ECLI:NL:GHARL:2014:6730

Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden

Datum uitspraak
28 augustus 2014
Publicatiedatum
28 augustus 2014
Zaaknummer
21-003639-12
Instantie
Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden
Type
Uitspraak
Rechtsgebied
Strafrecht
Procedures
  • Hoger beroep
Rechters
Vindplaatsen
  • Rechtspraak.nl
AI samenvatting door LexboostAutomatisch gegenereerd

Veroordeling voor gewoontewitwassen op basis van een eenvoudige kasopstelling

In deze zaak heeft het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden op 28 augustus 2014 uitspraak gedaan in hoger beroep tegen een vonnis van de rechtbank Arnhem. De verdachte was eerder vrijgesproken van een aantal tenlastegelegde feiten, maar de officier van justitie heeft hoger beroep ingesteld tegen de vrijspraak van het als feit 1 tenlastegelegde. Het hof heeft de zaak onderzocht op de zitting van 14 augustus 2014 en heeft daarbij de vordering van de advocaat-generaal in overweging genomen, die veroordeling tot een gevangenisstraf van 1 jaar en verbeurdverklaring van inbeslaggenomen goederen vroeg.

Het hof heeft het vonnis van de rechtbank vernietigd en is tot een andere bewijsbeslissing gekomen. De verdachte is beschuldigd van gewoontewitwassen, waarbij hij in de periode van 1 januari 2005 tot en met oktober 2011 stelselmatig voorwerpen heeft verworven, voorhanden heeft gehad en omgezet, terwijl hij wist dat deze voorwerpen afkomstig waren uit enig misdrijf. De verdachte heeft geen verifieerbare verklaring kunnen geven voor het onverklaarbare verschil tussen zijn contante uitgaven en inkomsten, dat op € 427.231,16 werd geschat.

Het hof heeft geoordeeld dat er sprake was van gewoontewitwassen van geld uit criminele activiteiten, mede gelet op eerdere veroordelingen van de verdachte en het aantreffen van hennep in een bijgebouw. De verdachte is veroordeeld tot een gevangenisstraf van 10 maanden, waarbij de verbeurdverklaring van bepaalde goederen is uitgesproken. Het hof heeft de toepasselijke wettelijke voorschriften in acht genomen en de beslissing is op 28 augustus 2014 ter openbare terechtzitting uitgesproken.

Uitspraak

Afdeling strafrecht
Parketnummer: 21-003639-12
Uitspraak d.d.: 28 augustus 2014
TEGENSPRAAK

Verkort arrest van de meervoudige kamer voor strafzaken

gewezen op het hoger beroep, ingesteld tegen het vonnis van de rechtbank Arnhem van
31 augustus 2012 met parketnummer 05-901095-10 in de strafzaak tegen

[verdachte],

geboren te [geboorteplaats] op [geboortedatum],
wonende te [woonplaats].

Het hoger beroep

De officier van justitie heeft tegen het hiervoor genoemde vonnis hoger beroep ingesteld, uitsluitend voor zover verdachte daarbij is vrijgesproken van het als feit 1 tenlastegelegde.

Onderzoek van de zaak

Dit arrest is gewezen naar aanleiding van het onderzoek op de terechtzitting van het hof van 14 augustus 2014 en, overeenkomstig het bepaalde bij artikel 422 van het Wetboek van Strafvordering, het onderzoek op de terechtzitting in eerste aanleg.
Het hof heeft kennis genomen van de vordering van de advocaat-generaal, strekkende tot veroordeling van verdachte tot een gevangenisstraf voor de duur van 1 jaar en tot verbeurdverklaring van de inbeslaggenomen auto’s en het pand [adres] te [plaats]. Deze vordering is na voorlezing aan het hof overgelegd.
Het hof heeft voorts kennis genomen van hetgeen door verdachte en zijn raadsman,
mr G. Spong, naar voren is gebracht.

Het vonnis waarvan beroep

Het hof zal het vonnis waarvan beroep voor zover aan het oordeel van het hof onderworpen vernietigen omdat het tot een andere bewijsbeslissing komt en daarom opnieuw rechtdoen.

De tenlastelegging

Aan verdachte is -na nadere omschrijving van de tenlastelegging ter terechtzitting in eerste aanleg- tenlastegelegd, voor zover aan het oordeel van het hof onderworpen, dat:
primair:
hij op een of meer tijdstippen in of omstreeks de periode van 1 januari 2005 tot en met de maand oktober 2011, te [plaats] en/of te [plaats] en/of te [plaats] en/of elders in Nederland, althans in Nederland, tezamen en in vereniging met een ander of anderen, althans alleen, van het plegen van witwassen een gewoonte heeft gemaakt, immers hebben/heeft verdachte en/of verdachtes mededader stelselmatig en/of op meer, althans een aantal tijdstippen in voormelde periode (telkens) een aantal voorwerpen, te weten
a. een woning/pand [adres], te [plaats] en/of bijbehorende grond en/of bijgebouwen en/of
b. een woning/pand, [adres] te [plaats] en/of bijbehorende grond en/of bijgebouwen en/of
c. een aantal sieraden (waaronder o.a. 4 (gouden) kettingen, 6 (gouden) ringen, 2 (zilveren) ringen, 3 (gouden) armbanden, een hangertje) en/of 3, althans een aantal horloges (waaronder o.a. een Cartier horloge, een Rado horloge, een Quarts horloge) en/of een of meer andere sieraden en/of
d. een hoeveelheid van 27, althans een aantal (Engelse) auto's (waaronder o.a. 17 MG's, kentekens [kenteken], [kenteken], [kenteken], [kenteken], [kenteken], [kenteken], [kenteken], [kenteken], [kenteken], [kenteken], [kenteken], [kenteken], [kenteken], [kenteken], een rode MG zonder kenteken, een zwarte MG zonder kenteken, een zilveren MG zonder kenteken en/of 4 Jaguars, kentekens [kenteken], [kenteken], [kenteken] en/of een zilverkleurige Jaguar zonder kenteken en/of 1 Aston Martin kenteken [kenteken] en/of 4 Rolls Royces kentekens [kenteken], [kenteken], [kenteken], [kenteken] en/of een Bentley kenteken [kenteken] en/of
e. 2, althans een aantal vee(g)auto's en/of
f. een auto, een Mercedes 600 Pullman en/of een auto, rode Mercedes 600 en/of een grijze Mercedes zonder kenteken en/of
g. 3, althans een aantal auto's, te weten een Mercedes 280 GE [kenteken] en/of een Mercedes 280 GE [kenteken] en/of een Mercedes 280GE [kenteken] en/of
h. een paardentrailer, Weijer, kenteken [kenteken] en/of
i. een heftruck (Hyster) en/of
j. een zitmaaier (Turbo Cut) en/of
k. een tractor (Case 1394) en/of
l. een auto, Mercedes kenteken [kenteken] en/of
m. een of meer andere goederen en/of in elk geval meer geldbedragen,
optellend tot een groot geldbedrag (van totaal ongeveer 427.231,16 euro), zijnde het onverklaarbare verschil tussen de contante uitgaven en de vastgestelde contante inkomsten,
verworven, voorhanden gehad, overgedragen en/of omgezet en/of van een aantal voorwerpen, te weten de gelden en/of goederen hierboven vermeld onder a. en/of b. en/of c. en/of d. en/of e. en/of f. en/of g. en/of h. en/of i. en/of j. en/of k. en/of l. en/of m., gebruik gemaakt, terwijl hij/zij wist(en) dat bovenomschreven voorwerpen - onmiddellijk of middellijk - afkomstig waren uit enig misdrijf.
subsidiair:
hij op een of meer tijdstippen in of omstreeks de periode van 1 januari 2005 tot en met de maand oktober 2011, te [plaats] en/of te [plaats] en/of te [plaats] en/of elders in Nederland, althans in Nederland, tezamen en in vereniging met een ander of anderen, althans alleen, (telkens) een aantal voorwerpen, te weten
a. een woning/pand [adres], te [plaats] en/of bijbehorende grond en/of bijgebouwen en/of
b. een woning/pand, [adres] te [plaats] en/of bijbehorende grond en/of bijgebouwen en/of
c. een aantal sieraden (waaronder o.a. 4 (gouden) kettingen, 6 (gouden) ringen, 2 (zilveren) ringen, 3 (gouden) armbanden, een hangertje) en/of 3, althans een aantal horloges (waaronder o.a. een Cartier horloge, een Rado horloge, een Quarts horloge) en/of een of meer andere sieraden en/of
d. een hoeveelheid van 27, althans een aantal (Engelse) auto's (waaronder o.a. 17 MG's kentekens [kenteken], [kenteken], [kenteken], [kenteken], [kenteken], [kenteken], [kenteken], [kenteken], [kenteken], [kenteken], [kenteken], [kenteken], [kenteken], [kenteken], een rode MG zonder kenteken, een zwarte MG zonder kenteken, een zilveren MG zonder kenteken en/of 4 Jaguars kentekens [kenteken], [kenteken], [kenteken] en/of een zilverkleurige Jaguar zonder kenteken en/of 1 Aston Martin kenteken [kenteken] en/of 4 Rolls Royces kentekens [kenteken], [kenteken], [kenteken], [kenteken] en/of een Bentley kenteken [kenteken] en/of
e. 2, althans een aantal vee(g)auto's (welke behoorden bij de bedrijfsvoorraad) en/of
f. een auto, een Mercedes 600 Pullman en/of een auto, rode Mercedes 600 en/of een grijze Mercedes zonder kenteken en/of
g. 3, althans een aantal auto's, te weten een Mercedes 280 GE [kenteken] en/of een Mercedes 280 GE [kenteken] en/of een Mercedes 280GE [kenteken] en/of
h. een paardentrailer, Weijer, kenteken [kenteken] en/of
i. een heftruck (Hyster) en/of
j. een zitmaaier (Turbo Cut) en/of
k. een tractor (Case 1394) en/of
l. een auto, Mercedes kenteken [kenteken] en/of
m. een of meer andere goederen en/of geldbedragen, in elk geval meer geldbedragen,
optellend tot een groot geldbedrag (van totaal ongeveer 427.231,16 euro), zijnde het onverklaarbare verschil tussen de contante uitgaven en de vastgestelde contante inkomsten,
heeft verworven, voorhanden heeft gehad, heeft overgedragen en/of omgezet en/of van een aantal voorwerpen, te weten de gelden en/of goederen hierboven vermeld onder a. en/of b. en/of c. en/of d. en/of e. en/of f. en/of g. en/of h. en/of i. en/of j. en/of k. en/of l. en/of m., gebruik heeft gemaakt, terwijl zij/hij wist(en), althans redelijkerwijs moest(en) vermoeden dat bovenomschreven voorwerpen - onmiddellijk of middellijk - afkomstig waren/was uit enig misdrijf.
Indien in de tenlastelegging taal- en/of schrijffouten voorkomen, zijn deze verbeterd. De verdachte is daardoor niet geschaad in de verdediging.

Bruikbaarheid van bewijsmiddelen

Door de verdediging is aangevoerd dat er sprake was van een onrechtmatige doorzoeking door verbalisanten en dat de naar aanleiding daarvan verzamelde gegevens dienen te worden uitgesloten van het bewijs.
Het hof is van oordeel dat er - zoals ook door de verdediging is erkend - sprake was van een redelijk vermoeden van schuld, gelet op de door de verbalisanten geconstateerde hennepgeur, de antecedenten van verdachte op het gebied van Opiumwetdelicten en het hoorbare geluid van een ventilator.
De verbalisanten zijn vervolgens op zoek gegaan naar de bron van het geluid en stuitten daarbij op een verborgen ruimte. De verbalisanten haalden een voerbak van de muur en zagen toen een soort deur, gemaakt van dezelfde stenen als de muur. Na opening van die deur troffen zij een ruimte aan waar henneptoppen lagen en waar zich in werking zijnde droogkachels bevonden.
Op grond van het vorenstaande is het hof van oordeel dat er sprake is van het zich verschaffen van doortocht en niet van een (volgens de raadsman onrechtmatige) doorzoeking. Er is dan ook geen sprake van onrechtmatig verkregen bewijs. Het verweer strekkende tot bewijsuitsluiting wordt verworpen.
Door de verdediging is aangevoerd dat de methode van de eenvoudige kasopstelling in de onderhavige zaak niet gebruikt kan worden, omdat er zowel girale als contante betalingen en ontvangsten zijn, die binnen de eenvoudige kasopstelling niet allemaal zichtbaar kunnen worden gemaakt en derhalve tot een vertekend beeld kunnen leiden. Slechts in situaties waarin alleen contant geld in omloop is, zou de eenvoudige kasopstelling gehanteerd kunnen worden.
Anders dan door de verdediging is aangevoerd, is het hof van oordeel dat de gehanteerde (eenvoudige) kasopstelling wel gebruikt kan worden voor het bewijs van het aan het oordeel van het hof onderworpen feit.
De essentie van de eenvoudige kasopstelling wordt met juistheid weergegeven op p. 26 van het proces-verbaal van relaas: “De eenvoudige kasopstelling is slechts toepasbaar, indien betrokkene vrijwel uitsluitend zijn geldverkeer contant regelt (contante ontvangsten en uitgaven) en geen gebruik maakt van giraal betalingsverkeer,
dan wel, wanneer middels dit giraal betalingsverkeer uitsluitend legale ontvangsten plaatsvinden cq[het girale betalingsverkeer]
uitsluitend bestaat uit legale geldstromen.”(cursivering hof). Uit de eigen verklaringen van verdachte, aan de juistheid waarvan het hof in zoverre niet twijfelt nu uit het onderzoek het tegendeel niet valt af te leiden, volgt dat aan deze laatste voorwaarde is voldaan.
Door de verdediging is voorts - naar eigen zeggen concreet - aangevoerd dat er mogelijk giraal geld is onttrokken aan het bancair vermogen dat is aangewend voor de (legale) aankoop van auto’s, die zijn doorverkocht tegen contante betaling. Deze contante, legale en hogere inkomsten zouden vervolgens weer zijn gestort op de bank. Hierdoor zou de legale handel in auto’s kunnen leiden tot op het oog onverklaarbare onttrekkingen aan het contante vermogen, immers het verschil tussen het bedrag van de girale onttrekking en het (hogere) bedrag van de contante storting.
Het hof verwerpt deze hypothese. Alle girale transacties zijn traceerbaar, door de verbalisanten als legaal aangemerkt en - aldus in het voordeel van verdachte - bewust buiten de kasopstelling gehouden. Alleen de begin- en eindsaldo’s van het bancaire vermogen zijn vergeleken. De legale contante inkomsten – waaronder ontvangsten uit autohandel – en uitgaven zijn in de kasopstelling verwerkt.
De (contante) legale, bedrijfsmatige uitgaven zijn afgeleid uit de beschikbare boekhouding en hetgeen daar verder over is verklaard door verdachte. Voor wat betreft contante privé-uitgaven is gebruik gemaakt van de rekeningen die verdachte over kon leggen of die zijn aangetroffen. Er zijn ramingen opgesteld, al dan niet aan de hand van verklaringen van verdachte. Deze ramingen komen het hof niet als onaannemelijk over. De verdachte had de contante uitgaven waarover onduidelijkheid of onenigheid bestond aannemelijk kunnen en moeten maken. Van omkering van de bewijslast voor wat betreft dit aannemelijk maken is naar het oordeel van het hof geen sprake.
Het hof acht de gehanteerde kasopstelling, die tot stand is gekomen op basis van een zeer uitgebreid onderzoek, waarbij wat redelijkerwijs te onderzoeken
wasook daadwerkelijk onderzocht
is, deugdelijk en betrouwbaar.
Uit die kasopstelling volgt dat er een bedrag van € 194.074,45 beschikbaar was voor contante uitgaven. De feitelijke contante uitgaven bedroegen evenwel € 621.305,61.
Voor wat betreft het geconstateerde verschil in die kasopstelling van € 427.231,16 heeft verdachte geen concrete, verifieerbare en niet op voorhand als onwaarschijnlijk aan te merken verklaring gegeven. Zo heeft hij
nietswillen zeggen over de door hem gepretendeerde autohandel in/vanuit Duitsland. De gerelateerde opmerking van zijn boekhouder daarover is een verklaring van horen zeggen, “uit de branche”, die niet gebaseerd is op door verdachte aan die boekhouder verschafte financiële gegevens. Ook ter zitting heeft verdachte daarover niet nader verklaard.
Naar het oordeel van het hof is er in casu sprake van een onverklaarbaar bedrag aan inkomsten, groot € 427.231,16, dat als afkomstig uit enig misdrijf moet worden aangemerkt, nu het – bij het ontbreken van een niet op voorhand als onwaarschijnlijk aan te merken andersluidende verklaring – niet anders kan zijn dan dat dit uit enig misdrijf afkomstig is
Gelet op de omvang van het bedrag en de pleegperiode en op het aantreffen van hennep in een bijgebouw bij de woning van verdachte, alsmede de eerdere veroordelingen van verdachte ter zake van hennepteelt, is het hof van oordeel dat er sprake was van gewoontewitwassen van geld uit criminele activiteiten.
Door wettige bewijsmiddelen, waarin zijn vervat de redengevende feiten en omstandigheden waarop de bewezenverklaring steunt, heeft het hof de overtuiging gekregen en acht het hof wettig bewezen, dat verdachte het primair tenlastegelegde heeft begaan, met dien verstande dat:
hij
op een of meer tijdstippenin
of omstreeksde periode van 1 januari 2005 tot en met de maand oktober 2011, te [plaats]
en/of te [plaats] en/of te [plaats]en/of elders in Nederland,
althans in Nederland, tezamen en in vereniging met een ander of anderen, althans alleen,van het plegen van witwassen een gewoonte heeft gemaakt, immers
hebben/heeft verdachte
en/of verdachtes mededaderstelselmatig
en/of op meer, althans een aantal tijdstippenin voormelde periode
(telkens)een aantal voorwerpen, te weten
a. een woning/pand Bredewegt 17, te [plaats] en/of bijbehorende grond en/of bijgebouwen en/of
b. een woning/pand, [adres] te [plaats] en/of bijbehorende grond en/of bijgebouwen en/of
c. een aantal sieraden ((waaronder o.a. 4 (gouden) kettingen, 6 (gouden) ringen, 2 (zilveren) ringen, 3 (gouden) armbanden, een hangertje)) en/of 3, althans een aantal horloges (waaronder o.a. een Cartier horloge, een Rado horloge, een Quarts horloge) en/of een of meer andere sieraden en/of
d.
een hoeveelheid van 27, althanseen aantal (Engelse) auto's (waaronder
o.a.17 MG's, kentekens [kenteken], [kenteken], [kenteken], [kenteken], [kenteken], [kenteken], [kenteken], [kenteken], [kenteken], [kenteken], [kenteken], [kenteken], [kenteken], [kenteken], een rode MG zonder kenteken, een zwarte MG zonder kenteken, een zilveren MG zonder kenteken en/of 4 Jaguars, kentekens [kenteken], [kenteken], [kenteken] en/of een zilverkleurige Jaguar zonder kenteken en/of 1 Aston Martin kenteken [kenteken] en/of 4 Rolls Royces kentekens [kenteken], [kenteken], [kenteken], [kenteken] en/of een Bentley kenteken [kenteken] en
/of
e.
2, althanseen aantal vee(g)auto's en
/of
f. een auto, een Mercedes 600 Pullman en
/ofeen auto, rode Mercedes 600 en
/ofeen grijze Mercedes zonder kenteken en
/of
g.
3, althanseen aantal auto's, te weten een Mercedes 280 GE [kenteken] en
/ofeen Mercedes 280 GE [kenteken] en
/ofeen Mercedes 280GE [kenteken] en
/of
h. een paardentrailer, Weijer, kenteken [kenteken] en
/of
i. een heftruck (Hyster) en
/of
j. een zitmaaier (Turbo Cut) en
/of
k. een tractor (Case 1394) en
/of
l. een auto, Mercedes kenteken [kenteken] en/of
m.
een of meerandere goederen en
/of in elk geval meergeldbedragen,
optellend tot een groot geldbedrag (van totaal ongeveer 427.231,16 euro), zijnde het onverklaarbare verschil tussen de contante uitgaven en de vastgestelde contante inkomsten,
verworven,
voorhanden gehad, overgedragenen/of omgezet
en/of van een aantal voorwerpen, te weten de gelden en/of goederen hierboven vermeld onder a. en/of b. en/of c. en/of d. en/of e. en/of f. en/of g. en/of h. en/of i. en/of j. en/of k. en/of l. en/of m., gebruik gemaakt,terwijl hij
/zijwist
(en)dat bovenomschreven voorwerpen - onmiddellijk of middellijk - afkomstig waren uit enig misdrijf.
Het hof acht niet bewezen hetgeen verdachte meer of anders is tenlastegelegd dan hierboven is bewezenverklaard, zodat deze daarvan behoort te worden vrijgesproken.

Strafbaarheid van het bewezenverklaarde

het primair bewezen verklaarde levert op:
van het plegen van witwassen een gewoonte maken.

Strafbaarheid van de verdachte

Verdachte is strafbaar aangezien geen omstandigheid is gebleken of aannemelijk geworden die verdachte niet strafbaar zou doen zijn.

Oplegging van straf en/of maatregel

De hierna te melden strafoplegging is in overeenstemming met de aard en de ernst van het bewezenverklaarde en de omstandigheden waaronder dit is begaan, mede gelet op de persoon van verdachte, zoals van een en ander bij het onderzoek ter terechtzitting is gebleken.
Het hof heeft bij de straftoemeting in het bijzonder in aanmerking genomen -en vindt daarin de redenen die tot de keuze van een onvoorwaardelijke vrijheidsstraf van de hierna aan te geven duur leiden- dat verdachte gedurende een langere periode geld uit criminele activiteiten heeft witgewassen door het doen van contante uitgaven. Uit het uittreksel uit het justitieel documentatieregister blijkt dat verdachte eerder ter zake van strafbare feiten is veroordeeld.
Gelet op de ernst van het bewezenverklaarde feit acht het hof een gevangenisstraf voor de uur van 12 maanden gepast, maar nu het in het onderhavige geval een oud feit betreft, zal het hof volstaan met het opleggen van een gevangenisstraf voor duur van 10 maanden.
De onder d. tot en met l. in de bewezenverklaring genoemde goederen zullen verbeurd worden verklaard, nu zij aan verdachte toebehoren en geheel of grotendeels door middel van of uit de baten van het strafbare feit zijn verkregen. Het hof heeft daarbij gelet op de draagkracht van verdachte.
Met betrekking tot het pand aan de [adres] te [plaats] is het hof van oordeel dat verbeurdverklaring thans niet opportuun is en dat dit pand zo nodig meegenomen kan worden in de door de officier van justitie aangekondigde ontnemingszaak tegen verdachte.

Toepasselijke wettelijke voorschriften

Het hof heeft gelet op de artikelen 24, 33, 33a, 420 bis en 420ter van het Wetboek van Strafrecht.
Deze voorschriften zijn toegepast, zoals zij golden ten tijde van het bewezenverklaarde.

BESLISSING

Het hof:
Vernietigt het vonnis voor zover aan het oordeel van het hof onderworpen en doet in zoverre opnieuw recht:
Verklaart zoals hiervoor overwogen bewezen dat de verdachte het primair ten laste gelegde heeft begaan.
Verklaart niet bewezen hetgeen de verdachte meer of anders is ten laste gelegd dan hierboven is bewezen verklaard en spreekt de verdachte daarvan vrij.
Verklaart het primair bewezen verklaarde strafbaar, kwalificeert dit als hiervoor vermeld en verklaart de verdachte strafbaar.
Veroordeelt de verdachte tot een
gevangenisstrafvoor de duur van
10 (tien) maanden.
Beveelt dat de tijd die door de verdachte vóór de tenuitvoerlegging van deze uitspraak in enige in artikel 27, eerste lid, of artikel 27a van het Wetboek van Strafrecht bedoelde vorm van voorarrest is doorgebracht, bij de uitvoering van de opgelegde gevangenisstraf in mindering zal worden gebracht, voor zover die tijd niet reeds op een andere straf in mindering is gebracht.
Verklaart verbeurdde volgende in beslag genomen, nog niet teruggegeven voorwerpen, te weten:
de in beslaggenomen goederen voor zover genoemd onder d tot en met l in de bewezenverklaring.
Aldus gewezen door
mr R.H. Koning, voorzitter,
mr R. van den Heuvel en mr P.T. Heblij, raadsheren,
in tegenwoordigheid van J.R.M. Roetgerink, griffier,
en op 28 augustus 2014 ter openbare terechtzitting uitgesproken.
mr P.T. Heblij is buiten staat dit arrest mede te ondertekenen.