Uitspraak
GERECHTSHOF TE AMSTERDAM
Tweede Meervoudige Belastingkamer
UITSPRAAK
op het beroep van Stichting X te Z, belanghebbende,
tegen
een uitspraak van het Hoofd van de Belastingdienst Grote Ondernemingen te P, de inspecteur.
1. Loop van het geding
Van belanghebbende is ter griffie een beroepschrift ontvangen op 5 december 2001, ingediend door mr. drs. A (B Belastingadviseurs) te Z als gemachtigde.
Het beroep is gericht tegen de uitspraak van de inspecteur, gedagtekend 30 november 2001, betreffende de aan belanghebbende opgelegde naheffingsaanslag in de omzetbelasting voor het tijdvak 1 november 1999 tot en met 30 november 1999.
Aan belanghebbende is een naheffingsaanslag opgelegd tot een bedrag van ƒ 18.385. Na bezwaar tegen de naheffingsaanslag is deze bij de bestreden uitspraak gehandhaafd.
Het beroep strekt tot vernietiging van de uitspraak van de inspecteur en van de naheffingsaanslag.
De inspecteur heeft een verweerschrift ingediend en concludeert tot ongegrondverklaring van het beroep.
Belanghebbende heeft met dagtekening 27 maart 2002 een conclusie van repliek ingediend. Ter zitting heeft de gemachtigde van belanghebbende verklaard deze conclusie in te trekken.
Ter zitting van 6 mei 2002 is verschenen vorengenoemde gemachtigde, tot bijstand vergezeld van C, dr. D en E, alsmede namens de inspecteur mr. F, tot bijstand vergezeld van G en H RA. Beide partijen hebben ter zitting een pleitnota voorgedragen en overgelegd. Belanghebbende heeft van de bij de pleitnota van de inspecteur overgelegde bijlagen kennis kunnen nemen en heeft zich erover kunnen uitlaten. De pleitnota's en de bijlagen worden tot de gedingstukken gerekend.
2. Tussen partijen vaststaande feiten
2.1. Belanghebbende houdt zich bezig met de inzameling van menselijk bloed ten behoeve van het leveren van bloed aan ziekenhuizen, de bereiding en verkoop van bloedproducten, diagnostisch laboratorium-onderzoek, wetenschappelijk onderzoek, onderwijs en nascholing en advisering.
2.2. Donorbloed wordt, nadat het is afgenomen en opgeslagen in een steriele plastic zak, gecentrifugeerd. Hierdoor ontstaan drie bloedcomponenten die elk worden opgeslagen in een aparte steriele plastic zak. Eén van de bloedcomponenten is de buffy coat, waarin zich de bloedplaatjes bevinden. Om de bloedplaatjes te kunnen opslaan en transporteren, worden vijf buffy coats samengevoegd in een nieuwe steriele plastic dubbelzak. Daartoe worden de slangetjes van de bloedzakken doorgesneden en aan elkaar gelast. Na centrifugatie worden de bloedplaatjes afgescheiden in één van de twee steriele zakken van het dubbelzaksysteem.
2.3. Bij het doorsnijden en lassen van de slangetjes van bloedzakken maakt belanghebbende gebruik van wafers, die zij koopt van een Belgische leverancier (intracommunautaire verwerving). Wafers zijn stalen plaatjes die de bloedbanken eenmalig gebruiken om slangetjes van bloedzakken steriel door te snijden en weer aan elkaar te lassen. Hierna kan het bloed steriel van de ene bloedzak naar de andere bloedzak worden getransporteerd. Het doorsnijden en lassen gebeurt in vier stappen. In de eerste stap worden de te verbinden bloedtransfusieslangen naast elkaar geplaatst in een apparaat, genaamd Terumo sterile tubing welder TSCD, waarin de wafer zich onder de slangen bevindt. De wafer wordt vervolgens verhit tot ongeveer 320ºC. Vervolgens wordt de wafer naar boven bewogen en smelt deze door de slangen heen. Vervolgens worden de slangen aan één zijde verplaatst, zodat de te verbinden slangen voor elkaar komen te liggen. Uiteindelijk wordt de wafer weggehaald en smelten de slangen aan elkaar.
2.4. Bij Besluit van 1 februari 1994, nr. VB 93/3553, heeft de staatssecretaris van Financiën het Voorschrift inzake de bij de Wet op de omzetbelasting 1968 behorende tabel I (hierna: het Voorschrift) vastgesteld. Het Voorschrift is nadien gewijzigd, laatstelijk bij Besluit van 6 december 2001, nr. CPP2001/3435. In het Voorschrift is ter zake van de toepassing van het verlaagde tarief met betrekking tot post a-6 van de bij de Wet op de omzetbelasting 1968 behorende Tabel I onder meer het volgende opgenomen:
" Tot nader order kan een steriel medisch hulpmiddel voor eenmalig gebruik, dat uitsluitend bestemd is voor het transport en/of opslag van bloed, bloedcomponenten en/of infuusvloeistoffen, en dat daarmee in aanraking komt, onder het verlaagde tarief worden gerangschikt. De naalden, katheters, en dergelijke (al dan niet voorzien van een stukje slang), die worden gebezigd om de desbetreffende stoffen aan de patiënt toe te dienen, kunnen niet onder deze medische hulpmiddelen worden gerangschikt. Deze naalden en katheters worden overigens, omdat hierbij de wensen van de gebruikers een zeer belangrijke rol spelen, nimmer in een totaal systeem geleverd. Losse katheters vallen onder post a 37.
Onder de in deze paragraaf bedoelde steriele medische hulpmiddelen kunnen derhalve worden gerangschikt de steriele, voor eenmalig gebruik bestemde:
- infusiesets
- transfusiesets
- verlengslangen
- infusiekranen
- infuus- en bloedfilters
- drukmeetsets
- adaptors
- lege zakken
- bloedafname-hulpmiddelen, zoals bijvoorbeeld bloedlijnen voor hartlongmachines.
Voorbeelden van producten en productgroepen die niet onder de in deze paragraaf bedoelde steriele medische hulpmiddelen kunnen worden gerangschikt zijn:
- infuuspompen
- bloedscheidingsapparatuur
- beluchters
- controllers of volumeregeling
- lege, niet steriele infuuszakken
- alle niet steriele losse onderdelen voor het (doen) vervaardigen van infuussets in het ziekenhuis
- toedieningssystemen voor enterale voeding
- voedingssondes
- blaasspoellijnen
- katheterspoellijnen
- sealapparatuur
- venapunctienaalden
- intraveneuze katheters
- injectiespuiten/naalden
- bloedbank hulpmateriaal, zoals tangetjes, klemmen en persen
- afsluitstopjes en -kapjes
- mandrijnen
- afzuigkatheters en urologiekatheters
- introducers. "
3. Geschil
In geschil is of wafers medische hulpmiddelen zijn als bedoeld in het Voorschrift die uitsluitend bestemd zijn voor het transport en/of de opslag van bloed, bloedcomponenten en/of infuusvloeistoffen en daarmee in aanraking komen.
4. Standpunten van partijen
Voor de standpunten van partijen verwijst het Hof naar de gedingstukken. Ter zitting is daaraan het volgende toegevoegd.
Namens belanghebbende: De door mij ingezonden conclusie van repliek heb ik ingetrokken. De Terumo sterile tubing welder TSCD, het apparaat waarin de wafers worden gebruikt, werkt als volgt. Er worden twee slangetjes in een slot gelegd. De wafer wordt verhit en snijdt de slangetjes door. Daardoor worden slangetjes ook verhit en zijn zij zacht. De wafer snijdt en smelt tegelijkertijd. De slang wordt niet platgedrukt, maar blijft rond. De smelttemperatuur van het plastic waarvan de slang is gemaakt, is 60º. De temperatuur van de wafer is veel hoger, namelijk 320º. Het mesje houdt dan het bloed tegen. Je moet ongeveer 20 seconden wachten tot de slangetjes zijn afgekoeld. De gemaakte las zit dan wat aan elkaar geplakt, maar is niet volledig afgesloten. Om de verbinding tussen de slangetjes volledig te openen, moet je even knijpen. Na de las behoudt de slang 75% van de normale trekkracht. Het verschil met sealen is dat je hier twee slangen verbindt en bij sealen trek je ze juist uit elkaar. Een wafer is een dun koperen plaatje, zonder mesje. De gebruikte wafer is biohazard afval. De wafer moet steriel zijn, omdat het proces steriel moet plaatsvinden. Ik weet niet of de wafers bij inkoop al steriel zijn. De wafer steriliseert zichzelf door de verhitting. De wafer verhit zichzelf, doordat er stroom doorheen loopt. Het is bijna niet voorstelbaar dat de wafer niet met bloed in aanraking komt. Bij mijn weten is nooit nagegaan of er bloed aan de wafer zit. Wij werken sinds 1995 met dit systeem. Het is de derde belangrijke mijlpaal uit de geschiedenis van de bloedtransfusie. Met dit systeem is het mogelijk bloed te transporteren, en dan te filteren, te scheiden en samen te voegen. Wafers kunnen niet voor andere doeleinden worden gebruikt. Bloed wordt binnen 48 uur na de afname gefiltreerd, dat is wettelijk voorgeschreven. Daarna kan het bloed nog 35 dagen worden bewaard. Ook ongefiltreerd bloed kan worden toegediend. In bepaalde gevallen gebeurt dat ook, omdat de patiënt juist elementen nodig heeft die bij filtratie worden verwijderd. Ik weet niet waarvoor lege, niet steriele infuuszakken worden gebruikt. Een infuuspomp regelt de snelheid van toediening. Als deze wordt gebruikt, wat meestal niet het geval is, staat hij naast het bed. In de pleitnota heb ik verzocht de inspecteur te veroordelen in de echt gemaakte kosten. Dat verzoek trek ik in.
Namens de inspecteur: De wafer is een mesje. De slangetjes worden aan elkaar geseald nadat de wafer is weggetrokken. De wafer last zelf niet. Zonder infuus- en bloedfilters, drukmeetsets en adaptors kan geen bloedtransfusie plaatsvinden. Op de 'negatieve lijst' staan ook steriele producten. De producten op de 'positieve lijst' voldoen aan de daarvóór opgenomen hoofdregel. Zij zijn betrokken bij de toediening van bloed en worden gebruikt bij transport en opslag. Ik betwijfel of de wafer wordt gebruikt om de slangen te verbinden. De slangen worden pas verbonden na het weghalen van de wafer. De wafer wordt niet bij de transfusie zelf gebruikt. De wafer lijkt het meest op sealmateriaal, dat op de 'negatieve lijst' staat. Waarom infuuspompen op de 'negatieve lijst' staan, weet ik niet zeker. Ik meen omdat zij niet steriel zijn en niet met bloed in aanraking komen. Als de wafer nodig zou zijn voor het verbinden van slangetjes, is de wafer uitsluitend bestemd voor het transport en/of de opslag van bloed. Ik bestrijd dat in mijn optiek het Besluit proceskosten een dode letter is.
5. Beoordeling van het geschil
5.1. Niet in geschil is dat de omzetbelasting die is verschuldigd ter zake van levering of intracommunautaire verwerving van wafers moet worden berekend naar het verlaagde tarief indien de wafers zijn aan te merken als steriel medisch hulpmiddel voor eenmalig gebruik, dat uitsluitend bestemd is voor het transport en/of de opslag van bloed, bloedcomponenten en/of infuusvloeistoffen, en dat daarmee in aanraking komt, zoals bedoeld in het Voorschrift. De inspecteur stelt dat het verlaagde tarief niet van toepassing is, omdat wafers niet uitsluitend zijn bestemd voor het transport en/of de opslag van bloed. Daarbij stelt de inspecteur zich op het standpunt dat, indien de wafer noodzakelijk zou zijn voor het verbinden van de slangetjes, deze bestemd is voor het transport en/of de opslag van bloed. Ten slotte stelt de inspecteur dat het verlaagde tarief niet van toepassing is, omdat wafers niet met bloed in aanraking komen.
5.2. Uit de hiervoor onder 2.3. beschreven handelwijze leidt het Hof af dat de bloedslangen smelten door de warmte van de wafers en dat zij vervolgens aan elkaar worden verbonden doordat de gesmolten einden tegen elkaar worden gedrukt en stollen. Daaruit volgt dat zonder de wafers de slangen niet kunnen worden verbonden en dat de wafers noodzakelijk zijn voor het verbinden van slangetjes. Ook in de opvatting van de inspecteur brengt dat mee dat de wafers uitsluitend zijn bestemd voor het transport en/of de opslag van bloed.
5.3. Uit de hiervoor onder 2.3. beschreven handelwijze leidt het Hof af dat de wafers worden gebruikt voor het doorsnijden van met bloed gevulde slangen. Het Hof acht aannemelijk dat de wafers daarbij in aanraking komen met bloed. Het Hof neemt hierbij in aanmerking dat - naar belanghebbende ter zitting onweersproken heeft verklaard - de wafer na het doorsnijden het bloed tegenhoudt en dat de wafers na gebruik worden aangemerkt als biohazard afval.
5.4. Het vorenoverwogene leidt tot de conclusie dat naar het oordeel van het Hof de omzetbelasting verschuldigd ter zake van levering of intracommunautaire verwerving van wafers moet worden berekend naar het verlaagde tarief. Voor dat geval is niet in geschil dat de naheffingsaanslag ten onrechte is opgelegd.
6. Proceskosten
Nu het beroep gegrond is, acht het Hof termen aanwezig voor een veroordeling van de inspecteur in de proceskosten als bedoeld in artikel 8:75 van de Algemene wet bestuursrecht. Ingevolge artikel 2, eerste lid, aanhef en onderdeel a, van het Besluit proceskosten bestuursrecht stelt het Hof het bedrag van deze kosten overeenkomstig het in de bijlage van het Besluit opgenomen tarief op: 2 (proceshandelingen: indienen beroepschrift en verschijnen ter zitting) ´ 1,5 (wegingsfactor gewicht van de zaak) ´ € 322, ofwel € 966.
7. Beslissing
Het Hof:
- verklaart het beroep gegrond;
- vernietigt de uitspraak van de inspecteur;
- vernietigt de naheffingsaanslag;
- gelast de Staat het gestorte griffierecht ad ƒ 450 (€ 204,20) aan belanghebbende te vergoeden, en;
- veroordeelt de inspecteur in de proceskosten van belanghebbende tot een beloop van € 966 en wijst de Staat aan dit bedrag aan belanghebbende te voldoen.
De uitspraak is vastgesteld op 10 juli 2002 door mrs. Vrouwenvelder, voorzitter, Beukers-Van Dooren en Otto, in tegenwoordigheid van mr. Van de Merwe als griffier. De beslissing is op dezelfde dag ter openbare zitting uitgesproken.
Het Hof heeft geen bezwaar tegen afgifte door de griffier van een afschrift van de uitspraak in geanonimiseerde vorm.
Tegen deze uitspraak kan binnen zes weken na de verzenddatum van deze uitspraak beroep in cassatie worden ingesteld bij de Hoge Raad der Nederlanden. Daarbij moet het volgende in acht worden genomen:
1. Het instellen van beroep in cassatie geschiedt door het indienen van een beroepschrift bij dit gerechtshof (zie voor het adres de begeleidende brief).
2. Bij het beroepschrift wordt een afschrift van de bestreden uitspraak overgelegd.
3. Het beroepschrift wordt ondertekend en bevat ten minste:
- de naam en het adres van de indiener;
- de dagtekening;
- een omschrijving van de uitspraak waartegen het beroep in cassatie is gericht;
- de gronden van het beroep in cassatie.
Voor het instellen van beroep is een griffierecht verschuldigd. Na het instellen van beroep in cassatie ontvangt U een nota griffierecht van de griffier van de Hoge Raad. In het cassatieberoepschrift kan de Hoge Raad verzocht worden om de wederpartij te veroordelen in de proceskosten.