Uitspraak
beschikking
___________________________________________________________________
GERECHTSHOF AMSTERDAM
ONDERNEMINGSKAMER
zaaknummer: 200.334.459/01 OK
beschikking van de Ondernemingskamer van 11 april 2024
inzake
DE ONDERNEMINGSRAAD VAN NLW GROEP N.V.,
gevestigd te Venray,
VERZOEKER,
advocaten:
mr. Y.H. Disselen
mr. P.A.M. Witteveen, beiden kantoorhoudende te Amsterdam,
mr. Y.H. Disselen
mr. P.A.M. Witteveen, beiden kantoorhoudende te Amsterdam,
t e g e n
de naamloze vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
NLW GROEP N.V.,
gevestigd te Venray,
VERWEERSTER,
advocaat:
mr. R.J.C. Brouwer, kantoorhoudende te Venlo.
mr. R.J.C. Brouwer, kantoorhoudende te Venlo.
Hierna wordt verzoeker aangeduid als de ondernemingsraad en verweerster als NLW Groep.
1.Het verloop van het geding
1.1
De ondernemingsraad heeft bij verzoekschrift van 10 november 2023 de Ondernemingskamer verzocht voor recht te verklaren dat NLW Groep in redelijkheid niet heeft kunnen komen (of, voor zover de besluiten nog niet genomen zijn, niet zal kunnen komen) tot besluiten zoals opgenomen in een presentatie van 25 augustus 2023 met betrekking tot bedrijfsonderdeel Productie Beschut (zie hierna 2.1). Ook heeft de ondernemingsraad de Ondernemingskamer verzocht bij wijze van een voorziening aan NLW Groep te gebieden voornoemde besluiten, voor zover deze zijn genomen, in te trekken en de gevolgen daarvan binnen twee weken ongedaan te maken en NLW Groep te verbieden handelingen te verrichten of te doen verrichten ter uitvoering van de mogelijke besluiten, zonder dat de ondernemingsraad in de gelegenheid is gesteld hierover advies uit te brengen.
1.2
NLW Groep heeft bij verweerschrift van 23 januari 2023 de Ondernemingskamer verzocht de ondernemingsraad niet-ontvankelijk te verklaren in zijn verzoek dan wel zijn verzoek af te wijzen.
1.3
Het verzoek is behandeld ter openbare terechtzitting van de Ondernemingskamer van 15 februari 2024. Bij die gelegenheid hebben de advocaten de standpunten van de onderscheiden partijen toegelicht aan de hand van - aan de Ondernemingskamer en de wederpartij overgelegde - aantekeningen en wat de ondernemingsraad betreft onder overlegging van op voorhand aan de Ondernemingskamer en de wederpartij gezonden nadere producties. Partijen en hun advocaten hebben vragen van de Ondernemingskamer beantwoord en inlichtingen verstrekt. Naar aanleiding van het ter zitting gezamenlijk uitgesproken verzoek van de ondernemingsraad en NLW Groep om, los van de problematiek waarover uitspraak wordt gevraagd, een procesbegeleider aan te wijzen om te komen tot herstel van vertrouwen tussen partijen, heeft de Ondernemingskamer mr. B.M.A. van Hussen voorgesteld. Tevens hebben partijen de Ondernemingskamer verzocht uitspraak te doen.
2.De vaststaande feiten
2.1
NLW Groep is een organisatie die een werkbedrijf voor sociaal-maatschappelijke werkgelegenheid in de regio Noord-Limburg West in stand houdt. NLW Groep voert de (voormalige) Wet Sociale Werkvoorziening uit voor de gemeenten Peel en Maas, Horst aan de Maas en Venray. Daarnaast is de NLW Groep voor deze gemeenten een partner bij het uitvoeren van de Participatiewet. De organisatie biedt werk aan mensen met een arbeidsbeperking. Een deel van deze groep kan, gelet op hun competenties en kwaliteiten, ingezet worden bij reguliere bedrijven en instellingen in de regio. Een ander deel van de medewerkers kan de stap naar de commerciële markt niet of nog niet maken. Deze medewerkers vormen de groep die zogenaamd “beschut’ werk verricht op één van de locaties in Venray, Panningen of Horst. Dit bedrijfsonderdeel wordt aangeduid als “Productie Beschut”. Binnen de NLW Groep zijn ongeveer 900 mensen werkzaam. Daarvan werken er ongeveer 500 bij Productie Beschut. NLW Groep kent daarnaast een bedrijfsbureau.
2.2
Bestuurder van NLW Groep is sinds 1 november 2021 [bestuurder] (hierna: “ [bestuurder] ”).
2.3
Gemeenschappelijke Regeling Werkvoorzieningsschap Noord-Limburg West te Venray (“de Gemeenschappelijke Regeling”) houdt alle aandelen in NLW Groep.
2.4
Reeds jaren is de relatie tussen de ondernemingsraad en verschillende achtereenvolgende bestuurders van NLW Groep conflictueus. Ook de relatie tussen de ondernemingsraad en [bestuurder] is inmiddels verstoord. In november 2022 heeft de ondernemingsraad het vertrouwen in [bestuurder] opgezegd. Op verzoek van de Gemeenschappelijke Regeling heeft [bestuurder] nadien de rol van bestuurder in de zin van de WOR tijdelijk gedelegeerd aan [gedelegeerd bestuurder] , lid van het management team van NLW Groep (hierna: “ [gedelegeerd bestuurder] ”). Daarnaast is extern adviseur [extern adviseur] (hierna: “ [extern adviseur] ”) ingeschakeld om als procesbegeleider op te treden, met als doel een verbindende factor te zijn tussen de ondernemingsraad en het bestuur. Een en ander heeft nog niet tot een structurele verbetering van de relatie tussen ondernemingsraad en bestuurder geleid.
2.5
Op 25 augustus 2023 heeft [productiemanager] (hierna: “ [productiemanager] ”), productiemanager van NLW Groep, een presentatie gegeven aan verschillende leidinggevenden van NLW Groep, met als titel ‘Ontwikkelingen en visie NLW productie beschut’.
Slide 11, getiteld “Mutaties Q3-Q4 2023 slide 2” bevat onder meer de volgende tekst:
Focus op techniek en processen:
- [A] [
opm. OK: Hoofd Bedrijfsbureau] gaat focussen op (proces)techniek:
opm. OK: Hoofd Bedrijfsbureau] gaat focussen op (proces)techniek:
-NEN 3140 machines en arbeidsmiddelen.
- CE documentatie: Borging en overdracht.
- Opzetten samenwerking externe support.
- Proces-optimalisatie-projecten productie.
- Beheer gedefinieerde accounts onder MCV
- Afscheid [B] (Q3), [C] (Q3) en [D] (Q4) [
noot OK: [C] en [D] zijn technisch engineers]
noot OK: [C] en [D] zijn technisch engineers]
(…)
Slide 15, getiteld “Basis op orde: Werkpakket Venray” bevat onder meer de volgende tekst:
(…)
- Instroom wordt samengevoegd met WOL
Beide afdelingen hebben hetzelfde doel: Plaatsing heeft een tijdelijk karakter
(…)
- Optimalisatie logistiek en indeling Q4-Q1
Denk aan schotten verwijderen, compacter, vernieuwen etc. etc.
Slide 17, getiteld “Basis op orde: Werkpakket Panningen” bevat onder meer de volgende tekst:
(...)
- Optimalisatie logistiek en indeling Q4-Q1-Q2
Volledige werkpakketherverdeling onder Robert en Peter.
Volledig herstructureren: Logistiek en werksoorten geher-rangschikt.
Reductie in m2.
Schotten weg, lichter, groener, vriendelijker en visueler
2.6
Bij e-mail van 31 augustus 2023 heeft de ondernemingsraad aan [gedelegeerd bestuurder] geschreven dat er in de presentatie mogelijk WOR-gerelateerde ontwikkelingen aan de orde zijn, bijvoorbeeld omdat de afdeling werkvoorbereiding onder een andere leidinggevende wordt geplaatst. Het is de ondernemingsraad niet duidelijk of hier sprake is van een pilot, in welk geval er geen adviesrecht is, en de ondernemingsraad vraagt [gedelegeerd bestuurder] om daarover duidelijkheid te verschaffen.
2.7
Bij e-mails van 5 en 18 september 2023 heeft de ondernemingsraad [gedelegeerd bestuurder] nogmaals om een reactie gevraagd en daarbij het standpunt ingenomen dat sprake is van één of meer adviesplichtige besluiten, zodat NLW Groep een adviesaanvraag aan de ondernemingsraad moet sturen.
2.8
Tussen 20 september 2023 en 5 oktober 2023 heeft er een e-mailwisseling plaatsgevonden tussen de ondernemingsraad en [extern adviseur] met betrekking tot de wijze van communiceren tussen partijen.
2.9
Bij e-mail van 5 oktober 2023 heeft de ondernemingsraad aan [gedelegeerd bestuurder] onder andere bericht:
“Tot dusverre hebben wij geen enkele reactie ontvangen op onze mails van 30 augustus jl., 15 september jl. en 18 september jl. Al deze drie mails gingen over de onduidelijke status en het onduidelijk procesverloop rond het onderwerp Koers Productie Beschut. De OR heeft vanuit de organisatie inzage gekregen in een (20 pagina's tellende) presentatie over dat onderwerp, maar de bestuurder heeft ons tot nu toe niet over deze aangelegenheid geïnformeerd. Door het uitblijven van informatie en reacties op onze mails laat u zelfs onduidelijkheid bestaan over de vraag of er rond Koers Productie Beschut al enig besluit is genomen. Wij gaan er- bij deze stand van zaken - vanuit dat dat (nog) niet het geval is.
Verder hebben wij aanleiding te veronderstellen dat het hier gaat om aangelegenheden die adviesplichtig zijn volgens de WOR (zie daarover ook al onze drie genoemde mails). Daarom willen wij inhoudelijk bij de (voorgenomen) besluitvorming betrokken worden. In de eerstvolgende overlegvergadering (waarschijnlijk 13 oktober a.s.) willen wij in de eerste plaats dus graag concreet en inhoudelijk geïnformeerd worden over status, stand van zaken en verder procesverloop rond Koers Productie Beschut.”
2.1
Bij e-mail van 6 oktober 2023 heeft [bestuurder] enkele leidinggevenden uitgenodigd voor een bijeenkomst. In de uitnodiging staat onder andere: “
Met de harmonisatie van enkele secundaire arbeidsvoorwaarden van werkcoaches en teamleiders en met het doen van enkele operationele ingrepen in de uitvoering van de productie, zetten we de komende maanden een aantal belangrijke stappen voorwaarts. Manager[ [productiemanager] ]
heeft hiermee zijn bevindingen vertaald naar concrete operationele aanpassingen.(…)”
Met de harmonisatie van enkele secundaire arbeidsvoorwaarden van werkcoaches en teamleiders en met het doen van enkele operationele ingrepen in de uitvoering van de productie, zetten we de komende maanden een aantal belangrijke stappen voorwaarts. Manager[ [productiemanager] ]
heeft hiermee zijn bevindingen vertaald naar concrete operationele aanpassingen.(…)”
2.11
Bij e-mail van 10 oktober 2023 heeft de ondernemingsraad aan [gedelegeerd bestuurder] bericht dat de ondernemingsraad kennis heeft gekregen van de hiervoor genoemde e-mail van 6 oktober 2023 van [bestuurder] en dat hij daaruit concludeert dat niet langer kan worden uitgesloten dat er over Productie Beschut inmiddels besluiten zijn genomen en dat zelfs de uitvoering daarvan ter hand is genomen, dat hij daarover niet is geïnformeerd en dat hij zich daarom genoodzaakt ziet formele stappen te zetten.
2.12
Bij e-mail van 11 oktober 2023 heeft [gedelegeerd bestuurder] de ondernemingsraad geantwoord dat slechts sprake is van operationele bijstellingen die zeker niet adviesplichtig zijn, maar dat hij graag bereid is het onderwerp te agenderen voor de eerstvolgende overlegvergadering. Ook heeft [gedelegeerd bestuurder] bericht dat de aanpassingen in de werkwijzen in de eerste instantie als pilot voor de duur van een jaar worden uitgezet, en dat de ondernemingsraad bij de monitoring daarvan – onverplicht – betrokken zal worden.
3.De gronden van de beslissing
3.1
De ondernemingsraad heeft aan zijn verzoek voor recht te verklaren dat NLW Groep bij afweging van alle betrokken belangen niet in redelijkheid heeft kunnen komen of kan komen tot het besluit met betrekking tot Productie Beschut het volgende ten grondslag gelegd:
Het is niet duidelijk in welke fase de besluitvorming met betrekking tot Productie Beschut zich bevindt. Ondanks verzoeken daartoe heeft NLW Groep de ondernemingsraad daarover niet geïnformeerd. Ook heeft NLW Groep niet duidelijk gemaakt wat de exacte inhoud van het (voorgenomen) besluit is. De ondernemingsraad kan uit de gang van zaken afleiden dat hem niet om advies gevraagd zal worden. De ondernemingsraad is daarom ontvankelijk in zijn verzoek.
Uit de presentatie van 25 augustus 2023 volgt dat de organisatie van het bedrijfsonderdeel Productie Beschut belangrijke wijzigingen zal ondergaan. De afdeling Bedrijfsbureau zal worden ontmanteld. Het afdelingshoofd van het Bedrijfsbureau zal zijn leidinggevende taken (moeten) neerleggen, tien medewerkers van het Bedrijfsbureau worden overgeplaatst naar andere afdelingen en krijgen een andere leidinggevende en één functie, die van technisch engineer, wordt geoutsourcet. Dat leidt tot een groot aantal personele mutaties. Ter zitting heeft de ondernemingsraad toegelicht dat uit een eigen lijst van NLW-groep (afkomstig uit het personeelsinformatiesysteem COMPAS) volgt dat tal van medewerkers die in 2022 nog onder het Afdelingshoofd Bedrijfsbureau ressorteerden, nu onder (de teamleiders van) Magazijn Noord, Magazijn Zuid en Facilitaire Zaken/onderhoudsteam ressorteren. Ter zitting is verder aangevoerd dat de functie van Technisch Engineer inmiddels is komen te vervallen: de werkzaamheden zijn bij klanten belegd en de locatie (in Panningen) is deels ontruimd. Er is hiermee sprake van een belangrijke wijziging in de werkzaamheden en/of de organisatie en/of de verdeling van bevoegdheden binnen de onderneming. Op de voet van artikel 25 lid 1 onder d en/of e WOR is sprake van een adviesplichtig besluit waarvoor NLW Groep de ondernemingsraad om advies had moeten vragen.
De ondernemingsraad houdt er rekening mee dat de wijzigingen in de organisatie betekenisvolle gevolgen hebben voor het niveau en de kwaliteit van de dienstverlening van Productie Beschut.
Dat sprake is van een pilot is voor de adviesplichtigheid van het besluit niet relevant.
3.2
NLW Groep heeft betwist dat zich een adviesplichtig besluit voordoet. Dit volgt ook niet uit de presentatie van 25 augustus 2023. Het gaat hier niet om een wijziging van de organisatie, maar van een feitelijke procesverbetering. Het organigram van de NLW groep is sedert die presentatie ongewijzigd gebleven. Het Bedrijfsbureau wordt niet ontmanteld en de medewerkers worden niet overgeplaatst.
Het Bedrijfsbureau heeft van oudsher een adviserende en ondersteunende functie ten behoeve van het productieproces, en in dat kader verzorgt het de voorcalculatie voor opdrachten die door NLW Groep worden uitgevoerd. In de praktijk is het Afdelingshoofd Bedrijfsbureau eigener beweging bepalend gaan optreden in plaats van ondersteunend, met als gevolg dat niet altijd een juiste (rendements)inschatting bleek te zijn gemaakt bij het aannemen van opdrachten voor Productie Beschut. Deze ongewenste situatie moest hersteld worden. Daartoe heeft NLW Groep twee coördinerend teamleiders (van wie de functie ongewijzigd is) gevraagd bij te dragen aan procesoptimalisatie; zij zijn niet werkzaam bij het Bedrijfsbureau maar zitten dicht op het werk en kunnen de kosteninschatting naar verwachting beter maken. De uiteindelijke beslissing wordt genomen door de Productieleider Beschut. De taak en functie van het Afdelingshoofd Bedrijfsbureau is niet veranderd; de werkwijze is slechts aangescherpt c.q. teruggebracht naar de oorspronkelijke bedoeling. Er worden geen medewerkers verplaatst binnen de organisatie. De aanduidingen op de ter zitting door de ondernemingsraad toegelichte medewerkerslijst betreft een tijdelijke interne “verhanging” in het HR-systeem COMPAS, dat louter diende om personele mutaties mogelijk te maken in de periode dat het Hoofd Bedrijfsbureau wegens ziekte afwezig was. Wel zullen medewerkers van het bedrijfsbureau vaker samenwerken met de twee coördinerende teamleiders. Door zo te werken hoopt NLW Groep een verbetering van de voorspelbaarheid van kosten en rendement te bewerkstelligen.
De twee technisch engineers hebben NLW Groep inmiddels verlaten. Daaraan ligt geen besluit van NLW Groep ten grondslag. Een van hen is na twee jaar ziekte afgevloeid en de ander was al met pensioen. Deze oud-medewerker is aansluitend op zijn pensioen op basis van een overeenkomst van opdracht werkzaam gebleven bij NLW Groep als technisch engineer. NLW Groep acht het niet wenselijk deze constructie voort te zetten. Het niet continueren van een overeenkomst van opdracht is geen adviesplichtig besluit. Het werk van de zieke technisch engineer is al tijdens zijn ziekte door anderen overgenomen. De kamer die door de gepensioneerde technisch engineer werd gebruikt is inmiddels opgeruimd. Het is waarschijnlijk dat de functie van technisch engineer niet terugkomt bij NLW Groep, maar daarover is nog niet definitief beslist.
Of er sprake is van een pilot is niet relevant: met het gebruik van de term is niets meer of anders bedoeld dan dat de aangepaste werkwijzen wederom kunnen worden aangepast als ze onvoldoende effect sorteren. Aldus steeds NLW groep.
3.3
De Ondernemingskamer oordeelt als volgt. Uit hetgeen NLW Groep onvoldoende bestreden naar voren heeft gebracht, volgt dat de functie van het (Hoofd van het) Bedrijfsbureau niet wijzigt, maar slechts wordt teruggebracht naar de oorspronkelijke opzet. Anders dan de ondernemingsraad betoogt, volgt uit de presentatie van 25 augustus 2023 en de medewerkerslijst uit COMPAS evenmin dat de medewerkers van het Bedrijfsbureau worden (of zijn) overgeplaatst naar andere afdelingen. Ook is geen besluit genomen met betrekking tot de functie van technisch engineer, nog daargelaten of een besluit daarover als een belangrijke wijziging moet worden aangemerkt als bedoeld in artikel 25 lid 1 onder d en/of e WOR. NLW Groep heeft toegelicht dat zij met de presentatie van 25 augustus 2023 slechts inzet op verbetering van bestaande werkwijzen en van onderlinge samenwerking tussen “staf” en “lijn”. Tegen de achtergrond van deze toelichting heeft de ondernemingsraad onvoldoende concreet uiteengezet dat NLW Groep een adviesplichtig besluit heeft genomen of daartoe het voornemen heeft. De diapresentatie biedt al met al onvoldoende aanknopingspunten dat oordeel te kunnen dragen. NLW Groep heeft overigens uitdrukkelijk verklaard dat zij de ondernemingsraad om advies zal vragen, zodra zij het voornemen opvat om een of meer concrete besluiten te nemen op het gebied van de in de presentatie van 25 augustus 2023 genoemde ontwikkelingen met betrekking tot Productie Beschut.
3.4
Een en ander betekent dat niet is komen vast te staan dat NLW Groep een besluit heeft genomen (of zal nemen) waartegen beroep op grond van artikel 26 WOR kan worden ingesteld. De ondernemingsraad zal daarom niet-ontvankelijk worden verklaard in zijn verzoek.
4.De beslissing
De Ondernemingskamer:
verklaart de ondernemingsraad niet-ontvankelijk in zijn verzoek.
Deze beschikking is gegeven door mr. C.C. Meijer, voorzitter, mr. J.M. de Jongh en mr. M.A.M. Vaessen, raadsheren, en prof. dr. mr. S. ten Have en prof. dr. mr. A.J.C.C.M. Loonen, raden, in tegenwoordigheid van mr. B.J. Blok, griffier, en in het openbaar uitgesproken op 11 april 2024.