Uitspraak
GERECHTSHOF AMSTERDAM
afdeling civiel recht en belastingrecht, team I AOF
zaaknummer : 200.154.485
zaaknummer rechtbank Amsterdam : C/13/526394
arrest van de meervoudige burgerlijke kamer van 29 september 2015
inzake
1.BLOKKER HOLDING B.V.,
gevestigd te Amsterdam,
2. BLOKKER B.V.,
gevestigd te Amsterdam,
appellanten,
advocaat: mr. P.W. Snoeker te Amsterdam,
tegen
1.de vennootschap naar vreemd recht MITSUI O.S.K.LINES Ltd,,
gevestigd te Tokyo, Japan,
2. MOL (EUROPE) B.V.,
gevestigd te Rotterdam,
geïntimeerden,
advocaat: mr. I.M.C.A. Reinders Folmer te Amsterdam.
1.Het geding in hoger beroep
Appellanten worden hierna tezamen (in enkelvoud) Blokker c.s. en elk voor zich Blokker Holding en Blokker genoemd; geïntimeerden worden Mitsui en Mol genoemd.
Blokker is bij dagvaarding van 22 juli 2014 in hoger beroep gekomen van vonnissen van de rechtbank Amsterdam van 2 januari 2013, 17 april 2013 en 7 mei 2014, onder bovenvermeld zaaknummer gewezen tussen Mitsui en Mol als eiseressen en Blokker c.s. als gedaagde.
Partijen hebben daarna de volgende stukken ingediend:
- memorie van grieven;
- memorie van antwoord, met producties.
Partijen hebben de zaak ter zitting van 23 maart 2015 door hun advocaten doen bepleiten, ieder aan de hand van pleitnotities die zijn overgelegd.
Ten slotte is arrest gevraagd.
Blokker c.s. heeft geconcludeerd dat het hof de bestreden vonnissen zal vernietigen en - uitvoerbaar bij voorraad - alsnog de vorderingen van Mitsui en Mol zal afwijzen, met veroordeling van Mol en Mitsui in de kosten van het geding in beide instanties.
Mol en Mitsui hebben geconcludeerd tot bekrachtiging, met
- uitvoerbaar bij voorraad - beslissing over de proceskosten.
Beide partijen hebben in hoger beroep bewijs van hun stellingen aangeboden.
2.Feiten
De rechtbank heeft in het in deze zaak gewezen tussenvonnis van 17 april 2013 onder 2.1 tot en met 2.9 de feiten vastgesteld die zij tot uitgangspunt heeft genomen. Deze feiten zijn in hoger beroep niet in geschil en dienen derhalve ook het hof als uitgangspunt.
3.Beoordeling
3.1
Samengevat en waar nodig aangevuld met andere feiten die als enerzijds gesteld en anderzijds niet of onvoldoende betwist zijn komen vast te staan, komen de feiten neer op het volgende.
3.1.1
Mitsui is een lijnvervoerder, Mol is haar agent. Mol heeft eind 2010 Blokker Holding benaderd met het oog op een te sluiten overeenkomst voor zeevervoer.
3.1.2
Een e-mail van 10 november 2010 van [A] (van Trend Venter, een dochtervennootschap van Blokker Holding, hierna [A] ) aan [B] van Mol, hierna: [B] ) vermeldt:
“(...) U spreekt in uw offerte nergens over de demurrage/detention regeling. Betekent dat dat u onze huidige werkwijze van een gemiddeld aantal dagen zult volgen? (hieronder nogmaals de uitleg) (…) Met de huidige rederijen werkt de Blokker Holding met een betalingstermijn van 30 dagen(…)”
3.1.3
Het antwoord van [B] van 16 november 2010 luidt voor zover van belang: “(...)
zoals jullie kunnen zien kunnen we accoord gaan met onderstaande container detention regeling (maar wat met de storage op de inland depots?) (…)”
zoals jullie kunnen zien kunnen we accoord gaan met onderstaande container detention regeling (maar wat met de storage op de inland depots?) (…)”
3.1.4
Een mail van 23 november 2010 van [A] aan [B] luidt voor zover van belang:
“(…)
als ik uw mail lees denk ik dat de demurrage/detention regeling toch nog niet helemaal duidelijk is.
als ik uw mail lees denk ik dat de demurrage/detention regeling toch nog niet helemaal duidelijk is.
Voor de demurrage/detention hebben wij met alle rederijen behalve (…) een afspraak voor een gemiddeld aantal vrije dagen. Deze dagen worden gebruikt op de inland depots. Dit houdt dus in dat we dus zoeken naar 5 dagen vrij op de kade in Rotterdam en daarna 30 dagen gemiddeld op de inland terminals. In deze regeling zit de storage inbegrepen . Wij krijgen dus geen demurrage, geen detention en geen storage kosten doorbelast zolang wij als Blokker Holding onder de 30 dagen gemiddeld per container zitten. Dit gemiddeld aantal dagen per container wordt berekend over alle containers van alle werkmaatschappijen.
(…)”
(…)”
3.1.5
Het antwoord van [B] van 24 november 2010 luidt voor zover van belang: “(…)
voor de detention (incl. storage op de inland terminal) kunnen we dan de 25 dagen free time gemiddeld aanbieden over alle werkmaatschappijen zoals in onze offerte van eerder deze maand aangegeven.(…)”
voor de detention (incl. storage op de inland terminal) kunnen we dan de 25 dagen free time gemiddeld aanbieden over alle werkmaatschappijen zoals in onze offerte van eerder deze maand aangegeven.(…)”
3.1.6
Op 7 december 2010 heeft Blokker Holding de offerte van Mol ter zake van een raamovereenkomst tussen partijen voor vervoer van goederen over zee geaccepteerd (de “Rate Proposal”). Deze samenwerkingsovereenkomst voorziet in all-in tarieven, waarin ook de TerminalHandlingCharge, de brandstoftoeslag, de valutarisicotoeslag en de Aden-Golf- en Suezkanaaltoeslagen waren inbegrepen. De tarieven waren vast van 8 december 2010 tot 31 maart 2011. In de Rate Proposal is vermeld:
“(...) Demurrage 5 days at POD
Detention 25 days average for all BU’s at destination CY (…)”.
De samenwerking was bedoeld voor geruime duur, maar heeft tot 1 april 2011 geduurd.
3.1.7
Tot 1 april 2011 zijn er goederen van Blokker c.s. over zee vervoerd door schepen van Mitsui. Ter zake van dat vervoer zijn steeds cognossementen (
combined transport bills of lading) afgegeven, waarbij steeds “Blokker” te Amsterdam dan wel Blokker Holding of één van haar werkmaatschappijen als consignee is vermeld en Mitsui als vervoerder.
combined transport bills of lading) afgegeven, waarbij steeds “Blokker” te Amsterdam dan wel Blokker Holding of één van haar werkmaatschappijen als consignee is vermeld en Mitsui als vervoerder.
3.1.8
Op de cognossementen staat steeds vermeld:
COMBINED TRANSPORT BILL OF LADING (…) In accepting this Bill of Lading the Merchant expressly accepts and agrees to all its terms (…) nothwithstanding the non-signing of this Bill of Lading by the Merchant. (…)
De terms of Bill of Lading van Mitsui definiëren Mitsui als
Carrieren
Merchant(mede) als consignee
.
Carrieren
Merchant(mede) als consignee
.
Voorts wordt daarin bepaald :
The Terms of the Carrier’s applicable Tariff are incorporated herein. Copies of the relevant provisions of the applicable Tariff are obtainable from the Carrier upon request.
The Terms of the Carrier’s applicable Tariff are incorporated herein. Copies of the relevant provisions of the applicable Tariff are obtainable from the Carrier upon request.
3.1.9
Mol heeft Blokker op 5 april 2012 een factuur voor
demurrage(de tijd dat de betreffende zeecontainer op de zeehaventerminal in Rotterdam heeft gestaan) ad
demurrage(de tijd dat de betreffende zeecontainer op de zeehaventerminal in Rotterdam heeft gestaan) ad
€ 14.920 en op 26 april 2012 een factuur voor
detention(de tijd dat de betreffende container onderweg is van of naar of staat op de inland terminals van de werkmaatschappijen van Blokker Holding) ad € 433.275 gezonden.
detention(de tijd dat de betreffende container onderweg is van of naar of staat op de inland terminals van de werkmaatschappijen van Blokker Holding) ad € 433.275 gezonden.
3.2
Mitsui en Mol vorderden aanvankelijk betaling van de onder 3.1.9 bedoelde facturen, maar hebben in eerste aanleg de vordering wegens detentionkosten (de tweede factuur) verminderd naar € 300.795. De demurrage- en detentionkosten (hierna ook: D+D) zijn volgens hen verschuldigd omdat grote hoeveelheden containers die zijn gebruikt voor het vervoer door Mitsui van goederen ten behoeve van Blokker c.s. te laat zijn teruggebracht. Blokker c.s. is daarvoor kosten voor demurrage verschuldigd na (gemiddeld) 5 vrije dagen en kosten voor detention na (gemiddeld) 25 vrije dagen. De gemiddelde dagen worden, aldus Mitsui en Mol, zoals afgesproken berekend over de containers van alle werkmaatschappijen van Blokker Holding over een jaar. De gemiddelde dagen dienen te worden vermenigvuldigd met de door Mitsui op haar website gepubliceerde D+D-tarieven zoals die steeds ten tijde van het vervoer van de betrokken containers golden.
De rechtbank heeft de vordering tegen Blokker afgewezen omdat zij geen partij bij de overeenkomst was. Na te hebben geoordeeld dat Nederlands recht van toepassing is heeft zij de vordering tegen Blokker Holding grotendeels toegewezen, omdat -kort samengevat- uit de e-mailwisseling van 23 en 24 november 2010 genoegzaam blijkt dat de afspraken waarop Mol en Mitsui zich beroepen inderdaad gemaakt zijn, waarbij Mitsui en Blokker Holding als contractspartijen zijn aan te merken. Voorts heeft de rechtbank -na bewijslevering- geoordeeld dat de vervoersvoorwaarden (
Terms of the Bills of Lading,ook wel
liner terms) steeds op de achterkant van de cognossementen waren afgedrukt en dat de tarieven waarnaar verwezen wordt voldoende kenbaar waren. De berekening van Mitsui (na correctie en eiswijziging) van de verschuldigde bedragen is door Blokker Holding onvoldoende concreet betwist, zodat de (verminderde) vordering toewijsbaar is, aldus de rechtbank.
Terms of the Bills of Lading,ook wel
liner terms) steeds op de achterkant van de cognossementen waren afgedrukt en dat de tarieven waarnaar verwezen wordt voldoende kenbaar waren. De berekening van Mitsui (na correctie en eiswijziging) van de verschuldigde bedragen is door Blokker Holding onvoldoende concreet betwist, zodat de (verminderde) vordering toewijsbaar is, aldus de rechtbank.
Tegen deze beslissing en de daaraan ten grondslag gelegde motivering komt Blokker c.s. met dertien grieven op.
3.3
Het hof stelt vast dat ook in appel partijen het erover eens zijn dat de vordering naar Nederlands recht moet worden beoordeeld. Nu dat gezamenlijke standpunt gegrond is op een rechtskeuze, die partijen in dit geval vrij stond, zal ook het hof uitgaan van de toepasselijkheid van Nederlands recht.
Voor wat betreft de positie van Blokker stelt het hof vast dat niet (incidenteel) gegriefd is tegen de beslissing van de rechtbank in het tussenvonnis (onder 4.2), herhaald in het eindvonnis, dat Blokker geen partij bij de raamovereenkomst met Mitsui/Mol is geweest. Nu de vordering tegen Blokker geheel is afgewezen valt ook niet in te zien welk belang Blokker bij haar appel kan hebben. Blokker zal bij gelegenheid van het eindarrest in haar vordering niet-ontvankelijk worden verklaard. Hierna zal dus slechts worden ingegaan op de positie van Blokker Holding.
grief 1
3.4
Met de eerste grief stelt Blokker Holding aan de orde wie contractspartij aan de andere zijde is. Zij meent dat dat -slechts- Mol en niet Mitsui is, omdat zij de hiervoor geciteerde onderhandelingen eind 2010 louter met Mol heeft gevoerd.
Mol en Mitsui stellen daartegenover dat Mol (een afkorting van Mitsui O.S.K. Lines) de lijnagent is van Mitsui, dat het in de zeelijnvaart gebruikelijk is dat met de agent en niet met de vervoerder wordt onderhandeld over een overeenkomst met de vervoerder, dat Blokker Holding jarenlang ervaringen met (zee)vervoer heeft en van dat gebruik dus op de hoogte is en dat uit de cognossementen blijkt dat de vervoersovereenkomsten steeds met Mitsui als vervoerder zijn gesloten.
Het hof acht het standpunt van Mol en Mitsui en dus ook het oordeel van de rechtbank op dit punt juist. Tussen partijen staat vast dat er een algemene raamovereenkomst is gesloten, die de achtergrond vormt voor en geldt naast en in aanvulling op de individuele vervoersovereenkomsten die worden belichaamd in de cognossementen (en bijbehorende voorwaarden, zoals de
liner terms). Dat de vervoersovereenkomsten met Mitsui als (zee)vervoerder zijn gesloten volgt zonder meer uit de cognossementen, die op naam van Mitsui staan. Het enkele gegeven dat de correspondentie die tot het aangaan van de raamovereenkomst leidde met Mol is gevoerd sluit verder niet uit dat Mitsui contractspartij van Blokker Holding kan zijn, namelijk indien Mol - zoals zij stelt - daarbij ook als agent van Mitsui optrad. Feiten of omstandigheden waaruit kan volgen dat Mol niet als zodanig als agent is opgetreden heeft Blokker Holding niet aangevoerd. De grief faalt.
liner terms). Dat de vervoersovereenkomsten met Mitsui als (zee)vervoerder zijn gesloten volgt zonder meer uit de cognossementen, die op naam van Mitsui staan. Het enkele gegeven dat de correspondentie die tot het aangaan van de raamovereenkomst leidde met Mol is gevoerd sluit verder niet uit dat Mitsui contractspartij van Blokker Holding kan zijn, namelijk indien Mol - zoals zij stelt - daarbij ook als agent van Mitsui optrad. Feiten of omstandigheden waaruit kan volgen dat Mol niet als zodanig als agent is opgetreden heeft Blokker Holding niet aangevoerd. De grief faalt.
grief 6
3.5
Blokker Holding stelt dat op Mol een zorgplicht rustte die inhield dat, indien er meer D+D dagen van de containers ontstonden dan de overeengekomen vrije periode (hetgeen Blokker Holding overigens bestrijdt), Mol Blokker Holding tijdig moest waarschuwen, omdat Blokker Holding dat, naar Mol en Mitsui wist, zelf niet bijhield. Die stelling gaat niet op. De D+D dagen bestaan in dit geval voor een groot deel uit het, ongebruikt, op een inland terminal staan wachten van containers waarin goederen van Blokker Holding waren/zouden worden vervoerd. Het hoort tot de eigen bedrijfsvoering van Blokker Holding en haar werkmaatschappijen om zulke containerbewegingen bij te houden. Als Blokker Holding dat, om haar moverende redenen, niet heeft gedaan is dat haar eigen verantwoordelijkheid en haar eigen risico. Dat Mol -net als Blokker Holding en/of haar werkmaatschappijen- over alle gegevens omtrent de bewegingen van de door Blokker Holding gebruikte containers beschikte, leidt er niet toe dat op haar een waarschuwingsplicht rustte. Dat in de door Blokker Holding aangehaalde jurisprudentie soms tussen andere partijen in andere gevallen een dergelijke verplichting is aangenomen, betekent niet dat die ook in dit geval bestaat.
De grief faalt.
grieven 2 tot en met 5, 7 en 8, 11 en 12
3.6
Met deze grieven stelt Blokker Holding de inhoud van de overeenkomst vanuit verschillende invalshoeken ter discussie. De grieven lenen zich voor gezamenlijke bespreking.
Het hof acht, gelet op de onder 3.1.2 tot en met 3.1.5 geciteerde e-mailwisseling, bewezen dat Blokker Holding eraan hechtte om overeen te komen dat zij 30 “vrije” D+D dagen zou hebben (25 detention en 5 demurrage), waarbij het gemiddelde over alle containers van al haar werkmaatschappijen zou worden berekend, en dat Mol en Mitsui daarmee ingestemd hebben. Dat laatste volgt uit de onder 3.1.5 aangehaalde e-mail van Mol (“kunnen we 25 dagen free time gemiddeld aanbieden over alle werkmaatschappijen”) en de van Mol afkomstige Rate Proposal (3.1.6) die bij detention verwijst naar “
average for all BU[hof: business units]
destination CY”.
average for all BU[hof: business units]
destination CY”.
3.7
Het geschil spitst zich vervolgens in de eerste plaats toe op de vraag of juist is dat er zoveel D+D dagen zijn geweest als Mol en Mitsui stellen. Op dit punt hebben Mol en Mitsui het gelijk aan hun zijde. De berekening die Mol en Mitsui in eerste aanleg aan hun vermindering van eis ten grondslag hebben gelegd, is door Blokker Holding niet behoorlijk gemotiveerd betwist. De betwisting waarnaar Blokker Holding in hoger beroep zelf verwijst, zag op de oorspronkelijke vordering en het daaraan ten grondslag liggende aantal dagen dat, naar inmiddels in confesso is, niet juist was.
3.8
Voorts is in geschil wat de consequenties van deze D+D dagen boven de vrije 30 dagen zijn. Uit de stellingen van beide partijen valt op te maken dat tussen hen niet expliciet is gesproken over de te hanteren tarieven als, anders dan Blokker Holding verwachtte, die 30 dagen (gemiddeld) overschreden zouden worden. Het hof neemt als vaststaand aan dat voor extra D+D dagen betaald moet worden; Blokker Holding bestrijdt immers dat zij zou menen dat zij voor overschrijding van de overeengekomen limiet niets zou hoeven betalen. Haar standpunt is dat zij al betaald heeft, door het all-in tarief dat was afgesproken, en dat bij eventuele overschrijding opnieuw over de (all-in) tarieven onderhandeld zou worden. Volgens Mol en Mitsui moet, bij gebreke van een andersluidende afspraak, het op haar website gepubliceerde tarief worden betaald.
Het meest verstrekkende (bevrijdende) verweer van Blokker Holding is, dat er een andersluidende afspraak was, namelijk dat heronderhandeld zou worden als bleek dat de D+D dagen de 30 overschreden. Conform haar aanbod en gelet op de gemotiveerde betwisting van Mol en Mitsui mag zij dat bewijzen.
3.9.1
Indien zij slaagt in dat bewijs volgt daaruit in beginsel dat zij aan de liner terms en de bijbehorende D+D tarieven niet gebonden is en dat ervan moet worden uitgegaan dat partijen opnieuw de (all-in) tarieven zouden hebben uitonderhandeld. Niet vast te stellen is wat het resultaat van dergelijke onderhandelingen zou zijn geweest; er moet worden aangeknoopt bij wat redelijk handelende marktpartijen in die situatie zouden hebben afgesproken. In dat geval ligt in de rede dat Blokker Holding een redelijk, marktconform tarief verschuldigd zou zijn. Dat zal, zo nodig, te zijner tijd met partijen bij gelegenheid van een te gelasten comparitie nader worden besproken.
3.9.2
Als zij niet slaagt in dat bewijs moet er afgerekend worden tegen de tarieven van Mitsui, omdat daarnaar in de
liner termsverwezen wordt. Het verweer van Blokker Holding op dat punt faalt om de navolgende redenen. Voor enige analogie of parallel met de (Nederlandse/Europese) wettelijke regeling aangaande algemene voorwaarden ziet het hof in de professionele verhouding tussen deze internationaal opererende partijen en de zeevervoerovereenkomsten die zij gesloten hebben geen ruimte. De normale (Haviltex)normen voor de uitleg van overeenkomsten gelden hier. Bij gebreke van een expliciete afspraak over toe te passen tarieven brengt toepassing van de Haviltex-uitleg mee, dat, als de 30 dagen gemiddeld werden overschreden, Mol en Mitsui er in redelijkheid vanuit mochten gaan dat Blokker Holding instemde met de gebruikelijke (
rack rate) op de website gepubliceerde D+D tarieven en moest Blokker Holding in redelijkheid begrijpen dat Mol en Mitsui daarvan uitgingen. Dat wil zeggen dat de raamovereenkomst dan zo moet worden uitgelegd dat deze mede de toepasselijkheid van die tarieven inhoudt.
liner termsverwezen wordt. Het verweer van Blokker Holding op dat punt faalt om de navolgende redenen. Voor enige analogie of parallel met de (Nederlandse/Europese) wettelijke regeling aangaande algemene voorwaarden ziet het hof in de professionele verhouding tussen deze internationaal opererende partijen en de zeevervoerovereenkomsten die zij gesloten hebben geen ruimte. De normale (Haviltex)normen voor de uitleg van overeenkomsten gelden hier. Bij gebreke van een expliciete afspraak over toe te passen tarieven brengt toepassing van de Haviltex-uitleg mee, dat, als de 30 dagen gemiddeld werden overschreden, Mol en Mitsui er in redelijkheid vanuit mochten gaan dat Blokker Holding instemde met de gebruikelijke (
rack rate) op de website gepubliceerde D+D tarieven en moest Blokker Holding in redelijkheid begrijpen dat Mol en Mitsui daarvan uitgingen. Dat wil zeggen dat de raamovereenkomst dan zo moet worden uitgelegd dat deze mede de toepasselijkheid van die tarieven inhoudt.
3.9.3
Het hof is echter wel, met Blokker Holding, van oordeel dat Mol en Mitsui in dat geval de berekening die ten grondslag ligt aan de facturen, voor wat betreft de vraag welk tarief op welk moment gold en wanneer dit gewijzigd is, te zijner tijd, tegenover de gemotiveerde betwisting, dienen te bewijzen. Voorts dient bewezen te worden dat deze tarieven steeds voor Blokker Holding kenbaar zijn geweest. Daarbij is voldoende dat zij op de site van Mitsui te vinden waren, ook als daarvoor enige malen moest worden doorgeklikt. Nu het in de rede ligt dat dit bewijs door middel van stukken wordt geleverd zullen Mol en Mitsui daartoe bij akte in de gelegenheid worden gesteld, op welke akte Blokker Holding mag reageren. Uit proceseconomische overwegingen zullen die aktes voorafgaand aan de getuigenverhoren genomen dienen te worden.
grief 9
3.1
De rechtbank is uitgegaan van een betalingstermijn van 30 dagen voor de kosten voor de D+D dagen, omdat 30 dagen de in het algemeen afgesproken termijn voor betaling was, zoals blijkt uit de mail van 16 november 2010.
Blokker Holding voert aan dat uit het afgesproken zijn van die algemene betalingstermijn nog niet volgt dat deze ook op deze kosten van toepassing is. Dat betoog is tevergeefs in geval zij niet slaagt in het onder 3.8 bedoelde bewijs op mutatis mutandis dezelfde gronden als onder 3.9.2 weergegeven. Uit de complete mailwisseling blijkt dat Blokker Holding bij mail van 10 november 2010 de termijn zelf heeft voorgesteld. Als zij wel in dat bewijs slaagt zal dit aspect te zijner tijd ter comparitie in het kader van de redelijke marktconforme tarieven (3.9.1) worden besproken.
grief 10 en 13
3.11
Grief 13 mist zelfstandige betekenis. Bij grief 10, inhoudend dat de rechtbank niet is teruggekomen van door Mol en Mitsui onjuist geachte beslissingen in het tussenvonnis, hebben Mol en Mitsui geen belang nu de zaak in appel geheel opnieuw is beoordeeld.
3.12
Beide partijen zullen worden toegelaten tot bewijslevering, zoals hiervoor overwogen. Het komt het hof voor dat een deel van die bewijslevering aan de hand van nadere stukken zal kunnen plaatsvinden. Deze kunnen in het geding worden gebracht bij de onder 3.9.3 bedoelde aktes.
Indien en voor zover (één van) partijen ook getuigenbewijs wenst/wensen te leveren, acht het hof het gewenst dat de verhoren pas plaatsvinden nadat de bewijsstukken zijn overgelegd (zodat de getuigen daarmee zo nodig geconfronteerd kunnen worden).
3.13
Zo mogelijk na de bewijslevering (onmiddellijk aansluitend aan het laatste getuigenverhoor), of, als van getuigenbewijs wordt afgezien, nadat daartoe een datum is vastgesteld, zal de raadsheer-commissaris de zaak met partijen bij gelegenheid van een comparitie bespreken. Daarbij kunnen in elk geval de onder 3.9.1 en 3.9.3 bedoelde tarieven en de redelijkheid/marktconformiteit daarvan aan de orde komen.
Elke verdere beslissing wordt aangehouden.
4.Beslissing
Het hof:
laat Mol en Mitsui toe tot het bewijs van hun stellingen dat de in rekening gebrachte D+D tarieven in de relevante periode golden en voor Blokker (via de website van Mitsui of anderszins) kenbaar waren;
laat Blokker Holding toe tot bewijs van haar stelling dat zij met Mol en Mitsui had afgesproken dat, als de containers (gemiddeld) een langere staantijd dan 30 dagen bleken te hebben, over de (all-in) tarieven zou worden heronderhandeld;
beveelt dat, indien (een van) partijen getuigen wil doen horen, een getuigenverhoor zal plaatshebben voor mr. Hofmeijer-Rutten, daartoe tot raadsheer‑commissaris benoemd, in het Paleis van Justitie, IJdok 20 te Amsterdam op een nader te bepalen dag en uur;
bepaalt dat de advocaten aan beide zijden
uiterlijk 4 weken na heden schriftelijk en onder opgave van de verhinderdata van alle voornoemde betrokkenen in de periode van december 2015 tot en met maart 2016 aan het (enquêtebureau van het) hof dient te verzoeken een datum te bepalen;
uiterlijk 4 weken na heden schriftelijk en onder opgave van de verhinderdata van alle voornoemde betrokkenen in de periode van december 2015 tot en met maart 2016 aan het (enquêtebureau van het) hof dient te verzoeken een datum te bepalen;
bepaalt dat elk van partijen het in te brengen schriftelijk materiaal uiterlijk vier weken voor het eerste getuigenverhoor bij akte aan het hof en de wederpartij dient toe te zenden, als bedoeld in 3.9.3 en 3.12;
houdt iedere verdere beslissing aan.
Dit arrest is gewezen door mrs. P.F.G.T.Hofmeijer-Rutten, C.C. Meijer en Th.C.M. Willemse en door de rolraadsheer in het openbaar uitgesproken op 29 september 2015.