Uitspraak
Afdeling strafrecht
Parketnummer: 21-002468-13
Uitspraak d.d.: 30 augustus 2013
TEGENSPRAAK
Verkort arrest van de meervoudige kamer voor strafzaken
gewezen op het hoger beroep, ingesteld tegen het vonnis van de rechtbank Zwolle-Lelystad van 10 januari 2013 (het hof begrijpt de toenmalige rechtbank Oost-Nederland (thans rechtbank Overijssel), locatie Zwolle) in de strafzaak met parketnummer 07-653065-12 tegen
[verdachte],
geboren te [geboorteplaats] op [1992],
thans verblijvende in [verblijfplaats].
Het hoger beroep
De verdachte heeft tegen het hiervoor genoemde vonnis hoger beroep ingesteld.
Onderzoek van de zaak
Dit arrest is gewezen naar aanleiding van het onderzoek op de terechtzittingen van het hof van 5 maart 2013, 9 april 2013, 18 juni 2013 en 16 augustus 2013 en, overeenkomstig het bepaalde bij artikel 422 van het Wetboek van Strafvordering, het onderzoek op de terechtzittingen in eerste aanleg.
Het hof heeft kennisgenomen van de vordering van de advocaat-generaal, strekkende tot veroordeling van verdachte tot een gevangenisstraf voor de duur van 5 jaren met aftrek van voorarrest. Deze vordering is na voorlezing aan het hof overgelegd.
Het hof heeft voorts kennis genomen van hetgeen door verdachte en zijn raadsman, mr. A.W. Syrier, naar voren is gebracht.
Het vonnis waarvan beroep
Het hof zal het vonnis waarvan beroep om proceseconomische redenen vernietigen en daarom opnieuw rechtdoen.
De tenlastelegging
Aan verdachte is -na wijziging van de tenlastelegging ter terechtzitting in eerste aanleg- tenlastegelegd dat:
hij op of omstreeks 24 november 2011 in de gemeente [gemeente] ter uitvoering van het door verdachte voorgenomen misdrijf om tezamen en in vereniging met een ander of anderen, althans alleen, met het oogmerk van wederrechtelijke toe-eigening weg te nemen sieraden en/of geld en/of datgene wat verder van zijn/hun gading zou blijken te zijn, geheel of ten dele toebehorende aan het bedrijf [bedrijf] en/of [slachtoffer] en/of [benadeelde], in elk geval aan een ander of anderen dan aan verdachte en/of zijn mededader(s), en daarbij die voorgenomen diefstal te doen voorafgaan en/of te doen vergezellen en/of te doen volgen van geweld en/of bedreiging met geweld tegen [benadeelde], te plegen met het oogmerk om die diefstal voor te bereiden en/of gemakkelijk te maken en/of om bij betrapping op heterdaad aan zichzelf en/of aan zijn mededader(s) hetzij de vlucht mogelijk te maken, hetzij het bezit van het gestolene te verzekeren, hij en/of een of meer van zijn mededader(s), althans alleen
- bij het pand aan de [adres] te [plaats] (de woning van [slachtoffer] en/of vestigingsplaats van [bedrijf]) heeft aangebeld en (vervolgens) toen [benadeelde] de deur had geopend
- op die [benadeelde] is afgelopen/afgerend en/of (vervolgens)
- die [benadeelde] in zijn gezicht en/of tegen zijn lichaam heeft gestompt/geslagen en/of (vervolgens)
- bij diens armen en/of (boven)lichaam heeft vastgepakt en vervolgens de gang heeft ingeduwd en/of (vervolgens)
- tegen de grond heeft geduwd/gebracht en/of gehouden en/of (vervolgens)
- boven op die [benadeelde] is gesprongen en/of (vervolgens)
- al dan niet met een hamer op/tegen het hoofd en/of het lichaam van die [benadeelde] heeft geslagen en/of (daarbij)
- één of meermalen tegen het hoofd en/of lichaam van die [benadeelde] heeft geschopt/getrapt en/of geslagen/gestompt en/of (daarbij)
- met een mes, althans een scherp/puntig voorwerp, in de rug, althans in het (boven)lichaam van die [benadeelde] heeft gestoken/geprikt en/of (vervolgens)
- die [benadeelde] gedwongen zich naar de woonkamer te begeven en/of (vervolgens)
- tegen die [benadeelde] geschreeuwd/gezegd dat hij, [benadeelde], op zijn buik moest gaan liggen en/of "Op je buik, of ik steek je dood" en/of "Als je je niet snel op je buik draait dan mollen we je of steken je" en/of "Als je niet blijft liggen dan doe ik je wat", althans woorden van soortgelijke strekking, en/of
- de woning/het bedrijf heeft doorzocht op (gouden) sieraden en/of geld en/of andere goederen en/of
- een kluis heeft geopend en de in die kluis bevindende ringen en/of andere sieraden/goederen eruit heeft gehaald,
terwijl de uitvoering van dat voorgenomen misdrijf niet is voltooid.
Indien in de tenlastelegging taal- en/of schrijffouten voorkomen, zijn deze verbeterd. De verdachte is daardoor niet geschaad in de verdediging.
Overwegingen met betrekking tot het bewijs
Het hof is van oordeel dat de namens verdachte gevoerde verweren strekkende tot vrijspraak van het tenlastegelegde worden weerlegd door de gebezigde bewijsmiddelen, zoals deze later in de eventueel op te maken aanvulling op dit arrest zullen worden opgenomen. Het hof heeft geen reden om aan de juistheid en betrouwbaarheid van de inhoud van die bewijsmiddelen te twijfelen. In het bijzonder overweegt het hof omtrent de door de raadsman gevoerde verweren nog het volgende.
De bruikbaarheid van de verklaringen van [medeverdachte1] ingevolge de Vidgen-jurisprudentie
De raadsman stelt zich - tegen de achtergrond van de uitspraak van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) inzake Vidgen tegen Nederland (EHRM 10 juli 2012, LJN BX3071) - op het standpunt dat de verklaringen van de getuige [medeverdachte1] dienen te worden uitgesloten van de eventuele bewijsvoering omdat de verdediging niet op enig moment in de gelegenheid is geweest deze getuige te ondervragen. Pogingen om [medeverdachte1] te ondervragen bij de rechter-commissaris stuitten op diens beroep op het verschoningsrecht.
Het hof verwerpt het verweer van de raadsman op de navolgende gronden:
De gevallen, waarin het EHRM heeft uitgemaakt dat de vruchten van een in het opsporings-onderzoek afgelegde getuigenverklaring van het bewijs dienen te worden uitgesloten omdat de verdediging niet in enig stadium van het geding in de gelegenheid is geweest haar ondervragingsrecht uit te oefenen, betreffen zaken waarin een bewezenverklaring alleen of in beslissende mate ('solely or to a decisive degree') berust op de verklaring van die getuige. Zo'n geval is in het onderhavige geding niet aan de orde. De door de verdediging gelaakte verklaringen vormen namelijk niet het enige en beslissende bewijs in die zaken die het hof hierna zal bewezen verklaren, zoals zal blijken uit de te bezigen bewijsmiddelen, die uitgebreider zullen worden opgenomen in een eventueel op te maken aanvulling op dit arrest. Het hof doelt hierbij in het bijzonder op in het dossier aanwezige chatgesprekken en de verklaring van [getuige]. Van schending van de door het EHRM in de zaak Vidgen omschreven norm is dan ook geen sprake.
Schoenspoorvergelijkend onderzoek
De raadsman van verdachte voert voorts aan dat niet buiten redelijke twijfel vaststaat dat het paar Nike-schoenen dat onder verdachte inbeslaggenomen is het paar schoenen is dat matcht met het bij de woning aangetroffen schoenspoor. Uit de opgemaakte aanvullende processen-verbaal blijkt naar de mening van de raadsman dat de 'chain of custody' geenszins gesloten is geweest omdat niet blijkt welke verbalisant de naam van verdachte op een van zakken met schoenen heeft geschreven en waarop deze de wetenschap baseerde dat de schoenen in de zak bij verdachte in beslag genomen zijn. Het hof deelt deze opvatting van de raadsman niet.
Uit het proces-verbaal van verbalisant [verbalisant1] van 23 juli 2013 blijkt dat hij de schoenen die de verdachte droeg inbeslaggenomen heeft (evenals de schoenen van medeverdachte [medeverdachte2]). Vervolgens heeft deze verbalisant na de insluiting per verdachte afzonderlijk de inbeslaggenomen goederen, waaronder de schoenen, verpakt in de daarvoor bestemde bruine zakken. Op de zakken werd door hem de personalia van de desbetreffende verdachte vermeld. Iedere zak werd door hem dicht geniet en voorzien van het door hem opgemaakte proces-verbaal van kennisgeving inbeslagneming.
Uit het aanvullend proces-verbaal van verbalisant [verbalisant2], sporencoördinator, van 24 juli 2013 blijkt dat toen hij de schoenen heeft ontvangen de schoenen per paar afzonderlijk waren verpakt in een papieren zak. Op de papieren zak waar het paar schoenen van verdachte [verdachte] in zat stond met balpen geschreven: "[verdachte]". Zoals gebruikelijk worden de schoenen voor een vergelijkend schoensporenonderzoek bij hem aangeleverd met een afschrift van het proces-verbaal van kennisgeving van inbeslagneming.
Gelet hierop acht het hof het niet in het minst aannemelijk dat een verwisseling heeft plaatsgevonden. Voor het hof staat derhalve vast dat het onder verdachte inbeslaggenomen paar schoenen merk Nike, het paar schoenen is dat is gewaarmerkt [nummer], waarmee het afgevormde schoenspoor 4 mogelijk is veroorzaakt.
Daarnaast overweegt het hof dat het hof het schoenspoorvergelijkend onderzoek niet als bewijsmiddel gebruikt, maar de uitkomsten van dit onderzoek slechts in zoverre van belang acht dat het verdachte niet uitsluit als medepleger van het ten laste gelegde. De sporen zijn aangetroffen in de border tussen het trottoir voor de woning aan [adres] te [gemeente] en de rijbaan van de [adres]. Uit het proces-verbaal van sporenonderzoek (op pagina's 615 en verder van het dossier [naam]) blijkt dat de sporen moeten zijn veroorzaakt door personen die zich, gezien vanaf de woning, via het voor de woning liggende trottoir in de richting van de rijbaan begaven. De schoensporen waren vers te noemen.
Chatgesprekken
De raadsman is van mening dat uit de MSN-contacten niet ondubbelzinnig kan worden afgeleid dat verdachte een (actieve) rol heeft gehad bij de overval op de [adres]. Verdachte heeft ter terechtzitting verklaard dat de chatgesprekken bestonden uit grootspraak, opscheppen over niet gepleegde criminele activiteiten. Het hof volgt verdachte en zijn raadsman niet in hun stellingen. Uit (met name) de verklaring van aangever blijkt dat de feitelijke gang van zaken bij de overval overeenkomt met wat verdachte met medeverdachten [medeverdachte1] en [medeverdachte3] heeft besproken in de MSN-gesprekken, zoals het tijdstip, het aantal daders en de modus operandi.
Het hof acht derhalve wettig en overtuigend bewezen dat verdachte een van de daders was van de overval op aangever [benadeelde].
Bewezenverklaring
Door wettige bewijsmiddelen, waarin zijn vervat de redengevende feiten en omstandigheden waarop de bewezenverklaring steunt, heeft het hof de overtuiging gekregen en acht het hof wettig bewezen, dat verdachte het tenlastegelegde heeft begaan, met dien verstande dat:
op 24 november 2011 in de gemeente [gemeente]
ter uitvoering van het door verdachte voorgenomen misdrijf om tezamen en in vereniging met anderen, met het oogmerk van wederrechtelijke toe-eigening weg te nemen sieraden en/of geld en/of datgene wat verder van hun gading zou blijken te zijn, toebehorende aan het bedrijf [bedrijf] en/of [slachtoffer] en/of [benadeelde], en daarbij die voorgenomen diefstal te doen voorafgaan en/of te doen vergezellen van geweld en/of bedreiging met geweld tegen [benadeelde], te plegen met het oogmerk om die diefstal voor te bereiden en/of gemakkelijk te maken en/of om bij betrapping op heterdaad aan zichzelf en/of aan zijn mededaders hetzij de vlucht mogelijk te maken, hetzij het bezit van het gestolene te verzekeren,
hij en/of een of meer van zijn mededaders,
- bij het pand aan de [adres] te [plaats] (de woning van [slachtoffer] en/of vestigingsplaats van [bedrijf]) heeft aangebeld en (vervolgens) toen [benadeelde] de deur had geopend
- op die [benadeelde] is afgerend en (vervolgens)
- die [benadeelde] in zijn gezicht heeft gestompt en (vervolgens)
- bij diens armen en (boven)lichaam heeft vastgepakt en vervolgens de gang heeft ingeduwd en (vervolgens)
- tegen de grond heeft geduwd en gehouden en (vervolgens)
- al dan niet met een hamer tegen het hoofd van die [benadeelde] heeft geslagen en (daarbij)
- meermalen tegen het lichaam van die [benadeelde] heeft geslagen en
- met een mes, althans een voorwerp, in de rug van die [benadeelde] heeft gestoken/geprikt en (vervolgens)
- die [benadeelde] gedwongen zich naar de woonkamer te begeven en (vervolgens)
- tegen die [benadeelde] geschreeuwd/gezegd dat hij, [benadeelde], op zijn buik moest gaan liggen en "Op je buik, of ik steek je dood" en "Als je je niet snel op je buik draait dan mollen we je of steken je" en "Als je niet blijft liggen dan doe ik je wat", en
- de woning heeft doorzocht op (gouden) sieraden en/of geld en/of andere goederen en/of
- een kluis heeft geopend en de in die kluis bevindende ringen en andere sieraden/goederen eruit heeft gehaald,
terwijl de uitvoering van dat voorgenomen misdrijf niet is voltooid.
Het hof acht niet bewezen hetgeen verdachte meer of anders is tenlastegelegd dan hierboven is bewezenverklaard, zodat deze daarvan behoort te worden vrijgesproken.
Strafbaarheid van het bewezenverklaarde
Het bewezen verklaarde levert op:
poging tot diefstal, voorafgegaan en vergezeld van geweld en bedreiging met geweld tegen personen, gepleegd met het oogmerk om die diefstal voor te bereiden en gemakkelijk te maken en/of om, bij betrapping op heterdaad, aan zichzelf en/of andere deelnemers aan het misdrijf hetzij de vlucht mogelijk te maken, hetzij het bezit van het gestolene te verzekeren, terwijl het feit wordt gepleegd door twee of meer verenigde personen.
Strafbaarheid van de verdachte
Verdachte is strafbaar aangezien geen omstandigheid is gebleken of aannemelijk geworden die verdachte niet strafbaar zou doen zijn.
Oplegging van straf en/of maatregel
De hierna te melden strafoplegging is in overeenstemming met de aard en de ernst van het bewezenverklaarde en de omstandigheden waaronder dit is begaan, mede gelet op de persoon van verdachte, zoals van een en ander bij het onderzoek ter terechtzitting is gebleken.
Verdachte heeft zich tezamen met anderen, op 24 november 2011 schuldig gemaakt aan een poging tot diefstal met geweld. Hierbij hebben verdachte en zijn mededaders grof fysiek geweld gebruikt. Dat het slechts bij een poging tot diefstal is gebleven, is enkel te danken aan het doortastende optreden van aangever [benadeelde], die nadat hij was aangevallen, op de grond geduwd, op zijn hoofd was geslagen en in zijn rug was gestoken, de woning wist te ontvluchten, waarna de overvallers eveneens de woning zijn ontvlucht.
Het hof is van oordeel dat het hier een buitengewoon ernstig feit betreft. Het slachtoffer zag zich 's avonds in zijn eigen woning - de plek waar je je bij uitstek veilig moet kunnen voelen - geconfronteerd met verdachte en zijn mededaders die, nadat zij met geweld de woning waren binnengedrongen, de aanval op hem openden.
De ervaring leert dat slachtoffers van dergelijke feiten daarvan vaak een langdurige en ernstige psychische nasleep van ondervinden. In dit geval is daarvan ook sprake, zoals blijkt uit de schriftelijke slachtofferverklaring en de toelichting daarop ter zitting. Uit deze verklaring blijkt dat aangever, nu hij hersteld is van het fysieke letsel, ook thans nog lijdt aan gevoelens van onveiligheid, hetgeen gezien de gebeurtenissen van die avond zonder meer voorstelbaar is.
Het hof heeft bij het bepalen van de straf tevens rekening gehouden met het de verdachte betreffende Uittreksel uit de Justitiële Documentatie d.d. 23 mei 2013, waaruit blijkt dat verdachte niet eerder ter zake van soortgelijke strafbare feiten is veroordeeld.
Het hof heeft tevens in aanmerking genomen de persoonlijke omstandigheden van verdachte zoals deze door hem en zijn raadsman ter terechtzitting van het hof naar voren zijn gebracht, en zoals die blijken uit het rapport van de Reclassering Nederland van 28 februari 2012.
Verdachte heeft ontkend het feit te hebben gepleegd. Het hof komt desondanks tot een bewezenverklaring. Het hof stelt vast dat verdachte niet de verantwoordelijkheid heeft genomen voor zijn handelen. Getoond besef van verantwoordelijkheid kan onder omstandigheden voor de rechter aanleiding zijn tot enige mildheid omdat strafvervolging mede ten doel heeft verdachte tot inkeer te brengen. In het geval van verdachte is dat doel (nog) niet bereikt. Voor clementie om die reden bestaat vooralsnog dan ook geen grond.
Alles afwegende is het hof van oordeel dat slechts een gevangenisstraf, zoals ook door de advocaat-generaal is gevorderd en door de rechtbank is opgelegd, passend en geboden is.
Vordering van de benadeelde partij [benadeelde]
De benadeelde partij heeft zich in eerste aanleg in het strafproces gevoegd met een vordering tot schadevergoeding. Deze bedraagt € 3.780,28. De vordering is bij het vonnis waarvan beroep toegewezen.
Uit het onderzoek ter terechtzitting is voldoende gebleken dat de benadeelde partij als gevolg van het bewezenverklaarde handelen van verdachte rechtstreeks schade heeft geleden. Verdachte is tot vergoeding van die schade gehouden zodat de vordering zal worden toegewezen.
Om te bevorderen dat de schade door verdachte wordt vergoed, zal het hof de maatregel van artikel 36f van het Wetboek van Strafrecht opleggen op de hierna te noemen wijze.
Toepasselijke wettelijke voorschriften
Het hof heeft gelet op de artikelen 36f, 45 en 312 van het Wetboek van Strafrecht.
Deze voorschriften zijn toegepast, zoals zij golden ten tijde van het bewezenverklaarde.
BESLISSING
Het hof:
Vernietigt het vonnis waarvan beroep en doet opnieuw recht:
Verklaart zoals hiervoor overwogen bewezen dat de verdachte het ten laste gelegde heeft begaan.
Verklaart niet bewezen hetgeen de verdachte meer of anders is ten laste gelegd dan hierboven is bewezen verklaard en spreekt de verdachte daarvan vrij.
Verklaart het bewezen verklaarde strafbaar, kwalificeert dit als hiervoor vermeld en verklaart de verdachte strafbaar.
Veroordeelt de verdachte tot een
gevangenisstrafvoor de duur van
5 (vijf) jaren.
gevangenisstrafvoor de duur van
5 (vijf) jaren.
Beveelt dat de tijd die door de verdachte vóór de tenuitvoerlegging van deze uitspraak in enige in artikel 27, eerste lid, of artikel 27a van het Wetboek van Strafrecht bedoelde vorm van voorarrest is doorgebracht, bij de uitvoering van de opgelegde gevangenisstraf in mindering zal worden gebracht, voor zover die tijd niet reeds op een andere straf in mindering is gebracht.
Vordering van de benadeelde partij [benadeelde]
Wijst toe de vordering tot schadevergoeding van de benadeelde partij [benadeelde] ter zake van het bewezen verklaarde tot het bedrag van
€ 3.780,28 (drieduizend zevenhonderdtachtig euro en achtentwintig cent) bestaande uit € 1.530,28 (duizend vijfhonderddertig euro en achtentwintig cent) materiële schade en € 2.250,00 (tweeduizend tweehonderdvijftig euro) immateriële schadeen veroordeelt de verdachte die, evenals zijn mededaders, hoofdelijk voor het gehele bedrag aansprakelijk is, met dien verstande dat indien en voor zover de een aan zijn betalingsverplichting heeft voldaan, de een of meer anderen daarvan in zoverre zullen zijn bevrijd, om dit bedrag tegen een behoorlijk bewijs van kwijting te betalen aan de benadeelde partij.
€ 3.780,28 (drieduizend zevenhonderdtachtig euro en achtentwintig cent) bestaande uit € 1.530,28 (duizend vijfhonderddertig euro en achtentwintig cent) materiële schade en € 2.250,00 (tweeduizend tweehonderdvijftig euro) immateriële schadeen veroordeelt de verdachte die, evenals zijn mededaders, hoofdelijk voor het gehele bedrag aansprakelijk is, met dien verstande dat indien en voor zover de een aan zijn betalingsverplichting heeft voldaan, de een of meer anderen daarvan in zoverre zullen zijn bevrijd, om dit bedrag tegen een behoorlijk bewijs van kwijting te betalen aan de benadeelde partij.
Verwijst de verdachte in de door de benadeelde partij gemaakte en ten behoeve van de tenuitvoerlegging nog te maken kosten, tot aan de datum van deze uitspraak begroot op nihil.
Legt aan de verdachte de verplichting op om aan de Staat, ten behoeve van het slachtoffer, genaamd [benadeelde], een bedrag te betalen van
€ 3.780,28 (drieduizend zevenhonderdtachtig euro en achtentwintig cent) bestaande uit € 1.530,28 (duizend vijfhonderddertig euro en achtentwintig cent) materiële schade en € 2.250,00 (tweeduizend tweehonderdvijftig euro) immateriële schade, bij gebreke van betaling en verhaal te vervangen door
47 (zevenenveertig) dagen hechtenis, met dien verstande dat de toepassing van die hechtenis de verplichting tot schadevergoeding aan de Staat ten behoeve van het slachtoffer niet opheft.
€ 3.780,28 (drieduizend zevenhonderdtachtig euro en achtentwintig cent) bestaande uit € 1.530,28 (duizend vijfhonderddertig euro en achtentwintig cent) materiële schade en € 2.250,00 (tweeduizend tweehonderdvijftig euro) immateriële schade, bij gebreke van betaling en verhaal te vervangen door
47 (zevenenveertig) dagen hechtenis, met dien verstande dat de toepassing van die hechtenis de verplichting tot schadevergoeding aan de Staat ten behoeve van het slachtoffer niet opheft.
Bepaalt dat de verplichting tot betaling van schadevergoeding aan de Staat ten behoeve van het slachtoffer voor de verdachte komt te vervallen indien en voor zover mededaders hebben voldaan aan de verplichting tot betaling aan de Staat ten behoeve van het slachtoffer.
Bepaalt dat, indien de verdachte heeft voldaan aan zijn verplichting tot betaling aan de Staat daarmee zijn verplichting tot betaling aan de benadeelde partij in zoverre komt te vervallen en andersom dat, indien de verdachte heeft voldaan aan zijn verplichting tot betaling aan de benadeelde partij daarmee zijn verplichting tot betaling aan de Staat in zoverre komt te vervallen.
Bepaalt dat indien en voor zover de mededaders van de verdachte voormeld bedrag hebben betaald, verdachte in zoverre is bevrijd van voornoemde verplichtingen tot betaling aan de benadeelde partij of aan de Staat.
Aldus gewezen door
mr. J. Dolfing, voorzitter,
mr. L.T. Wemes en mr. G. Dam, raadsheren,
in tegenwoordigheid van mr. W. Landstra, griffier,
en op 30 augustus 2013 ter openbare terechtzitting uitgesproken.