Uitspraak
TBS P15/0056
Beslissing d.d. 25 juni 2015
De kamer van het hof als bedoeld in artikel 67 van de Wet op de rechterlijke organisatie heeft te beslissen op het beroep van
[naam terbeschikkinggestelde],
geboren te [geboorteplaats] op [geboortedatum] 1972,
thans gedetineerd in de Justizvollzugs- und Sicherungsverwahrungsanstalt te [plaats] (Duitsland), [adres] .
Het beroep is ingesteld tegen de beslissing van de rechtbank Zeeland-West-Brabant van 24 december 2014, houdende verlenging van de terbeschikkingstelling met een termijn van één jaar.
Het hof heeft gelet op de stukken, waaronder:
- de uitspraak van de rechtbank Middelburg van 21 september 2005, waarbij de terbeschikkingstelling met bevel tot verpleging van overheidswege werd opgelegd;
- de beslissing van de rechtbank Middelburg van 23 oktober 2012, waarbij de terbeschikkingstelling met verpleging van overheidswege met een termijn van één jaar werd verlengd en de verpleging van overheidswege voorwaardelijk werd beëindigd;
- het reclasseringsadvies van 2 juli 2013, opgemaakt door [medewerker reclassering 1] en [medewerker reclassering 2] , Toezichtunit 5 Rotterdam;
- het reclasseringsadvies van 25 juli 2013, opgemaakt door [medewerker reclassering 1] , Toezichtunit 5 Rotterdam;
- de vordering van de officier van justitie, ingekomen op 22 augustus 2013;
- de rapportage pro justitia van 29 augustus 2013, opgemaakt door forensisch psychiater [psychiater] ;
- het reclasseringsadvies van 28 november 2013, opgemaakt door [medewerker reclassering 1] en
[medewerker reclassering 2] , Toezichtunit 5 Rotterdam;
- de processen-verbaal van de zitting van de rechtbank Zeeland-West-Brabant van 17 oktober 2013 en 11 september 2014;
- de tussenbeschikking van de meervoudige kamer van de rechtbank Zeeland-West-Brabant van 25 september 2014;
- het verlengingsadvies van Reclassering Nederland Advies & Toezichtunit 4 Zuid-West van 14 juli 2014, opgemaakt door [medewerker reclassering 1] en [medewerker reclassering 2] , Advies & Toezichtunit 4 Zuid-West;
- het verslag van de hoorzitting van de rechter-commissaris in de rechtbank Diez (Duitsland) van 4 december 2014;
- het proces-verbaal van bevindingen van de rechter-commissaris in de rechtbank Zeeland-West-Brabant van 8 december 2014;
- het proces-verbaal van het onderzoek in eerste aanleg van 11 december 2014, met als bijlage de pleitnota van mr. N.A. Heidanus;
- de beslissing waarvan beroep;
- de akte van beroep van de terbeschikkinggestelde van 5 januari 2015;
Het hof heeft ter zitting van 11 juni 2015 gehoord de terbeschikkinggestelde, bijgestaan door zijn raadsman mr. N.A. Heidanus, advocaat te Groningen, en de advocaat-generaal
mr. G.J. de Haas.
Overwegingen:
Het reclasseringsadvies van 25 juli 2013
De terbeschikkinggestelde heeft zich tot op heden gehouden aan de gestelde voorwaarden en de afspraken met de reclassering. Hij heeft een goede dagbesteding in de vorm van betaald werk. Hij heeft geen schulden, gebruikt geen middelen en stelt zich begeleidbaar en corrigeerbaar op. Hij erkent dat hij van tijd tot tijd ondersteunende gesprekken nodig heeft en hij doet op die momenten een beroep op zijn behandelaar. De delict gerelateerde factoren zijn volgens de reclassering hiermee afgenomen en de kans op recidive wordt gering geschat. De reclassering ziet geen reden tot verlenging van de terbeschikkingstelling en zij adviseert de terbeschikkingstelling te beëindigen.
Het advies van de externe deskundige
De deskundige [psychiater] acht het niet langer noodzakelijk om de maatregel van terbeschikkingstelling te verlengen. Naast de gedragsproblemen die in de kinder/tienerleeftijd zijn ontstaan, hebben ook de krenkbaarheid en een overmatig gevoel van eer en trots bijgedragen aan de totstandkoming van het indexdelict. De terbeschikkinggestelde heeft tijdens de maatregel een langdurig en intensief schemagerichte psychotherapie gevolgd dat heeft geleid tot een duidelijke verbetering van het zelfinzicht. Hij is nu in staat om in te zien dat het bij oplopende spanningen nodig is zich terug te trekken in zijn eigen woning. Ook heeft hij tijdens de periode van voorwaardelijke beëindiging op eigen initiatief gebruik gemaakt van de beschikbare psycholoog en reclasseringswerker. Er zijn geen incidenten of overtredingen van de voorwaarden na voorwaardelijke beëindiging geweest. Hij kan nog wel enigszins geagiteerd raken als hij het gevoel lijkt te krijgen respectloos te worden behandeld. Binnen zijn relatie is hij niet agressief en hij doet zijn best een goede band te onderhouden met al zijn kinderen. De deskundige is van mening dat er aanwijzingen zijn dat de persoonlijkheidsproblematiek minder ernstig is dan deze ooit is geweest. De terbeschikkinggestelde is beter in staat om in de realiteit te blijven door zijn stressniveau te verlagen. De lage dosis antipsychotica kan hier aan bijdragen. Het abstinent blijven van middelen is van belang om zijn realiteitstoetsing zo goed mogelijk in tact te houden en het feit dat hij zich niet meer symbiotisch aan een partner wil binden. Er zijn geen aanwijzingen voor ziekelijk en buitenproportioneel liegen en voor een bipolaire stoornis. Het recidiverisico wordt als laaggemiddeld geschat. Er zijn geen redenen om de aanvullende controle van voortzetting van de onder voorwaarden beëindigde terbeschikkingstelling voort te zetten. Volgens de deskundige lijkt het afdoende dat de terbeschikkinggestelde in geval van tegenslag contact zoekt met mevrouw [medewerker reclassering 1] , toezichthouder reclassering Rotterdam.
Het reclasseringsadvies van 28 november 2013
Op 17 oktober 2013 stond de behandeling van de verlenging van de terbeschikkingstelling met voorwaarden gepland. De terbeschikkinggestelde is die dag niet komen opdagen en na onderzoek is gebleken dat de terbeschikkinggestelde ter zake van het invoeren van 3 kilogram marihuana in Duitsland aldaar was aangehouden. De reclassering merkt op dat zij zeer verbaasd zijn over de handelingen en gedragingen van de terbeschikkinggestelde en deze in het licht van een naderende onvoorwaardelijke beëindiging onbegrijpelijk vinden. Ook zijn werkgever die van plan was het contract voor onbepaalde tijd te verlengen begrijpt niet hoe hij tot deze actie is gekomen. Hij had dit ook niet verwacht. Hoewel de maatregel van de terbeschikkingstelling nog doorloopt is het voor de reclassering, gelet op de detentie van de terbeschikkinggestelde, onmogelijk inhoud te geven aan het reclasseringscontact en toezicht te houden op de naleving van de gestelde voorwaarden.
Het reclasseringsadvies van 14 juli 2014
De terbeschikkinggestelde heeft door het plegen van het delict in Duitsland alle voorwaarden van de voorwaardelijke beëindiging overtreden. De terbeschikkinggestelde is in Duitsland ter zake van overtreding van de Opiumwet veroordeeld tot een gevangenisstraf voor de duur van tweeënveertig maanden. Na de inverzekeringstelling en de huidige detentie in Duitsland is de terbeschikkinggestelde zijn werk en zijn woning kwijtgeraakt. Daarnaast heeft hij nog enkele schulden openstaan. Bij een terugkeer in Nederland zal hij helemaal opnieuw moeten beginnen. Hij zou wel tijdelijk bij zijn vriendin kunnen gaan wonen. De reclassering is van mening dat zij in het kader van de terbeschikkingstelling geen inhoud meer kan geven aan het reclasseringscontact en dat de maatregel geen toegevoegde waarde heeft voor de situatie waarin de terbeschikkinggestelde zich thans bevindt. Een terugkeer naar een tbs-kliniek zou enkel een onderdakverlening betekenen. De kliniek heeft de reclassering te kennen gegeven dat hij voor het indexdelict uitbehandeld is. De terbeschikkinggestelde is op 11 augustus 2006 in [kliniek] opgenomen en op 23 oktober 2012 is door de rechtbank de terbeschikkingstelling voorwaardelijk beëindigd. De terbeschikkinggestelde heeft de behandeling (goed) doorlopen. De reclassering is van mening dat een terugkeer naar de tbs-status geen reële optie is. De reclassering heeft geadviseerd de terbeschikkingstelling te beëindigen.
Het standpunt van de terbeschikkinggestelde en zijn raadsman
De papieren voor de overdracht in het kader van de Wet overdracht tenuitvoerlegging Strafvonnissen (Wots) zijn in maart 2015 overhandigd aan de directeur van de inrichting waar de terbeschikkinggestelde verblijft. Het is niet duidelijk of de terbeschikkinggestelde deze papieren ook heeft ondertekend. De terbeschikkinggestelde verblijft in een psychiatrische inrichting dichtbij [plaats] . De geestelijke gezondheid van de terbeschikkinggestelde is zorgelijk. Hoewel de terbeschikkinggestelde al via de rechter-commissaris rogatoir is gehoord, doet hij voor de zitting van vandaag geen afstand van zijn aanwezigheidsrecht en wil hij in ieder geval door het hof rogatoir gehoord worden. In tegenstelling tot vorig jaar wil de terbeschikkinggestelde nu wel worden gehoord. Volgens de wet dient de terbeschikkinggestelde gehoord te worden.
Gelet op artikel 38f van het Wetboek van Strafrecht is er geen sprake van opschorting van de termijn van de terbeschikkingstelling waarvan de verpleging van overheidswege voorwaardelijk is beëindigd. Het beroep kan daarmee formeel behandeld worden.
De instabiele factoren die bij een mogelijke terugkeer van de terbeschikkinggestelde naar Nederland van invloed zouden kunnen zijn op het recidivegevaar, waren redenen om de terbeschikkinggestelde rogatoir te horen. Het nieuwe feit, waarvoor de terbeschikkinggestelde in Duitsland is veroordeeld, is een geheel ander feit dan het indexdelict. De omstandigheden ten tijde van het indexdelict waren anders dan die van nu. De terbeschikkinggestelde heeft een goed zelfinzicht gekregen en hij weet daar ook goed mee om te gaan. In Duitsland heeft hij contact gezocht met de reclassering en gesprekken met een psycholoog gehad. De zucht naar drank en drugs is afgenomen. Het is de vraag of de terbeschikkinggestelde naar Nederland terug zal keren. Hij spreekt de Duitse taal goed en hij is voornemens om in Duitsland werk te gaan zoeken. In het geval hij wel terug zal keren kan gekeken worden naar mogelijkheden in de BOPZ. Het huidig verblijf in de psychiatrische inrichting is niet direct een reden om de terbeschikkingstelling te verlengen. Daarnaast is verlenging van de maatregel niet langer zinvol en doelmatig.
De raadsman heeft verzocht de beslissing van de rechtbank te vernietigen en de vordering van de officier van justitie af te wijzen.
Het standpunt van het openbaar ministerie
De advocaat-generaal stelt zich op het standpunt dat in geval het hof het verzoek tot rogatoir horen zal afwijzen, gelet op de overwegingen van de rechtbank en de rapporten van de reclassering het hof de beslissing van de rechtbank dient te bevestigen.
Het oordeel van het hof
Vernietiging
Het hof zal de beslissing van de rechtbank vernietigen, daar het tot een andere beslissing komt.
Afwijzing vordering tot verlenging
Gelet op de positieve ontwikkelingen in het gedrag van de terbeschikkinggestelde en het tot een aanvaardbaar niveau verminderd recidivegevaar heeft de rechtbank bij beslissing van 23 oktober 2012 de verpleging van overheidswege voorwaardelijk beëindigd. In het kader van de verlenging van de terbeschikkingstelling hebben de reclassering en forensisch psychiater [psychiater] gerapporteerd. Zij hebben op grond van de toen aanwezige omstandigheden geadviseerd de terbeschikkingstelling te beëindigen. Op 16 oktober 2013 is de terbeschikkinggestelde ter zake van overtreding van de Opiumwet aangehouden waarvoor hij op 25 februari 2014 in Duitsland is veroordeeld tot een gevangenisstraf voor de duur van drie jaar en zes maanden. Tot op heden is de terbeschikkinggestelde nog gedetineerd in Duitsland. In haar rapport van 14 juli 2014 heeft de reclassering te kennen gegeven dat zij in het kader van de terbeschikkingstelling geen inhoud meer kan geven aan het reclasseringscontact en dat de huidige maatregel geen toegevoegde waarde heeft voor de situatie waarin de terbeschikkinggestelde zich thans bevindt.
Het hof stelt vast dat het feit waarvoor de terbeschikkinggestelde in Duitsland is veroordeeld geen relatie heeft met het indexdelict, te weten een bedreiging van zijn ex-vriendin. Gelet op de beperkte ernst van het indexdelict, de duur van de maatregel, het feit dat de terbeschikkinggestelde was uitbehandeld en reeds in 2012 de verpleging van overheidswege voorwaardelijk is beëindigd, terwijl voorts onzeker is wanneer de terbeschikkinggestelde weer in vrijheid wordt gesteld en of hij naar Nederland zal terugkeren, is het hof van oordeel dat een verlenging van de terbeschikkingstelling niet opportuun is en ook niet noodzakelijk vanuit veiligheidsoogpunt. Derhalve zal het hof de beslissing van de rechtbank vernietigen.
Afwijzing verzoek rogatoir horen
Gelet op de beslissing van het hof zal het verzoek tot rogatoir horen van de terbeschikkinggestelde worden afgewezen vanwege het ontbreken van enig belang.
Beslissing
Het hof:
Wijst afhet verzoek tot het rogatoir horen van de terbeschikkinggestelde.
Vernietigtde beslissing van de rechtbank Zeeland-West-Brabant van 24 december 2014 met betrekking tot de terbeschikkinggestelde
[naam terbeschikkinggestelde].
[naam terbeschikkinggestelde].
Wijst afde vordering van de officier van justitie tot verlenging van de terbeschikkingstelling.
Aldus gedaan door
mr. Y.A.J.M. van Kuijck als voorzitter,
mr. R.W. van Zuijlen en mr. J.P. Bordes als raadsheren,
en dr. A. Verheugt en drs. R. Vecht-van den Bergh als raden,
in tegenwoordigheid van B. Moorlag als griffier,
en op 25 juni 2015 in het openbaar uitgesproken.
De raden zijn buiten staat deze beslissing mede te ondertekenen.