Uitspraak
GERECHTSHOF AMSTERDAM
1.De zaak in het kort
Service Agreement(die hierna ook ‘de SA’ zal worden genoemd) rechtsgeldig op grond van art. 14.3 in samenhang met art. 10.1 van de SA heeft opgezegd. Naar het oordeel van het hof is dat het geval. Het hof bekrachtigt het bestreden vonnis van de rechtbank waarin alle vorderingen van [appellante] zijn afgewezen.
2.Het geding in hoger beroep
[geïntimeerde] te veroordelen tot betaling aan [appellante] van een bedrag van EUR 2.378.093,75, althans op een door de rechtbank in goede justitie te bepalen bedrag, zulks telkens te vermeerderen met wettelijke handelsrente vanaf 19 juli 2019 tot de dag van volledige voldoening van deze hoofdsom;
[geïntimeerde] te veroordelen tot betaling aan [appellante] van een schadevergoeding van EUR 525.000 aan gederfde winst en EUR 128.983,18 aan gemaakte kosten, althans tot een door uw rechtbank in goede justitie te bepalen schadevergoeding, althans tot een schadevergoeding, voor zover die de gevorderde bedragen te boven gaan, nader op te maken bij staat en te vereffenen volgens de wet;
[geïntimeerde] te veroordelen tot betaling aan [appellante] van de buitengerechtelijke kosten voor een bedrag van EUR 6.775,-;en
[geïntimeerde] te veroordelen in de kosten van dit geding, inclusief nakosten bestaande uit EUR 157 aan nasalaris advocaat in geval van niet-betekenen van het vonnis te vermeerderen met EUR 82 aan nasalaris in geval betekening van het vonnis en de explootkosten, alles te vermeerderen met wettelijke rente te berekenen van zeven dagen na de datum van het vonnis tot aan de dag van algehele voldoening daarvan.
3.Feiten
Service Agreementop basis waarvan [appellante] voor [geïntimeerde] drukwerk zou verzorgen, zoals kaartjes, folders, flyers en posters.
Service Agreementtot stand gekomen. De SA is voor een periode van ten minste drie jaar aangegaan. In de overeenkomst wordt [geïntimeerde] aangeduid als ‘Principal’ en [appellante] als ‘Contractor’. De overeenkomst trad in werking op 15 juni 2016 en luidt, voor zover hier van belang, als volgt:
Service Agreementmet een beroep op art. 14.3 van de SA op te zeggen. Op dat moment had [geïntimeerde] voor een totaalbedrag van € 321.906,25 aan opdrachten aan [appellante] verstrekt. Daarvan kwam € 161.892,16 uit [land] .
Deficiencyzijn te kwalificeren als bedoeld in art. 14.3 van de SA. Daarbij heeft zij de bijbehorende omzet per opdracht vermeld, met een totaal van € 121.315,65. Van opdracht 17 heeft [geïntimeerde] achteraf erkend dat geen sprake was van een
Deficiency.
notice given by [geïntimeerde] on 5 December 2016 is not effective and not accepted’. Verder heeft zij hierin uitgesproken nog steeds bereid te zijn de dienstverlening voort te zetten, inclusief de uitoefening van de ‘Last Call option’ als bedoeld in de SA.
Service Agreement(voor zover vereist) werd ontbonden op grond van art. 6:265 BW.
4.Beoordeling
Service Agreementtussentijds rechtsgeldig op grond van art. 14.3 in samenhang met art. 10.1 van de SA heeft opgezegd. Volgens [geïntimeerde] zijn daarmee haar verplichtingen jegens [appellante] komen te vervallen.
Service Agreementopgenomen. Het ging in de korte periode dat [geïntimeerde] en [appellante] samenwerkten mis bij grote en kleine opdrachten, met en zonder spoed, zowel in Nederland als in Duitsland . Bovendien verliep het contact met [appellante] stroef. De samenwerking met [appellante] stroomlijnde het proces op het gebied van drukwerk niet, zoals [geïntimeerde] met de
Service Agreementbeoogde te bereiken, maar verstoorde het juist. [geïntimeerde] heeft de problemen steeds teruggekoppeld aan [appellante] , maar zij leek hiervoor niet open te staan. De vereiste verbeteringsslag bleef uit en [geïntimeerde] was genoodzaakt zich op de opzeggingsbevoegdheid van art. 14.3 SA te beroepen. Dat heeft zij per brief van 5 december 2016 op goede gronden gedaan. Een significant deel van de printopdrachten van [appellante] vertoonde gebreken en overeengekomen leveringstermijnen werden (te) vaak niet gehaald.
Service Agreementwas dat de samenwerking van partijen ten minste drie jaar zou duren, zodat [appellante] in staat was haar investeringen terug te verdienen. De opzegging van [geïntimeerde] heeft geen effect gesorteerd. Wanneer tussentijds werd opgezegd, moest strikt worden voldaan aan de vereisten van art. 14.3 SA. Dit betreft immers een uitzondering op de hoofdregel dat de
Service Agreementis aangegaan voor de duur van ten minste drie jaren. Alleen wanneer aan de overeengekomen (hoge) drempel voor tussentijdse opzegging was voldaan, en ‘things simply do not work out at all’, mocht worden opgezegd. Dit volgt uit de e-mail van de advocaat van [geïntimeerde] van 2 juni 2016. Er moesten ten minste tien
Deficiencieszijn als bedoeld in art. 10.1 SA. Deze moesten samen ten minste 5% van de totale business vertegenwoordigen. Die tien
Deficienciesmoesten daarom samen minimaal € 50.000 aan ‘order value
’vertegenwoordigen, zijnde 5% van de gegarandeerde jaarlijkse omzet van € 1.000.000,-. De opzegging is niet rechtsgeldig, omdat de (hoge) drempel van art. 14.3 SA niet is gehaald.
Deficienciesonbetwist zeventien is, met een opdrachtwaarde van (afgerond) € 122.922,-.
Deficiencyheeft aangemerkt. In geschil is of deze mogen meetellen bij de vraag of de opzegging rechtsgeldig is, omdat deze kwesties in de brief van 5 december 2016 door [geïntimeerde] niet zijn genoemd. Uit processueel oogpunt ziet het hof aanleiding dat nog even in het midden te laten en eerst de zeventien Duitse kwesties aan een onderzoek te onderwerpen. Daarbij zal het hof aanvangen met de leveringen die volgens [geïntimeerde] te laat waren.
Deficiencytelkens wanneer er pas na de overeengekomen termijn geleverd werd.
Deficiencyworden aangemerkt als (i) de levering niet uiterlijk op de indicatieve leveringsdatum plaatsvond, en (ii) de levering ook daarna, in de herstelfase, met onredelijke en/of onnodige vertraging plaatsvond. Dit komt tot uitdrukking in art. 10.1 SA door het gebruik van de woorden ‘subsequently’ ‘undue delay’ en ‘subsequent’ in de tweede en derde volzin daarvan. Er kan dus pas sprake zijn van een
Deficiencynadat de levering in
tweedeinstantie met vertraging plaatsvond. Bij een andere uitleg was de herstelmogelijkheid in de
Service Agreementzinledig geweest. Van fatale termijnen is hier geen sprake, de term ‘Gewünschter Lieftermin’ kwalificeert in elk geval niet als zodanig, aldus [appellante] .
Deficiencyis:
Any defect which is not timely remedied by the Contractor and results in a delay of delivery or any other form of damage to the Principal and was not caused by Force Majeure as set out in Clause 11 of this Agreement shall be deemed a deficiency for the purposes of Clause 14.3 (“Deficiency”).
defect, telkens wanneer een afgesproken termijn niet werd gehaald.
Service Agreementin verband met de omstandigheden van het geval, en in het bijzonder de kern van het bedrijf van [geïntimeerde] , heeft [appellante] daarom redelijkerwijs moeten begrijpen dat tijdig herstel als bedoeld in de slotzin van art. 10.1 SA (‘timely remedied’) betrekking heeft op herstel binnen de voor de voldoening afgesproken termijn, als die er was. Ingeval die termijn niet werd gehaald, leverde dat (direct) een
Deficiencyop waarmee het opzeggingsmechanisme van art. 14.3 SA in werking trad. Er hoefde dan niet te worden vastgesteld hoe lang de vertraging precies had geduurd en er was geen ingebrekestelling door [geïntimeerde] vereist. De
Deficiencykon ook niet meer worden hersteld.
Deficiencyvast.
Deficiencyvast.
Austrian Post, waarna de mailing door het weekend dat volgde meerdere dagen te laat is bezorgd. Anders dan [appellante] meent, ligt dit niet in de risicosfeer van [geïntimeerde] . Blijkens de productaanvraag van [geïntimeerde] diende de mailing uiterlijk op 30 september 2016 plaats te vinden en uit de opdrachtbevestiging van [appellante] volgt dat [appellante] heeft begrepen wat [geïntimeerde] van haar vroeg, te weten dat de mailing 1 dag daarvoor werd aangeboden bij
Austrian Post. Op de opdrachtbevestiging is namelijk vermeld:
Austrian Post. Daarmee staat de
Deficiencyvast.
Deficiencyvast.
Deficiencyvast.
Deficiencyis daarom niet komen vast te staan.
Deficiencyvast.
Deficiencykan daardoor niet worden vastgesteld.
Deficiencyvast.
Deficiencyomdat de levering te laat had plaatsgevonden.
Deficiencykwalificeert. [geïntimeerde] mocht erop vertrouwen dat [appellante] elke opdracht (groot en klein) tijdig en correct zou uitvoeren.
Deficiencywaarmee het opzeggingsmechanisme van art. 14.3 SA in werking trad.
The Lion King,
Tarzan,
Mary Poppinsen
Aladdin.Het drukwerk van [appellante] moest representatief zijn voor de kwaliteit en, zoals [geïntimeerde] onbetwist heeft geformuleerd, het spektakel waar [geïntimeerde] als merk voor staat. Ook naar eigen zeggen van [appellante] waren de kwalitatieve eisen op grond van de
Service Agreementimmers aldus dat het drukwerk moest voldoen aan de ‘highest standard of quality in the market’, waarmee volgens [appellante] werd bedoeld dat een kwaliteit moest worden geleverd die gelijk is aan de hoogste in de markt (‘gelijk aan de hoogste standaard’, zie 54 memorie van grieven). [appellante] heeft daarom redelijkerwijs moeten begrijpen dat drukwerk materieel afweek als het niet aan deze kwaliteitseis voldeed.
Deficiencyniet weg. [appellante] heeft zelf bij diverse kwesties voorgesteld de betrokken opdracht niet in rekening te brengen, een compensatie te betalen, of een korting toe te passen, kennelijk om aan het nadeel van [geïntimeerde] tegemoet te komen. Ook deze handreikingen waren echter geen ‘timely remedies’. Zij namen de
Deficiencyook niet weg; de
Deficiencyhad zich dan immers al voorgedaan. [appellante] heeft niets naar voren gebracht dat tot een andere uitleg van de tussen partijen gemaakte afspraken noopt.
Deficiencieszoveel mogelijk te voorkomen, worden de opdrachten 1, 4, 7, 8, 10, 11, 12, 15 en 16 bij deze opsomming buiten beschouwing gelaten. Louter ten overvloede overweegt het hof met betrekking tot opdracht 12 nog als volgt. Deze opdracht bestond uit deelopdrachten. Zoals hiervoor is geoordeeld, zijn de dispensers te laat geleverd. Een ander deel van de opdracht was gebrekkig. Dit geldt bijvoorbeeld voor de folders waarvan [appellante] heeft bevestigd dat de zalmkleur ontbrak.
Deficiencyals vaststaand beschouwd.
Tanz der Vampirewaarop deze opdracht zag niet diepzwart, maar aanzienlijk grijzer/grauwer waren dan de producten die [geïntimeerde] tot dat moment door andere drukkers voor deze musical had laten maken. Volgens [geïntimeerde] is een diepzwarte kleur kenmerkend voor de
look & feelvan de musical
Tanz der Vampire. [appellante] heeft dat op zichzelf niet betwist, zodat dat tot uitgangspunt strekt. [geïntimeerde] heeft een productie overgelegd die haar stelling onderbouwt, en voorts staat vast dat [geïntimeerde] destijds een gratis herdruk is aangeboden. In het licht daarvan had [appellante] haar betwisting nader moeten onderbouwen. Bij gebreke daarvan wordt de
Deficiencyals vaststaand beschouwd.
full color, maar slechts enkelzijdig was bedrukt. Dat was niet wat [geïntimeerde] had gevraagd. De ‘remedy’ die [appellante] heeft aangeboden, kon de
Deficiencyniet wegnemen. Daarmee staat de
Deficiencyvast.
Deficiencystaat daarmee vast. Hetgeen [appellante] verder naar voren heeft gebracht, kan in dit oordeel geen verandering brengen.
Die Bilder Deiner Belegexemplare sprechen ja für sich.’ Gelet hierop had [appellante] haar betwisting nader moeten onderbouwen. De ‘remedy’ die [appellante] heeft aangeboden, kon de
Deficiencyniet wegnemen. Daarmee staat de
Deficiencyvast.
Deficiencyomdat [appellante] de vouchers waarop deze opdracht zag in een verkeerd soort dozen had verpakt. [appellante] betwist dat en wijst erop dat de vouchers zelf niet waren beschadigd. Dat laatste heeft [geïntimeerde] niet weersproken. Verder neemt het hof in aanmerking dat [geïntimeerde] niet concreet heeft gesteld dat zij ten tijde van deze opdracht al een voorkeur voor een bepaalde verpakkingswijze had uitgesproken. De
Deficiencyis daarmee onvoldoende onderbouwd. De
Deficiencyis dus niet komen vast te staan.
Deficiencyvast.
Service Agreementmocht verwachten. Daarvoor vindt het hof bovendien steun in het rapport van de eigen deskundige van [appellante] , die heeft geconstateerd:
Deficiencyvast.
Deficiencywas omdat de uitvoering van de opdracht gebrekkig was.
Deficiencies, waren er enkel in [land] dus al veertien
Deficienciesin een periode van (slechts) een half jaar. Deze
Deficienciesvertegenwoordigden gezamenlijk een opdrachtwaarde van € 118.966,54. Een significant deel van de Duitse ‘Print Products’ vertoonde dus gebreken (zowel in verhouding tot het totale aantal opdrachten als de totale waarde daarvan). Daarom is ruimschoots aan de (hoge) drempel van art. 14.3 SA voldaan.
Deficiencies, in onderling verband en samenhang bezien, rechtvaardigden dat het in december 2016 tot een beëindiging van de
Service Agreementkwam. Voor een nadere toets aan het proportionaliteits- of subsidiariteitsvereiste is, anders dan [appellante] bepleit, geen plaats.
Deficienciesbevoegd was de
Service Agreementop te zeggen. Het hof verwerpt de stelling van [appellante] dat [geïntimeerde] daarbij misbruik van bevoegdheid heeft gemaakt. Hetgeen [appellante] daarvoor heeft gesteld, kan in het licht van de vaststaande feiten en hetgeen hiervoor is overwogen, niet tot een succesvol beroep op art. 3:13 BW leiden. Ook voor het oordeel dat de opzegging een onrechtmatige daad of een toerekenbare tekortkoming oplevert, is geen grond.
Service Agreementop te zeggen, omdat dat naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar zou zijn. Tevens verwerpt het hof de stelling van [appellante] dat er voor de opzegging aanvullende eisen golden.
Service Agreementdaadwerkelijk werd opgezegd. [geïntimeerde] heeft op 5 december 2016 evenwel mondeling aan [appellante] kenbaar gemaakt dat zij voornemens was de
Service Agreementop te zeggen. In de brief van diezelfde datum heeft [geïntimeerde] dat herhaald, en daarbij tevens de
Service Agreementmet inachtneming van de overeengekomen opzegtermijn daadwerkelijk opgezegd. In die brief staat:
Service Agreementop.
Deficiencyvoordeed, [geïntimeerde] – expliciet – aan [appellante] kenbaar moest maken dat zij de desbetreffende kwestie aanmerkte als een
Deficiencyin de zin van de artikelen 10.1 en 14.3 SA. [appellante] mocht dat ook niet als vormvereiste verwachten.
Deficiencyapart tijdens bijeenkomsten van de ‘steering committee’ (
Steerco) diende te worden behandeld. Dat is weinig aannemelijk en [geïntimeerde] heeft bovendien onvoldoende weersproken gesteld dat de
Steercodaarvoor niet in het leven geroepen was.
Deficiencyalvorens die aan de opzegging ten grondslag kon worden gelegd. Bovendien heeft [geïntimeerde] destijds over elke
Deficiencygeklaagd bij [appellante] , getuige de uitvoerige correspondentie die tussen partijen is gevoerd. Anders dan [appellante] meent, is daarmee afdoende aan het beginsel van hoor en wederhoor voldaan, voor zover dat beginsel gold in de contractuele verhouding tussen partijen. Het standpunt van [appellante] dat [geïntimeerde] zich schuldig heeft gemaakt aan willekeur, kan daarom (ook) niet worden aanvaard.
Service Agreementhaar klachten tegenover [appellante] geuit. [geïntimeerde] is bovendien met [appellante] in gesprek gegaan en zij heeft daarin bij [appellante] op verbetering aangedrongen. Het komt voor risico van [appellante] dat met deze waarschuwingen niet is voorkomen dat de (hoge) drempel van art. 14.3 SA al binnen een half jaar (ruimschoots) werd gehaald.
Deficiencywas. Het hof heeft immers op basis van de argumenten van beide partijen voor alle Duitse kwesties onderzocht of [geïntimeerde] terecht heeft aangenomen dat sprake was van een
Deficiency. Het hof heeft zich daarover zelfstandig een oordeel gevormd en de rechtsstrijd in het nadeel van [appellante] beslecht.
Service Agreementdoor [geïntimeerde] rechtsgeldig is opgezegd.
Service Agreementontbinding uitsluit.
Deficienciesaan de zijde van [appellante] , aan [appellante] de omzet zou moeten vergoeden die [appellante] is misgelopen doordat de
Service Agreementvroegtijdig tot een einde kwam. [appellante] mocht dit ook redelijkerwijs niet begrijpen of verwachten.
Service Agreementte verkrijgen als zij een aanbod van een derde partij zou evenaren. Een redelijke uitleg van de Service Agreement brengt naar het oordeel van het hof mee dat ook deze voorziening door de rechtsgeldige opzegging is komen te vervallen. De woorden ‘in any case’ in art. 14.1 SA maken dat niet anders. Uit niets blijkt dat partijen hebben bedoeld dat [geïntimeerde] , nadat de (hoge) drempel voor tussentijdse opzegging was gehaald, op grond van de ‘Last Call option’ verplicht zou kunnen worden de mislukte samenwerking met [appellante] te hervatten. [appellante] mocht dat ook niet verwachten.
Service Agreementmet geen enkele andere partij een nieuwe
print service agreementis aangegaan. Ook om deze reden komt [appellante] uit hoofde van de ‘Last Call option’ geen vergoeding toe.
Service Agreementrechtsgeldig is opgezegd. [appellante] heeft op grond van de eisen van redelijkheid en billijkheid tevens aanspraak vergoeding van gederfde winst.
Service Agreementbrengt mee dat het voor risico van [appellante] komt dat de overeenkomst niet kon worden uitgediend. Bovendien zijn partijen uitdrukkelijk een opzegtermijn overeengekomen, die [appellante] destijds kennelijk redelijk vond. [geïntimeerde] heeft zich aan die termijn gehouden. Voor vergoeding van investeringen en omzet die niet konden worden (terug)verdiend, bestaat ook anderszins geen grond.