Uitspraak
mr. J.G. Princenen
mr. J.P.D. van de Klift, beiden kantoorhoudende te Rotterdam,
mr. M.E.C. Lok mr. B. Kemp,beiden kantoorhoudende te Den Haag
1.Het verloop van het geding
- GRI Goede Raad Invest B.V.;
- Goede Raad Taxicooperatie “Goede Raad” U.A.;
- OTB Stichting Ondernemingsreserve Taxi-Branche;
- STB Stichting Sanering Taxi-Branche;
- RMC Rotterdamse Mobiliteit Centrale RMC B.V.
- RET Rotterdamse Elektrische Tram N.V.
2.De feiten
Artikel 5
een evenredige en inzichtelijke verdeling van de ontvangen vervoeropdrachten over de bij RTC aangesloten vervoerders” (artikel 4.1 en 4.3). De aansluitingsovereenkomst verplicht de desbetreffende aandeelhouder tot het betalen van een vergoeding aan RTC per taxi, door partijen ook aangeduid als contributie.
most preferred supplier”) opgedragen vervoer bestaande uit “Vervoer op Maat” (een vervoersvoorziening voor mensen met een beperking, hierna: VoM), Valys-vervoer (vervoer buiten de regio voor reizigers met een mobiliteitsbeperking, in opdracht van Transvision B.V., een vennootschap waarvan RMC 50% van de aandelen houdt), de zakelijke markt, leerlingenvervoer, pendeldiensten et cetera;
call centreen de administratie inbrengt in RMC, waarna RMC aan RTC tegen “
een marktconforme en in ieder geval kostendekkende vergoeding” ondersteunende diensten verleent, waaronder
call centreactiviteiten, meldkameractiviteiten en administratie.
originele nummers(of reguliere nummers) genoemd. Vanaf 1999 heeft RTC aan haar aandeelhouders extra exploitatierechten uitgegeven teneinde te kunnen voldoen aan de toegenomen vraag naar taxivervoer. Deze extra exploitatierechten worden door partijen (en hierna in deze beschikking)
uitbreidingsnummers(of uitbreidingsvergunningen) genoemd. Aanvankelijk mochten de uitbreidingsnummers slechts in de spits worden ingezet. Die beperking is nadien vervallen. De tussen RTC en de houders van uitbreidingsnummers gesloten aansluitingsovereenkomsten houden onder meer in dat de overeenkomst geldt voor de periode van één jaar en na afloop daarvan driemaal kan worden verlengd met telkens een jaar. Houders van uitbreidingsnummers dienen een zogenoemde uitbreidingscontributie te betalen van € 2.360 per jaar. RTC heeft voorts aan aandeelhouders exploitatierechten uitgegeven om leerlingenvervoer te verrichten. Deze rechten worden
leerlingnummersgenoemd.
franchisegenoemd. Een minderheid van de exploitatierechten wordt door de aandeelhouders zelf gebruikt. De meerderheid van de exploitatierechten wordt door aandeelhouders van RTC als “franchisegevers” tegen betaling ter beschikking gesteld aan derden, veelal door die rechten te verhuren (“verfranchisen”) aan RTC Franchise, die de rechten (onder)verhuurt aan derden, en in een minderheid van de gevallen door die rechten zelf aan derden te verhuren.
Gebleken is dat er onbalans is ontstaan in het aantal originele aandelen ten opzichte van de uitbreidingsnummers. (…) Afgesproken wordt dat er een voorstel zal komen om die balans te herstellen. Daarbij zal rekening gehouden moeten worden met de ontstaansgeschiedenis, maar ook met de investeringen en dienstverbanden die zijn aangegaan.”
(…) [A] deelt mede dat hij nog even terug wil komen op het 1 op 1 beleid. Er zijn 24 ondernemers, die meer uitbreidingsvergunningen hebben dan aandelen. Afgelopen vergadering is gezegd, dat ondernemers die al 10 jaar een uitbreidingsvergunning hebben en hiervoor ook betaald hebben bij inlevering een bedrag ad € 15.000 uitgekeerd krijgen. Er zijn echter ook ondernemers, die een uitbreidingsvergunning moeten inleveren, doch de 10 jaar niet kunnen volmaken. Dit zou dus inhouden dat zij geen uitkering zouden krijgen. Derhalve is de navolgende regeling in het leven geroepen:
van een aanzienlijk aantal aandeelhouders die als zodanig zijn geregistreerd in het aandeelhoudersregister moet worden geconcludeerd dat zij geen aandeelhouder zijn” omdat veel aandelen zijn verkocht en “overgedragen” zonder notariële akte als bedoeld in artikel 2:86 lid 1 BW. Mr. Wery heeft in zijn brief twee mogelijkheden genoemd om dit probleem op te lossen.
Enige vergaderingen geleden is aan de orde geweest het door de RTC in franchise brengen van uitbreidingsnummers in het kader van het 1 op 1 beleid. In die vergadering werd toen met een nipte meerderheid tegen gestemd dat originele nummers ook ingezet konden worden door RTC franchise. In de Raad van Commissarissen is dit onderwerp weer aan de orde gesteld omdat steeds meer nummers binnen de RTC verfranchised worden. (…) RTC wil nu zelf nummers gaan aanbieden om verschillende redenen, de vakbekwaamheideis gaat uiteindelijk vervallen wanneer de nieuwe taxiwet is aangenomen, waardoor het gemakkelijker wordt te gaan ondernemen. De komst van de boordcomputer volgend jaar gaat het aantal uren beperken, is het dan niet verstandiger om met een gestructureerde opzet te komen. Via RTC franchise zou met een rooster gewerkt gaan worden zodat ook meer sturing mogelijk is. (…) De voorzitter legt uit dat voor RTC franchise een aparte BV opgericht wordt waaruit de kosten betaald worden. Vanuit een BV een aantal mensen aansturen is voordeliger dan dat elke ondernemer dit apart doet en hij is het risico van stilstand kwijt. (…) RTC kan aangeven op welke uren meer capaciteit nodig is en kan dit via RTC franchise beter aansturen, waardoor chauffeurs korter op straat zitten voor hetzelfde geld. (…) RTC probeert nu ook te reguleren, op het moment dat er minder werk is gaan de uitbreidingsvergunningen ook niet rijden. Daar worden ook bepaalde meetpunten voor aangehouden. (…) En er moest uiteraard ook uitgekeerd worden bij de inname van de nummers en daar was ook een behoorlijk bedrag mee gemoeid, dat weer moet terugkomen.
De voorzitter geeft een update over RTC Franchise. De eerste chauffeur is vandaag van start gegaan op een uitbreidingsnummer dat is ingeleverd. (…) De heer [Y] (…) wil graag weten of het gaat om nummers met een aandeel. De voorzitter legt uit dat deze nummers aangeboden kunnen worden, maar ook uitbreidingsnummers die ingeleverd zijn kunnen door de RTC Franchise gebruikt worden, conform de afspraak die destijds gemaakt is. De heer [Y] begrijpt niet dat eerst een vergunning ingeleverd moest worden omdat er teveel wagens op straat zijn, die nu weer in de franchise gaan. De voorzitter geeft aan dat dit te maken had met het één op één beleid (…). Daarnaast worden uitbreidingsnummers alleen ingezet als het werk het toelaat gebaseerd op cijfers. In eerste instantie worden alleen nummers op een aandeel ingezet. (…)”
(…) [A] deelt mede dat zowel minder ritten besteld worden door particulieren als door VoM klanten. Deze daling zet zich al vier maanden voort; er is afgesproken wanneer een daling 6 maanden doorgaat er gesproken gaat worden van recessie en er maatregelen getroffen dienen te worden. (…) [A] stelt voor dat we toe gaan werken naar roostermodellen. (…) [A] stelt nog een aantal maatregelen voor die getroffen kunnen worden zoals:
Gaan we proberen uitbreidingsnummers in te kopen en maken we daar budget voor vrij;
gaan we ondernemers aanschrijven en een stimulans bieden om in te leveren;
(…)
(…) [A] deelt mede (…) dat vanaf oktober 2011 tot maart 2012 het ritaantal teruggelopen is. Dit wordt mede veroorzaakt doordat de particuliere klanten gezien de recessie minder ritten bestellen, maar ook de taxiritten van Vervoer op Maat zijn beduidend teruggelopen (…) Daar de daling maar bleef toenemen is er gesproken hoe het tij gekeerd kan worden. Binnen de RTC Franchise B.V. is dus nu ook besloten om geen uitbreidingsvergunningen meer te verfranchisen.”
geeft aan dat het doel is om op korte termijn nummers te kunnen innemen. (…) Momenteel is er geen toename van diensten, opleidingsaanvragen dalen en ritafname is stabiel. (…) Er moet balans zijn tussen werk en wagens. (…)[ [A] ]
stelt voor om als extra prikkel tijdelijk uitbetaling met € 2500 te verhogen waarbij de staffel met dit bedrag aangepast wordt bij elke trede. Ingangsdatum 1 januari 2012 tot uiterlijk 1 maart 2013 (…). Het voorstel wordt niet geheel unaniem aangenomen.”
1. Opening en mededelingen
[A] (…) geeft een kort overzicht van de toelichting op dit agendapunt. De raad van commissarissen is van mening het uitkeren van een vergoeding tegen inlevering van een uitbreidingsnummer te beëindigen. Om het inleveren te stimuleren is besloten een eenmalige bonus van € 2.500 te verstrekken. De motivatie hierbij is dat wij de interne markt willen reguleren. (…) Dit voorstel geldt tot 1 januari 2013, hierna zal de uitbreidingsnummer niets meer opleveren en bij een rampscenario, indien wij veel contracten kwijtraken, bestaat de mogelijkheid dat uitbreidingsnummers alsnog ingetrokken worden. Dit voorstel wordt in stemming gebracht (…) in eerste instantie met handopsteking. (…) Er zijn 3 aandeelhouders tegen. Hieruit kan geconcludeerd worden dat met een meerderheid van stemmen de aandeelhouders akkoord gaan met het voorstel van de raad van commissarissen voor inkoop van uitbreidingsnummers met een eenmalige bonus tot 1 januari 2013 en daarna hebben de vergunningen geen waarde meer en kunnen ingetrokken worden indien nodig.”
Tot op dit moment zijn de mensen die de administratie verzorgen voor RTC Franchise, ingehuurd vanaf VDT[V.D.T. Taxi B.V., belanghebbende sub 6, toev. Ondernemingskamer]
. Aangezien we op dit moment vrijwel alle taxinummers via RTC Franchise ingezet hebben en deze mensen dus bijna alleen nog maar werk verrichten voor RTC Franchise BV, willen wij vanaf 1 april de mensen een contract aanbieden via RTC Franchise. (…) Het gaat om: (…)[volgen namen van zes betrokkenen met vermelding van de omvang van hun dienstverband, toev. OK]
. De uren die door sommige nog voor VDT gemaakt worden zullen dan weer door belast worden vanuit RTC Franchise.”
[H] levert 60 vergunningen of zo, per vergunning levert dat de Franchise misschien € 1.000 op en [H] zelf € 5.000. Nu moet de franchise de kosten nemen en [H] de opbrengsten??”
Uitbreidingsnummers – hier (…) wil (…) [A] het volgende over zeggen. Uitbreidingsnummers dienen per april 2015 ingeleverd te worden. De vraag is kunnen die in de kast gelegd worden. Huidige standpunt RvC is: unfair tegenover hen die nu al hebben ingeleverd. (…)
sturing capaciteit m.b.t. beleid RTC Franchise BV verhuurde uitbreidingsnummers” en “
concurrentieverhouding RTC Franchise BV t.o.v. aandeelhouders RTC” onder meer het volgende in:
De heer [AA] vindt, dat de kleine ondernemers concurrentie ondervinden van de grote ondernemers, die hun vergunningen verfranchisen.
komt uit het franchisen van de 28 nummers. Waarom is er dan een hele organisatie nodig vraagt hij zich af.
De heer [A] is statutair directeur van RTC NV en in die rol belast met de vertegenwoordiging van de aandeelhouder RTC NV in de algemene vergadering van Franchise BV. In die vergadering legt (…) [A] (…) verantwoording af aan de algemene vergadering (de aandeelhouders), en dus in feite aan zichzelf.
een groep bestaande uit twee commissarissen en houders van aandelen” de aandeelhouders opgeroepen voor een algemene vergadering van aandeelhouders op 11 november 2014 met als agendapunten onder meer ontslag van commissarissen [W] , [AA] en [BB] en (zo nodig) opheffing van schorsing van [A] .
1. Sanering aandeelhoudersregister
In 2003 werd de RMC opgericht en bracht RTC nagenoeg al het personeel in, bij alle taken die eveneens overgingen. Feitelijk werd RTC operationeel opgeheven en over de uitvoering van de door RMC overgenomen taken werd een zogenaamd Service Level Agreement opgesteld (…).
In 2013 hebben de aandeelhouders RTC een besluit genomen over het inkrimpen van het aantal deelnemende taxi’s op haar interne markt. Het besluit liet de keuze aan ondernemers om onder voorwaarden de zogenaamde uitbreidingsnummers nog te exploiteren tot 1 april 2015 of een uitbetaling te krijgen bij directe inlevering op dat moment. Van de ongeveer 150 uitbreidingsnummers werden er vele nummers al ingeleverd en uitbetaald. Een groep van ongeveer 19 ondernemers beschikt tot 1 april 2015 nog over 67 taxi’s (…). Conform het besluit van de aandeelhouders (…) zal dus op 1 april 2015 de exploitatie van al die nog uitstaande taxi’s komen te vervallen en beëindigd worden. (…)
ten minste € 4800,00 ex BTW per maand” bedraagt en de overeenkomsten met [E] en [F] vermelden een managementvergoeding van
“ten minste € 2638,78 ex BTW per maand”. Alle overeenkomsten houden voorts in dat de overeenkomst slechts kan worden opgezegd tegen het einde van een kalenderjaar en dat RTC Franchise een opzegtermijn van 12 maanden in acht moet nemen (artikel 6.1).
even pas op de plaats wordt gemaakt” ter voorkoming van escalatie. RTC en RTC Franchise hebben bij brief van 10 maart 2015 de overige bezwaren in de brief van 10 februari 2015 weersproken en de verzochte maatregelen van de hand gewezen.
3.De gronden van de beslissing
governancevan RTC en RTC Franchise is ingericht, met name dat deze vennootschappen worden bestuurd door een beperkte kring personen die zich (mede) laten leiden door persoonlijke belangen en het ontbreken van voldoende
checks and balances;
de wijze waarop de governance van RTC en RTC Franchise is ingericht, met name de wijze waarop deze vennootschappen worden bestuurd door een beperkte kring personen die zich (mede) laten leiden door een persoonlijke belangen en het ontbreken van voldoende checks and balances;
verfranchised”;
de (oneerlijke) verdeling van voertuigen, ritten en vergunningen en concurrentie binnen vennootschapverband
- De uitbreidingsnummers zijn vanaf 1999 uitgegeven om te kunnen voldoen aan de toegenomen vraag naar taxivervoer en zijn contractueel tijdelijk van aard en beperkt inzetbaar (zie 2.8).
- Toen de vraag naar taxivervoer vanaf 2008 afnam heeft RTC aanvankelijk het “
- De algemene vergadering van aandeelhouders heeft op 5 november 2009 besloten tot betaling van € 15.000 per uitbreidingsnummer ouder dan tien jaar (zie 2.14) en in de aandeelhoudersvergadering van 5 februari 2010 heeft [A] medegedeeld dat ook jongere uitbreidingsnummers in aanmerking komen voor een vergoeding afhankelijk van de uitgiftedatum (zie 2.15).
- De algemene vergadering van aandeelhouders van 14 april 2011 heeft besloten originele nummers in het daartoe op te richten RTC Franchise in te brengen en te “verfranchisen” (zie 2.17).
- In verband met het verder teruglopen van de vraag naar taxivervoer is in april 2012 besloten verplicht volgens een rooster te rijden en geen uitbreidingsnummers meer te “verfranchisen” (zie 2.21).
- Het bestuur en raad van commissarissen heeft op 29 juni 2012 besloten de gestaffelde vergoeding bij inlevering van een uitbreidingsnummers te verhogen met € 2.500 bij elke trede (zie 2.22 en 2.23).
- De algemene vergadering van aandeelhouders heeft op 10 juni 2013 besloten dat alle uitbreidingsnummers komen te vervallen per 1 april 2015, dat tot 1 november 2013 uitbreidingsnummers kunnen worden ingeleverd tegen betaling van de helft van de eerder vastgestelde, gestaffelde vergoeding en dat indien RMC het VoM-contract behoudt de houders van uitbreidingsnummers 25% ontvangen van de eerder vastgestelde, gestaffelde vergoeding (zie 2.25).
- Op 4 februari 2015 heeft [A] aan de aandeelhouders bekendgemaakt dat het bestuur en raad van commissarissen heeft besloten, in afwijking van het besluit van de algemene vergadering van 10 juni 2013, houders van uitbreidingsnummers in staat te stellen de helft van het aantal gehouden nummers, met een minimum van één, te behouden onder voorwaarde van een nieuwe overeenkomst (zie 2.40).
originelenummers en dat een uitdrukkelijk besluit om (ook) uitbreidingsnummers via RTC Franchise te “verfranchisen” niet uit stukken blijkt.
most preferred supplier” van RMC en zijn rol als medebestuurder van RMC als opdrachtgever van RTC de verdeling van het contractvervoer over de aandeelhouders van RTC beïnvloedt en/of bepaalt. Ook in reactie op daarop gerichte vragen bij de mondelinge behandeling heeft [A] niet duidelijk kunnen maken hoe en aan de hand van welke criteria die verdeling plaatsvindt en evenmin dat het resultaat daarvan steeds leidt tot een evenredige verdeling en dat alle aandeelhouders in staat gesteld worden een evenredig deel van het werk te verrichten. Nu uit de uitlatingen van [A] ter zitting moet worden opgemaakt dat RTC actieve bemoeienis heeft met de verdeling van het door RMC aangeboden werk, kan niet gezegd worden dat die verdeling niet behoort tot het beleid en de gang van zaken van RTC, zoals RTC ten verwere heeft aangevoerd.
evenredige en inzichtelijke verdeling van de ontvangen vervoeropdrachten over de bij RTC aangesloten vervoerders” (zie 2.5) – en dat de gewone civiele rechter te Rotterdam ter zake bevoegd is. Dit verweer miskent dat, gelet op de bijzondere aard van de verhouding tussen RTC en haar aandeelhouders, welke wordt gekarakteriseerd door de omstandigheid dat RTC haar aandeelhouders, in meerderheid zelfstandige taxi-ondernemers, faciliteert door zorg te dragen voor de werving en verdeling van vervoeropdrachten, de wijze van verdeling van het taxivervoer nauw samenhangt met het beleid en de gang van zaken binnen RTC en niet beperkt is tot de verbintenisrechtelijke verhouding tussen RTC en een individuele taxi-ondernemer.
de gang van zaken binnen RTC Franchise, in het bijzonder wat betreft de omvang en beloning van het bestuur en de invloed van persoonlijke belangen van bestuurders op het beleid
De reeds lange tijd bestaande onrust en onvrede binnen RTCblijkend uit de gang van zaken met betrekking tot ontslag en benoemingen van commissarissen
De gang van zaken in de aandeelhoudersvergadering van 11 november 2014
De gang van zaken binnen Goede Raad, OTB, STB en GRI en de weerslag daarvan op het beleid en gang van zaken van RTC en RTC Franchise
Onduidelijkheid over het houderschap van de aandelen in RTC
Kennelijk op handen zijnde wijzigingen in de verhouding tussen RTC en RMC
RTC/RMC van Integratie naar samenwerking”(zie 2.40). Verzoekers stellen dat [A] daarover besprekingen heeft gevoerd met [L] als bestuurder van RMC zonder voorafgaande afstemming met de aandeelhoudersvergadering van RTC en dat besluitvorming over dit onderwerp op grond van artikel 2:107a BW voorafgaande goedkeuring van de aandeelhoudersvergadering behoeft.
een pas op de plaats”te maken. Gegronde redenen om aan een juist beleid of een juiste gang van zaken te twijfelen levert een en ander derhalve niet op.
Handelen van RMC in strijd met de Mededingingswet