2.1.1[geïntimeerde] is eigenaar van de woning aan de [adres] te [plaats] (hierna ook: de woning). [geïntimeerde] heeft in verband met zijn voornemen om naar de Verenigde Staten te emigreren de woning te koop gezet via de website Zelfverkopen.nl, een online makelaar. [geïntimeerde] heeft ook [appellant], voor wie hij eerder als bemiddelaar financiële diensten had verricht, gevraagd of hij interesse had om de woning te kopen. Eind maart/begin april 2013 is [geïntimeerde] met [appellant] mondeling overeengekomen dat [appellant] de woning voor een bedrag van € 500.000,- van [geïntimeerde] zou kopen.
2.1.2Bij e-mail van 3 april 2013 heeft [X], werkzaam bij Zelfverkopen.nl, het volgende, voor zover hier van belang, aan partijen meegedeeld:
“Als eerste willen wij verkoper(s) en koper(s) van harte feliciteren met het verkopen en kopen van de woning aan de (…)[adres] te [plaats].-
o Financiering 5 weken na ondertekenen overeenkomst
o Bankgarantie 6 weken na tekenen overeenkomst
(…)
Koopakte:
Om de koopakte op te kunnen laten maken verzoeken wij koper onderstaande zaken naar ons te mailen:
1.
Notariskeuze
(…)”
2.1.3[appellant] heeft op 4 april 2013 aan notariskantoor Anotaris te Bunnik een volmacht verleend. Deze volmacht vermeldt voor zover hier van belang, het volgende:
“de heer [voornaam] [appellant] (…);
verklaren bij deze volmacht te geven aan:
ieder van de medewerkers verbonden aan het kantoor van Anotaris te Bunnik (...);
speciaal om voor en namens de ondergetekende aan te kopen, waaronder wordt verstaan het ondertekenen van de koopovereenkomst:
- de winkel met ondergrond (...) plaatselijk bekend als [adres] te [plaats] (...);
zulks voor een prijs vanvijfhonderd duizend euro (€ 500.000,-)
kosten van overdracht en levering voor rekening van de koper en voorts onder al zodanige bedingen en voorwaarden als met de verkoper zullen worden overeengekomen;
het verkochte te aanvaarden, de ter voorgeschreven zake nodige akten en stukken te doen opmaken, te verlijden en te tekenen, woonplaats te kiezen en verder al datgene te verrichten wat de gevolmachtigde raadzaam zal oordelen, een en ander met de macht van substitutie.”
Rechts onderaan de volmacht staat, met de hand geschreven en voorzien van een handtekening, “
gezien voor legalisatie 4-4-2013”.
2.1.4Op 12 april 2013 is een schriftelijke koopovereenkomst voor de woning getekend. Een medewerker van notariskantoor Anotaris heeft daarbij namens [appellant] getekend. Deze koopovereenkomst vermeldt, voor zover hier van belang, het volgende:
“KOOPPRIJS
De koopprijs van het verkochte bedraagt;
vijfhonderd duizend euro(€ 500. 000,00)
(...)
NOTARIËLE AKTE VAN LEVERING
Artikel 1.
De voor de overdracht vereiste akte van levering zal worden verleden (...)opeen juni tweeduizend dertien (01-06-2013)(...)
1. De betaling van de koopprijs en van de overige kosten, rechten en belastingen vindt plaats via het kantoor van de notaris.
2. De koper is verplicht het verschuldigde te voldoen bij het ondertekenen van de akte van levering (...).
WAARBORGSOM-BANKGARANTIE
Artikel 4.
1. Tot zekerheid voor de nakoming van zijn verplichtingen is de koper verplicht uiterlijk opeen en twintig mei tweeduizend dertien (21-05-2013)bij de notaris als waarborgsom te storten een bedrag van tien procent van gemelde koopsom, zijnde€ 50.000 (...)
2. a. In plaats van deze waarborgsom kan de koper desgewenst binnen de hiervoor genoemde termijn bijen ten genoegen van de notaris, een bankgarantie tot laatst gemelde bedrag deponeren, (…)
INGEBREKESTELLING, VERZUIM, ONTBINDING EN BOETE
Artikel 13.
1. Indien een van de partijen, na in gebreke te zijn gesteld, gedurende acht dagen nalatig blijft in de nakoming van zijn uit deze overeenkomst voortvloeiende verplichtingen, zal deze overeenkomst van rechtswege zonder rechterlijke tussenkomst ontbonden zijn, tenzij de wederpartij alsnog uitvoering van de overeenkomst verlangt.
2. (...)
3. Indien een. wederpartij op grond van lid 1 nakoming van deze overeenkomst verlangt zal de nalatige partij ten behoeve van de wederpartij na afloop van de in lid 1 vermelde termijn van acht (8)
dagen voor elke sedertdien verstreken dag tot aan de dag van nakoming een onmiddellijke opeisbare boete verschuldigd zijn van drie promille (3/1.000) van de koopsom, onverminderd het recht op verdere schadevergoeding en vergoeding van kosten van verhaal.
(…)
ONTBINDENDE VOORWAARDEN FINANCIERING
Artikel 16.
1. a. De koper kan deze overeenkomst tot en metveertien mei tweeduizend dertien (14-05-2013)ontbinden op grond van het feit dat hij geen toezegging heeft verkregen tot het aangaan van een of meer geldleningen ter financiering van het bij deze gekochte tot een totale hoofdsom van tenminstekoopsom plus kosten(tezamen 110% van de koopsom) onder de bij de grote geldverstrekkende instellingen gebruikelijke bepalingen.
(…)
2. a (...)
b. Dit beroep moet geschieden door middel van een schriftelijke mededeling aan de notaris.
c. Deze mededeling dient uiterlijk op de dag na de voor de desbetreffende voorwaarde de in lid 1 genoemde datum in het bezit van de notaris te zijn, zijndeveertien mei tweeduizend dertien (14-05-2013).”
2.1.6In een e-mail van eveneens 23 mei 2013, 12:17 uur, heeft [bankmedewerker], werkzaam bij ABN AMRO Bank (hierna: de Bank), aan [appellant] het volgende bericht:
“Uw hypotheekaanvraag is bij onze hypotheekspecialist voorgelegd. Helaas kunnen wij u geen hypotheek aanbieden.
De reden is dat u niet de Nederlandse nationaliteit heeft, niet in Nederland woont en niet in Nederland werkt. Dit betekent dat de bank geen verhaalsrecht (loonbeslag e.d.) heeft jegens u.
Daarnaast kennen wij de regelgeving in Turkije niet.”
2.1.7In een e-mail van 23 mei 2013, 23:12 uur, heeft [Y], een nichtje van [appellant], het volgende voor zover hier van belang aan notariskantoor Anotaris meegedeeld:
“Vandaag hebben wij bij jullie op kantoor een aantal zaken besproken over de koopovereenkomst.
ABN AMRO heeft duidelijk aangegeven dat zij geen hypotheek aanbieden door aantal redenen.
(…)
.
-
U kunt het bericht van de ABN AMRO hieronder lezen.
Zoals vandaag gesproken zou de koopovereenkomst ongeldig zijn als de bank de hypotheek niet zou aanbieden.1k neem aan dat de koopovereenkomst nu ongeldig wordt gemaakt.”
2.1.10Bij brief van 19 augustus 2013 heeft mr. De Groot, namens [geïntimeerde], [appellant] gesommeerd om binnen vijf dagen de overeengekomen waarborgsom van € 50.000,-- op de bankrekening van de notaris te storten. Tevens is meegedeeld dat, indien dat bedrag niet binnen de vermelde termijn wordt overgemaakt, [geïntimeerde] aanspraak zal maken op de boete van € 1.500,-- per dag sinds 1 juni 2013 tot aan de dag van nakoming.
2.1.12In een op 7 oktober 2013 opgestelde verklaring heeft [Y] het volgende,
voor zover hier van belang verklaard:
“In de laatste week van maart 2013 oftewel de eerste week van april 2013 heeft tussen de heren [geïntimeerde] en [appellant] - overigens thuis bij mij - een bespreking plaatsgevonden. De heer [geïntimeerde] is een bekende binnen de familie [appellant] en was in het verleden bij meerderde transacties betrokken als
financiële adviseur. Aangezien de heer [appellant] niet woonachtig is in Nederland heeft de heer [geïntimeerde] alle financiële zaken voor de heer [appellant] geregeld en was dan ook zijn vaste aanspreekpunt.
Ook dit keer wilde de heer [geïntimeerde] een financiering voor de heer [appellant] regelen, waarbij het dit keer ging om zijn eigen huis aan de [adres] te [plaats], Omdat de heer [geïntimeerde] van voornemens was om naar de Verenigde Staten te emigreren, had hij de heer [appellant] gevraagd of hij
interesse had om zijn huis te willen kopen. De heer [appellant] heeft uitdrukkelijk aangegeven dat hij wel bereid zou zijn om het huis te kopen, indien voor de koop daarvan een financiering geregeld kon worden. Afgesproken werd dat de heer [geïntimeerde] voor de financiering zorg zal dragen.”