Uitspraak
parketnummer: 23-003738-08
datum uitspraak: 14 oktober 2011
GERECHTSHOF AMSTERDAM
TEGENSPRAAK (gemachtigd raadsman)
Arrest van het gerechtshof Amsterdam gewezen op het hoger beroep, ingesteld tegen het vonnis van de rechtbank Amsterdam van 23 juni 2008 in de strafzaak onder parketnummer 13-997057-06 tegen
[verdachte],
geboren te [geboorteplaats] op [1973],
zonder bekende woon- of verblijfplaats hier te lande.
Onderzoek van de zaak
Dit arrest is gewezen naar aanleiding van het onderzoek op de terechtzittingen in eerste aanleg van 19 februari 2008 en 9 juni 2008 en op de terechtzittingen in hoger beroep van 6 maart 2009, 7 april 2009, 24 april 2009, 17 juni 2009, 19 juni 2009, 3 juli 2009, 10 juli 2009, 2 november 2009, 4 november 2009, 9 november 2009, 25 november 2009, 16 december 2009, 5 januari 2010, 8 juni 2010, 6 september 2011, 9 september 2011, 13 september 2011 en 3 oktober 2011.
Het hof heeft kennisgenomen van de vordering van de advocaat-generaal en van hetgeen door de raadsman naar voren is gebracht.
Tenlastelegging
Aan de verdachte is ten laste gelegd dat
hij op of omstreeks 10 mei 2006 te Venlo en/of Rotterdam, in elk geval in Nederland, tezamen en in vereniging met een ander of anderen, althans alleen, opzettelijk binnen het grondgebied van Nederland heeft gebracht, als bedoeld in artikel 1 lid 4 van de Opiumwet, (ongeveer) 204,5 kilogram, in elk geval een hoeveelheid van het materiaal bevattende heroïne, in elk geval een middel vermeld op de bij die wet behorende lijst I.
Voor zover in de tenlastelegging taal- en/of schrijffouten voorkomen, zal het hof deze verbeterd lezen. De verdachte wordt daardoor niet in de verdediging geschaad.
Vonnis waarvan beroep
Het vonnis waarvan beroep kan niet in stand blijven, reeds omdat het hof - anders dan de rechtbank - de verdachte niet aanmerkt als een bekennende verdachte in de zin van artikel 359, derde lid, van het Wetboek van Strafvordering.
De rechtmatigheid van het voorbereidend onderzoek
Inleiding
Het procesverloop van de behandeling in hoger beroep van de onderhavige strafzaak (als ook van de gelijktijdig doch niet gevoegd behandelde zaken van medeverdachten) wordt gekenmerkt door een aanzienlijk aantal behandelingen ter terechtzitting. Dit aantal wordt in overwegende mate verklaard door het door het hof gehouden en bevolen onderzoek, veelal naar aanleiding van de door de verdediging in die zaken gedane verzoeken, maar ook ambtshalve door het hof. De door de verdediging in die zaken opgeworpen vragen zijn in de kern steeds gericht geweest op het verkrijgen van informatie over hetgeen voorafgaand en gedurende het gehouden voorbereidende onderzoek is verricht en is voorgevallen, in het bijzonder voor zover dat mogelijk niet door de autoriteiten is verantwoord, in geschrift of bij gelegenheid van door de rechter gehouden getuigenverhoren.
De resultaten van al het gehouden onderzoek (het uitblijven van resultaten daaronder mede begrepen) hebben de verdediging ertoe gebracht het hierna weer te geven verweer te voeren. Nu de verdediging in de onderhavige strafzaak zich (in de kern) heeft aangesloten bij de in de gelijktijdig doch niet gevoegd behandelde strafzaak gevoerde verweren zal het hof deze verweren gezamenlijk beoordelen en beslissen.
Gevoerd verweer
De verdediging heeft bepleit dat het hof het openbaar ministerie in de strafvervolging niet-ontvankelijk zal verklaren subsidiair de sanctie van bewijsuitsluiting meer subsidiair strafvermindering zal toepassen. Aan dit verweer is het navolgende -in de kern en zakelijk weergegeven- ten grondslag gelegd.
1. In de onderhavige zaak is door politie en justitie samengewerkt met buitenlandse opsporingsinstanties. Vast is komen te staan dat buitenlandse functionarissen opsporingshandelingen en -activiteiten hebben verricht, terwijl de rechterlijke toetsing van de rechtmatigheid daarvan illusoir is gebleken. Buitenlandse functionarissen hebben met een beroep op hun diplomatieke status zich weten te onttrekken aan het afleggen van verantwoording ten overstaan van de rechter. Dit aspect, gevoegd bij de werking van het interstatelijke vertrouwensbeginsel maakt, dat op voorhand opzettelijk door het openbaar ministerie op grove wijze de fundamentele rechten van de verdachte op een eerlijk proces zijn veronachtzaamd.
2. Getracht is te verhullen dat in het onderhavige onderzoek door de politie is samengewerkt met de Amerikaanse Drug Enforcement Administration (DEA). Op in de pleitnota uiteen gezette gronden is komen vast te staan dat de DEA bij het onderzoek betrokken is geweest. Het is een feit van algemene bekendheid dat in alle onderzoeken waarbij de DEA betrokken is, de DEA daarin leidend is. Deze betrokkenheid heeft te gelden als een illegaal, parallel, mondeling en informeel onderzoek, waarvan de inhoud zich aan de waarneming van de rechter en de verdediging onttrekt, met gevolg dat de rechten van de verdachte met voeten zijn getreden, aldus de verdediging.
3. De wijze waarop door het openbaar ministerie is omgegaan met de aan samenwerking met buitenlandse opsporingsinstanties verbonden problematiek getuigt van het willens en wetens voorbijgaan aan de rechten van de verdachte. De werkwijze van de toenmalige Dienst Internationale Netwerken (DIN) van het Korps Landelijke Politiediensten (KLPD) is zodanig ingericht, dat onduidelijk blijft of alle bij de DIN binnengekomen informatie aan het strafdossier is toegevoegd of eventueel informatie aan het onderzoeksteam is verstrekt, zonder dat die verstrekking als zodanig is vastgelegd. De inhoud van de door die dienst opgestelde processen-verbaal in aanmerking nemend, bezien in verband met de persoon van de opsteller daarvan (in de zin van diens plaats in de organisatie van die dienst), laat geen andere conclusie toe dan dat deze manier van informatieverstrekking is gericht op het doelbewust achterhouden van informatie voor het hof en de verdediging.
4. In het onderhavige onderzoek, dat door Nederland, Duitsland en Turkije gezamenlijk is gehouden, zijn wezenlijke vragen onbeantwoord gebleven. Zo is niet opgehelderd hoe het kan zijn dat een hoeveelheid van 4 1/2 kilogram heroïne niet is onderschept, en bestaan er bovendien, mede gelet op de nauwe samenwerking met de buitenlandse autoriteiten, belangrijke aanwijzingen dat de autoriteiten wetenschap droegen van het nadien ophanden zijnde transport van 294 kilogram heroïne, waarvan eerst te Rotterdam 204 kilo is inbeslaggenomen. In dit verband is door de verdediging in den brede verwezen naar informele internationale politie-politiecontacten, die niet zijn gedekt door afspraken met de centrale Nederlandse autoriteit, terwijl van de inhoud van die contacten geen schriftelijk verslag is gehouden.
5. Door de verdediging is een duidelijke en verifieerbare stelling ingenomen omtrent vermoede onrechtmatigheden in het voorbereidende onderzoek. Gelet daarop en indachtig hetgeen door de Hoge Raad is beslist in de zogenoemde "Air Holland" - jurisprudentie was het openbaar ministerie gehouden onderzoek te doen naar de juistheid van die stelling hetgeen zij heeft nagelaten.
Het toetsingskader
Het door de verdediging gevoerde verweer heeft in al zijn onderdelen betrekking op de rechtmatigheid van het onderzoek. Dit betekent dat de door de Hoge Raad in het arrest van 30 maart 2004 (LJN AM2533) geformuleerde uitgangspunten bij de beoordeling van dat op de voet van artikel 359a van het Wetboek van Strafvordering (Sv) gevoerde verweer van toepassing zijn, zowel waar het gaat om de aan het verweer te stellen eisen als de voorwaarden waaronder het hof aan normschendingen bij het voorbereidend onderzoek rechtsgevolgen kunnen worden verbonden. Daarnaast zal het hof hebben te onderzoeken of, in het geval waarin de feitelijke grondslag van (onderdelen van) het gevoerde verweer komt vast te staan, zulks een schending oplevert van verdachtes recht op een eerlijk proces, zoals dat recht is gegarandeerd in artikel 6 van het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden (EVRM).
De start van het onderzoek
Alvorens de door de verdediging opgeworpen stellingen aan een nadere beschouwing te onderwerpen zal het hof eerst in het kort weergeven hoe de start van het in de onderhavige strafzaak gehouden onderzoek (en hetgeen daaraan vooraf is gegaan) is verantwoord.
Het op de gedragingen van de verdachte betrekkelijke onderzoek is door de politie gehouden onder de noemer "Vlieger". Dit onderzoek vindt zijn oorsprong in de resultaten van in de tijd bezien daaraan voorafgegane onderzoeken, respectievelijk genaamd "Spohr" en "Spohr 2".
Het onderzoek "Spohr" is op 9 mei 2005 gestart op grond de inhoud van een proces-verbaal1 van 29 april 2005. Dat proces-verbaal bevat informatie met betrekking tot zekere [betrokkene 1], [betrokkene 2] en [betrokkene 3]. Het vervolgens ingestelde onderzoek heeft geleid tot de aanhouding van de twee laatstgenoemden en inbeslagneming van een handelshoeveelheid heroïne.
Bij de stukken bevindt zich het rechtshulpverzoek2 van de officier van justitie aan Turkije van 29 juni 2005.
Op 2 september 2005 is door de DIN van het KLPD een proces-verbaal3 opgemaakt. In dit proces-verbaal is gewag gemaakt van gedragingen van de in het proces-verbaal van 29 april 2005 genoemde[betrokkene 1] en van [betrokkene 4] ([betrokkene 4]). Ook in een door diezelfde dienst opgesteld proces-verbaal4 van 7 oktober 2005 wordt [betrokkene 4] genoemd, als vermoedelijk betrokken bij grensoverschrijdende handel in heroïne. Op grond van deze twee processen-verbaal is een nieuw onderzoek -"Spohr 2"- ingesteld en heeft geresulteerd in de aanhouding van verdachten, doch niet van de evengenoemde [betrokkene 4] ([betrokkene 4]).
Het onderzoek tegen [betrokkene 4] [betrokkene 4] is voortgezet en in dat bestek zijn diens telefonische contacten met [betrokkene 5] vastgesteld. In het vervolgens gehouden onderzoek is door de politie zicht verkregen op andere personen, vermoedelijk betrokken bij handel in verdovende middelen, onder wie [betrokkene 6], [betrokkene 7], [betrokkene 8] en [medeverdachte 4].
In het bestek van dit onderzoek is door middel van een verzoek5 aan de autoriteiten van Turkije informatie verkregen over zekere (naar bleek: Duitse) telefoonnummers, welke informatie vervolgens door de autoriteiten van Nederland in het kader van een rechtshulpverzoek6 is verstrekt aan die van Duitsland.
De resultaten van het vervolgens gehouden onderzoek -"Vlieger'- hebben geleid tot de tegen de verdachte gerezen verdenking van vermoedelijke betrokkenheid bij handel in verdovende middelen.
Uit de vorenweergegeven chronologie van onderzoeken volgt, langs welke weg de verdachte (uiteindelijk) bij de autoriteiten als vermoedelijk betrokken bij handel in verdovende middelen in beeld is gekomen. Die weg is in het dossier in voldoende mate - en met toereikende onderbouwing door ambtsedige processen-verbaal en rechtshulpverzoeken - verantwoord. Dit een en ander leidt het hof tot het (tussen)oordeel dat deze op feiten en omstandigheden gegronde verantwoording op zichzelf beschouwd toetsbaar en begrijpelijk is. Voorts moet op grond van het vorenstaande worden vastgesteld dat (ook) het tegen de verdachte ingestelde onderzoek een onder het gezag van de officier van justitie gehouden (nationaal) onderzoek is geweest (waarin internationale rechtshulp is gevraagd en is gegeven) en niet een "gezamenlijk gehouden onderzoek" (al dan niet in de betekenis van artikel 552 qa Sv), zoals door de verdediging is gesteld.
Samenwerking met het buitenland
Algemeen
Als uitgangspunt heeft in het algemeen te gelden, dat voor zover door Nederlandse ambtenaren is opgespoord of anderszins door hen informatie is vergaard in een wijder verband dan in het voorbereidend onderzoek van de aan de verdachte ten laste gelegde feiten, eventuele verzuimen buiten het bereik van artikel 359a Sv vallen. Wel kan het geval zich voordoen dat vastgestelde verzuimen onder omstandigheden leiden tot het oordeel dat aan de verdachte een eerlijk proces in de zin van artikel 6 EVRM is onthouden.
Voorts is van belang dat de instructienorm, zoals die is neergelegd in artikel 152 Sv slechts ziet op hetgeen door de in die bepaling bedoelde ambtenaren in het kader van de opsporing is verricht of bevonden. Nu artikel 132a Sv het begrip opsporing begrenst tot het onderzoek in verband met strafbare feiten onder gezag van de officier van justitie met als doel het nemen van strafvorderlijke beslissingen, betekent dit dat door opsporingsambtenaren van buitenlandse collega's in een wijder verband ontvangen informatie de niet-vastlegging daarvan bij proces-verbaal geen strijd met deze bepaling oplevert. Wel is denkbaar dat gelet op de aard en inhoud van die informatie voorzienbaar is dat met het oog op het belang van rechterlijke toetsing een behoorlijke verslaglegging plaatsvindt.
Duitsland en Turkije
Uit de stukken in het strafdossier blijkt, dat in het onderhavige onderzoek justitiële rechtshulp is verleend door -voor zover van belang voor de bespreking van het verweer- de autoriteiten van Duitsland en Turkije.
Daarnaast is ook gebleken van internationale politiële informatiewisseling (in de betekenis van verstrekken en verkrijgen).
De route waarlangs uit het buitenland politiële informatie in het onderhavige onderzoek beschikbaar is gekomen is tweeledig, te weten in de eerste plaats doordat processen-verbaal7 zijn verstrekt door tussenkomst van de DIN van het KLPD, en in de tweede plaats doordat mondeling informatie is verschaft aan opsporingsambtenaren die waren belast met het onderzoek in de onderhavige zaak. Gelet op het hetgeen door de verdediging is aangevoerd zal het hof de beoordeling toespitsen op de informatie die op politieel niveau is gewisseld met de Turkse autoriteiten.
Het hof verstaat dit onderdeel van het verweer aldus, dat het zich keert zowel tegen de legitimiteit van die informatiewisseling als zodanig als tegen het ontbreken van een behoorlijke verslaglegging ervan.
Het enkele gegeven dat op politieel niveau door zekere met het voorbereidende onderzoek belaste ambtenaren met de Turkse collega's informatie is gewisseld komt niet in strijd met enige rechtsregel. Voor zover het gaat om de verkrijging van uit Turkije afkomstige informatie in het onderhavige onderzoek wijst het hof meer in het bijzonder op het hiervoor vermelde rechtshulpverzoek van de officier van justitie van 29 juni 2005.
Dit verzoek houdt in, onder meer, (...)
- het voor de duur van het Nederlandse onderzoek ter beschikking stellen van alle relevante informatie, afkomstig uit het Turkse onderzoek, die voor het Nederlandse opsporingsonderzoek van belang kan/kunnen zijn, en
- (...) komen tot een gegevensuitwisseling tussen beide onderzoeksteams en dat medewerking wordt verleend aan al datgene dat gedurende de uitvoering van dit verzoek nodig mocht blijken te zijn en waarvoor U toestemming kunt en zult verlenen.
De processen-verbaal van de DIN van het KLPD
Het hof zal eerst de door de verdediging gewraakte wijze van verbaliseren door de DIN van het KLPD beoordelen.
Voorop moet worden gesteld dat de hiervoor bedoelde processen-verbaal niet zijn opgesteld met het oog op de bruikbaarheid voor de bewijslevering in de zaak tegen de verdachte, doch als één van de pijlers waarop de verdenking tegen de verdachte is gegrond of gepreciseerd. Het enkele feit dat de opsteller van zo'n proces-verbaal ten aanzien van de inhoud daarvan niet meer (maar ook niet minder) vermag dan het vermelden van de bevindingen van een ander (de zogenoemde vakspecialist, die o.m. verslag doet van hetgeen hij op zijn beurt van de Nederlandse, in het buitenland gestationeerde verbindingsofficier heeft vernomen) staat aan de bruikbaarheid daarvan in de hiervoor bedoelde sleutel niet in de weg. Dat een dergelijke getrapte wijze van informatieverstrekking -wat daarvan overigens ook zij- getuigt van het doelbewust achterhouden van rechtens relevante informatie, met het oog op het belemmeren van de rechter in het zonodig verrichten van een rechtmatigheidstoetsing is niet aannemelijk geworden, ook niet indien het hof bij dit oordeel betrekt dat is gebleken dat door de DIN ook mondeling informatie is verstrekt aan het tactisch team (welke informatie eerst nadien schriftelijk is bevestigd). Het hof betrekt bij dit oordeel dat van die wijze van informatieverstrekking niet in de desbetreffende processen-verbaal noch door de op dit punt gehoorde getuigen een geheim is gemaakt.
Het hof kent in dit verband voorts betekenis toe aan de verklaringen van de ter terechtzitting van het hof als getuigen gehoorde officier van justitie8 en de aan de DIN van het KLPD als unithoofd verbonden hoofdinspecteur van politie9, op dit punt inhoudend dat zodra de voorhanden informatie in het voorbereidend onderzoek (met het oog op de inzet van dwangmiddelen dan wel met het oog op sturing van de richting van het onderzoek) moet worden gebruikt daarvan steeds schriftelijke verstrekking met het oog op voeging in het dossier noodzakelijk is. Het hof ziet onder ogen dat daarmee in het algemeen de mogelijkheid wordt opengelaten dat de schriftelijke vastlegging van eerder mondeling verstrekte informatie die van betekenis kan zijn geweest met het oog op sturing van het verloop van het onderzoek, niettemin achterwege blijft, doch daarmee is niet -ook niet bezien in de context van hetgeen hiervoor ten aanzien van de wijze van verslaglegging is overwogen- gegeven, dat de rechter wordt belemmerd in de uitoefening van zijn controlerende taak noch dat wordt voorbijgegaan aan rechtens relevante belangen van de verdachte, te minder omdat de toets op de rechtmatigheid van de verkrijging van die informatie steeds vooraf is gegaan aan de verstrekking door de DIN, schriftelijk of mondeling. Van een dergelijk belemmeren of voorbijgaan is in het onderhavige onderzoek ook overigens niet gebleken.
Politiële informatieverkrijging overigens
Door de verdediging is gesteld dat direct onderhouden contacten van buitenlandse verbindingsofficieren met Nederlandse opsporingsambtenaren, waarvan is gebleken uit de verklarinen van de als getuigen gehoorde aan de DIN van het KLPD als unithoofd verbonden hoofdinspecteur van politie10 en de plaatsvervangend teamleider van het opsporingsonderzoek11, in strijd zijn met het bepaalde in artikel 7, tweede lid, van de Regeling Buitenlandse Verbindingsofficieren. Deze bepaling houdt in - samengevat - dat slechts indien daarover afspraken zijn gemaakt met de DIN de buitenlandse verbindingsofficier directe contacten mag onderhouden met Nederlandse opsporingsdiensten. Het hof overweegt, dat de als getuige gehoorde unithoofd van de DIN12 op dit punt heeft verklaard dat dergelijke contacten regelmatig voorkomen en dat een of meer aan de DIN verbonden functionarissen in aanvang met de buitenlandse verbindingsofficier meegaan als zij een contact met een Nederlands opsporingsteam leggen, maar daarna niet meer. Het hof maakt daaruit op, dat dergelijke directe contacten met medeweten van de DIN hebben plaatsgevonden. Deze getuige heeft voorts verklaard13 dat indien door de buitenlandse verbindingsofficier in dergelijke contacten informatie wordt verstrekt die wordt gebruikt in het onderzoek, dit óók wordt vastgelegd in een DIN proces-verbaal.
De door de Nederlandse functionarissen met Turkije onderhouden contacten en de inhoud daarvan zijn genoegzaam verantwoord door achtereenvolgens de leider van het opsporingsteam14, diens plaatsvervanger15 en de officier van justitie16. Overigens is niet gebleken van met Turkije middellijk onderhouden contacten, bijvoorbeeld door tussenkomst van Duitsland17.
Op grond van hetgeen hiervoor is overwogen, komt het hof tot het (tussen)oordeel dat ten aanzien van de politiële informatieverkrijging uit Turkije niet is gebleken van een verzuim (in de betekenis van artikel 359a Sv), niet ten aanzien van de bevoegdheid tot verkrijging van die informatie, noch ten aanzien van het gebruik of de verslaglegging daarvan, terwijl evenmin is gebleken van feiten of omstandigheden die in strijd komen met het in artikel 6 van het EVRM aan de verdachte gegarandeerde recht op een eerlijk proces.
Aan dit oordeel doet de door de verdediging zwaar aangezette verbazing omtrent de niet-inbeslagneming van een partij van 4 1/2 kg heroïne en het eerst in Duitsland onderkende transport van 294 kg heroïne niet af. Anders dan door de verdediging is gesteld heeft die gang van zaken niet te gelden als een zo niet doorslaggevende, dan toch sterke aanwijzing dat heimelijke internationale politiële samenwerking aan de wieg heeft gestaan van een ontoelaatbare gang van zaken. Daartoe overweegt het hof dat er in het onderhavige geval
-gelijk hiervoor is vastgesteld- niet kan worden gesproken van een internationaal "gezamenlijk gehouden onderzoek" (al dan niet in de betekenis van artikel 552 qa Sv), zoals door de verdediging is betoogd. Er is sprake geweest van onderscheiden nationale onderzoeken die in de onderscheiden landen zijn ingesteld. Aangenomen moet worden, dat in die onderzoeken successen zijn geboekt en teleurstellingen zijn verwerkt, al naar gelang de in die onderzoeken gestelde doelen.
Voor zover op deze plaats van belang is in de stukken van het dossier de gang van zaken, voorafgaand en volgend op de invoer van de evenbedoelde partijen heroïne genoegzaam -in de betekenis van toetsbaar- verantwoord. De door de verdediging in de sleutel van die verbazing verwoorde suggestie dat de verantwoorde gang van zaken sterk wijst op de verhulling van een feitelijk andere gang van zaken maakt dit oordeel niet anders.
De Verenigde Staten van Amerika
Uit de stukken in het strafdossier blijkt niet dat in het onderhavige onderzoek justitiële of anderszins rechtshulp is verleend door de autoriteiten van de Verenigde Staten van Amerika. De officier van justitie die belast is geweest met de operationele leiding van het onderzoek heeft als getuige bevestigd dat in het onderhavige onderzoek door die staat geen justitiële rechtshulp is verleend18.
Doordat de verdediging heeft gewezen op het bestaan en de inhoud van de hierna te noemen documenten is nader onderzoek verricht naar het bestaan hebben van betrokkenheid van de Verenigde Staten van Amerika door middel van aan de DEA verbonden functionarissen bij in (verband met) het voorbereidend onderzoek verrichte (onderzoeks)handelingen.
De verdediging heeft in dit verband gewezen op de inhoud van een op 21 september 2006 door Michael A. Braun, Chief of Operations Drug Enforcement Administration gehouden redevoering -kortgezegd- een DEA Congressional. Volgens deze op internet beschikbare tekst ( http://www.justice.gov/dea/pubs/cngrtest/ct092106.html) is door genoemde Braun onder het kopje DEA's Cooperative Efforts with our European Counterparts melding gemaakt van het volgende: In the Netherlands, DEA has embedded two Special Agents with the Royal Dutch National Police National Crime Squad (NR).
Voorts is door de raadsman gewezen op een aan het International Narcotics Strategy Report (blz 449) (http://www.state.gov/documents/organization/81446.pdf) ontleende passage: Heroin. On May 10, 2006 the National Crime Squad made routine traffic stop in Rotterdam seizing 200 kg of heroin and arresting five persons. This investigation was coordinated by DEA and Dutch and Turkish officials. In May 2006, cooperation between Dutch and German law enforcement agencies resulted in the seizure of almost 300 kg of Turkish heroin, of which 204 kg were captured in the Netherlands.
Gedurende de loop van het strafgeding is genoegzaam komen vast te staan dat op politieniveau gedurende de loop van het voorbereidend onderzoek ten burele van de Nationale Recherche regelmatig contacten hebben plaatsgehad tussen politiefunctionarissen, te weten enerzijds de teamleider van het opsporingsonderzoek en diens plaatsvervanger , respectievelijk als hoofdinspecteur en als inspecteur van politie verbonden aan het KLPD, Nationale Recherche, en anderzijds in Nederland gestationeerde Amerikaanse verbindingsofficieren, verbonden aan de DEA19.
Ten aanzien van de aard en inhoud van die contacten is nadere informatie verschaft door de als getuigen gehoorde officieren van justitie20, die teamleider21 en die plaatsvervanger22, als ook schriftelijk door die officier van justitie23, teamleider24 en ook door de nationaal attaché van de DEA25 in antwoord op door tussenkomst van de advocaat-generaal aan deze gestelde vragen.
Wat er overigens zij van de betekenis die in het algemeen aan de redactie van het vorenweergegeven citaat uit het International Narcotics Strategy Report kan worden toegekend (bezien in het licht van hetgeen omtrent de feitelijke gang van zaken in het strafdossier is verantwoord), het door het hof gehouden onderzoek heeft niet opgeleverd dat verbindingsofficieren van de DEA hier te lande opsporingshandelingen in het onderhavige onderzoek hebben verricht of daarbij betrokken zijn geweest.
Het herhaalde verzoek om eerdergenoemde Michael A. Braun als getuige te doen horen wordt, nu de noodzakelijkheid daarvan niet is gebleken, afgewezen, op gelijke gronden als weergegeven in het proces-verbaal ter terechtzitting van het hof van 25 november 2009 onder 2.1 (p.43/44) weergegeven.
Wél is gebleken dat (ook) gedurende de fase van het voorbereidend onderzoek die verbindingsofficieren regelmatig contact hebben onderhouden met de evengenoemde teamleider en diens plaatsvervanger. Ten aanzien van de inhoud van die contacten is niet meer gebleken dan dat deze betrekking hebben gehad op de bestrijding van de internationale handel in heroïne en dat door de Nederlandse opsporingsambtenaren informatie is verstrekt. Tegen die achtergrond bezien roept de op enig moment door de teamleider gedane melding aan de hier te lande gestationeerde en aan de DEA verbonden verbindingsofficier van de inbeslagneming op 10 mei 2006 in Rotterdam van 204 kg heroïne geen verbazing op en dwingt het gedaan hebben van die melding niet tot de conclusie dat in het voorbereidend onderzoek door de Nederlandse autoriteiten met de DEA is samengewerkt.
Ten aanzien van de legitimiteit van de door de verbindingsofficieren direct (in de betekenis van: niet door tussenkomst van de Dienst Internationale Netwerken van het KLPD (DINPOL)) met de Nederlandse opsporingsambtenaren onderhouden contacten wijst het hof op artikel 7, tweede lid, van de Regeling Buitenlandse Verbindingsofficieren. Aan die mogelijkheid is in casu toepassing gegeven, zoals ook volgt uit de door de ter terechtzitting van het hof als getuige gehoorde hoofdinspecteur van politie26, verbonden als leidinggevende aan DINPOL, de in die regeling genoemde centrale Nederlandse autoriteit.
In dat verband wijst het hof voorts op de door Nederland en de Verenigde Staten van Amerika op 14 maart 2003 overeengekomen maatregelen ter bevordering van hun gemeenschappelijke betrokkenheid bij -voor zover hier van belang- de bestrijding van de handel in verdovende middelen27. Onder de noemer "operationele samenwerking" is overeengekomen dat onder zekere voorwaarden Amerikaanse verbindingsofficieren toestemming kunnen verkrijgen direct contact op te nemen met regionale politiefunctionarissen en officieren van justitie, waarbij de DIN (thans: DINPOL) als centrale autoriteit tegelijkertijd van deze contacten in kennis zal worden gesteld.
Het voorgaande voert tot het (tussen)oordeel dat niet is gebleken dat aan de DEA verbonden verbindingsofficieren hier te lande opsporingshandelingen hebben verricht. Van de door die verbindingsofficieren met de Nederlandse opsporingsambtenaren onderhouden contacten kan niet met vrucht worden betoogd dat deze, gelet op hun aard en inhoud, moeten worden geduid als relevant voor de door de rechter in de onderhavige zaak te verrichten rechtmatigheidstoetsing. In dit oordeel ligt een ander oordeel besloten, te weten dat geen plaats is voor het verwijt aan de officier van justitie dat door deze bij wijze van verhulling de verplichting is verzaakt erop toe te zien dat van die contacten melding wordt gemaakt (door voeging van stukken in het dossier of mededeling ter terechtzitting), nu niet kan worden gezegd dat die informatie in redelijkheid kan worden vermoed van belang te zijn voor de in de strafzaak te nemen beslissingen, hetzij in voor de verdachte belastende, hetzij in voor hem ontlastende zin.
Passiviteit openbaar ministerie?
Ten aanzien van het door de raadsman aan het openbaar ministerie gemaakte verwijt van passiviteit -wat er overigens zij van de juistheid van de door hem bepleite sanctionering door het hof- is geen plaats.
Immers, de behandelend officier van justitie, heeft - zo blijkt uit het door haar opgemaakte proces-verbaal van 4 september 2008 - nadat zij op de hoogte raakte van de eerderbedoelde door de verdediging naar voren gebrachte informatie van de DEA uit eigen beweging onderzoek gedaan naar de juistheid van hetgeen uit die informatie zou blijken.
Ook door de advocaat-generaal in hoger beroep zijn - eerst uit eigen beweging en vervolgens naar aanleiding van beslissingen van het hof - vragen gesteld aan functionarissen van de DEA omtrent de juistheid van de stelling van de verdediging dat - kort gezegd - de DEA betrokken zou zijn geweest bij het opsporingsonderzoek in deze zaak.
Het enkele feit dat de verdediging geen vertrouwen stelt in de resultaten van voornoemd onderzoek, brengt niet mee dat het openbaar ministerie gehouden was verdergaand onderzoek te doen dan zij heeft gedaan.
Slotsom
Het voorgaande voert tot de slotsom dat het hof het gevoerde verweer in al zijn onderdelen verwerpt.
Het tegen de verdachte ingestelde onderzoek is een onder het gezag van de officier van justitie gehouden (nationaal) onderzoek is geweest (waarin rechtshulp is gevraagd en is gegeven) en niet een internationaal "gezamenlijk gehouden onderzoek" (al dan niet in de betekenis van artikel 552 qa Sv), zoals door de verdediging is gesteld.
Uit de hiervoor onder het kopje "De start van het onderzoek" weergegeven chronologie van onderzoeken volgt, langs welke weg de verdachte (uiteindelijk) bij de autoriteiten als vermoedelijk betrokken bij -kort gezegd- grensoverschrijdende handel in verdovende middelen in beeld is gekomen en gebleven, en voorts, op grond van welke feiten en omstandigheden dwangmiddelen zijn uitgeoefend. Die weg en die grondslag is in het dossier in voldoende mate - en met onderbouwing door ambtsedige processen-verbaal en rechtshulpverzoeken - verantwoord. Feiten of omstandigheden op grond waarvan niet van de juistheid van die vorenweergegeven verantwoording kan worden uitgegaan zijn niet aannemelijk geworden.
Waar het gaat om door de Duitse en Turkse aan de nationale autoriteiten verstrekte onderzoeksinformatie heeft als uitgangspunt te gelden, dat ingevolge de tussen respectievelijk Duitsland,Turkije en Nederland bestaande verdragsverhoudingen van de rechtmatige verkrijging daarvan dient te worden uitgegaan. Concrete feiten of omstandigheden die het hof nopen tot een nadere toetsing zijn niet gesteld of gebleken. Evenmin bestaat er een grond voor het doen verrichten van nader onderzoek naar de legitimiteit en/of de inhoud van (ook) gedurende de fase van het voorbereidend onderzoek regelmatig plaatsgevonden contacten tussen door aan de Amerikaanse DEA verbonden verbindingsofficieren met de evengenoemde teamleider en diens plaatsvervanger.
De in het verweer besloten liggende suggestie, erop neerkomend dat denkbaar is dat door de Turkse en Amerikaanse autoriteiten is samengewerkt, terwijl de vruchten daarvan in het onderhavige onderzoek wel zijn gebruikt althans voor het verloop daarvan van beslissende betekenis zijn doch aan het zicht van de strafrechter zijn onttrokken, behoeft in het licht van het voorgaande en overigens vanwege het speculatieve karakter ervan geen nadere beschouwing.
Het hof overweegt nog ten overvloede het volgende.
In de sleutel van rechterlijke toetsing van de rechtmatigheid van gehouden opsporing is van belang dat voor de rechter als uitgangspunt heeft te gelden dat hetgeen door ambtenaren op ambtseed in processen-verbaal is gerelateerd en door getuigen onder ede is verklaard
-behoudens aanwijzingen voor het tegendeel- van de juistheid daarvan dient uit te gaan. Niet is gebleken dat die aanwijzingen bestaan, terwijl de rechterlijke toetsing naar aanleiding van het gevoerde verweer niet heeft geleid tot de gegrondverklaring daarvan.
Daarmee is evenwel niet gezegd dat de aanleiding voor de in het verweer besloten liggende zorg, in de kern erop neerkomend dat internationale politiesamenwerking de mogelijkheid in zich bergt dat rechtens relevante onregelmatigheden aan het zicht van de Nederlandse strafrechter worden onttrokken (en welke mogelijkheid zich volgens de mening van de verdediging ook heeft gerealiseerd), heeft te gelden als een volkomen slag in de lucht.
Immers, het is de raadsman geweest die in eerste aanleg aandacht heeft gevraagd voor de hiervoor aangehaalde passage uit het International Narcotics Strategy Report, terwijl voorts is gebleken dat de officieren van justitie die belast zijn geweest achtereenvolgens met de leiding van het onderzoek en met de behandeling van de zaak ter terechtzitting eerst achteraf en nadat de raadsman die aandacht vroeg, met het bestaan hebben van de vorenweergegeven politiële contacten met Amerikaanse verbindingsofficieren van de DEA bekend zijn geworden.
In dit verband lijkt de inhoud van het verslag van een op 31 maart 2011 gehouden algemeen overleg van de vaste commissie voor Veiligheid en Justitie met de minister van Veiligheid en Justitie (Tweede Kamer, vergaderjaar 2010-2011, 24 077, nr. 258) illustratief. Daarin kan worden gelezen dat bij die gelegenheid door de deelnemers aan dat overleg nadrukkelijk is stilgestaan bij de wijze waarop -direct en (ook) gestationeerd bij de Nationale Recherche- aan de DEA verbonden verbindingsofficieren contacten met aan het KLPD, Nationale Recherche verbonden opsporingsambtenaren onderhouden, in het bijzonder of de wijze van samenwerking de mogelijkheid insluit dat door Amerikaanse verbindingsofficieren informeel ook informatie wordt verkregen die eigenlijk via een Nederlandse verbindingsofficier zou moeten worden verstrekt, en in het verlengde daarvan, of bij de Nederlandse autoriteiten voldoende zich blijft bestaan op hetgeen in informatieve zin wordt gewisseld.
'Salduz-jurisprudentie'
De raadsman van de verdachte heeft ter terechtzitting in hoger beroep - onder verwijzing naar het arrest Salduz versus Turkije van het Europese Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) en het arrest van de Hoge Raad van 30 juni 2009 (NJ 2009, 349) - bepleit dat de verklaring van de verdachte, afgelegd ten overstaan van de politie op 11 mei 2006 te 18:03 uur, niet voor het bewijs gebezigd mag worden, nu de verdachte voorafgaande aan dat verhoor niet in de gelegenheid is gesteld een advocaat te raadplegen.
Het hof maakt bij de bewijsvoering geen gebruik van de verklaring die de verdachte tijdens zijn eerste verhoor heeft afgelegd, zodat het verweer van de raadsman geen nadere bespreking behoeft.
De verklaring die de verdachte ter terechtzitting in eerste aanleg heeft afgelegd en als getuige wordt door het hof wel voor het bewijs gebezigd. Ten overvloede merkt het hof te dien aanzien op dat de verdachte aldaar de cautie is gegeven en werd bijgestaan door een raadsman en dat niet is gebleken dat de verdachte zijn verklaring toen niet in vrijheid heeft afgelegd of dat deze verklaring uitsluitend het gevolg is geweest van zijn eerdere - met name tijdens zijn eerste verhoor - afgelegde verklaring.
Bespreking van een verzoek van de raadsman
De raadsman van de verdachte heeft bij pleidooi verzocht -naar het hof de raadsman begrijpt- dat het hof het gesloten onderzoek zal heropenen en aan de advocaat-generaal zal opdragen dat door hem aan het hof en aan de raadsman een gegevensdrager (DVD) wordt verstrekt. Op deze DVD zijn in het bestek van een ander, niet de verdachte doch een ander persoon (namelijk G.D.) betreffend onderzoek (het onderzoek "Gabriela") opgenomen en afgeluisterde telefoongesprekken vastgelegd. Met verwijzing naar hetgeen de raadsman met betrekking tot de op die DVD vastgelegde gesprekken ter terechtzitting van 6 september 2011 heeft aangevoerd dient (ook eigenstandig door de verdediging) te worden onderzocht of op die DVD telefoongesprekken zijn vastgelegd, waaraan door de verdachte en een geheimhouder is deelgenomen. Aan dit verzoek is door de raadsman - zakelijk weergegeven - het navolgende ten grondslag gelegd.
Op DVD 21 (het hof begrijpt: DVD 2) is een opname van ongeveer 55 uren vastgelegd, door de advocaat-generaal aangeduid als zijnde "spookgesprekken". Deze telefoongesprekken zijn opgenomen in de periode van 7 september 2007 tot en met 14 december 2007. De verbalisant [verbalisant 1] heeft in zijn proces-verbaal van 23 juli 2010 gesteld dat hij deze gesprekken heeft beluisterd en heeft vastgesteld dat de verdachte en zijn raadsman hieraan niet deelnemen. De advocaat-generaal heeft gesteld dat de verdachte niet kan voorkomen op de betreffende geluidsopnamen, omdat hij niet in het Huis van Bewaring Het Schouw gedetineerd zou zijn geweest gedurende de periode van 7 september 2007 tot en met 14 december 2007. Echter, vast staat dat de verdachte van 7 maart 2007 tot en met 3 april 2008 in Het Schouw heeft verbleven. Hiermee staat vast dat de spookgesprekken van gewicht zijn voor de verdediging. Immers, indien zou blijken dat er wél sprake is van niet-gewiste geheimhoudersgesprekken waaraan de verdachte heeft deelgenomen, kan dit leiden tot de niet-ontvankelijkheid van het openbaar ministerie, bewijsuitsluiting, dan wel strafvermindering, aldus de raadsman.
Het hof wijst het verzoek van de raadsman af, omdat de noodzaak tot toewijzing daarvan niet is gebleken. Daartoe overweegt het hof het navolgende.
Bij de stukken in het dossier bevindt zich een brief van de advocaat-generaal aan de voorzitter van de vijfde meervoudige strafkamer van het hof van 1 juli 2009. Hieruit blijkt - voor zover hier van belang - het volgende. In kader van het onder de noemer Gabriëla gehouden strafrechtelijk onderzoek (ingesteld naar aanleiding van het overlijden van een persoon genaamd E.B.P.) zijn met machtiging van de rechter-commissaris in de periode van 7 september 2007 tot en met 14 december 2007 telefoongesprekken die door de evenbedoelde persoon G.D. vanuit het huis van bewaring Het Schouw te Amsterdam zijn gevoerd, afgeluisterd en opgenomen. Aan de hand van een aan de verdediging in dat onderzoek verstrekte DVD, waarop afgeluisterde en opgenomen telefoongesprekken zijn vastgelegd, is vastgesteld dat die DVD ook opnamen bevat van via de in Het Schouw getapte aansluiting (020-3624351) gevoerde telefoongesprekken, waaraan niet door G.D. is deelgenomen. Het is uitgesloten dat de verdachte gebruik heeft gemaakt van deze telefoonlijn omdat hij in de bewuste periode telkens op andere afdelingen heeft verbleven dan de in het onderzoek Gabriëla afgeluisterde G.D., met gevolg dat de verdachte in die periode geen gebruik van die telefoonaansluiting heeft kunnen maken.
Overigens is het volgende van belang. In dat onderzoek Gabriëla is in opdracht van de officier van justitie nader onderzoek verricht naar de wijze waarop de interceptie van telecommunicatieverkeer heeft plaatsgevonden, meer in het bijzonder met betrekking tot telefoongesprekken die vanuit de Amsterdamse penitentiaire inrichting Het Schouw zijn gevoerd. De advocaat-generaal heeft de resultaten van dat onderzoek bij schrijven aan de voorzitter van 3 december 2010 doen toevoegen aan de stukken in het strafdossier.
Blijkens het bij die brief gevoegde proces-verbaal van bevindingen van 23 juni 2010 (verbalisant [verbalisant 2] is uit onderzoek gebleken dat op één van de verstrekte DVD's (het hof begrijpt: DVD 2) een onafgebroken sessie is vastgelegd met een tijdsduur van ongeveer 55 uur, bestaande uit opgenomen telecommunicatieverkeer, waarvan op basis van de inhoud kan worden vastgesteld dat dat verkeer niet vanuit Het Schouw heeft plaatsgevonden, terwijl die gesprekken wel deel uitmaken van de opnamen van de getapte telefoonaansluiting. Deze gesprekken zijn kennelijk als gevolg van een technische storing in de database van het tapsysteem per abuis meegenomen en terechtgekomen in het (tap)dossier van het onderzoek Gabriëla.
Blijkens het eveneens bij die brief gevoegde (ongedateerde) rapport van de rapporteur, de opsporingsambtenaar [verbalisant 3], met bijlagen, heeft de rapporteur de op de DVD's in het onderzoek Gabriëla vastgelegde telefoongesprekken beluisterd, zo ook de DVD met daarop de onafgebroken sessie met een tijdsduur van ongeveer 55 uur (de door de advocaat-generaal genoemde 'spookgesprekken').
[verbalisant 3] heeft vastgesteld dat op DVD 2 een gesprekssessie met een duur van 55 uur, 19 minuten en 18 seconden is vastgelegd. Deze sessie is blijkens de bijlage genaamd 'Overzicht taplijnen Gabriëla, DVD 2", opgenomen in de periode van dinsdag 11 september 2007 tot en met 13 september 2007. [verbalisant 3] heeft met behulp van een computerprogramma waarmee geluidsgolven kunnen worden weergegeven, in de sessie van ruim 55 uur, 63 afzonderlijke opnamen herkend. Volgens de bevindingen van [verbalisant 3] betroffen deze opnamen 63 telefoongesprekken, die hij vervolgens heeft beluisterd en waarvan hij de inhoud kort heeft weergegeven. De beschrijving van de inhoud van de gesprekken is weergegeven in eerdergenoemde bijlage bij het rapport.
Gelet op al het voorgaande, meer in het bijzonder gelet op de inhoud van het rapport van de evengenoemde [verbalisant 3], acht het hof het niet noodzakelijk aan de advocaat-generaal de opdracht te geven als waarom door de raadsman bij pleidooi is verzocht. Immers, de inhoud van die gesprekken is thans genoegzaam bekend.
Nu voorts niet is gesteld, noch anderszins aannemelijk is geworden dat de resultaten van het door [verbalisant 3] gehouden onderzoek onbetrouwbaar zijn en evenmin - aan de hand van de korte beschrijving van de inhoud - door de raadsman is betoogd welke van de 63 gesprekken op DVD 2 mogelijk zouden moeten worden gekwalificeerd als een geheimhoudersgesprek waaraan door de verdachte zou (kunnen) zijn deelgenomen, ziet het hof ook overigens geen aanknopingspunten die de noodzaak voor toewijzing van het verzoek meebrengen.
Bewezenverklaring
Het hof acht wettig en overtuigend bewezen dat de verdachte het ten laste gelegde heeft begaan, met dien verstande dat:
hij op 10 mei 2006 te Rotterdam, tezamen en in vereniging met anderen, opzettelijk binnen het grondgebied van Nederland heeft gebracht 204 kilogram van een materiaal bevattende heroïne.
Hetgeen meer of anders is ten laste gelegd, is niet bewezen. De verdachte moet hiervan worden vrijgesproken.
Het hof grondt zijn overtuiging dat de verdachte het bewezen verklaarde heeft begaan op de feiten en omstandigheden die in de bewijsmiddelen zijn vervat.
De bewijsmiddelen
1. Een proces-verbaal van observatie van de Nationale Recherche van 11 mei 2006, in de wettelijke vorm opgemaakt door de daartoe bevoegde opsporingsambtenaren R.
[verbalisant 4], [verbalisant 5], [verbalisant 6], [verbalisant 7], [verbalisant 8], [verbalisant 9],[verbalisant 1], [verbalisant 10], [verbalisant 11], [verbalisant 12] (zaaksdossier Vlieger/B01, doorgenummerde dossierpagina's 192-194). Dit proces-verbaal houdt in, voor zover van belang en zakelijk weergegeven, als waarnemingen van de verbalisanten:
Op woensdag 10 mei 2006 zijn er observaties verricht, waarbij de navolgende waarnemingen zijn gedaan:
20:54 uur: Aanvang observatie op de Rijksweg A73 alwaar twee auto's achter elkaar aanrijden in de richting van Rotterdam. In beide auto's zitten twee personen. Deze twee auto's betreffen een bus, merk Mercedes, type Vito en voorzien van het Duitse kenteken [AA-BB-0000] en een personenauto, merk Mercedes, type E220 en voorzien van het Duitse kenteken [CCC-DD11].
21:07 uur: Beide auto's rijden in de richting van Rotterdam.
22:19 uur: Beide auto's worden op de Boekhorststraat ingeparkeerd. Uit zowel de Mercedes E220 als de Mercedes Vito stappen 2 personen en die hebben contact met elkaar. De twee personen uit de Mercedes E220 lopen onder het viaduct door. De twee personen uit de Mercedes Vito stappen weer in de auto waarvan een persoon achter het stuur gaat zitten en de andere persoon neemt plaats op de achterbank. Onder het viaduct lopen de twee personen waarvan één een vrouw is (NN1) en één een man (NN2).
22:20 uur: NN1 en NN2 lopen weer terug in de richting van de auto. NN1 staat onder het viaduct en NN2 staat in de nabijheid van zijn auto te telefoneren.
(...)
22:28 uur: NN1 en NN2 zijn weer terug hij de Mercedes E220 en Mercedes Vito.
22:30 uur: Er komt een Audi, type A3 en een rood gekleurde personenauto aanrijden. Beide auto's parkeren naast de Mercedes E220. Door NN1 of NN2 wordt contact gemaakt met de inzittende van de Audi A3. Kort hierna gaan de lichten aan van de vier auto's. Ze rijden achter elkaar aan de Zomerhofstraat in.
22:32 uur: Na ongeveer 100 meter parkeren de Mercedes E220 en de Mercedes Vito in aan de linkerzijde van deze straat. De Audi A3 parkeert in aan de rechterzijde van deze straat ter hoogte van de twee voornoemde auto's. De bestuurder van de Audi A3 stapt linksachter in bij de Mercedes E220.
22:35 uur: De voornoemde personen worden aangehouden.
2. Een proces-verbaal van aanhouding van de Nationale Recherche van 11 mei 2006, in de wettelijke vorm opgemaakt door de daartoe bevoegde opsporingsambtenaar [verbalisant 9], (apart proces-verbaal ten behoeve van voorgeleiding, doorgenummerde dossierpagina 15-17). Dit proces-verbaal houdt in, voor zover van belang en zakelijk weergegeven, als verklaring van de verbalisant:
Op 10 mei 2006, te 22.35 uur, bevond ik mij samen met collega's [verbalisant 7], [verbalisant 5],[verbalisant 6], [verbalisant 1], [verbalisant 11], [verbalisant 4], [verbalisant 10], [verbalisant 12] en [verbalisant 8] in de Zomerhofstraat te Rotterdam. Op dag, datum en tijdstip voornoemd, hielden wij daar aan:
[verdachte], [medeverdachte 1], [medeverdachte 2], [medeverdachte 3] en [medeverdachte 5].
3. Een proces-verbaal van aantreffen verdovende middelen van de Nationale Recherche, van 11 mei 2006, in de wettelijke vorm opgemaakt door de daartoe bevoegde opsporingsambtenaren [verbalisant 6] en [verbalisant 10] (apart proces-verbaal ten behoeve van voorgeleiding, doorgenummerde dossierpagina 47). Dit proces-verbaal houdt in, voor zover van belang en zakelijk weergegeven, als bevindingen van de verbalisanten:
Op 10 mei 2006 te 22.35 uur hebben wij met collega's in de Zomerhofstraat te Rotterdam de inzittenden aangehouden van de Mercedes Vito voorzien van het kenteken [AA-BB-0000].
Voor een nader onderzoek in het kader van de Opiumwet hebben wij de Mercedes Vito vervolgens overgebracht naar het politiebureau aan de Heer Bokelweg te Rotterdam. Daar zagen wij dat er zich in de laadruimte van de Mercedes Vito onder meer 7 geluidsboxen bevonden.
Wij zagen dat alle geluidsboxen voorzien waren van handvaten welke in de boxen waren geschroefd. Na het verwijderen van de handvaten zagen wij dat in elk van de 7 geluidsboxen bruinkleurige pakketten verstopt waren. Na het verwijderen van alle pakketten zagen wij dat het in totaal 409 pakketten betrof welke vervolgens door ons in beslag zijn genomen.
4. Een proces-verbaal van verhoor van de Nationale Recherche van 18 mei 2006 de wettelijke vorm opgemaakt door de daartoe bevoegde opsporingsambtenaren [verbalisant 10] en [verbalisant 11] (zaaksdossier B01/Vlieger, doorgenummerde dossierpagina's 289-295). Dit proces-verbaal houdt in, voor zover van belang en zakelijk weergegeven, als verklaring van [medeverdachte 2]:
Ik ben op 9 mei 2006 met [medeverdachte 3] een partij verdovende middelen gaan halen (het hof begrijpt: in Augsburg). De man van wie ik de verdovende middelen zou krijgen, vroeg waarom ik met die Mercedes Benz personenauto ben gekomen. Ik heb toen gezegd dat mijn vriend, [medeverdachte 3], een bestelbus bij zich had. [medeverdachte 3] en ik zijn samen met de bestelbus weggegaan om de verdovende middelen in ontvangst te nemen. Ik heb de verdovende middelen in de woning in de boxen gedaan (het hof begrijpt: de geluidsboxen).
5. Een rapport van 18 mei 2006, Laboratoriumnummer 1447N06, opgemaakt door drs. R. Jellema, politiedeskundige, op de door hem als vast gerechtelijk deskundige afgelegde eed (Getuigen/Deskundigendossier G2, doorgenummerde dossierpagina 1). Dit rapport houdt onder meer in als verklaring van voornoemde politiedeskundige, zakelijk weergegeven:
De onderzoeksaanvraag en het materiaal werden op 17 mei 2006 ontvangen van de Nationale Recherche Noord Team 1.
Omschrijving materiaal: 409 in tape gewikkelde blokken crèmekleurig, samengeperst poeder, 204 kilogram.
Methoden van onderzoek: Microchemische reacties en gaschromatografie met massaselectieve detectie.
Bevat: heroïne.
6. Een aanvullend rapport van 12 juni 2006, Laboratoriumnummer 1447N06 (aanvullend), opgemaakt door drs. R. Jellema, politiedeskundige, op de door hem als vast gerechtelijk deskundige afgelegde eed (Getuigen/Deskundigendossier G2, doorgenummerde dossierpagina 1). Dit rapport houdt onder meer in als verklaring van voornoemde politiedeskundige, zakelijk weergegeven:
De onderzoeksaanvraag en het materiaal werden op 17 mei 2006 ontvangen van de Nationale Recherche Noord Team 1.
Methoden van onderzoek: het heroïnegehalte werd bepaald met behulp van capillaire gaschromatografie met vlamionisatie-detectie.
Resultaat.
Van de 409 blokken zijn er 20 kwalitatief onderzocht (zie rapport 1447N06). In geen van deze 20 monsters zijn versnijdingsstoffen, zoals caffeine en/of paracetamol aangetroffen.
Van 18 blokken is het heroïnegehalte bepaald. Ook in deze blokken werden geen versnijdingsmiddelen aangetroffen. Het gemiddelde heroine-gehalte (berekend als heroine- base) was 56,9%.
7. Een geschrift, te weten een door een beëdigd vertaalster en tolk Duits vertaalde (in het origineel ondertekende) "notitie" van Hoofdbureau van Politie Frankfurt aan de Main van 29 mei 2006, opgemaakt door [verbalisant 13] (zaaksdossier B01/Vlieger doorgenummerde pagina's 180-185). Dit geschrift houdt in, voor zover van belang en zakelijk weergegeven, als waarnemingen van Duitse verbalisanten:
Onderzoeksprocedure tegen [medeverdachte 4], 27-02-1971.
In bovenstaand onderzoek werden door het politiebureau alhier observaties doorgevoerd. In de loop van de observaties werden de navolgende feiten vastgesteld:
Woensdag 10 mei 2006 werden [medeverdachte 2], [medeverdachte 3] en [medeverdachte 1]geobserveerd.
09:58 uur: Op de autosnelweg A5, tussen het knooppunt Karlsruhe en Karlsruhe-Durlach wordt de auto Mercedes Benz Vito, kenteken [AA-BB-0000], en de Mercedes Benz E-klasse, kenteken [CCC-DD11], opgemerkt en geobserveerd. In de Mercedes Benz Vito zitten [medeverdachte 2] en [medeverdachte 3]. De Mercedes Benz E-klasse wordt door [medeverdachte 1] bestuurd.
Op de laadvloer van de Mercedes Benz Vito worden meerdere kisten en voorwerpen(metalen stangen) vastgesteld.
11:03 uur: Bij afrit "Höchst/Dieburg" verlaten beide voertuigen de provinciale weg nr. 26 en rijden zij op de provinciale weg nr. 45 in richting Höchst im Odenwald.
In het gebied van de gemeente "Gross Umstadt" splitsen de beide voertuigen op. Men laat de Mercedes Benz E-klasse wegrijden zonder verdere maatregelen te treffen (11:07 uur). De rit van de Mercedes Benz Vito eindigt om 11:25 uur voor het huis "[adres], Breuberg-Neustadt". De Mercedes Benz Vito wordt achteruit het binnenhof van het erf opgereden.
Er wordt vastgesteld dat voor het huis “[adres]” de Mercedes Benz E-klasse geparkeerd staat.
11:31 uur: [medeverdachte 3] ontlaadt langwerpige voorwerpen uit de binnenruimte van de Mercedes Benz Vito. Of er nog meer voorwerpen worden ontladen, kan niet worden vastgesteld.
(...)
16:22 uur: [medeverdachte 3] stapt de Mercedes Benz Vito in en rijdt in richting woonhuis [adres]. Hij rijdt door de open poort het binnenhof van het woonerf op. Tegelijkertijd worden door [medeverdachte 2] en [verdachte] meerdere luidsprekerboxen, versterkers en onderdelen van een muziekinstallatie het hof binnengedragen en vervolgens de Mercedes Benz Vito ingeladen.
(...)
16:36 uur: [medeverdachte 3] (chauffeur) en [verdachte] (bijrijder) stappen de Mercedes Benz Vito in. [medeverdachte 2] (chauffeur) en [medeverdachte 1] (bijrijder) stappen de Mercedes Benz E-klasse in. Beide voertuigen rijden tegelijkertijd weg in richting marktplein.
(...)
18:50 uur: (...)Vanaf dit tijdstip rijdt de Mercedes Benz E-klasse permanent voor de Mercedes Benz Vito en verder richting noorden.
(...)
20:46 uur: Beide voertuigen komen aan bij de grensovergang en verlaten de Bondsrepubliek Duitsland. Bij de afrit "Gennep" wordt de observatie aan de Nederlandse politiemensen overgedragen.
8. Een geschrift, te weten de schriftelijke weergave van een afgeluisterd telefoongesprek van 9 mei 2006 (zaaksdossier B01/Vlieger, doorgenummerde dossierpagina's 127-128). Dit geschrift houdt in, voor zover van belang en zakelijk weergegeven:
Datum : 09-05-2006
Tijdstip : 19.22 uur
Getapt persoon : [medeverdachte 1]
Inkomend/Uitgaand gesprek: uit
[verdachte]: "Onze manager zal gauw komen, jullie moeten de apparaten regelen/instellen".
[medeverdachte 1]: "Ja"
(...)
[verdachte]: "Jij moet [medeverdachte 2] bellen, ook [medeverdachte 4] moet komen"
[medeverdachte 1]: "Ja"
[verdachte]: (...) "ik zal jou zeggen op welke dag jij het moet installeren"
[medeverdachte 1]: "In orde"
[verdachte]: "ik zal morgen komen". (...)
(...)
[verdachte]: "Daar moeten zij de apparaten...doen. Jullie moeten de apparaten regelen/instellen, heb je begrepen?" (...)
(...)
[verdachte]: "[medeverdachte 2] moet komen, jullie moeten ook [medeverdachte 3] bellen".
[medeverdachte 1]: "ja"
[verdachte]: "Oke. hij moet de apparaten afstellen en gaan. Hij moet de auto helemaal vol maken." (...)
[medeverdachte 1]: "Ja"
(...)
[verdachte]: "Jullie moeten de dingen opladen. de boxen."
[medeverdachte 1]: "Wij zullen alle boxen ordelijk opladen, oké."
[verdachte]: "Ja, dinges, jullie moeten opladen. het moet niet dinges zijn."
[medeverdachte 1]: "Oké, in orde."
[verdachte]: "Niet aan de achterkant(fon), midden, midden."
[medeverdachte 1]: "Ja"
(...).
9. Een geschrift, te weten de schriftelijke weergave van een afgeluisterd telefoongesprek van 9 mei 2006 (zaaksdossier B01/Vlieger, doorgenummerde dossierpagina 129). Dit geschrift houdt in, voor zover van belang en zakelijk weergegeven:
Datum: 09-05-2006
Tijdstip :19.47 uur
Getapt persoon: [medeverdachte 1]
[medeverdachte 1] belt mannelijke persoon en vraagt [verdachte] aan de telefoon:
(...)
[medeverdachte 1]: "Zij doen nu inladen."
[verdachte]: "ja"
[medeverdachte 1]': "De bus is er, zij doen al."
(...)
[medeverdachte 1]: "Zij doen de zaken er al in."
[verdachte]: "ja"
(...)
[verdachte]: "Niet allemaal, weet je? Niet helemaal, zo deze grootte."
[medeverdachte 1]: "Ja. alleen maar de grote'?"
[verdachte]: "Ja, grootte, moet... heb je begrepen?"
[medeverdachte 1]: "Ja"
(...)
[medeverdachte 1]: "jij komt morgen, toch?"
[verdachte]: "Ja, ja, al vroeger, wij kijken, of wij al vroeger kunnen krijgen.
(...)
10. Een geschrift, te weten de schriftelijke weergave van een afgeluisterd telefoongesprek van 9 mei 2006 (zaaksdossier B01/Vlieger, doorgenummerde dossierpagina's 134-135). Dit geschrift houdt in, voor zover van belang en zakelijk weergegeven:
Datum: 09-05-2006
Tijdstip: 22.32 uur
Getapt persoon: [medeverdachte 1]
[medeverdachte 1] wordt gebeld door [verdachte]:
[verdachte]: "Waar ben je?"
[medeverdachte 1]: "Wij zijn weggegaan wij zijn onderweg"
[verdachte]: "Wij (het hof begrijpt: Wie) bestuurt de auto?"
[medeverdachte 1]: "Ik."
[verdachte]: "En de andere auto?"
[medeverdachte 1]: "[medeverdachte 3].''
[verdachte]: "Goed, mooi." (...)
(...)
[medeverdachte 1]: "Zo, ik geef de telefoon aan [medeverdachte 2]."
([medeverdachte 1] geeft telefoon aan [medeverdachte 2])
[medeverdachte 2]: "Grote broer?"
[verdachte]: "[medeverdachte 2], de auto's zijn nieuw. Je moet de auto langzaam en voorzichtig rijden. Je mag hij de radar niet worden betrapt/geflitst. [medeverdachte 3] moet de auto maar besturen, je moet de snelheid niet overtreden."
[medeverdachte 2]: "in orde." (...)
(...)
[verdachte]: "Ik wil jou een ding zeggen. Als jij die man ontmoet, de man, die (zijn) bruiloft viert, jij moert tegen hem zeggen. Eeeehh."
[medeverdachte 2]: "Ja"
[verdachte]: "Jij moet tegen die man zeggen: "Wij zijn 5 personen, die muziek spelen".
(...)
[verdachte]: "Heb jij het begrepen?"
[medeverdachte 2]: Ja, ja, oké.
[verdachte]: Wij zien elkaar/wij blijven in contact."
11. Een geschrift, te weten de schriftelijke weergave van een afgeluisterd telefoongesprek van 9 mei 2006 (zaaksdossier B01/Vlieger, doorgenummerde dossierpagina's 136-137). Dit geschrift houdt in, voor zover van belang en zakelijk weergegeven:
Datum: 09-05-2006
Tijdstip: 23.07 uur
Gespreknummer: 905364857201
Getapt persoon: [medeverdachte 1]
[medeverdachte 1] wordt gebeld door [verdachte]:
(...)
[verdachte]: "Jij gaat/rijdt in stad Augsburg."
[medeverdachte 1]: "Ja."
[verdachte]: "Jullie moeten maar niet meer dan 100 kilometer per uur rijden, omdat eeeehhhh. Onze bruid en bruidegom komen pas over 4 of 5 uur naar de huwelijkzaal. Men moet het overladen/overstappen."
[medeverdachte 1] "Ja, ja, ik heb het begrepen. In orde."
[verdachte]: "Jullie moeten langzaam rijden. In orde, schat?"
[medeverdachte 1]: "Ja, oke."
(...)
12. Een geschrift, te weten de schriftelijke weergave van een afgeluisterd telefoongesprek van 10 mei 2006 (zaaksdossier B01/Vlieger, doorgenummerde dossierpagina's 138-139). Dit geschrift houdt in, voor zover van belang en zakelijk weergegeven:
Datum: 10-05-2006
Tijdstip: 00.22 uur
Getapt persoon: [medeverdachte 1]
[medeverdachte 1] wordt gebeld door [verdachte]:
[verdachte]: "Waar zijn jullie?"
[medeverdachte 1]: "Wij bevinden ons 250 kilometer van de plaats van de bruiloft verwijderd."
[verdachte]: Ik heb tegen jullie gezegd 'jullie moeten langzaam rijden, jullie moeten langzaam rijden. De andere kant, men moet niet voor niets er naar toe gaan en het koud hebben".
(...)
[verdachte]: "Je moet tegen hen zeggen: Jullie grote broer [verdachte] zegt, dat men met een snelheid van 100 kilometer moet rijden. Of 120".
[medeverdachte 1]: "In orde."
(...)
[medeverdachte 1] geeft mobieltje aan [medeverdachte 2].
(...)
[verdachte]: "Jullie hebben nog tijd. Jullie moesten er niet naar toe gaan/rijden en daar wachten."
[medeverdachte 2]: "In orde."
(...)
13. Een geschrift, te weten de schriftelijke weergave van een afgeluisterd telefoongesprek van 10 mei 2006 (zaaksdossier B01/Vlieger, doorgenummerde dossierpagina 142). Dit geschrift houdt in, voor zover van belang en zakelijk weergegeven:
Datum: 10-05-2006
Tijdstip: 2.53 uur
Getapt persoon: [medeverdachte 1]
[medeverdachte 1] wordt gebeld door [verdachte]:
[verdachte]: "Schat, wat ben je aan het doen?"
[medeverdachte 1]: "Wij zijn bij de benzinepomp. Wij zijn aangekomen."
(...)
[medeverdachte 1]: "Wij wachten op het ding."
[verdachte]: "Heb jij met [betrokkene 9] gesproken?"
[medeverdachte 1]: " Ja, hij moet nog 140 kilometer rijden".
14. Een geschrift, te weten de schriftelijke weergave van een afgeluisterd telefoongesprek van 10 mei 2006 (zaaksdossier B01/Vlieger, doorgenummerde dossierpagina's 143-144). Dit geschrift houdt in, voor zover van belang en zakelijk weergegeven:
Datum: 10-05-2006
Tijdstip: 03.54 uur
Getapt persoon: [medeverdachte 1]
[medeverdachte 1] wordt gebeld door [verdachte]:
[verdachte]: "Wat ben je aan het doen?"
[medeverdachte 1]: "Schatje, wij zijn hij het ding aangekomen, naar het parkeerterrein."
[verdachte]: "Ja, is [betrokkene 9] daar?"
[medeverdachte 1]: "Ja, [betrokkene 9] is hier."
[verdachte]: "Ja, mooi. goed."
[medeverdachte 1]: "Wij doen het ding."
[verdachte]: "Is de plek geschikt/gunstig?"
[medeverdachte 1]: "Ik zweer het schat, het is niet gunstig/geschikt wel. Wij proberen iets te doen."
[verdachte]: "Schatje, men moet opletten, als het (de plek) niet geschikt/gunstig is, oke schatje?"
[medeverdachte 1]: "Ja."
[verdachte]: "Alsjeblieft! Jullie moesten voorzichtig zijn oke?"
[medeverdachte 1]: "Ja. komt goed."
15. Een geschrift, te weten de schriftelijke weergave van een afgeluisterd telefoongesprek van 10 mei 2006 (zaaksdossier B01, doorgenummerde dossierpagina's 145-146). Dit geschrift houdt in, voor zover van belang en zakelijk weergegeven:
Datum: 10-05-2006
Tijdstip: 04.58 uur
Getapt persoon: [medeverdachte 1]
[medeverdachte 1] wordt gebeld door [verdachte]:
(...)
[verdachte]: "Zijn daar nog mensen, waar jullie zijn, waar de bruiloft wordt gevierd?"
[medeverdachte 1]: (...) "Ja, ja, er zijn nog mensen".
[verdachte]: "Jullie moesten maar naar een andere plek rijden."
[medeverdachte 1]: "Wij zijn naar een andere plek gegaan/gereden, daar waren mensen, waar wij waren, en nu, waar wij ons bevinden, zijn ook mensen.
[verdachte]: "Jullie zijn andere plek gegaan en zijn ook mensen, toch?"
[medeverdachte 1]: "Ja."
(...)
[medeverdachte 1]: "[medeverdachte 2] wil met jou praten, een minuut."
(...)
[medeverdachte 2]: "Wij zijn naar een andere plek gegaan/gereden, daar waren veel auto's, nou ja. Wij zullen voorzichtig zijn, wij zullen oppassen."
[verdachte]: "Ja, jullie moeten voorzichtig zijn, jullie moesten maar eens oppassen en dan gaan!
[medeverdachte 2]: "In orde."
16. Een geschrift, te weten de schriftelijke weergave van een afgeluisterd telefoongesprek van 10 mei 2006 (zaaksdossier B01, doorgenummerde dossierpagina's 147-148). Dit geschrift houdt in, voor zover van belang en zakelijk weergegeven:
Datum: 10-05-2006
Tijdstip: 05.05 uur
Getapt persoon: [medeverdachte 1]
[medeverdachte 1] wordt gebeld door [verdachte]:
(...)
[verdachte]: "Ja, is [medeverdachte 2] hij jou?"
[medeverdachte 1]: "Ja, hij is hij mij."
[verdachte]: "Waarom is [medeverdachte 2] hij jou? Hij moet naar [medeverdachte 3] gaan, hij moet hij hen zijn. Waarom zijn er 2 auto's naast elkaar?"
[medeverdachte 1]: "Nee nee, wij zijn geen 2 auto's samen. De 2 auto's zijn niet naast elkaar. Zij komen/rijden achter ons. Wij kijken of er heel [veel?] mensen zijn of dat er groepen blanken zijn?"
[verdachte]: "Zo is het goed."
[medeverdachte 1]: "Wij hebben het gevonden."
[verdachte]: "Ja, goed."
[medeverdachte 1]: Zij komen/rijden achter ons."
(...)
[verdachte]: "Men moet bidden, dat het goed wordt."
(...)
17. Een geschrift, te weten de schriftelijke weergave van een afgeluisterd telefoongesprek van 10 mei 2006 (zaaksdossier B01/Vlieger, doorgenummerde dossierpagina's 151-152). Dit geschrift houdt in, voor zover van belang en zakelijk weergegeven:
Datum: 10-05-2006
Tijdstip: 05.33 uur
Getapt persoon: [medeverdachte 1]
(...)
[verdachte]: "Men moet de kinderen goed toedekken, zij moeten het niet koud krijgen. Men moet de kinderen goed toedekken, nadat men hen het erin heeft gedaan. Heb jij het begrepen?"
[medeverdachte 1]: "Vanzelfsprekend schatje, ik laat het mij niet koud hebben."
(...)
[verdachte]: "Waarom wachten jullie, waar wachten jullie op'?
[medeverdachte 1]: "Eeehhh. Hmmm. Je weet wel, het ding, het is gunstig/geschikt."
[verdachte]: "Ja, ja. in orde."
18. Een geschrift, te weten de schriftelijke weergave van een afgeluisterd telefoongesprek van 10 mei 2006 (zaaksdossier B01/Vlieger, doorgenummerde dossierpagina's 153-154). Dit geschrift houdt in, voor zover van belang en zakelijk weergegeven:
Datum: 10-05-2006
Tijdstip: 05.48 uur
Gespreknummer: 905364857201
Getapt persoon: [medeverdachte 1]
Inkomend/Uitgaand gesprek: in
(...)
[verdachte]: "Wat doe je?"
[medeverdachte 1]: "In orde/oké, het is in orde, het zal over 15 minuten klaar zijn. Het zal in 15 minuten met het toilet/opmaken klaar zijn."
(...)
[verdachte]: "Het kind zal met zijn toilet klaar zijn, het kind zal rust hebben, als het met zijn toilet klaar is."
(...)
[verdachte]: "Zijn ze gekomen, zij ze er?"
[medeverdachte 1]: "Ja, nu."
(...)
[verdachte]: "Je moet de kinderen toedekken. De kinderen mogen het niet koud krijgen."
[medeverdachte 1]: "In orde."
19. Een geschrift, te weten de schriftelijke weergave van een afgeluisterd telefoongesprek van 10 mei 2006 (zaaksdossier B01/Vlieger, doorgenummerde dossierpagina 156). Dit geschrift houdt in, voor zover van belang en zakelijk weergegeven:
Datum: 10-05-2006
Tijdstip: 06.27 uur
Getapt persoon : [medeverdachte 1]
[medeverdachte 1] wordt gebeld door [verdachte]:
(...)
[medeverdachte 1]: "De andere kinderen zijn er. [betrokkene 9] is bij het kind."
[verdachte]: "Oké. Zij moeten zich niet verwijderen van hem."
[medeverdachte 1]: "Nee, nee, zij zijn samen."
[verdachte]: "In orde. Jij moet bij hen zijn/blijven, maar op afstand van hen blijven."
[medeverdachte 1]: "Ik ben. Eeeehhhh. Ik ben op afstand van hen gebleven."
[verdachte]: "Ja."
[medeverdachte 1]: "Maar het zal gevaarlijk worden als ik tot avond hier blijf, waarom dan?"
[verdachte]: "Ja"
(...)
[verdachte]: "Je moet je in overeenstemming met de situatie bewegen."
[medeverdachte 1]: "In orde." (...)
(...)
Nadere overweging met betrekking tot het bewijs
Uit de in de bewijsmiddelen vervatte feiten en of omstandigheden blijkt dat de verdachte in de nacht van 9 mei op 10 mei 2006 veelvuldig telefonisch contact heeft onderhouden met de medeverdachte [medeverdachte 1] en, ook - in mindere mate - met de medeverdachte [medeverdachte 2]. Uit de inhoud van de afgeluisterde en opgenomen telefoongesprekken valt op, dat de verdachte niet alleen een bijzondere belangstelling toont voor het verloop van de reis van zijn medeverdachten, maar ook dat hij zijn medeverdachten meermalen instructies geeft over de route die zij moeten rijden. Uit de inhoud van die telefoongesprekken valt voorts op dat de verdachte en de medeverdachten zich tijdens de gesprekken veelvuldig bedienen van versluierend taalgebruik. De verdachte heeft noch bij de politie, noch ter terechtzitting in eerste aanleg een redelijke verklaring hiervoor weten te geven. Gelet hierop, en gelet op het feit dat de verdachte vlak voor het vertrek van de bus met daarin de drugs van Duitsland naar Nederland een persoon telefonisch heeft verzocht om een naam en adres van een willekeurige Turkse trouwzaal in Nederland door te geven, kennelijk louter met de bedoeling om in geval van een staande houding door de politie het werkelijke doel van de reis te kunnen bemantelen28, is het hof van oordeel dat het niet anders kan dan dat de verdachte wist dat er in de Mercedes Benz Vito een grote hoeveelheid heroïne werd vervoerd.
Strafbaarheid van het bewezen verklaarde
Er is geen omstandigheid aannemelijk geworden die de strafbaarheid van het bewezen verklaarde uitsluit, zodat dit strafbaar is.
het bewezen verklaarde levert op:
medeplegen van opzettelijk handelen in strijd met een in artikel 2, onder A, van de Opiumwet gegeven verbod.
Strafbaarheid van de verdachte
Er is geen omstandigheid aannemelijk geworden die de strafbaarheid van de verdachte uitsluit, zodat de verdachte strafbaar is.
Oplegging van straffen en maatregel
De rechtbank Amsterdam heeft de verdachte voor het ten laste gelegde veroordeeld tot een gevangenisstraf voor de duur van zeven jaren met aftrek van voorarrest. De rechtbank heeft voorts de onder de verdachte in beslag genomen 409 pakketten heroïne onttrokken aan het verkeer en de overige onder de verdachte in beslag genomen voorwerpen verbeurd verklaard.
Tegen voormeld vonnis is door de verdachte hoger beroep ingesteld.
De advocaat-generaal heeft gevorderd dat de verdachte zal worden veroordeeld tot dezelfde straffen als door de rechter in eerste aanleg opgelegd.
Het hof heeft in hoger beroep de op te leggen straffen bepaald op grond van de ernst van het feit en de omstandigheden waaronder dit is begaan en gelet op de persoon van de verdachte.
Het hof heeft daarbij in het bijzonder het volgende in beschouwing genomen.
De verdachte is betrokken geweest bij de invoer van een (groot)handelshoeveelheid heroïne. De verdachte en zijn mededaders hebben de heroïne, die was verstopt in geluidsboxen, in een bus met daarin andere geluidsapparatuur en muziekinstrumenten van Duitsland naar Nederland vervoerd. Louter door tijdig ingrijpen van de opsporingsambtenaren is voorkomen dat de heroïne daadwerkelijk zijn eindbestemming kon bereiken en van daaruit verder zou worden verspreid.
Het gebruik van heroïne is schadelijk voor de gezondheid en kan bijdragen aan het ontstaan van ernstige ontregeling van het maatschappelijk en mentaal functioneren van personen. De ervaring leert bovendien dat de handel in dergelijke middelen dikwijls gepaard gaat met andere vormen van criminaliteit, van relatief lichte verwervingscriminaliteit tot zware criminaliteit. Tot die zware criminaliteit rekent het hof niet alleen (ernstige) geweldsmisdrijven, maar ook misdrijven die een bedreiging inhouden voor de integriteit van het financiële en economische verkeer. De hoeveelheid heroïne waar het in het onderhavige geval om is gegaan, vertegenwoordigt een zodanige waarde dat die bedreiging ook in de onderhavige zaak reëel moet worden genoemd. De ernst van de onderhavige misdrijven wordt bovendien gekleurd door het daaraan verbonden grensoverschrijdende aspect. Het hof rekent het de verdachte ten zeerste aan dat hij zich ten tijde van zijn handelen hiervan kennelijk in het geheel geen rekenschap heeft gegeven en dat hij zich kennelijk heeft laten leiden door louter eigen belang in de vorm van de zucht naar financieel gewin.
Uit de uit het dossier blijkende inhoud van de contacten die de verdachte heeft onderhouden met onder anderen [medeverdachte 1] en [medeverdachte 2] blijkt, dat de verdachte op afstand een coördinerende en sturende rol heeft gespeeld voorafgaande aan het transport van de heroïne van Duitsland naar Nederland. Uit de inhoud van het dossier blijkt voorts dat de verdachte zijn mededaders heeft benaderd met het oog op het vervoer van de partij heroïne. In het bijzonder hieruit, en uit het feit dat de verdachte op de dag van het transport in een andere auto achter de bus waarin de heroïne was geladen, is aangereden, kennelijk om zicht te kunnen houden op het transport en in het geval van betrapping minder risico te lopen, leidt het hof af dat de rol van de verdachte een meer organiserende is geweest dan die van zijn medeverdachten. De verdachte heeft door zijn proceshouding ook geen ander licht kunnen werpen op die door het hof aan de hiervoor weergegeven feiten en omstandigheden ontleende rol. Het hof weegt die rol ten nadele van de verdachte mee in de strafoplegging.
Het hof is gelet op het voorgaande van oordeel dat het bewezen verklaarde feit dan ook niet anders kan worden bestraft dan met een gevangenisstraf van aanzienlijke duur.
De raadsman heeft het hof verzocht bij de strafoplegging ten gunste van de verdachte rekening te houden met de omstandigheid dat indien zowel hij als zijn partner (medeverdachte [medeverdachte 1]) langdurig worden gedetineerd, de zorg voor hun drie kinderen in het gedrang komt, temeer nu - als gevolg van onenigheden in de familie - de kinderen niet ondergebracht kunnen worden bij andere familieleden.
Het hof overweegt dat de verdachte niet ter terechtzitting is verschenen om zijn persoonlijke omstandigheden nader toe te lichten. Het hof is wat dat betreft aangewezen op hetgeen ten aanzien daarvan door de raadsman is aangevoerd. Daaruit kan - reeds omdat het onvoldoende met concrete en controleerbare feiten en omstandigheden is onderbouwd - niet blijken dat die persoonlijke omstandigheden zodanig zijn dat daarmee ten gunste van de verdachte rekening moet worden gehouden bij de strafoplegging.
Het hof heeft voorts acht geslagen op het de verdachte betreffend Uittreksel Justitiële Documentatie van 26 mei 2010 , waaruit blijkt dat de verdachte in Nederland niet eerder strafrechtelijk is veroordeeld.
Redelijke termijn
De raadsman heeft zich bij pleidooi aangesloten bij het in de gelijktijdig behandelde doch niet gevoegde zaak (de verdachte [medeverdachte 3] betreffend), gevoerde verweer met betrekking tot de overschrijding van de redelijke termijn. Dat verweer ziet in het bijzonder op een gestelde onredelijke vertraging van het procesverloop in hoger beroep, gerekend vanaf 29 oktober 2007 (de datum waarop in die zaak het hoger beroep is ingesteld) tot aan de datum van 6 maart 2009 (de datum waarop de inhoudelijke behandeling in de vorm van een " regiezitting" is aangevangen).
In de onderhavige strafzaak is het vonnis waarvan beroep gewezen op 23 juni 2008 en is door de verdachte hoger beroep ingesteld op 24 juni 2008. Reeds gelet hierop valt zonder nadere onderbouwing - die ontbreekt - niet in te zien waarom het verweer waarnaar de raadsman verwijst en waarbij hij zich heeft aangesloten in de zaak van de verdachte zou kunnen slagen. Het hof overweegt overigens dat, waar de (lange) duur van de procedure in hoger beroep vanaf de regiezitting van 6 maart 2009 in overwegende mate moet worden verklaard door achtereenvolgens de complexiteit van de zaak, de achtergrond waartegen de procedure heeft plaatsgehad (gelijktijdige behandeling met de strafzaken van vier medeverdachten op grond van de verwevenheid daarvan) en ook en vooral tot de vele door de verdediging gedane verzoeken en het door het hof bevolen onderzoek, van een overschrijding van de redelijke termijn in de zaak van de verdachte geen sprake is. Daarbij heeft het hof ook rekening gehouden met de omstandigheid dat die duur ook in belangrijke mate heeft samengehangen met de omstandigheid dat de verdachte in weerwil van de voor hem geldende schorsingsvoorwaarden herhaaldelijk niet is verschenen, ook niet als getuige in één van de gelijktijdig behandelde strafzaken, en dat om die reden rechtshulpverzoeken aan Turkije dienden te worden gedaan en een - vergeefse - rogatoire reis naar Turkije diende te worden ondernomen.
Het hof acht, alles afwegende, een gevangenisstraf van na te melden duur passend en geboden.
Beslag
De hierna als zodanig te melden in beslag genomen voorwerpen, die verdachte toebehoren, dienen te worden verbeurdverklaard en zijn daarvoor vatbaar aangezien het bewezen verklaarde met behulp van die voorwerpen is begaan of voorbereid. Ten aanzien van de onder de verdachte in beslag genomen muziekinstrumenten en overige muziekapparatuur overweegt het hof ten overvloede dat deze voorwerpen blijkens de inhoud van het zich in de bus bevonden waarin de heroïne is aangetroffen en dat zij middellijk, dan wel onmiddellijk (geluidsboxen) - onder het mom van optreden op een bruiloft - als dekmantel voor de invoer van die heroïne hebben gefungeerd.
De onder de verdachte in beslag genomen pakken heroïne dienen te worden onttrokken het verkeer en zijn daarvoor vatbaar aangezien het bewezen verklaarde met betrekking tot deze voorwerpen is begaan, terwijl zij van zodanige aard zijn dat het ongecontroleerde bezit ervan in strijd is met de wet of met het algemeen belang.
Toepasselijke wettelijke voorschriften
De op te leggen straffen is gegrond op de artikelen 2 en 10 van de Opiumwet en de artikelen 33, 33a, 36b, 36c, 36d en 47 van het Wetboek van Strafrecht.
BESLISSING
Het hof:
Vernietigt het vonnis waarvan beroep en doet opnieuw recht:
Verklaart zoals hiervoor overwogen bewezen dat de verdachte het ten laste gelegde heeft begaan.
Verklaart niet bewezen hetgeen de verdachte meer of anders is ten laste gelegd dan hierboven is bewezen verklaard en spreekt de verdachte daarvan vrij.
Verklaart het bewezen verklaarde strafbaar, kwalificeert dit als hiervoor vermeld en verklaart de verdachte strafbaar.
Veroordeelt de verdachte tot een gevangenisstraf voor de duur van 6 (zes) jaren.
Beveelt dat de tijd die door de verdachte vóór de tenuitvoerlegging van deze uitspraak in enige in artikel 27, eerste lid, van het Wetboek van Strafrecht bedoelde vorm van voorarrest is doorgebracht, bij de uitvoering van de opgelegde gevangenisstraf in mindering zal worden gebracht, voor zover die tijd niet reeds op een andere straf in mindering is gebracht.
Verklaart verbeurd de in beslag genomen, nog niet teruggegeven voorwerpen, te weten:
(1) 1 stk Telefoontoestel Samsung SGH-D600;
(2) 1 stk Zaktelefoon Nokia 6230;
(3) 7 stk Geluidsboxen Dynacord;
(5) 1 stk Gitaar Turkse Saz; 6 1 stk Keyboard Korg PA80;
(7) 1 stk Trommel Turkse trommel;
(8) 1 stk Gitaar;
(9) 1 stk Trommel kleine trommel;
(10) 1 stk Mengpaneel Dynacord;
(11) 1 stk Doos inhoud kabels/snoeren voor apparatuur;
(12) 1 stk Zaktelefoon Nokia 62301;
(13) 1 stk Zaktelefoon Nokia 1100;
(14) 1 stk Simkaart van zaktelefoon Simplus;
(15) 1 stk Simkaart van zaktelefoon Muhabbet;
(16) 1 stk Simkaart van zaktelefoon Vodafone;
(17) 1 stk Simmaart van zaktelefoon Avea;
(18) 1 stk Simkaart van zaktelefoon Avea;
(19) 1 stk Simkaart van zaktelefoon Hazir Kart;
(20) 1 stk Simkaart van zaktelefoon Aria;
(21) 1 stk Simkaart van zaktelefoon Hazir Kart;
(22) 1 stk Simkaart van zaktelefoon Vodafone;
(23) 1 stk Simkaart van zaktelefoon T-Mobile;
(24) 1 stk Zaktelefoon Siemens C75;
(25) 1 stk Zaktelefoon Samsung D500.
Beveelt de onttrekking aan het verkeer van de in beslag genomen, nog niet teruggegeven voorwerpen, te weten:
(27) 409 pakketten heroïne.
Dit arrest is gewezen door de vijfde meervoudige strafkamer van het gerechtshof Amsterdam, waarin zitting hadden mr. R. Veldhuisen, mr. R.P.P. Hoekstra en mr. M.E.A. Wildenburg, in tegenwoordigheid van mr. J.K.D. Bakker, griffier, en is uitgesproken op de openbare terechtzitting van dit gerechtshof van 14 oktober 2011.
Noten:
1 Dossier Vlieger, Rubriek D (Binnengekomen informatie), doorgenummerde dossierpagina's 1-2.
2 Ter terechtzitting van dit hof op 9 november 2009 overgelegd door de advocaat-generaal.
3 Dossier Vlieger, Rubriek D (Binnengekomen informatie), doorgenummerde dossierpagina 3.
4 Dossier Vlieger, Rubriek D (Binnengekomen informatie), doorgenummerde dossierpagina 4.
5 Zaaksdossier B01/Vlieger, doorgenummerde dossierpagina 16.
6 Dossier Vlieger, Rubriek AD (Rechtshulpverzoeken), doorgenummerde dossierpagina's 10-15.
7 Processen-verbaal van de DIN van het KLPD van 29 april 2005, 2 september 2005, 7 oktober 2005, 20 juni 2006 en 6 juli 2006; dossier Vlieger, Rubriek D (Binnengekomen informatie)
8 Verhoor als getuige ter terechtzitting van dit hof op 9 november 2009
9 Verhoor als getuige ter terechtzitting van het hof op 9 november 2009
10 Idem
11 Verhoor als getuige ter terechtzitting van dit hof op 9 november 2009
12 Zie noot 9
13 idem
14 Proces-verbaal van 11 april 2007 van de hoofdinspecteur van politie en zijn verhoren als getuige, door de rechter-commissaris op 8 november 2006 en 19 april 2007 en ter terechtzitting van het hof op 17 juni 2009
15 Verhoren als getuige door de rechter-commissaris op 25 januari 2007 en 20 september 2007 en ter terechtzitting van het hof op 17 juni 2009
16 Verhoor als getuige ter terechtzitting van het hof op 9 november 2009
17 Verhoor van de getuige [getuige 2] door de rechter-commissaris op 12 maart 2008
18 Verhoor als getuige ter terechtzitting van het hof op 9 november 2009
19 Verhoren als getuigen ter terechtzitting van het hof op respectievelijk 17 juni 2009 en 9 november 2009
20 Verhoren van de officieren van justitie als getuigen ter terechtzitting van het hof op respectievelijk 9 november 2011 en 17 juni 2009
21 zie noot 17
22 zie noot 17
23 Processen-verbaal van 4 september 2008 en 5 februari 2009
24 Rapport van 18 februari 2009
25 Brief van 10 februari 2009
26 zie noot 9
27 http://www.eerstekamer.nl/9370000/1/j9vviasdcklgjqj/vg44khiiq6sd
28 telefoongesprek tussen de verdachte en [betrokkene 10] van 10 mei 2006 te 17:00 uur (zaaksdossier B01/Vlieger, doorgenummerde dossierpagina's 162-164). De verdachte heeft vervolgens een sms ontvangen van die [betrokkene 10] met daarin het adres van een trouwzaal in Rotterdam: Space Ball Hochzeitsaal, Vijverhofstraat (zaaksdossier B01/Vlieger, doorgenummerde dossierpagina 165). Uit onderzoek van de Nationale Recherche is gebleken dat eerdergenoemde zaal in de maand mei 2006 niet is verhuurd. (proces-verbaal van bevindingen van de Nationale Recherche, van 8 juni 2006; Getuigen/Deskundigendossier G1, doorgenummerde pagina 1)