ECLI:NL:GHAMS:2023:1324

Uitspraak

afdeling strafrecht

parketnummer: 23-003528-18

datum uitspraak: 25 mei 2023

TEGENSPRAAK

Arrest van het gerechtshof Amsterdam gewezen op het hoger beroep, ingesteld tegen het vonnis van de economische politierechter in de rechtbank Amsterdam van 10 oktober 2018 in de strafzaak onder parketnummer 13-993117-17 tegen

[verdachte01],

geboren te [geboorteplaats01] ( [geboorteland01] ) op [geboortedatum01] 1976,

adres: [adres01] .

Onderzoek van de zaak

Dit arrest is gewezen naar aanleiding van het onderzoek ter terechtzitting in hoger beroep van

11 mei 2023 en, overeenkomstig het bepaalde bij artikel 422, tweede lid, van het Wetboek van Strafvordering, naar aanleiding van het onderzoek ter terechtzitting in eerste aanleg.

De verdachte heeft hoger beroep ingesteld tegen voormeld vonnis.

Het hof heeft kennisgenomen van de vordering van de advocaat-generaal en van hetgeen de verdachte en zijn raadsman naar voren hebben gebracht.

Tenlastelegging

Aan de verdachte is tenlastegelegd dat:

primair
[bedrijf01] B.V., op één of meerdere tijdstip(pen) in of omstreeks de periode van

31 oktober 2014 tot en met 17 december 2015, te Amsterdam, althans in Nederland, tezamen en in vereniging met (een) ander of anderen, althans alleen, meermalen, althans eenmaal, (telkens) opzettelijk een bij de Belastingwet voorziene aangifte, als bedoeld in de Algemene wet inzake rijksbelastingen, te weten (een) aangifte(n) voor de omzetbelasting t.n.v. [bedrijf01] B.V. over het/de tijdvak(ken): -3e kwartaal 2014 (DOC-001, p.13-16), en/of -4e kwartaal 2014 (DOC-002), (gedeeltelijk) onjuist en/of onvolledig heeft gedaan, immers heeft/hebben [bedrijf01] B.V. en/of haar mededader(s) opzettelijk op het/de bij de Inspecteur der Belastingen of de Belastingdienst ingeleverde (elektronische) aangiftebiljet(ten) over genoemd(e) tijdvak(ken) (telkens) (een) te ho(o)g(e), althans (telkens) (een) onjuist(e) bedrag(en) aan terug te vragen omzetbelasting opgegeven, en/of (telkens) (een) te la(a)g(e) bedrag(en) aan omzet, althans (telkens) (een) onjuist(e) bedrag(en) aan omzet opgegeven, zulks terwijl daarvan telkens het gevolg zou kunnen zijn dat te weinig belasting zou kunnen worden geheven en/of terwijl dat/die feit(en) er toe strekte(n) dat te weinig belasting werd geheven, tot welk(e) feit(en) hij, verdachte, opdracht heeft gegeven en/of aan welke verboden gedraging(en) hij, verdachte, feitelijke leiding heeft gegeven;

subsidiair
hij, op één of meerdere tijdstip(pen) in of omstreeks de periode van 31 oktober 2014 tot en met

17 december 2015, te Amsterdam, althans in Nederland, tezamen en in vereniging met (een) ander of anderen, althans alleen, meermalen, althans eenmaal, (telkens) opzettelijk een bij de Belastingwet voorziene aangifte, als bedoeld in de Algemene wet inzake rijksbelastingen, te weten (een) aangifte(n) voor de omzetbelasting t.n.v. [bedrijf01] B.V. over het/de tijdvak(ken): -3e kwartaal 2014 (DOC-001, p.13-16), en/of -4e kwartaal 2014 (DOC-002), (gedeeltelijk) onjuist en/of onvolledig heeft gedaan, immers heeft/hebben verdachte en/of zijn mededader(s) opzettelijk op het/de bij de Inspecteur der Belastingen of de Belastingdienst ingeleverde (elektronische) aangiftebiljet(ten) over genoemd(e) tijdvak(ken) (telkens) (een) te ho(o)g(e), althans (telkens) (een) onjuist(e) bedrag(en) aan terug te vragen omzetbelasting opgegeven, en/of (telkens) (een) te la(a)g(e) bedrag(en) aan omzet, althans (telkens) (een) onjuist(e) bedrag(en) aan omzet opgegeven, zulks terwijl daarvan telkens het gevolg zou kunnen zijn dat te weinig belasting zou kunnen worden geheven en/of terwijl dat/die feit(en) er toe strekte(n) dat te weinig belasting werd geheven.

Deze feiten zijn ook aan [bedrijf01] B.V (hierna: [bedrijf01] ) ten laste gelegd. De strafzaak tegen [bedrijf01] is gelijktijdig met deze zaak behandeld en in beide zaken wordt gelijktijdig arrest gewezen.

Vonnis waarvan beroep

Het vonnis waarvan beroep zal worden vernietigd, omdat het hof tot andere beslissingen komt dan de economische politierechter.

Bewijsoverwegingen

Standpunt van de advocaat-generaal

De advocaat-generaal heeft gerekwireerd tot bewezenverklaring van het tenlastegelegde.

Standpunt van de verdediging

Ter terechtzitting in hoger beroep is door de verdediging vrijspraak bepleit. Daarbij is niet betwist dat achteraf is gebleken dat door [bedrijf01] onjuiste aangiften omzetbelasting zijn ingediend. Wel is door de raadsman van de verdachte - kort samengevat - aangevoerd dat de verdachte als zijnde feitelijk leidinggever geen opzet had op het doen van onjuiste aangiften. De aangiften omzetbelasting zouden volgens de verdediging onjuist zijn gedaan, doordat medewerker [naam01] (hier: [naam01] ) fouten zou hebben gemaakt bij het opmaken van de facturen. Hierdoor is de boekhouder, [naam02] (hierna: [naam02] ) van administratiekantoor [kantoor01] , bij het indienen van de aangiften omzetbelasting ten onrechte uitgegaan van de juistheid van de aan hem verstrekte facturen. Omdat het destijds hectisch was bij [bedrijf01] en reeds geruime tijd werd samengewerkt met administratiekantoor [kantoor01] , vertrouwde de verdachte op de expertise en deskundigheid van [naam02] . Tevens zou [naam02] de (concept)aangiften omzetbelasting niet eerst ter goedkeuring aan de verdachte hebben voorgelegd, waardoor de verdachte niet wist dat onjuiste aangiften omzetbelasting werden ingediend. Bovendien heeft de verdediging ten aanzien van de aangifte omzetbelasting voor het vierde kwartaal van 2014 aangevoerd dat - hoewel de aangifte is ondertekend op naam van [verdachte01] - deze niet door de verdachte is ingediend.

Redengevende feiten en omstandigheden

Het hof stelt op grond van het dossier en het verhandelde ter terechtzitting in eerste aanleg en in hoger beroep de volgende feiten vast.

De verdachte heeft ter terechtzitting in hoger beroep verklaard dat hij ten tijde van de ten laste gelegde periode feitelijk leidinggever was van [bedrijf01] . In deze periode heeft [naam02] de administratie van [bedrijf01] verzorgd. Hij deed voor [bedrijf01] de aangiften omzetbelasting en stelde de jaarrekeningen vast. [naam02] heeft verklaard dat hij op 31 oktober 2014 namens [bedrijf01] de aangifte omzetbelasting van het derde kwartaal 2014 (elektronisch) heeft ingediend. De voor deze aangifte benodigde gegevens waren volgens hem aangeleverd door de verdachte. Uit de aangifte blijkt dat € 0,- omzet en € 0,- omzetbelasting is aangegeven door [bedrijf01] .

De aangifte omzetbelasting van het vierde kwartaal van 2014 op 10 december 2015 handmatig is ingediend en is ondertekend op naam van de verdachte. Deze aangifte is op 17 december 2015 bij de Belastingdienst binnengekomen. In deze aangifte is door [bedrijf01] eveneens € 0,- omzet en € 0,- omzetbelasting aangegeven.

De Belastingdienst heeft op 26 mei 2016 een boekenonderzoek uitgevoerd bij [bedrijf01] . In dat onderzoek is gekeken naar de grootboekrekening - opgesteld door administratiekantoor [kantoor01] - met een weergave van de ‘vraagposten’ betreffende het jaar 2014. Deze vraagposten betroffen bedragen op de grootboekrekening die het administratiekantoor niet kon verantwoorden omdat meer werd betaald dan volgens de facturen uit de administratie van [bedrijf01] in rekening was gebracht. De Belastingdienst heeft daarnaast van twee klanten van [bedrijf01] , te weten [bedrijf02] B.V. en [bedrijf03] B.V., facturen over het derde en vierde kwartaal van 2014 verkregen. In deze facturen is vermeld dat door [bedrijf01] een BTW-tarief was berekend van 6% en 21%. Dit komt overeen met de aantekening van [naam02] op de grootboekrekening, waarin staat dat [bedrijf02] B.V. en [bedrijf03] B.V. in het derde en vierde kwartaal van 2014 € 29.932,75 respectievelijk

€ 51.379,26 (teveel) BTW hebben betaald. De Belastingdienst heeft aan [bedrijf01] meegedeeld dat een totaalbedrag van € 81.312,01 aan BTW ten onrechte niet is aangegeven op de aangiften omzetbelasting van het derde en vierde kwartaal van 2014.

Oordeel van het hof

Het hof gaat voorbij aan de verklaring van de verdachte dat de aangifte omzetbelasting voor het vierde kwartaal 2014 niet door de verdachte zelf zou zijn ingediend. Uit de verklaring van [naam02] blijkt immers dat door een aantal onduidelijkheden in de administratie het niet mogelijk was de aangifte van het vierde kwartaal van 2014 voldoende te controleren. Daarom zou de verdachte volgens [naam02] deze aangifte zelf hebben ondertekend en ingediend. Het feit dat de aangifte omzetbelasting van het vierde kwartaal van 2014 op naam van [verdachte01] is ondertekend en dat dit de enige aangifte is die schriftelijk is ingediend, ondersteunt de verklaring van [naam02] . Gelet op het voorgaande is het hof van oordeel dat de onjuiste schriftelijke aangifte omzetbelasting voor het vierde kwartaal van 2014 door de verdachte zelf is ingediend.

Op basis van voornoemde feiten en omstandigheden, in onderling verband en samenhang bezien, is het hof van oordeel dat de verdachte zich schuldig heeft gemaakt aan het primair ten laste gelegde feit. Het verweer van de verdediging dat de onjuiste aangiften voortvloeien uit fouten die [naam01] heeft gemaakt bij het opstellen van de facturen, verwerpt het hof. [naam01] heeft bij de raadsheer-commissaris verklaard dat hij de facturen opstelde op aanwijzingen van de verdachte en dat het dan ook de verdachte was die de inhoud van de facturen bepaalde. [naam02] heeft bij de raadsheer-commissaris verklaard dat de gebruikelijke gang van zaken is dat de cliënt (in casu [bedrijf01] ) de administratie inlevert, waarna deze wordt verwerkt en de BTW aangifte wordt berekend. Vervolgens wordt de conceptaangifte eerst naar de cliënt gestuurd, alvorens deze bij de fiscus wordt ingediend. [naam02] heeft verklaard dat hij na het verzenden van de conceptaangifte altijd nog contact heeft met de cliënt. Hierdoor heeft de cliënt voldoende tijd om aan te geven of de (concept)aangifte onjuistheden bevat, aldus [naam02] . Op basis van het voorgaande oordeelt het hof dat de verdachte verantwoordelijk is voor de inhoud en het verstrekken van de onjuiste facturen aan [naam02] , op basis waarvan door [bedrijf01] onjuiste aangiften omzetbelasting zijn gedaan.

De conclusie luidt dat de verdachte feitelijk leiding heeft gegeven aan [bedrijf01] en zich als feitelijk leidinggever schuldig heeft gemaakt aan het opzettelijk indienen van onjuiste aangiften omzetbelasting over het derde en vierde kwartaal van 2014 door [bedrijf01] .

Bewezenverklaring

Het hof acht wettig en overtuigend bewezen dat de verdachte het primair tenlastegelegde heeft begaan, met dien verstande dat:

[bedrijf01] B.V. in de periode van 31 oktober 2014 tot en met 17 december 2015 in Nederland, tweemaal opzettelijk een bij de Belastingwet voorziene aangifte als bedoeld in de Algemene wet inzake rijksbelastingen, te weten aangiften voor de omzetbelasting t.n.v. [bedrijf01] B.V. over de tijdvakken 3e kwartaal 2014 en 4e kwartaal 2014 onjuist heeft gedaan, immers heeft [bedrijf01] B.V. opzettelijk op de bij de Belastingdienst ingeleverde aangiftebiljetten over genoemde tijdvakken te hoge bedragen aan terug te vragen omzetbelasting opgegeven en te lage bedragen aan omzet opgegeven, zulks terwijl die feiten er toe strekten dat te weinig belasting werd geheven, aan welke verboden gedragingen verdachte feitelijk leiding heeft gegeven.

Hetgeen primair meer of anders is tenlastegelegd, is niet bewezen. De verdachte moet hiervan worden vrijgesproken.

Het hof grondt zijn overtuiging dat de verdachte het bewezenverklaarde heeft begaan op de feiten en omstandigheden die zijn vervat in de bewijsmiddelen zoals opgenomen in de bijlage bij dit arrest.

Strafbaarheid van het bewezenverklaarde

Geen omstandigheid is aannemelijk geworden die de strafbaarheid van het primair bewezenverklaarde uitsluit, zodat dit strafbaar is.

Het primair bewezenverklaarde levert op:

feitelijk leidinggeven aan opzettelijk een bij de belastingwet voorziene aangifte onjuist doen, terwijl het feit ertoe strekt dat te weinig belasting wordt geheven, begaan door een rechtspersoon, meermalen gepleegd.

Strafbaarheid van de verdachte

De verdachte is strafbaar, omdat geen omstandigheid aannemelijk is geworden die de strafbaarheid ten aanzien van het bewezenverklaarde uitsluit.

Oplegging van straffen

De politierechter heeft de verdachte voor het in eerste aanleg primair bewezenverklaarde veroordeeld tot een gevangenisstraf voor de duur van zes maanden.

De advocaat-generaal heeft gevorderd dat de verdachte voor het primair tenlastegelegde, gelet op de overschrijding van de redelijke termijn, zal worden veroordeeld tot een gevangenisstraf voor de duur van vier maanden.

De verdediging heeft verzocht om bij een bewezenverklaring een geheel voorwaardelijke gevangenisstraf dan wel een taakstaf met langere proeftijd op te leggen, gelet op de persoonlijke omstandigheden van de verdachte en het ontbreken van recidivegevaar.

Het hof heeft in hoger beroep de op te leggen straffen bepaald op grond van de ernst van het feit en de omstandigheden waaronder dit is begaan en gelet op de persoon van de verdachte. Het hof heeft daarbij in het bijzonder het volgende in beschouwing genomen.

De verdachte heeft zich schuldig gemaakt aan belastingfraude, door feitelijk leiding te geven aan het indienen van onjuiste aangiften omzetbelasting door [bedrijf01] . Op deze manier is telkens ten onrechte te weinig omzetbelasting geheven. Dit zijn ernstige feiten, gepleegd over een langere periode. Met het begaan van belastingfraude zijn grote financiële belangen gemoeid. De verdachte heeft de integriteit van het financiële en economische verkeer in de kern geschonden. Hierdoor is de overheid, en daarmee de gehele samenleving, benadeeld en de algemene belastingmoraal ondermijnd. Bovendien heeft de verdachte geen openheid van zaken gegeven. Gelet op het voorgaande acht hof voor de bewezenverklaarde feiten in beginsel een gevangenisstraf voor de duur van zes maanden passend en geboden.

Het hof heeft voorts acht geslagen op de overschrijding van de redelijke termijn als bedoeld in artikel 6, eerste lid, van het Europees Verdrag tot bescherming van de Rechten van de Mens en de fundamentele vrijheden (EVRM) in hoger beroep. In eerste aanleg is de redelijke termijn aangevangen met dagvaarding van de verdachte op 28 september 2018. Het vonnis waarvan beroep werd gewezen op

10 oktober 2018. Vervolgens is eveneens op 10 oktober 2018 hoger beroep ingesteld. Het hof wijst op 25 juni 2023 arrest. Uitgaande van een redelijke termijn van twee jaren per instantie, is deze periode in hoger beroep overschreden met twee jaren en zeven maanden.

Vanwege deze overschrijding en het totale tijdsverloop sinds de bewezenverklaarde feiten, zal het hof in plaats van een gevangenisstraf voor de duur van zes maanden een taakstraf en geldboete van na te melden duur en hoogte opleggen. Bij de bepaling van de hoogte van de op te leggen geldboete heeft het hof acht geslagen op de omstandigheid dat de verschuldigde omzetbelasting niet (alsnog) is afgedragen door de rechtspersoon, van welk niet-afdragen de verdachte rechtstreeks voordeel heeft gehad. Voorts heeft het hof gelet op hetgeen de verdachte ter terechtzitting over zijn financiële situatie naar voren heeft gebracht.

Toepasselijke wettelijke voorschriften

De op te leggen straffen zijn gegrond op de artikelen 68 en 69 van de Algemene wet inzake rijksbelastingen en de artikelen 9, 22c, 22d, 23, 24, 24c, 51, 57 en 63 van het Wetboek van Strafrecht.

BESLISSING

Het hof:

Vernietigt het vonnis waarvan beroep en doet opnieuw recht:

Verklaart zoals hiervoor overwogen bewezen dat de verdachte het primair tenlastegelegde heeft begaan.

Verklaart niet bewezen hetgeen de verdachte meer of anders is tenlastegelegd dan hierboven is bewezenverklaard en spreekt de verdachte daarvan vrij.

Verklaart het primair bewezenverklaarde strafbaar, kwalificeert dit als hiervoor vermeld en verklaart de verdachte strafbaar.

Veroordeelt de verdachte tot een
geldboetevan
€ 30.000,00 (dertigduizend euro), bij gebreke van betaling en verhaal te vervangen door
185 (honderdvijfentachtig) dagen hechtenis.

Veroordeelt de verdachte tot een
taakstrafvoor de duur van
120 (honderdtwintig) uren, indien niet naar behoren verricht te vervangen door
60 (zestig) dagen hechtenis.

Dit arrest is gewezen door de meervoudige economische strafkamer van het gerechtshof Amsterdam, waarin zitting hadden mr. A.M. Koolen – Zwijnenburg, mr. M. Lolkema en mr. M. Koek, in tegenwoordigheid van L.M. van Leeuwen, griffier, en is uitgesproken op de openbare terechtzitting van dit gerechtshof van

25 mei 2023.

Mr. A.M. Koolen-Zwijnenburg en mr. M. Koek zijn buitenstaat dit arrest mede te ondertekenen.

Bijlage met bewijsmiddelen

1.
De verklaring van de verdachte afgelegd ter terechtzitting in hoger beroep van 11 mei 2023, zakelijk weergegeven:

In de periode van 31 oktober 2014 tot en met 17 december 2015 was ik de feitelijk bestuurder van [bedrijf01] B.V.

2.
Een geschrift, te weten een Ambtsedige verklaring Omzetbelasting met betrekking tot [bedrijf01] B.V. met kenmerk [kenmerk 1], gedagtekend 25 augustus 2017, opgemaakt door belastingambtenaar [naam03] (bijlagenummer 61204, DOC-001).

Dit geschrift houdt in, voor zover van belang en zakelijk weergegeven, als
verklaring van [naam03] :

Ik, [naam03] , ambtenaar bij de Belastingdienst/Centrale administratie, heb in de geraadpleegde systemen het volgende waargenomen. Deze verklaring betreft: [bedrijf01] B.V., [adres01] (hierna te noemen belastingplichtige).

Datum/tijdstip ontvangen aangiften:

Ond. Tijdvak Ontvangen op

OB 3e kw. 2014 31-10-2014 14:46 via software

3.
Een geschrift, te weten een Aangifte omzetbelasting van [bedrijf01] B.V. met kenmerk [kenmerk 2], gedagtekend 10 december 2015 (bijlagenummer 61204 DOC-002).

Aangifte tijdvak: 01-10-2014 t/m 31-12-2014.

Ondertekening

Naam: [verdachte01]

Plaats: Amsterdam

Datum: 10-12-2015

4.
Een proces-verbaal bewijswijzer met nummer 61204 inzake het onderzoek [onderzoek] van 9 november 2017, in de wettelijke vorm opgemaakt door de daartoe bevoegde opsporingsambtenaar [verbalisant01] .

Dit proces-verbaal houdt in, voor zover van belang en zakelijk weergegeven, als
mededeling van de verbalisant:

De Belastingdienst/FIOD heeft van twee klanten van [bedrijf01] B.V., te weten [bedrijf02] B.V. en [bedrijf03] B.V. facturen over het 3e en 4e kwartaal 2014 vrijwillig verkregen.

Op de facturen van [bedrijf02] B.V. en [bedrijf03] B.V. over het 3e en 4e kwartaal 2014 staat 6% en 21% BTW vermeld. Het totaal te betalen bedrag op de factuur is inclusief btw, dit (totale) bedrag is dan ook betaald door de klant.

Op rekeningafschriften die zijn ontvangen van [bedrijf03] B.V. is te zien dat daadwerkelijk het totale bedrag (inclusief BTW) wordt overgemaakt aan [bedrijf01] B.V.

Op de grootboekrekening vraagposten over 2014 zien wij dat in het 3e en 4e kwartaal BTW wordt betaald door klanten, in het 3e kwartaal 2014 €29.932,75 en in het 4e kwartaal 2014 €51.379,26. In de aangifte omzetbelasting over het 3e en 4e kwartaal 2014 zien wij dat € 0,- omzet en € 0,- omzetbelasting wordt aangegeven door [bedrijf01] B.V.

5.
Een proces-verbaal van verhoor [naam02] bij de raadsheer-commissaris van 3 maart 2021, voor zover inhoudende als verklaring van [naam02] , zakelijk weergegeven:

Rond 2005 ben ik begonnen met werkzaamheden voor [bedrijf01] . Ik deed de aangifte loonbelasting. De gebruikelijke gang van zaken is dat de cliënt de administratie inlevert, dat deze wordt verwerkt en dat de BTW aangifte wordt berekend en dat vervolgens de aangifte naar de klant wordt gemaild ter bevestiging. Daarna worden alle aangiftes elektronisch ingezonden. Na het verzenden van de concept aangifte is er altijd nog contact met de klant. Ik had over de aangiftes loonbelasting contact met [verdachte01] . De basis van de aangiftes omzetbelasting waren steeds de stukken die ik van [verdachte01] kreeg.

6.
Een proces-verbaal van verhoor [naam01] bij de raadsheer-commissaris van 3 maart 2021, voor zover inhoudende als verklaring van [naam01] , zakelijk weergegeven:

Het klopt dat ik in de periode 2013 tot en met 2017 voor [verdachte01] heb gewerkt bij het bedrijf Export Bouw. Ik typte de offertes en de facturen. [verdachte01] bepaalde wat er in de facturen en offertes terecht kwam.

De hiervoor vermelde bewijsmiddelen zijn – ook in hun onderdelen – telkens gebezigd tot het bewijs van het feit, waarop zij blijkens hun inhoud betrekking hebben en, voor zover het een geschrift als bedoeld in artikel 344, eerste lid, aanhef, onder 5° van het Wetboek van Strafvordering betreft, telkens slechts gebezigd in verband met de inhoud van de andere bewijsmiddelen.