet tenlastegelegd. Om die reden wordt verdachte van dit onderdeel van de tenlastelegging vrijgesproken.
Met betrekking tot het
woordmerkwordt het volgende overwogen.
In voornoemd merkenregister is door de Kamer van Koophandel ook een woordmerk gedeponeerd, te weten 'KvK' (D-AH001.047, p. 200151). Het woordmerk van de Kamer van Koophandel bezit een zodanig eigen oorspronkelijk karakter en persoonlijk stempel van de maker, dat de Kamer van Koophandel daarop het auteursrecht, een uitsluitend recht, bezit.
Anders dan ten aanzien van het beeldmerk is overwogen geldt dat in de betreffende werken die door verdachte en zijn medeverdachten verspreid zijn, dit woordmerk wel letterlijk is vervat. In die werken is namelijk telkens vermeld: bijdrage
KvKhandelsregister.nl 2009. Aldus hebben verdachte en zijn medeverdachten een inbreuk gemaakt op het auteursrecht van de Kamer van Koophandel.
Door wettige bewijsmiddelen, waarbij de inhoud van elk bewijsmiddel - ook in onderdelen - slechts wordt gebezigd tot het bewijs van dat tenlastegelegde feit waarop het blijkens de inhoud kennelijk betrekking heeft, en waarin zijn vervat de redengevende feiten en omstandigheden waarop de bewezenverklaring steunt en die uit een later op te maken aanvulling op dit arrest blijken, acht het hof wettig en overtuigend bewezen dat verdachte het onder 1 subsidiair onder A en 2 subsidiair tenlastegelegde heeft begaan, met dien verstande, dat: