ECLI:NL:GHAMS:2012:4353

• Datum uitspraak: 26 juni 2012
• Publicatiedatum: 23 juni 2013
• Zaaknummer: 200 097 773-01 NOT
• Instantie: Gerechtshof Amsterdam
• Type: Uitspraak
• Rechtsgebied: Civiel recht
• Procedures: Hoger beroep
• Rechters: A.L.G.A. Stille; A.M.A. Verscheure; C.P. Boodt
• Vindplaatsen: Rechtspraak.nl

AI samenvatting door Lexboost • Automatisch gegenereerd

Wilsbekwaamheid bij het verlenen van een notariële volmacht

In deze zaak heeft het Gerechtshof Amsterdam op 26 juni 2012 uitspraak gedaan in hoger beroep over de klacht van klager tegen de notaris. Klager betwistte de wilsbekwaamheid van zijn moeder op het moment dat zij een algehele volmacht verleende aan vier van haar kinderen, niet zijnde klager. De kamer van toezicht had eerder de klacht van klager ongegrond verklaard. Klager stelde dat de notaris onvoldoende had gehandeld in het belang van zijn moeder en dat er twijfels bestonden over haar wilsbekwaamheid. De notaris had echter aangegeven dat zij geen gerede twijfels had over de wilsbekwaamheid van de volmachtgeefster en dat zij haar had gewezen op de mogelijkheid om de volmacht in te trekken. Het hof oordeelde dat de notaris voldoende alert was geweest op de wilsbekwaamheid van de moeder van klager en dat er geen aanleiding was voor nader onderzoek naar haar geestesgesteldheid. Klager kon geen overtuigende aanwijzingen geven dat zijn moeder niet in staat was om haar wil te bepalen. Het hof bekrachtigde de beslissing van de kamer van toezicht en verklaarde de klacht ongegrond.

Uitspraak

GERECHTSHOF TE AMSTERDAM

TWEEDE MEERVOUDIGE BURGERLIJKE KAMER

Beslissing van 26 juni 2012 in de zaak van:

[klager] ,

wonende te [plaatsnaam],

APPELLANT

t e g e n

[notaris] ,

notaris te[plaatsnaam],

GEÏNTIMEERDE.

1.
Het geding in hoger beroep

1.1. Van de zijde van appellant, verder klager, is bij een op 23 november 2011 ter griffie van het hof ingekomen verzoekschrift - met één bijlage - hoger beroep ingesteld tegen de aan deze beslissing gehechte beslissing van de kamer van toezicht over de notarissen en kandidaat-notarissen te ‘s-Hertogenbosch, verder de kamer, van 17 november 2011, waarbij de kamer de klacht van klager tegen geïntimeerde, verder de notaris, ongegrond heeft verklaard.

1.2. Van de zijde van de notaris is op 13 december 2011 een verweerschrift ter griffie van het hof ingekomen.

1.3. De zaak is behandeld ter openbare terechtzitting van het hof van 10 mei 2012 alwaar de notaris is verschenen en het woord heeft gevoerd. Klager had, bij brief ingekomen op 8 mei 2012, laten weten niet te zullen verschijnen.

2.
De stukken van het geding

Het hof heeft kennis genomen van de inhoud van de door de kamer aan het hof toegezonden stukken van de eerste instantie en de hiervoor vermelde stukken.

3.
De feiten

Het hof verwijst voor de feiten naar hetgeen de kamer in de bestreden beslissing heeft vastgesteld. Voor zover klager heeft bedoeld bezwaar te maken tegen de vaststelling van deze feiten zal het hof dit bezwaar meenemen in de hierna volgende overwegingen.

4.
De standpunten van partijen

De standpunten van partijen blijken uit de beslissing waarvan beroep.

5.
De beoordeling

5.1. De klacht heeft betrekking op de bemoeienissen van de notaris bij het verlenen van een algehele notariële volmacht door de moeder van klager, [naam], aan vier van haar acht kinderen (niet zijnde klager) op 8 oktober 2008.

5.2 . De stellingen van klager en ook overigens de behandeling in hoger beroep hebben niet geleid tot de vaststelling van andere beschouwingen en gevolgtrekkingen dan die zijn vervat in de beslissing van de kamer. Het hof verenigt zich dan ook met deze beslissing.

5.3 Het hof tekent hier nog bij aan dat de kamer heeft overwogen dat de notaris de gevolgen van het verstrekken van een algehele volmacht aan vier van de acht kinderen met de moeder van klager heeft besproken. Hieruit blijkt, anders dan klager in zijn verzoekschrift in hoger beroep stelt, dat ook het eerste onderdeel van de klacht, inhoudende dat de notaris de belangen van klager niet voldoende heeft behartigd, door de kamer is behandeld. Een verdergaande behartiging van de belangen van klager kon van de notaris niet worden verwacht: de moeder van klager was vrij om te beslissen of en aan wie zij een volmacht wilde verlenen. De notaris kan in beginsel niet verantwoordelijk worden gesteld voor hetgeen de gevolmachtigden vervolgens met de gegeven volmacht hebben gedaan en ter zake kan hem geen verwijt worden gemaakt. De feiten en omstandigheden door klager in dit verband aangevoerd, nopen niet tot afwijking van dat beginsel.

5.4. Het voorgaande leidt tot de volgende beslissing

6.
De beslissing

Het hof:

- bekrachtigt de bestreden beslissing.

Deze beslissing is gegeven door mrs. A.L.G.A. Stille, A.M.A. Verscheure en C.P. Boodt en in het openbaar uitgesproken op dinsdag 26 juni 2012 door de rolraadsheer.

KLN 11.07

17 november 2011

DE KAMER VAN TOEZICHT OVER DE NOTARISSEN EN KANDIDAAT-NOTARISSEN IN HET ARRONDISSEMENT 's-HERTOGENBOSCH

neemt de navolgende beslissing op de klacht van [naam], hierna te noemen klager, tegen [notaris], notaris te [plaatsnaam], hierna te noemen de notaris.

1. De procedure

1.1

Op 10 april 2011 heeft klager een klacht geformuleerd tegen de notaris.

1.2

Op 9 mei 2011 heeft de notaris op de klacht gereageerd.

1.3

Op 12 mei 2011 heeft klager gerepliceerd.

1.4

Op 30 juni 2011 heeft de notaris gedupliceerd.

1.5

De plaatsvervangend voorzitter van de kamer van toezicht heeft de zaak verwezen naar de volle kamer.

1.6

De kamer van toezicht heeft de klacht behandeld ter openbare vergadering van 20 oktober 2011. De notaris is verschenen. Klager is eveneens verschenen.

2. De feiten

2.1

De moeder van klager, [naam], was in het testament van haar echtgenoot, de vader van klager, benoemd tot executeur en vereffenaar.

2.2

[naam] heeft op 11 september 2008 met een collega notaris, [naam], een bespreking gehad op het kantoor van de notaris met betrekking tot het geven van een volmacht aan vier van de kinderen van [naam]. Op 22 september 2008 heeft [naam] een concept volmacht verzonden aan de moeder van klager.

2.3

Op 9 oktober 2008 is een akte tot algehele volmacht/2008K30428MK/LD 2209 op het kantoor van de notaris gepasseerd en ondertekend door de notaris, [naam]), en de moeder van klager, [naam]. De volmachtgever verklaarde daarbij haar kinderen [naam], [naam],[naam] en [naam] aan te stellen tot haar algemeen gevolmachtigden. Tevens is bepaald dat de genoemde gevolmachtigden alleen samen bevoegd zijn.

3. De klacht en het verweer daartegen

3.1

Klager stelt, zakelijk weergegeven, het navolgende.

De notaris heeft gehandeld in strijd met haar zorgplicht bij het opstellen van de algehele volmacht van de moeder van klager aan vier van haar kinderen. Klager is niet één van deze vier kinderen. De notaris heeft naar de mening van klager zijn belangen te weinig behartigd door de genoemde volmacht mede op te maken. Met deze volmacht hebben de gevolmachtigden volgens klager de volledige zeggenschap over de nalatenschap van de vader van klager verkregen. Zijn broer en drie zussen hebben hierdoor een greep kunnen doen in de nalatenschap van de vader van klager, zonder klager en een andere zus van klager hun deel uit te keren.

De notaris heeft zich voorts onvoldoende rekenschap gegeven van de wilsbekwaamheid van de moeder van klager op het moment dat zij de algehele volmacht heeft op laten maken. Niet is gebleken dat de notaris het hiervoor bestemde Stappenplan Beoordeling Wilsbekwaamheid van de KNB heeft doorlopen. Daarmee heeft de notaris naar de mening van klager laakbaar gehandeld.

3.2

De notaris heeft, zakelijk weergegeven, het navolgende aangevoerd.

De notaris is van mening dat zij niet klachtwaardig heeft gehandeld. De moeder van klager heeft de notaris verzocht een algehele volmacht op te stellen waarbij zij vier van haar kinderen aanstelt tot haar algemeen gevolmachtigden. Collega notaris[naam] heeft op 11 september 2008 een eerste bespreking gehad met de moeder van klager. Notaris[naam] had op dat moment geen enkele reden om aan de wilsbekwaamheid van de moeder van klager te twijfelen. Vervolgens heeft notaris [naam] op 22 september 2008 een eerste ontwerp van de volmacht ter beoordeling aan de moeder van klager gezonden. Op 9 oktober 2008 vond een tweede bespreking plaats op het kantoor van de notaris. Deze keer met [notaris]. Deze notaris had geen enkele twijfel aan de wilsbekwaamheid van de moeder van klager. Naast het bespreken van de inhoud en het geven van een toelichting in begrijpelijk Nederlands heeft de notaris de moeder van klager er uitdrukkelijk op gewezen dat bij het geven van een algehele volmacht, hiervan misbruik kan worden gemaakt. In dit geval zijn de vier (van de acht) gevolmachtigde kinderen alleen tezamen bevoegd. Het Stappenplan Beoordeling Wilsbekwaamheid houdt in dat eerst indien daartoe aanleiding bestaat, de wilsbekwaamheid van een cliënt uitgebreider dient te worden onderzocht. De moeder van klager was zo duidelijk in staat haar wil te bepalen dat er geen aanleiding bestond tot een nader onderzoek naar haar wilsbekwaamheid.

Het verstrekken van een algehele volmacht staat daarnaast los van nog niet afgewikkelde nalatenschappen en staat ook los van wensen in een testament. De klacht van klager over de uitbetaling van de opbrengst van de verkoop van het ouderlijk huis dient te worden afgewezen. De volmacht dateert van 9 oktober 2008, terwijl de verkoop van het ouderlijk huis dateert van maart 2008 en de verdeling van gelden op 30 mei 2008 heeft plaatsgevonden. De verdeling van gelden kan dan ook niet op basis van de volmacht hebben plaatsgevonden.

De notaris heeft naar haar mening zorgvuldig gehandeld en verzoekt de kamer van toezicht de klacht op alle onderdelen ongegrond te verklaren.

4. De beoordeling

4.1

Klager stelt dat er meerdere omstandigheden aanwezig waren om aan te nemen dat er sprake was van een verminderde wilsbekwaamheid van de volmachtgeefster en dat deze omstandigheden de notaris ertoe hadden moeten bewegen om Het Stappenplan Beoordeling Wilsbekwaamheid te hanteren en nader onderzoek te verrichten. Naar het oordeel van de kamer van toezicht leidt de aanwezigheid van de door klager opgeworpen feiten en omstandigheden niet zonder meer tot de conclusie dat de moeder van klager bij het ondertekenen van de volmacht niet wilsbekwaam zou zijn geweest. De notaris heeft aangegeven geen gerede twijfels te hebben gehad over de wilsbekwaamheid van volmachtgeefster en zij heeft haar gewezen op de mogelijkheid van het intrekken van de volmacht en heeft voorts de gevolgen bij het verstrekken van een algehele volmacht (aan vier van de acht kinderen) met haar besproken. Niet gebleken is dat de moeder van klager niet naar het kantoor van de notaris kon komen, zoals door klager gesuggereerd. Klager heeft geen overtuigende aanwijzingen gegeven waarom zijn moeder ten tijde hier van belang niet in staat was om haar wil te bepalen. De enkele feiten dat de moeder van klager slecht ter been was, in een verzorgingshuis verbleef en tegen klager zou hebben gezegd dat ze de volmacht moest ondertekenen, maken dit oordeel niet anders. De notaris was ook niet gehouden een nader onderzoek naar de geestesgesteldheid in te stellen, indien de inhoud van het betreffende gesprek alsmede de wijze waarop de moeder van klager zich daarbij presenteerde, daartoe geen aanleiding gaf.

De kamer van toezicht is van oordeel dat de notaris voldoende aannemelijk heeft gemaakt dat zij tijdens de (voor)bespreking en tijdens het passeren van de akte van volmacht voldoende alert is geweest op de wilsbekwaamheid van de moeder van klager en dat zij geen aanleiding zag om aan deze wilsbekwaamheid te twijfelen. Het niet verder toepassen van Het Stappenplan Beoordeling Wilsbekwaamheid kan de notaris in de gegeven situatie dan ook niet worden verweten.

4.2

Nu niet gebleken is dat de notaris niet op goede gronden heeft kunnen oordelen dat het niet nodig was om het Stappenplan Beoordeling Wilsbekwaamheid verder toe te passen, kan niet gesproken worden van klachtwaardig handelen door de notaris. Het op laten maken van een volmacht ten aanzien van vier van de acht kinderen van volmachtgeefster komt de kamer van toezicht niet dermate uitzonderlijk voor, dat dit voor de notaris reden had moeten zijn om de akte niet te passeren. Ook overigens leidt wat klager naar voren heeft gebracht niet tot een ander oordeel van de kamer van toezicht. De klacht is dan ook ongegrond.

5. De beslissing

De kamer van toezicht:

verklaart de klacht ongegrond.

Aldus gegeven te 's-Hertogenbosch door mr. H.A.W. Snijders, voorzitter,

mr. M.A.M. Kessels, J.J.G.M. Kuijpers, leden, mr. H.G. Robers en mr. P.G. Heeringa, plaatsvervangende leden, en uitgesproken ter openbare terechtzitting van 17 november 2011,

in tegenwoordigheid van de secretaris.

Hoger beroep tegen vorenstaande beslissing is mogelijk door indiening van een verzoekschrift  binnen dertig dagen na dagtekening van het aangetekend schrijven waarbij van deze beslissing is kennis gegeven - bij het gerechtshof te Amsterdam, postadres: postbus 1312, 1000 BH Amsterdam.

[-]

.