Uitspraak
GERECHTSHOF AMSTERDAM
afdeling civiel recht en belastingrecht, team I
zaaknummer : 200.291.225/01
zaak- en rolnummer rechtbank Noord-Holland : 7345404 \ CV EXPL 18-10000
arrest van de meervoudige burgerlijke kamer van 23 augustus 2022
inzake
[appellant],
wonende te [woonplaats] ,
appellant,
advocaat: mr. S.A.P. van den Berg te 's-Gravenhage,
tegen
CHINA EASTERN AIRLINES CORPORATION LIMITED,
gevestigd te Shanghai (China),
geïntimeerde,
advocaat: mr. M. Lustenhouwer te Rotterdam.
Partijen worden hierna [appellant] en China Eastern genoemd.
1.De zaak in het kort
[appellant] heeft in 2017 een reeks vluchten bij China Eastern geboekt. [appellant] stelt dat China Eastern hem voor twee van deze vluchten heeft geweigerd, zodat een deel van de reeks vluchten ongebruikt is gebleven. Hij vordert dat hij in staat gesteld wordt om de ‘coupons’ van deze vluchten alsnog te gebruiken en dat hem een bedrag aan schadevergoeding/compensatie wordt betaald, vanwege de instapweigering. China Eastern stelt dat [appellant] een ‘no show’ was voor de betreffende vluchten, maar dat hij de coupons alsnog kan wijzigen en gebruiken tegen betaling van wijzigingskosten en het tariefverschil. [appellant] meent echter dat hij de coupons kan wijzigen tegen betaling van alleen de wijzigingskosten. De kantonrechter heeft de vorderingen van [appellant] afgewezen.
Het hof gelast een zitting.
2.Het geding in hoger beroep
[appellant] is bij dagvaarding van 7 januari 2021 in hoger beroep gekomen van een vonnis van de kantonrechter in de rechtbank Noord-Holland (hierna: de kantonrechter) van 7 oktober 2020, onder bovenvermeld zaak- en rolnummer gewezen tussen [appellant] als eiser en China Eastern als gedaagde.
Partijen hebben daarna de volgende stukken ingediend:
- memorie van grieven;
- memorie van antwoord;
- akte uitlaten;
- antwoordakte.
Ten slotte is arrest gevraagd.
[appellant] heeft geconcludeerd dat het hof het bestreden vonnis zal vernietigen en – uitvoerbaar bij voorraad – alsnog de vorderingen van [appellant] zal toewijzen, met veroordeling van China Eastern in de kosten van het geding in beide instanties.
China Eastern heeft geconcludeerd tot niet-ontvankelijkheid van [appellant] in zijn hoger beroep dan wel afwijzing van diens vorderingen, met – uitvoerbaar bij voorraad – veroordeling van [appellant] in de kosten van het geding in hoger beroep met nakosten.
China Eastern heeft in hoger beroep bewijs van haar stellingen aangeboden.
3.Feiten
De kantonrechter heeft in het bestreden vonnis onder 2 de feiten vastgesteld die hij tot uitgangspunt heeft genomen. Deze feiten zijn in hoger beroep niet in geschil en dienen derhalve ook het hof als uitgangspunt. Samengevat en waar nodig aangevuld met andere feiten die als enerzijds gesteld en anderzijds niet of onvoldoende betwist zijn komen vast te staan, komen de feiten neer op het volgende.
3.1
[appellant] heeft onder [ticketnummer] een reeks vluchten geboekt. Het ticket bestond uit zogeheten coupons voor de volgende vluchten:
van Praag naar Parijs op 23 februari 2017 met vluchtnummer OK0760, uitgevoerd door Czech Airlines;
van Parijs naar Shanghai op 23 februari 2017, uitgevoerd door China Eastern met vluchtnummer MU8664 dan wel door Air France met vluchtnummer AF0016;
van Shanghai naar Beijing op 25 februari 2017 met vluchtnummer MU5129, uitgevoerd door China Eastern;
van Beijing naar Shanghai op 28 februari 2017 met vluchtnummer MU5130, uitgevoerd door China Eastern;
van Shanghai naar Amsterdam op 1 maart 2017 met vluchtnummer MU0771, uitgevoerd door China Eastern; en
van Amsterdam naar Praag op 1 maart 2017 met vluchtnummer OK0619, uitgevoerd door Czech Airlines.
3.2
Op de boeking zijn bijzondere voorwaarden van toepassing die, voor zover hier relevant, luiden als volgt:
‘CHANGES
ANY TIME
CHARGE CZK 1620
(…)
NOTE-
REROUTINGS –
REROUTING PERMITTED.
THE NEW ITINERARY WILL BE REPRICED.
WHEN THE NEW ITINERARY RESULTS IN A HIGHER FARE
THE DIFFERENCE AND THE CHANGE FEE WILL BE BOTH COLLECTED.
WHEN THE NEW ITINERARY RESULTS IN A LOWER FARE
THE CHANGE FEE WILL BE APPLIED AND NO REFUND WILL BE MADE’
3.3
[appellant] heeft enkel gebruik gemaakt van de vlucht genoemd onder rov. 3.1 b.
4.Beoordeling
4.1
[appellant] vordert, voor zover in dit hoger beroep nog relevant, de veroordeling van China Eastern tot afgifte en geldigverklaring van de in 2017 afgegeven coupons voor de vluchten waarvan [appellant] destijds geen gebruik heeft gemaakt, zodat hij deze coupons alsnog kan gebruiken. Subsidiair vordert [appellant] vervangende schadevergoeding gelijk aan de kosten van een nieuw ticket. Ook vordert hij compensatie wegens twee instapweigeringen en de verschuldigde, maar uitgebleven verzorging tijdens de vertraging als gevolg van deze instapweigeringen. [appellant] legt aan zijn vorderingen ten grondslag dat China Eastern jegens hem tekort is geschoten in de nakoming van de overeenkomst door hem ten onrechte te weigeren voor de vluchten genoemd onder rov. 3.1 c en e, waardoor vier coupons ongebruikt zijn gelaten.
4.2
De kantonrechter heeft de vorderingen van [appellant] afgewezen. [appellant] komt met twee grieven op tegen deze beslissing en de daaraan ten grondslag gelegde motivering.
Grief I
4.3
Met zijn eerste grief bestrijdt [appellant] , kort gezegd, het oordeel van de kantonrechter dat hij tegenover de gemotiveerde betwisting van China Eastern onvoldoende aannemelijk heeft gemaakt dat hij zich bij de incheckbalie heeft gemeld voor de betreffende vluchten. [appellant] voert aan dat hij over geen ander bewijs beschikt dan zijn eigen verklaring. Omdat hij zich daardoor in een onmogelijke bewijspositie bevindt, meent [appellant] dat de eisen van redelijkheid en billijkheid meebrengen dat hier een andere bewijsverdeling geldt dan de hoofdregel van artikel 150 Rv.
4.4
[appellant] stelt dat er bij twee vluchten, namelijk die van Shanghai naar Beijing op 25 februari 2017 en die van Shanghai naar Amsterdam op 1 maart 2017, sprake is geweest van een instapweigering. Ten aanzien van deze vluchten voert hij aan dat hij tegen de instapweigering geprotesteerd heeft bij de balie van China Eastern op de luchthaven en de dagen erna de kantoren van China Eastern bezocht heeft. Hij licht zijn stelling ten aanzien van de vlucht Shanghai-Amsterdam nader toe door te verwijzen naar een aantal Whatsapp-berichten waaruit zou blijken dat hij in paniek door de gestelde instapweigering twee andere vluchten heeft geprobeerd te boeken.
4.5
China Eastern betwist dat er sprake is geweest van een instapweigering en meent dat [appellant] zelf heeft besloten om geen gebruik te maken van de betreffende vluchten. China Eastern voert daartoe aan dat uit de systemen van China Eastern niet is gebleken dat [appellant] zich voor de betreffende vluchten heeft gemeld bij de incheckbalie op de luchthaven. China Eastern wijst er voorts op dat bij een instapweigering de passagier wordt doorverwezen naar de servicebalie van de betreffende luchtvaartmaatschappij om de mogelijkheden te bespreken en dat niet is gebleken dat [appellant] zich bij een servicebalie heeft gemeld. Ten aanzien van de vlucht Shanghai-Beijing betwist China Eastern dat [appellant] in de dagen daarna de kantoren van China Eastern heeft bezocht. Het is China Eastern niet bekend dat dat daadwerkelijk is gebeurd. China Eastern stelt dat [appellant] pas achteraf, op 30 mei 2017, contact met haar heeft opgenomen met de vraag of hij de coupons kon wijzigen en dat [appellant] bij dat contact de gestelde instapweigeringen geen enkele keer genoemd heeft.
4.6
Het hof overweegt dat de stelplicht en bewijslast ten aanzien van de gestelde instapweigeringen rusten op [appellant] . Hij beroept zich immers op het rechtsgevolg van die stelling, te weten het recht om de coupons te wijzigen dan wel een vervangend ticket te ontvangen en op compensatie. China Eastern heeft gemotiveerd betwist dat [appellant] zich tijdig bij de incheckbalie voor de betreffende vluchten heeft gemeld. Het ligt dan op de weg van [appellant] om zijn stellingen nader te onderbouwen met relevante feiten en omstandigheden. Naar het oordeel van het hof heeft [appellant] dit onvoldoende gedaan. [appellant] beroept zich met name op het Whatsapp-verkeer op 28 februari en 1 maart 2017 tussen hem en zijn reisagent. Anders dan [appellant] stelt, kan hieruit niet opgemaakt worden dat hij kort daarvoor op de luchthaven van Shanghai geweigerd was voor de vlucht naar Amsterdam en dat hij vervolgens in paniek andere vluchten heeft proberen te boeken. De instapweigering voor de vlucht naar Amsterdam wordt in het geheel niet door [appellant] genoemd. Wel blijkt uit het Whatsapp-verkeer dat hij kennelijk een latere vlucht met Aeroflot heeft geboekt die kort na de boeking zou vertrekken en waarbij de uitgifte van het ticket pas heeft plaatsgevonden na het sluiten van de check-in, zodat [appellant] (ook) geen gebruik kon maken van deze vlucht. Uit de berichten blijkt niet dat er sprake was van paniek bij [appellant] , wat daarvan verder overigens zij. Bovendien kunnen er ook andere redenen zijn voor het boeken van alternatieve vluchten, bijvoorbeeld dat men reeds voorziet dat men de geboekte vlucht niet gaat halen en daarom een ticket voor een latere vlucht probeert te boeken. In feite beperkt [appellant] zich derhalve tot de stelling dat hij is geweigerd en een beschrijving van wat hij vervolgens heeft gedaan. Over de weigering zelf heeft hij, hoewel dat wel van hem verwacht had kunnen worden, geen details vermeld, zoals bijvoorbeeld het tijdstip dat hij zich gemeld heeft. Hij heeft daarmee onvoldoende onderbouwd dat er sprake was van een instapweigering bij de betreffende vluchten. Het maakt daarbij overigens geen verschil of (sommige van) deze vluchten moeten worden gezien als deel uitmakend van één vlucht in de zin van de toepasselijke Unierechtelijke regelgeving. Er is dan ook geen aanleiding om [appellant] toe te laten tot bewijs. Er is voorts geen aanleiding om de bewijslastverdeling te wijzigen. Het enkele feit dat [appellant] in bewijsnood verkeert, rechtvaardigt geen wijziging van de bewijslastverdeling. Grief I faalt derhalve.
Grief II
4.7
Met zijn tweede grief richt [appellant] zich tegen het oordeel van de kantonrechter dat uit de bijzondere ticketvoorwaarden duidelijk volgt dat de passagier voor wijzigingen een eventueel hoger bedrag dient te voldoen dan alleen de wijzigingskosten.
4.8
Tussen partijen is niet in geschil dat op de boeking van [appellant] de bijzondere ticketvoorwaarden van toepassing waren, meer specifiek de hiervoor onder 3.2 geciteerde bepaling. Partijen verschillen van mening over welk onderdeel van deze bepaling hier van toepassing is. [appellant] meent dat sprake is van een ‘change’, wat meebrengt dat hij voor de betreffende coupons de vluchtdata mag wijzigen tegen betaling van wijzigingskosten ten bedrage van 1.620 Tsjechische kronen (ongeveer € 66,00). China Eastern voert evenwel aan dat het gaat om een ‘rerouting’, waarvoor de passagier de wijzigingskosten alsmede het eventuele tariefverschil dient te betalen.
4.9
Het hof dient ambtshalve te onderzoeken of de hiervoor bedoelde bepaling in de bijzondere voorwaarden over (de kosten van) ‘çhanges’ en ‘reroutings’ (i) valt onder de reikwijdte van Richtlijn 93/13/EEG betreffende oneerlijke bedingen en zo ja, (ii) of dit beding oneerlijk is in de zin van deze richtlijn. In dat kader dient het hof ook hoor en wederhoor toe te passen. Gelet hierop ziet het hof aanleiding om een mondelinge behandeling ten overstaan van een meervoudige kamer te gelasten waar dit geschilpunt met partijen zal worden besproken. De zaak zal naar de rol worden verwezen voor opgave door partijen van hun verhinderdata en die van hun advocaten voor de maanden november en december 2022 en januari 2023, waarna het hof de dag en het tijdstip voor de mondelinge behandeling zal vaststellen. Partijen kunnen tot twee weken voor de mondelinge behandeling aanvullende producties indienen en dienen zich erop voor te bereiden dat zij tijdens de mondelinge behandeling hun standpunt kenbaar maken over de vraag of sprake is van een oneerlijk beding in de zin van Richtlijn 93/13/EEG.
5.Beslissing
Het hof:
bepaalt dat partijen tezamen met hun advocaten zullen verschijnen voor het hof op een nader te bepalen datum en tijdstip, met het hiervoor onder 4.9 omschreven doel;
stelt partijen in de gelegenheid om de verhinderdata van alle betrokkenen voor de maanden november en december 2022 en januari 2023 op te geven op de rol van twee weken na heden;
bepaalt dat partijen tot twee weken voor de mondelinge behandeling aanvullende producties in kunnen dienen;
houdt iedere verdere beslissing aan.
Dit arrest is gewezen door mr. W.A.H. Melissen, mr. P.F.G.T. Hofmeijer-Rutten en mr. L. Alwin en door de rolraadsheer in het openbaar uitgesproken op 23 augustus 2022.