Uitspraak
GERECHTSHOF AMSTERDAM
1.SHN C.V.,
STAPLES INTERNATIONAL B.V.,
1.Het geding in hoger beroep
accruals and provisions, dat wil zeggen de
Accrued Expenses, de
Reserve for inventory obsolesenceen de
Reserve for Bad Debt, behoren te worden meegenomen bij de
Net Debt-berekening ex art. 3 jo de definities in art. 1 van de SPA;
Net Debt-berekening ex art. 3 jo de definities in art. 1 van de SPA;
Reporting Accountantde
Final PurchasePrice kan vaststellen, althans onder wiens leiding de resterende discussiepunten in dat verband kunnen worden geadresseerd;
2.Feiten
Completion Date). De SPA is opgesteld door advocatenkantoor Clifford Chance, de adviseur van Staples c.s. Het verkoopproces werd namens Staples c.s. gecoördineerd door Barclays Bank Plc. (hierna: Barclays). CoBe werd in het verkoopproces bijgestaan door advocatenkantoor DijkmansBergJeths.
(definitions)zijn, voor zover hier van belang, de volgende begrippen gedefinieerd:
Net Debtop de
Completion Date.
Net Working Capitalop de
Completion Date.
Net Working Capitalover een periode van een half jaar voorafgaand aan de
Completion Date.
initial purchase price(voorlopige koopprijs) voor de aandelen € 1.500.000,- bedraagt. Dit bedrag heeft CoBe aan SHN betaald.
final purchase price(definitieve koopprijs) dient te worden berekend. In dit artikel is het volgende opgenomen.
final purchase pricede
initial purchase priceoverschrijdt CoBe het verschil dient bij te betalen. Indien de
final purchase pricelager is dan de
initial purchase pricedient Staples c.s. een bedrag gelijk aan het betreffende verschil aan CoBe (terug) te betalen.
Preparation of Completion Accounts and Statement)zijn afspraken gemaakt over de wijze waarop partijen tot de
final purchase pricedienen te komen. In Schedule 4 is vastgelegd dat Staples c.s. binnen 45 werkdagen na 5 oktober 2013 een voorstel voor de koopprijsaanpassing (op grond van de
Completion Accountsdie moeten worden opgesteld op basis van de
Accounting Policies) moet doen. Bij e-mail van 5 december 2013 heeft de raadsman van Staples c.s. het met medewerking van Ernst & Young opgestelde voorstel voor de koopprijsaanpassing, de
draft statement, aan CoBe verzonden. Hieruit volgt dat de aanpassing van de koopprijs volgens Staples c.s. € 4.012.966,- ten gunste van CoBe bedraagt.
Purchaser’s Disagreement Noticeopgesteld. Hieruit volgt dat de aanpassing van de koopprijs volgens CoBe € 59.698.212,- ten gunste van haarzelf bedraagt.
Reporting Accountant) te worden aangesteld.
Accounting Policieswaarnaar in de SPA wordt verwezen, bevat Schedule 5 bij de SPA een
Summary of Significant Accounting Policies.Hierin wordt bij
Use of Estimatesmelding gemaakt van
The preparation of financial statements in conformity with accounting principles generally accepted in de United States of America (“U.S. GAAP”).
“with the help of specialist professional advisers”met betrekking tot
“the Shares, the Group Companies and their businesses, assets, liabilities and prospects”.CoBe bevestigt daarbij dat zij voldoende gelegenheid heeft gekregen voor dit onderzoek en om alle voor haar relevante informatie te verkrijgen.
management reportsverstrekt over de maanden februari, maart en mei 2013. In deze maandelijkse management reports is (onder meer) het
working capitalvoor de betreffende maand – waarbij de maand februari 2013 als voorbeeld wordt genomen – als volgt berekend:
monthly management reportsaangaande maart en mei 2013 is het aldus berekende
working capitalop 49 respectievelijk 55 miljoen euro vastgesteld.
Trading Updatevan juni 2013 verstrekt en een
key figuresen
working capitaloverzicht over februari 2013 tot en met mei 2013, waarin het
working capitalis berekend als hiervoor in 2.12 uiteen is gezet en in omvang varieerde van 38,5 miljoen in februari 2013 tot bijna 55 miljoen in mei 2013. Staples c.s. heeft voorts aan CoBe een zogenaamd
balance sheetoverzicht verstrekt, waaruit blijkt dat op de post
total inventoryeen bedrag in aftrek is gebracht wegens
reserve for obsolescenceen op de post
total accounts receivableeen bedrag in aftrek is gebracht wegens
bad debt reserve.
3.Beoordeling
accruals and provisions” dienen mee te wegen in de berekening van de
Actual Net Working Capitalin de zin van art. 3.3.1 van de SPA en niet in de berekening van de
Net Debtin de zin van artikel 3.3.2 van de SPA en dat het opnemen van “
accruals and provisions” (ad (v)) onder
Net Debteen kennelijke verschrijving betreft. Wat betreft de pensioenverplichtingen heeft de rechtbank kort gezegd geoordeeld dat uit art. 9 van de SPA, in samenhang bezien met de “
Side Letter Agreement” van 4 oktober 2013, volgt dat alle pensioenverplichtingen overgaan op CoBe en dat hetgeen onder (iv) bij de definitie van
Net Debtin de SPA is opgenomen ten onrechte niet is weggehaald. De pensioenverplichtingen maken dus geen onderdeel uit van
Net Debten behoeven dus niet in de aanpassing van de koopprijs te worden betrokken, aldus de rechtbank. De vordering van CoBe van € 15.125,- heeft de rechtbank afgewezen omdat CoBe niet heeft gereageerd op het beroep op verrekening van Staples c.s. Tegen deze beslissing en de daaraan ten grondslag gelegde motivering komt CoBe met 15 grieven op (CoBe heeft de grieven tot 16 genummerd, maar grief 14 ontbreekt).
Net Debten
Net Working Capital.De grieven lenen zich voor gezamenlijke behandeling.
Net Debter op de
Completion Dateaanwezig was (de
Actual Net Debt) en in hoeverre het op de
Completion Dateaanwezige
Net Working Capitalafwijkt van het gemiddelde van de zes maanden daarvoor. Als na de overname blijkt dat de
Net Debtop de leveringsdatum hoger is dan € 0 komt dit verschil in mindering op de koopprijs (art. 3.3.2 van de SPA). Verder wordt de koopprijs door meer werkkapitaal evenredig verhoogd en door minder werkkapitaal evenredig verlaagd (art. 3.3.1 van de SPA).
accruals and provisions” onder “
Net Debt” en dus niet onder “
Net Working Capital”, een en ander zoals gedefinieerd in artikel 1 van de SPA (zie 2.3).
management reportsverstrekt over de maanden februari, maart en mei 2013. In deze rapporten is een berekening van het
working capitalvoor de desbetreffende maand opgenomen. In deze rapporten bestaat het
working capitaluit de volgende posten:
- inventory total
- accounts receivable total
- prepaids total
- accounts payable
- accrued expenses total.
inventory total” en “
accounts receivable total” steeds een voorziening (
provision) verdisconteerd voor onverkoopbare voorraad (
reserve for inventory obsolescence) en dubieuze debiteuren (
reserve for bad debts). In de periode voorafgaand aan het sluiten van de SPA zijn Staples c.s. er dus op een voor CoBe kenbare wijze vanuit gegaan dat deze voorzieningen deel uitmaken van het
working capital.
working capitalbedroeg voor februari 2013
working capitaldoor Staples c.s., zoals voorafgaand aan het sluiten van de SPA door Staples c.s. aan CoBe ter beschikking zijn gesteld, bij CoBe vragen heeft opgeroepen. Dit wijst erop dat ook CoBe ervan uit is gegaan dat de hier relevante posten tot het
working capitalbehoren.
Estimated Net Debtop de
Completion Dategesteld op 0 euro. Indien de redenering van CoBe zou worden gevolgd, zouden partijen zich voorafgaand aan de sluiting van de SPA reeds hebben gerealiseerd dat de
Net Debtop dat moment alleen al vanwege de volgens CoBe daarbij te betrekken posten “
reserve for inventory obsolescence”, “
reserve for bad debts” en “
accrued expenses total” tussen de 30 en 40 miljoen euro zou bedragen. CoBe heeft ter verklaring waarom desondanks de initiële koopprijs op 1,5 miljoen euro is gesteld en het uitgangspunt van een
debt freetransactie is gehanteerd, aangevoerd dat Staples c.s. tussen het moment van ondertekening van de SPA en de
Completion Datenog omvangrijke herstructureringen zou uitvoeren en dat dus helemaal niet duidelijk was wat de hoogte van de
Net Debten
Net Working Capitalop de
Completion Datezouden zijn. Staples c.s. had dit volledig in eigen hand, aldus CoBe.
reserve for inventory obsolescence”, “
reserve for bad debts” en “
accrued expenses total”onderdeel waren van de door Staples c.s. gemaakte berekeningen van het
working capital. CoBe had indien zij in de veronderstelling verkeerde dat deze posten bij de berekening van de definitieve koopprijs als
Net Debtdefinieerden de juistheid van deze veronderstelling, die afweek van de kenbare berekeningen van Staples c.s., moeten verifiëren. Dit geldt temeer nu indien de berekening van CoBe zou worden gevolgd het
working capitalsubstantieel hoger zou uitvallen, zoals Staples c.s. onweersproken hebben uiteengezet (zie 6.1.26 van de memorie van antwoord), dan volgde uit de door Staples c.s. ter beschikking gestelde berekeningen. Daar komt bij dat CoBe niet heeft gesteld, en ook overigens niet is gebleken, dat zij wat betreft de posten “
reserve for inventory obsolescence”, “
reserve for bad debts” en “
accrued expenses total”is geconfronteerd met nieuwe of andere schulden en verplichtingen dan de schulden en verplichtingen die zij voorafgaand aan het sluiten van de SPA kende. De e-mail van [C] van 8 juli 2013 en de e-mail van [D] van 27 september 2013 bevestigen bovendien dat CoBe uitging van dezelfde wijze van berekening als Staples c.s. Mede gelet op deze uitlatingen heeft CoBe haar stelling dat
working capitalzoals opgenomen in de stukken ten behoeve van het due diligence onderzoek een andere inhoud heeft dan “
Net Working Capital” zoals opgenomen in de SPA onvoldoende toegelicht.
Net Working Capitalof
Net Debtvolgens US GAAP vastomlijnd zijn. CoBe heeft wel aangevoerd dat de posten die in de SPA onder
Net Debten
Net Working Capitalzijn gebracht volgens US GAAP moeten worden berekend, maar daaruit volgt niet dat, zoals CoBe ook heeft erkend, de posten “
reserve for inventory obsolescence”, “
reserve for bad debts” en “
accrued expenses total”volgens US GAAP niet onder
Net Working Capitalkunnen worden gebracht.
accruals and provisions”in de SPA niet is gedefinieerd.
reserve for inventory obsolescence”, “
reserve for bad debts” en “
accrued expenses total”dienen mee te wegen in de berekening van de
Actual Net Working Capitalin de zin van artikel 3.3.1 van de SPA en niet in de berekening van
Net Debtin de zin van artikel 3.3.2 van de SPA. Dit is overeenkomstig de zin die partijen in de gegeven omstandigheden over en weer redelijkerwijs mochten toekennen aan deze artikelen van de SPA en overeenkomstig hetgeen zij te dien aanzien redelijkerwijs van elkaar mochten verwachten.
Net Debt. Het hof overweegt hieromtrent als volgt.
Net Debtvallen.
Completionovergaan op CoBe. Dit is herhaald in de
Side Letter Agreementdie partijen op 4 oktober 2013, kort voor de
Completion Date, hebben gesloten. CoBe heeft niet inzichtelijk gemaakt waarom in art. 9 van de SPA, over de tekst van welk artikel partijen uitgebreid hebben onderhandeld, is bepaald dat alle pensioenverplichtingen overgaan op CoBe, terwijl deze – in de redenering van CoBe – via het koopprijsaanpassingsmechanisme in art. 3.3.2 van de SPA (door pensioenverplichtingen als
Net Debtte definiëren) volledig voor rekening en risico van Staples c.s. zouden kunnen worden gebracht. CoBe heeft evenmin inzichtelijk gemaakt waarom bij het vaststellen van de koopprijs niet al rekening zou zijn gehouden met die verplichtingen - Staples c.s. stellen gemotiveerd dat dat wel het geval was - maar dat pas via het koopprijsmechanisme te doen. Dat in art. 9.1 van de SPA een regeling is opgenomen voor pensioenverplichtingen die opkomen na
Completion, zoals CoBe heeft betoogd, komt, zonder nadere toelichting, die ontbreekt, niet logisch voor nu pensioenverplichtingen die ontstaan na
Completionper definitie voor rekening van de door CoBe overgenomen vennootschappen komen. Dit behoefde derhalve geen afzonderlijke regeling in de SPA. De regeling voor [E] en de vier specifieke werknemers is vastgelegd in art. 9.2 van de SPA en in de
Side Letter Agreementaangepast. Art. 9.1 van de SPA heeft daar derhalve geen betrekking op. Gelijk de rechtbank, is het hof gezien het vorenstaande van oordeel dat dit onderdeel van de SPA redelijkerwijs zo moet worden uitgelegd dat hetgeen ten aanzien van de pensioenverplichtingen onder (iv) bij de definitie van
Net Debtin de SPA staat opgenomen daar ten onrechte niet is weggehaald en dat
Net Debtderhalve zonder hetgeen onder (iv) staat vermeld moet worden vastgesteld.