ECLI:NL:GHARL:2016:10261

• Datum uitspraak: 20 december 2016
• Publicatiedatum: 20 december 2016
• Zaaknummer: 200.191.192/01
• Instantie: Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Civiel recht; Personen- en familierecht
• Procedures: Hoger beroep
• Rechters: R. Feunekes; J.B. de Groot; D.J.I. Kroezen
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Adoptie door stiefvader en wijziging van geslachtsnaam van minderjarige

In deze zaak heeft het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden op 20 december 2016 uitspraak gedaan in hoger beroep over de adoptie van een minderjarige door haar stiefvader. De stiefvader had in eerste aanleg bij de rechtbank Gelderland verzocht om de adoptie van het kind, maar dit verzoek was afgewezen. De rechtbank had geoordeeld dat de vader van het kind, die in het verleden een omgangsregeling had, niet instemde met de adoptie. De stiefvader ging in hoger beroep en voerde aan dat de vader geen bezwaar had tegen de adoptie en dat het in het belang van het kind was om een juridische band met hem te creëren.

Tijdens de mondelinge behandeling in hoger beroep op 22 november 2016 zijn alle betrokken partijen verschenen, waaronder de stiefvader, de moeder, de vader en een vertegenwoordiger van de Raad voor de Kinderbescherming. De Raad adviseerde om de adoptie toe te wijzen, omdat het belang van het kind voorop staat en er geen contact meer is tussen de vader en het kind. Het hof oordeelde dat aan de wettelijke voorwaarden voor adoptie was voldaan en dat de vader het verzoek van de stiefvader niet tegensprak. Het hof vernietigde de eerdere beschikking van de rechtbank en sprak de adoptie van het kind door de stiefvader uit, waarbij ook werd bepaald dat het kind de geslachtsnaam van de stiefvader zou krijgen. De beschikking werd uitvoerbaar bij voorraad verklaard.

Deze uitspraak benadrukt het belang van de stabiliteit en continuïteit in de opvoeding van het kind, en de mogelijkheid voor stiefouders om een juridische band met hun stiefkinderen te creëren, mits aan de wettelijke voorwaarden wordt voldaan.

Uitspraak

GERECHTSHOF ARNHEM-LEEUWARDEN

locatie Arnhem

afdeling civiel recht

zaaknummer gerechtshof 200.191.192

(zaaknummer rechtbank Gelderland 287476)

beschikking van 20 december 2016

inzake

[verzoeker] ,

wonende te [woonplaats],
verzoeker in hoger beroep,

verder te noemen: de stiefvader,

advocaat: mr. S.P. ter Linden te Apeldoorn.

Als overige belanghebbenden zijn aangemerkt:

[belanghebbende 1] ,

wonende te [woonplaats],

verder te noemen: moeder,

en

[belanghebbende 2] ,

wonende te [woonplaats],

verder te noemen: de vader.

1. Het geding in eerste aanleg

Het hof verwijst voor het geding in eerste aanleg naar de beschikking van de rechtbank Gelderland, zittingsplaats Zutphen van 9 februari 2016, uitgesproken onder voormeld zaaknummer.

2. Het geding in hoger beroep

2.1

Het verloop van de procedure blijkt uit:

- het beroepschrift met productie 2, ingekomen op 2 mei 2016.

2.2

De hierna nader te noemen minderjarige [kind] heeft bij brief van 19 september 2016 aan het hof haar mening kenbaar gemaakt met betrekking tot de verzoeken van de stiefvader.

2.3

De mondelinge behandeling heeft op 22 november 2016 plaatsgevonden. De stiefvader is in persoon verschenen, bijgestaan door zijn advocaat. De moeder is in persoon verschenen. De vader is eveneens in persoon verschenen. Namens de raad voor de kinderbescherming (verder: de raad) is [vertegenwoordiger van de raad] verschenen.

3. De vaststaande feiten

3.1

Uit de relatie tussen de moeder en de vader is op [geboortedatum] 2003 te [geboorteplaats] [kind] geboren. De vader heeft [kind] erkend. De moeder oefent van rechtswege het gezag alleen uit over [kind].

3.2

De stiefvader en de moeder wonen sinds april 2003 samen en zijn op 23 juni 2006 met elkaar gehuwd.

3.3

Bij beschikking van de rechtbank Zutphen van 31 augustus 2009 heeft de rechtbank de vader voor onbepaalde tijd het recht op omgang met [kind] ontzegd, bepaald dat de moeder de vader één keer per drie maanden schriftelijk over de algehele ontwikkeling van [kind] informeert en daarbij tevens een of meer foto’s van [kind] aan de vader verschaft en [kind] onder toezicht gesteld voor de duur van een jaar.

3.4

Bij de bestreden beschikking van 9 februari 2016 heeft de rechtbank de verzoeken van de stiefvader om, voor zover mogelijk uitvoerbaar bij voorraad, de adoptie van [kind] door hem uit te spreken en daarbij te bepalen dat de geslachtsnaam van [kind] ‘[achternaam stiefvader]’ zal zijn, afgewezen.

4. De omvang van het geschil

De stiefvader is met vier grieven (de vierde grief in het beroepsschrift is abusievelijk grief 6 genoemd) in hoger beroep gekomen van de bestreden beschikking. Deze grieven beogen het geschil in hoger beroep in volle omvang aan de orde te stellen. De stiefvader verzoekt het hof, voor zover mogelijk uitvoerbaar bij voorraad, de bestreden beschikking te vernietigen en opnieuw beschikkende, de adoptie uit te spreken van [kind] door hem en daarbij te bepalen dat de geslachtsnaam van [kind] ‘[achternaam stiefvader]’ zal zijn.

5. De motivering van de beslissing

5.1

Op grond van artikel 1:227 Burgerlijk Wetboek (BW) geschiedt adoptie door een uitspraak van de rechtbank op verzoek van twee personen tezamen of op verzoek van één persoon alleen. Het verzoek door de adoptant die echtgenoot van de ouder is, kan slechts worden gedaan, indien hij ten minste drie aaneengesloten jaren onmiddellijk voorafgaande aan de indiening van het verzoek met die ouder heeft samengeleefd. Het verzoek kan alleen worden toegewezen, indien de adoptie in het kennelijk belang van het kind is, op het tijdstip van het verzoek tot adoptie vaststaat en voor de toekomst redelijkerwijs te voorzien is dat het kind niets meer van zijn ouder of ouders in de hoedanigheid van ouder te verwachten heeft, en aan de voorwaarden genoemd in artikel 1:228 BW wordt voldaan.

5.2

Op grond van artikel 1:228 lid 1 BW zijn de voorwaarden voor adoptie, voor zover relevant in deze procedure:

- dat het kind op de dag van het eerste verzoek minderjarig is, en dat het kind, indien het op de dag van het verzoek twaalf jaren of ouder is, ter gelegenheid van zijn verhoor niet van bezwaren tegen toewijzing van het verzoek heeft doen blijken;

- dat het kind niet is een kleinkind van een adoptant;

- dat de adoptant of ieder der adoptanten ten minste achttien jaren ouder dan het kind is;

- dat geen der ouders het verzoek tegenspreekt;

- dat de adoptant of de adoptanten het kind gedurende ten minste een jaar heeft of hebben verzorgd en opgevoed; indien de echtgenoot, geregistreerde partner of andere levensgezel van de ouder of adoptiefouder het kind adopteert en zij gezamenlijk het kind gedurende ten minste een jaar hebben verzorgd en opgevoed wordt de periode van een jaar voor de echtgenoot, geregistreerde partner of andere levensgezel gerekend vanaf het moment van feitelijk gezamenlijk verzorgen en opvoeden;

- dat de ouder of ouders niet of niet langer het gezag over het kind hebben. Indien evenwel de echtgenoot, geregistreerde partner of andere levensgezel van de ouder het kind adopteert, geldt dat deze ouder alleen of samen met voornoemde echtgenoot, geregistreerde partner of andere levensgezel het gezag heeft.

5.4

De stiefvader voert in zijn grieven aan dat in de brief die de vader tijdens de mondelinge behandeling bij de rechtbank in eerste aanleg heeft voorgelezen, een instemming met de adoptie moet worden gelezen. De rechtbank heeft zijn verzoek ten onrechte afgewezen.
Er is lang geleden sprake geweest van een beperkte omgangsregeling tussen [kind] en de vader, maar de risico’s die ontstaan bij contactherstel zijn sedert 2009 onveranderd. De rechtbank is voorbij gegaan aan het belang van [kind] door haar uitdrukkelijke wens om een juridische band te krijgen met de stiefvader te passeren. [kind] heeft behoefte aan rust en moet zich op school kunnen concentreren.

5.5

De moeder heeft op 27 oktober 2015 een instemmingsverklaring en een verklaring dat [kind] bij een adoptie de achternaam [achternaam stiefvader] zal dragen, ondertekend. Tijdens de mondelinge behandeling heeft de moeder verklaard dat [kind] zelf al heel lang de achternaam [achternaam stiefvader] gebruikt.

5.6

De vader heeft tijdens de mondelinge behandeling in hoger beroep verklaard dat hij nooit in gezinsverband met [kind] heeft gewoond, maar de eerste drie jaar wel een omgangsregeling met haar heeft gehad. Nadat de moeder en de stiefvader hem beschuldigden van seksueel misbruik, hetgeen hij uitdrukkelijk betwist, is de omgang tussen hem en [kind] gestopt en sedertdien heeft hij nooit meer contact met haar gehad.

De vader ging er na de mondelinge behandeling in eerste aanleg vanuit dat het verzoek van de stiefvader zou worden toegewezen. De brief die hij destijds bij de rechtbank heeft voorgelezen was met name bedoeld voor het dossier, zodat [kind] later eventueel zou kunnen zien dat hij het jammer vindt dat hij nooit een band met haar heeft kunnen opbouwen. Deze hoger beroepsprocedure zal waarschijnlijk weer spanning en onrust voor [kind] met zich brengen. Hij berust in de situatie omdat hij het belang van [kind] voorop wil stellen.

5.7

De raad heeft gesteld dat ieder kind een onlosmakelijke band met zijn biologische ouders heeft, ook al ziet een kind die ouder niet. De raad heeft in 2009 veel gedaan om weer omgang tussen [kind] en de vader tot stand te brengen. Dat veroorzaakte echter veel onrust en heeft niet tot resultaat geleid. Het is te respecteren dat de vader berust in de situatie omdat rust het allerbelangrijkst is voor [kind]. Om diezelfde reden adviseert de raad de verzochte adoptie toe te wijzen ook al is daarmee sprake van een vervormde situatie. De raad stelt voor dat de vader een brief voor [kind] zal schrijven waarin hij vertelt wie hij is, wat hij doet en dat hij graag nog contact met haar had willen houden, zonder daarbij verwijten te maken over de moeder of de stiefvader. De moeder zou deze brief dan kunnen bewaren voor [kind] en later aan haar kunnen geven.

5.8

De moeder heeft tijdens de mondelinge behandeling toegezegd dat zij een eventuele door de raad genoemde brief van de vader voor [kind] zal bewaren.

5.9

Het hof oordeelt als volgt.
Aan de hiervoor vermelde voorwaarden in artikel 1:228 lid 1 BW is voldaan. Uit de brief van [kind] blijkt dat de stiefvader veel voor haar betekent en dat adoptie door hem [kind] een gevoel van zekerheid geeft dat deze situatie ook altijd zo zal blijven.

Anders dan de rechtbank komt het hof tot het oordeel dat de vader het verzoek van de stiefvader niet tegenspreekt, zodat de grief van de stiefvader op dit punt slaagt. Vast staat dat de afgelopen jaren geen enkel contact tussen de vader en [kind] is geweest en dat ook niet te verwachten is dat de komende jaren contact tot stand zal komen. De vader kan aldus onvoldoende inhoud geven aan de bevoegdheden en verplichtingen die voortvloeien uit het ouderschap. Mede gelet op het advies van de raad zal het hof de bestreden beschikking, vernietigen en het verzoek van de stiefvader tot adoptie van [kind] toewijzen.

5.1

Nu het hof het adoptieverzoek zal toewijzen en de stiefvader en de moeder gezamenlijk verklaren dat het kind de geslachtsnaam ‘[achternaam stiefvader]’ van de stiefvader zal hebben, zal het hof op grond van artikel 1:5 derde lid BW ook het verzoek tot geslachtsnaamswijziging toewijzen.

6. De beslissing

Het hof, beschikkende in hoger beroep:

vernietigt de beschikking van de rechtbank Gelderland, zittingsplaats Zutphen, van 9 februari 2016, en opnieuw beschikkende:

spreekt uit de adoptie van [kind], geboren op [geboortedatum] 2003 te [geboorteplaats],

door [verzoeker], geboren op [geboortedatum] 1971, wonende te [woonplaats];

bepaalt dat [kind] na de adoptie de geslachtsnaam [achternaam stiefvader] zal hebben;

verklaart deze beschikking uitvoerbaar bij voorraad;

wijst het meer of anders verzochte af.

Deze beschikking is gegeven door mrs. R. Feunekes, J.B. de Groot en D.J.I. Kroezen, bijgestaan door de griffier, en is op 20 december 2016 uitgesproken in het openbaar in tegenwoordigheid van de griffier.